Автомобильге ТҚ көрсету

МАЗМҰНЫ

 

КІРІСПЕ............................................................................................................3-6

I.АВТОМОБИЛЬ  ЖӘНЕ ОНЫ ПАЙДАЛАНУ, ЖӨНДЕУ

1.1  Автомобильдің  электрлік жабдықтары......................................................7

1.2 Ток көздері..................................................................................................7-8

II.ТЕХНИКАЛЫҚ  ДИАГНОСТИКА ЖАСАУ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ  ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ

2.1 Техникалық  қызмет (ТҚ) жұмыстарының арналымы..........................9-10

2.2 Автомобильдерге  техникалық қызмет көрсетуде  қойылатын                                                                                                   талаптар..............................................................................................................11

2.3 Күрделі және  ағымды жөндеу...............................................................12-13

4. Маусымдық техникалық қызмет көрсету............................................13-14

III. МОТОР (ДВИГАТЕЛЬ)

3.1 Моторды майлау.....................................................................................15-19

3.2 Қоректендіру  жүйесінің негізгі ақаулары............................................20-24

3.3 Электр жабдықтарын  пайдалану ерекшеліктері.......................................25

3.4 Электр жабдықтарының  жүйесін күту және оның ақаулары............26-27

   Қолданылған әдебиеттер................................................................28-29

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

 

Автомобиль  көлiгi елiмiздің тасымал кешенiнде маңызды орын алады. Миллиондаған мекеме, ұйым, фирма, фермер-кооператив, ұжымдар халық шаруашылығында маңызды қызмет етiп, еліміздің халқына тынымсыз еңбек iстеп келедi.

Жыл сайын автомобиль көлiгi apқылы халық шаруашылығында 80% -дан астам жүк тасылатың болса, тасымалдың 75% -даң астамы жолаушылар үлесiне тиеді.

Сонымен қaтap автомобиль келiгi тасымал кешенi жұмсайтын қop шығынының неrізгi тұтынушысы болады: мұнай өніміндегі жанармайдың 66%-ын, еңбек қорының 70% -ын және барлық қаржы  салымының жартысына жұығың

Тасымалдың  тиiмдiлiгiн арттыру үшiн алдыңғы  қатарлы техника мен технологияны жасау және өңдіріске енгiзудi шапшаңдату, қызметкерлердiң еңбек жағдайы  мен тұрмысын жақсарту, олардың мамандығын жәтілдiру, қозғалыс құpaмын және басқа техникалық жабдықтарды алмастыру жылдамдығын арттыру, материалды-техникалық және жәңдеу базасын қалыптастыру, тиеу-тусiру және жөңдеу жұмыстарын кешенді механикаландыру мен автоматтандыру деңғейiн арттыру шараларынжұргiзу керек. Сонымен қaтap қозғалыстың қаyiпсiздiгiн арттыру, тасымалдың қоршaған opтaғa тигiзетiн зиянды әсерін азайту қажет.

Өндірісті дамыту, еңбек өнiмділiгін арттыру, қopдың  барлық түpін үнемдеу– бұл мәселелер  тікелей автомобиль тасымалына және оның жүйелiктерi - автомобильдердi техникалық пайдалануға (АТП) катысты автомобиль паркiнiң жұмыс қабiлетiн камтамасыз етедi. Оның дамуы мен жәтiлдiрiлуi автомобиль көлiгiнiң даму өpiciмен айкындалады және елiмiздiң тасымал кешенiндегi орнымен; еңбек материалдық, жанармай күаттылығы және баска да қорларды тасымалдау, техникалық қызмет (TҚ), жөңдеу және автомобильдердi сақтау кезiндегi үнемдеудiң кажәттiлiгiмен; тасымал үдерiсiнiң қозғалыс құрамымен; тұрғындарды қорғау, жүргiзушi және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету кажәттiлiгiмен де айқындалады.

Автомобиль  көлiгiнiң алдында тұрған бiрден-бiр  маңызды мәселе, автомобильдiң пайдадану  сенiмдiлiгiн арттыру болып табылады. Бұл мәселенi шешу бiр жағынан, автомобиль өндiрушiлердiң анағұрлым сенiмдi автомобиль шығаруымен қамтамасыз eтілce, екiншi жағынан - автомобидьдi техникалық пайдалану әдiстерiнжәтiлдiру болады. Бұл козғалыс құрамын калыпты жағдайда ұстап тұру үшiн қажеттi өндipicтік база құруды, ТҚ пен жөңдеудiң алдыңғы қатарлы және қор үнемдеу технологиялық үдерiсiн тиiмдi механикаландыру жабдықтарын, өндipic проңестерiң жұргiзушiнiң мамандығын жоғарылатуды, құрылысты дамытуды және жол сапасын жақсартуды талап етедi,

Тасымал құралының  сенiмдiлiгiне койылатын талаптар жылдамдығы және қозғалыс жиiлiгi, қуаты, жұк көтергiштiгi және автомобильдің сыйымдылығы артқанда,сонымен бiрге автомобиль тасымалының қызмет көрсету мекемeci және тасымалдың басқа түрлерiмен технологиялық және ұйымдастырушылық байланыстары күшейгенде арта түceдi.

Елiмiзде автомобиль паркiн ұйымдастыру мен ұстап  тұру оларға ТҚ пен жөңдеуге байланысты үлкен шығынды кажәт eтeдi. Мысалы, автомобильдердi техникалык жарамды күйде ұстап тұру үшiн жыл сайын жәке тұтынушылардағы жәңiл автокөлiктерге 15000-нан 20000 тг, жүк автомобильдерiне 150000 тг- ден 180000 тг және автобустарға 200000 тг-ден 300000 тг пайдалану жағдайына байланысты шығын жұмсалады.

Автомобиль  көлiгi eneyip бөлшектер, материалдар санын жұмсайды, Тк. және жөндеубарысында технологиялык жабдыктардыи; ер турлерiн, кондыргылар мен жабдыктарды пайдалануды кажәт етедi.

Үлкен жұккетергiштi автомобильдердi жасаудың еңбек сыйымдылығы 120-150 норма-сағ. тең болса, қызмет керсету  және жөңдеу, пайдалану жиiлiгiне байланысты жылына 400-900 норма-сағ. еңбек сыйымдылыгын кажәт eтeдi. Бұл жағдай 2-5 жұк автокөлiгiне немесе 1-2 автобуска жылына бiр жөңдеушiнi ұстап отыруды қажетсiнедi. Жұк автокөлiгiнiң барлық пайдалану мерзiмiнде жұмсалатын шығын құрамы төмендегi жұык қатынаспен анықталады: техникалық пайдалану, техникалық қызмет пен мерзiмдiк жөңдеу (МЖ) - жалпышығынньң 91 % -ын құрайды, жобалау және жасау 2%, толык автомобильдi, агрегаттарды және бөлшектердi калпына Keлтіpy 7% -ды күрайды.

Автомобильдер санының тұрақты көбеюi адам баласына зиянды жану қалдыктарымен, газ қоспаларымен және бөлшек қалдықтарымен қоршаған ортаны ластайды. Автомобилъ көлiгiнiң үлесiне залалды калдыктарды сыртқы ауаға шығарудың 40%-ы тиесiлi.

Карбюраторлы  қозгалтқыштарда автомобилъдi қopeктeндipy жүйесінiң ақаулығынан жану қалдыгындағы зиянды коспалар 2-7 есе жоғарылайды екеңБуган қоса ақаулы eскi автокөлiктердегi дыбыс мелшерiнiң шамасы 15-20% -га жоғары болады. Акырында, ақаулы автомобильдер 5-8% жол апатының себепшiсi болып табылады,

Автомобильдердiң  өнiмдiлiгiн, ыңғайлылығын, қолайлы болуын, тиiмдiлiгiп арттыру көбiне косымша  агрегаттар, механизмдер, компьютерлiк жүйелер орнату немесе оларды күрделiлендiрумен байланысты, мұныңозi техникалык кызмет керсету және жөңдеу барысында еңбек және материалдык шығындарды көбейтугe алып келедi.

Автомобиль  көлiгi ipi жанармай қoрын тұтынушылардын қатарына жатады, оны үнемдi пайдалану қоректендiружүйесінiң, электр жабдығының және басқа механизмдермен автомобиль агрегатының сапалы жұмыс icтeyiнe, сондай-ақ жүргiзушiнiң мaмандығына да байланысты. Автомобиль тасымалындағы күрделi мәселелердiң бiрi, атап айтқанда техникалық пайдалану барысында жанармайдьң басқа тypiн, яғни табиғи сығымдалған газды (метан) және мұнай сығымдалған газын (пропан-бутан) пайдалану болыт табылады. Автомобиль паркiнiңөсуі оның құрамының eскеруімен  қатар жұредi, пайдаланубарысында көп жүрген автомобильдердi жарамды ұстап тұру қосымша қаржынықажет етедi. Сонымен, егер автомобиль-таксидiң жүрiсi 10-150 мың км аралығындағы жұмсалатын бөлшек шығынын 100% деп алатын болсақ, онда 50 мың км, ол 12 %, 150-200 мың км жүрiсiнде - 166%, 200-250 мың км жүрiciнде 456%, 250-300 мың км - 608% және 300-350 мың км - 686% құрайды.

Автомобильдердi техникалық пайдалануға оң ықпалын  тигiзетiн шаралар қатарында келесiлердi атауга болады: жол құрылысын өpicтeтy, автомобильдердiн құрылымын жeтiлдiру және олардың ТҚ пен жөңдеу сапасын арттыру, АТМ кеңейту, iрiлендiру, жөңдеушiнiң мамандығын көтeру, дұрыс ұйымдастыру және мекеменi механикаландыру шаруашылық есепке кешу мен аренда, жөңдеу мен қызмет керсету маманының өнiмдiлiгiн арттыру.

Автомобильдiң  мумкiндiк қасиеттерiн және жұмыс қабiлетiн қамтамасыз ету автомобильдi жасау кезiнде бөлгiленген (пайдалану сенiмдiлiгi). Автомобильдi ұстап тұру шығындарын азайту, ТҚ және жөңдеу, осыларға сәйкес тұрып қалу уақытын азайту, тасымал өнiмдiлiгiнiң артуымен қатар оның өзiндiк құнын қысқартуды қамтамасыз ету, яғни үнемдiлiгiн арттыру мен зкологиялығын қамтамасыз ету - автомобиль тасымалында

қозғалыс құрамының  негiзгi техникалық пайдаланумiндеттерi болып табылады.

Автомобильдiң  техникалық жағдайын басқару мәселесiн шешу үшінайтарлықтай ықпалда болатын қозғалыс  құрамына ТҚ және жөндеуде жоспарлы алдын алу жүйесi, оларды техникалық ақаусыз жағдайда ұстауы бойынша peтін тертiптеу мен басқа да нормативтерi (тертiптiлiк) жатады.

Автомобильдерге техникалық қызмет керсету және жөндеу технологиялық үдерiстерi мен өндiрiстi ұйымдастыру автомобильдiң техникалық жағдайын басқару меселесiн шешудiң басты бөлiмi болып аталады, оның құрамына инжәнерлiк-механикалық қызметтiң оңтайлы құрылымы, инжәнерлiк шешiмдi қабылдау әдicтepi, технологиялық амалдар, жөндеу бөлiмi мен жұмыс орны жабдықтары және жұмысты ғылыми ұйымдастыру (ЖFҰ) енедi.

Материалдық-техникалық жабдықтау мен ғылыми негiзде  қалыптастыру, оның құрамына кiретiндер тасымалдау (қабылдау), сақтау, тарату, пайдалану және жөндеу материалдарын, қосалкы бөлшектердi, агрегаттарды қалыпты жұмсау және оларды үнемдi жұмсаушаралары - бұлар автомобиль паркiн ұстауда шығын көздерiн азайтуды қамтамасыз етедi.

Сондай-ақ автомобильдердi ерекше жағдайларда техникалық пайдалануды тиiмдi ұйымдастыру басты мiндеттерге жатады: олар төменгі температура жағдайында жұмыс iстеуде және сақтауда, таулы жәрлерде және өндiрiстiк-техникалық орнынан бөлек жәрде пайдалану (өнім жинауға, жана аймақты игеруге және т.б.).

Автомобильдердi техникалық пайдалану, сондай-ақ өндiрiстiк-техникалық орынды жобалау, техникалық қайта жабдықтау мен қайта қалыптастыру әдiстерiн қарастырады: АТМ және орталықтандырылған өндiрiс орны, автоғараж және техникалық қызмет көрсету станңиялары, бұлар автомобиль паркiн ұстау бойынша жоғарыда аталған талаптардың орындалуын қамтамасыз етеді.

Fылыми-техникалық  өркендеу жәтiстiктерiн пайдалану негiзiнде ТҚ және жөндеу жұмыстарын жүргiзу, қор үнемдеудi тығыз байланыстыра жүргiзу адам факторының рөлiн арттырады, яғни инженерлiк-техникалық қызметте жүрген мамандарды мамандыққа және саяси әлеуметтiк жағдайларына дайындау және онын iшiнде алдымен инженер-механиктер мен өндiрiс басшысын даярлауға жол ашады.

Сонымен, автомобильдердi техникалық пайдалану ғылым ретiнде  автомобиль паркiнiң техникалық қалыптасуын неғұрлым тиiмдi басқарудьң әдiстерi мен жолдарын анықтайды.Мұнынмақсаты автомобиль құрылымының техникалық мүмкiндiктерiн толық жұзеге асыруда және пайдалану сенiмдiлiгiнiн бөлгiлi деңғейiн қамтамасыз етуде реттiлiк пен тасымал қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, материалдық және еңбек шығының оңтайландыру, қозғалыс құрамының техникалық жағдайыньң қызмет көрсетушілерге, қоршаған ортага зиянды әcepiн барынша төмендету болып табылады.

Автомобильдердi техникалық пайдалану практикалық қызмет аймығы peтінe, бұл - автомобиль паркiн ақаусыз ұстап тұруды қамтамасыз ететiн техникальқ әлеуметтiк, экономикалық және ұйымдастыру шараларының кешенi, еңбектi тиiмдi пайдалану және материалдық қор мен қызметкердiң қалыпты еңбегi жәнс турмыс жағдайын қамтамасыз eтyi. Автомобильдсрдi тиiмдi техникалық пайдадануды инжәнерлiк-техникалық қызметкерлер қамтамасыз етедi.

Hақты автомобильдiнмаркiлерi  мен модельдерiнетехникальқ қызмет  көрсетудің әр тypiнін: жұу, тазалау,  бақылау, диагностика жасау, реттеу, майлау, май құю, бекiту және автомобильдердiн барлық құрама бөлiктерiн бөлшектеу-жинақтаужұмыстарыиын операциялар тiзiмi мен майлау кecтeci немесе картасы болуы тиiс. Тiзiмге отын мен технологиялық сұйықты құю кiрмейдi. Нақты маркiлi автомобильдерге техникалық қызмет керсету операңияларының тiзiмi олардын қиыстырмалық ерекшелiктерiн, қуятын және майлайтын майды, сондай-ақ мемлскст стандартты ұсынысынын, негiзiндежасалган операңиялардьң типтiк тiзiмiнде автомобильдерге техникалық қызмет керсету турлерi мен көрсетiлетiн техникалық қызмсттiн мазмұнын ескере отырып жасалады.

Курстық жұмыстың мақсаты: Автомобильді және оның электро техниканы жөңдеу туралы мағлұмат алу. Білімді терендету.

Курстық жұмыстың міндеттері: Автомобильдердің жалпы құрылысы және электро жүйесі туралы, электро жүйесінің аспаптары және жуу, тазалау, диагностика жасау жөнінде толық түсіндіру

 

 

 

 

 

 

I.АВТОМОБИЛЬ  ЖӘНЕ ОНЫ ПАЙДАЛАНУ, ЖӨНДЕУ

 

1.1.Автомобильдiң  электрлiк жабдықтары

Электрлiк  жабдықтардық жұмысы мен негiзгi сызбасы. Автомобильдiң қалыпты жұмыс iстеуі үшiн кейбiр қызметтер электр қуатын пайдаланып атқарылады. Карбюраторлы қозғалтқышта цилиндрдегi жанармайды тұтандыру. Қозғалтқышты iскe қосу автомобиль алдын жарықтандыру және iшкi салонды, құралдарды. тетiктердi iскe қосу және қосымша ақпараттық жұмыс тeтiктepiн iскe қосу үшiн электр жүйесi қажет болады. Барлық электр аппаратурасы мен құралдар. жүйе. тетiктердi iскe қосу үшiн де ток көзi қажет болады.

Барлық электр құралдары мен аппараттар. ток  көзiн қоса есептегенде автомобильдiң  электр жүйесін құрайды. Қызметiне қарай автомобильдiң барлық электрлiк жабдықтарын eкі түрге бөлуге болады: электр ток кезi-барлықэлектр желiсi мен жүйе аппараттарын ток кезiмен қамтамасыз ету және ток кезiн тұтынушы.

Қозғалтқышты iскe қосу - қозғалтқышты iскe қосу барысында иiндi бiлiктi айналдырып және поршеньдi шектiк нүктелерiнен қозғау үшін цилиндрдегi жанғыш қоспаны сығып, оған оттықтан ұшқұш берiп. алғашқы оталдыру жұмысын атқару.

Жарықтандыру  және бөлгi беру - жолды жарықтандыру, салонды жарықтандыру. өлшем көрсеткiшiн көрсету,бұрылу, кейбiр әрекеттерден хабар беру.Бақылау-өлшеу құралдарын iскe қосу және де қосымша аппараттарды iскe қосу.

Тәртiп бойынша  барлық құралдарды ток кезiмен қоректендiру үшiн турақты ток көзi - 12 және 24 В кернеулi ток пайдаланылады және барлық тұтынушы құралдар. жүйе осыған есептелiнедi. Сонымен бiрге бiр желiлi ток кезi, екiншi желi болып автомобильдiң темiрден тұратын тетіктepi пайдаланылады. Қазiргi күн де ток кезiнiң тepic полюсi осы темір қораппен бөлшектерiне жалғанады.