Қалалық телефон желісінде электрондық талшықты-оптикалық беріліс жүйесін тұрғызудың ерекшеліктері

 

С_Р = 0,65*358Q + 0,25*358*500 = 230Q + 45000

 

Өнімнің жылдық шығарылуының бағасы:

 

Q_ЖЫЛ = Б_КЕЛ*Q

 

мұндағы:

Б_КЕЛ – келісетін баға;

Б_КЕЛ орта мәнін алсақ: (501+651)/2 = 576  теңге.

Енді, Q өнім көлемі қандай көлемде болатынын анықтаймыз, оның өзіндік құны өнім таралуына сәйкес келеді, ол өндірістің шығынсыз болуына жауап береді, және Q₂ өнім көлемін, рентабельділіктің керекті деңгейін аламыз Р_Н = 17%.

Q₁ және Q₂ аналитикалық жолмен былай анықталады:

 

Осындай рентабельділікті жоспарланған деңгейдегі жылдық пайда  мынаны құрайды:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5  ТІРШІЛІК  ҚАУІПСІЗДІГІ

 

Берілген дипломдық жобада бір талшықты-оптикалық  автоматты беріліс жүйесін микроэлектроника элементтері көмегімен жасау міндет болып табылады, ол 0,85 мкм ұзындықтағы толқынға есептелген, оған сәулелену жақын инфрақызыл диапазонына жатады.

Демек, берілетін құрылғы  көп арналы байланыс арнасы құрамына жататындықтан, байланыс желісін қосатын тораптарында еңбекті қорғау мен өндіріс орнында тіршілік қауіпсіздігін қарастырамыз.

 

5.1  Лазерлі қауіпсіздік

 

Лазер – ең бірінші  адамның (оператор, жұмысшының) көру органы, көзге әсер етеді. Адамның көру аппаратының  негізгі элементі – ол көз торы, ол 0,4 мкм қашықтықта көрінетін сәулеленуден зардап шегуі мүмкін, және 1,4 мкм-ге дейін инфрақызыл диапазоны жақын болса да оған қиынға түседі.

Осы кезде көздің хрусталигі мен домалағы, қосымша фокустайтын  оптика сияқты, торда энергияның концентрациясын ұлғайтып, өз кезегінде көздің сәулеленуден керекті жіберетін максимал деңгейін төмендетеді.

Лазерлі бұйымдардың  техника-тазалық бағалануы. Қазіргі  кезде көптеген комплексті ізденістер базасында лазерлі сәулелену  адам организміне әсері үшін бірнеше нормативті құжаттар жасалып, бекітілген.  Бұл құжаттар лазерлі қауіпсіздікті қамтамасыз етудің бірыңғай жүйесін қояды. Мұндай жүйеге кіретіндер: өндірістік зиянды және қауіпті факторларды төмендетудің лазерлі қондырғылары, ұйымдастырушылық шаралары, бақылау. Қазіргі кезде Ресейдің ғылыми-техникалық варианттарының классификациясы берілген.

Лазерлі қауіпсіздіктің қауіпсіздікпен қамтамасыз ету позициясынан оларды негізгі физико-техникалық параметрлері мен генерациялы сәулелену қауіпі дәрежесі бойынша жіктейміз.

Лазердің конструкциясына  және оны эксплуатация жағдайында қызмет ететін персоналға байланысты қауіпті  және өндіріс факторларының зиянды факторлары әсер етеді. өндіріс факторларының қауіпті және зиянды түрлері, деңгейлері жұмыс орнында қойылған электр қауіпсіздік мәндерінен, шуылдарға, иондаушы сәулелену деңгейлерінен асып кетпеуі керек.

 

5.2  Лазерлі сәулелену қауіпсіздік класстары

 

Лазерлі сәулелендірудің  операторға әсер ету дәрежесі лазердің физико-техникалық сипаттамаларына  байланысты. Ол қуат тығыздығы, толқын ұзындығы, сәулелену уақыты, импульстердің ұзақтығы, және сәулелену бетінің ауданына байланысты болады. Лазерлі сәулеленудің биологиялық тиімділігі организм сәулелену әсері түріне байланысты (жылулық, фотохимиялық).

Толқын ұзындығының  қауіпті лазерлі сәулеленуі:

380÷1400 нм – көздің торы үшін;

180÷380 нм – және 1400 нм-ден  аса – көздің ортасы үшін.

Тазалық сақтау адамдары, талабына сәйкес жобалаудың негізіне, лазерлі техниканы эксплуатация және жасау кезінде лазерлі техника  принципіне адамға беретін әсері болмау керек.

Қауіпсіздік дәрежесі бойынша  лазерлі бұйымдар 4 класқа бөлінеді. Осы кезде лазерлі бұйымдар класы, оған қолданылатын лазердің қауіпсіздігімен  анықталады. Қауіпсіздік тарапынан  лазерлердің жіктелуін өндіруші-мекеме сәулеленудің шығатын сипаттамаларын салыстыру бұйымның сол немесе басқа класын жататынын дәріжесін анықтап, адамның терісіне немесе лазерлі жиынтықтың көзге тікелей шағылысуын міндетті түрде ескеру керек. Сонымен лазердің 4 класы қойылған:

1. Шығатын шағылысулары  адамның көзіне, терісіне қауіпті тұдырмайтын, толық қауіпсіз лазерер.

2. Шығатын шағылысулары  коллимирленген жиынтығы адамның  көзіне немесе терінің шағылысуға  шалдыққанда туатын қауіпсіздігі.

3. Көрінетін спектр  облысында жұмыс істейтін лазер  құрылғылар.

4. Өте қауіпті лазерлі құрылғылар, 10 см аз қашықтықта тері мен көз үшін қауіпсіздікті анықтайтын шағылысу.

Лазер шағылысудың қауіпсіздік  класын анықтағанда үш спектрлі диапазонда есептейміз.

 

Кесте 5.1. Лазерлі сәулелену диапазондары

 

Лазерлі сәулеленудің қауіпсіздік  класы	180 < λ ≤ 380 нм	380 < λ ≤ 1400 нм	1400 < λ ≤ 105нм
	Диапазондары
	І	ІІ	ІІІ
1	+	+	+
2	+	+	+
3	-	+	-
4	+	+	+

 

5.3  Лазерлік сәулеленудің гигиеналық қалыптасуы

 

Лазердің жұмысының режимімен оның спектрлі диапазонының әр қайсысы үшін сәулеленудің ең шекті жіберетін деңгейі құрылады. Лазерлі сәулеленудің қауіпсіз жағын қарастырсақ, қалыптасқан параметрлері энергия W және сәулелену қуатының Р, олар апертура диаметрі da = 1,1 мм (спектрлі диапазонда І және ІІ) және da = 7 мм (диапазон ІІ). Шағылысу Е және Н энергетикалық экспозициясы шектелген апертурамен былай жазылады:

 

Н = W/Sa

 

E = P/Sa

 

мұндағы:

Sa – шектелген апертура ауданы.

Келесі кестеде бір  рет әсер алған көздің лазерлі сәулелену мөлшерін көреміз.

 

Кесте 5.2   Лазерлі сәулеленудің адам көзіне бір рет әсер беретін мөлшері

 

Толқын ұзындығы, , нм	Әсер ету ұзақтығы t, c	W, Дж
380 < λ ≤600	t ≤ 2,3*10-11
	2,3*10-11< t ≤ 5*10-5	8*10-8
ПОС-61	60-62%	37,7-39,7%

 

Атмосферада әдетте флюстерді қолданып, жабыстыру (пайка) жүргізіледі. Флюс ретінде канифоль, стеарин, олардың спиртті ерітінділері және де тұзды қышқылды гидрозин құрайтын флюстар қолданылады.

Кестеде көрсетілген  төменгі температурадағы жабыстырулар өте қарапайым және арзан смоланы құрайтын ФКСП маркасындағы флюс қолданылады. Оның МЕСТ 4.МЕ.03385.

Флюс құрамы:

• ағаш канифолінің 60-70% ;
• этил спиртінің 30-40%.

Флюс қалдықтарын жою үшін жуатын құрал ретінде бензиннің қоспасымен этил спиртінің 1:1 қатынасын қолданады.

Жабыстыру процестері келтіретін қауіпті және зиянды әсерлер:

• жұмысшы зона ауасының шаңдануы мен газдануы;
• инфрақызыл сәулеленудің болуы;
• жұмысшы орындарының жарықтануының болмауы немесе қатты жарық болуы;
• жұмыс зонасында метрологиялық жағдайлардың нашарлығы;
• балқытылған құйманың шашырау кезіндегі әсері;
• электр тоғына шалдығудың мүмкін болуы;
• психофизиологиялық жүктемелер.

 

5.4 Тіршілік әрекеті қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі шаралары

 

 Бірталшықты жүйені жобалау барысында оптикалық кабельді қолдануда адамның тіршілігінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге басты бағдар беру керек. Қазіргі кезде техника қауіпсіздігін тәжірибелік жұмыстарда, байланыс желісін тұрғызу ұсыныстары металл кабельдері базасында жасалады.

 Бірақ оптикалық талшық жүйелері бағыты ретінде қолданылатын беріліс жүйесінде бірнеше ерекшелік қатары бар. Талшықты-оптикалық беріліс жүйесінің эксплуатация, монтаж, құрылысы кезінде келесі ұсыныстар кездеседі:

• дөңгелекті кабель төсеушілері резиналы жүрісте ара қашықтықтарына байланыспай, автомобиль жұмысының орнына тіреледі;
• электр беріліс желісінде кабельді төсеу, тек қана кабель төсеушінің арасын сақтау жағдайы, оған жүктелген барабан, <span class="dash041e_0441_043d_043e_0432_043d_043e_0439_0020_0442_0435_043a_0441_0442_0020_0441_0020_043e_0442_0441_0442_0443_043f_043e_043c__Char" style=" font-size: 14pt; text