Өндіріс процестерін автоматтандыру

Осылайша, машина жасау дамуының қазіргі кезеңі өндірілетін өнімнің  бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету  қажеттілігімен сипатталады, бұл шығару мерзімдерін айтарлықтай қысқартқанда және сапаны қамтамасыз еткеен кезде  өндірістің тұтынушылар сұранысының өзгерісіне, бұйымды шығару өзіндік құнының төмендеуіне жедел әрекет етуін білдіреді. Бұл мәселе ең алдымен партия шамасын азайтқан кезде шығарылатын өнімнің номенклатурасын арттырумен байланысты болатын ӨТД-ге кететін уақытты қысқарту мәселесін шешуді қарастырады, ал бұл өз кезегінде жылдам қайта бапталатын өндірістік жүйелерді (ӨЖ) құруды талап етеді.

Сериялы өндіріс шарттарында  өндірістік жүйелер бұйымдардың  жеткілікті түрде алғанда кең  номенклатурасын шығару мүмкіндігіне бағдарланған. Қазіргі бар өндірістік жүйелердің әрқайсысы бастапқы кезден белгілі бір бұйымдардың түрлерін даярлауға бағдарланған. Бұл кезде ӨЖ туралы сөз қозғағанда оларды үлестірілген өндірістік жүйелер (ҮӨЖ) деп айтуға тура келеді. ҮӨЖ дегенде өзара бір-бірімен ұйымдық жағынан байланысты емес, құрамында олар үшін берілген өнімнің нақты бір түрін даярлаудың технологиялық процесін орындауға қажетті технологиялық жабдығы болатын жекелеген ӨЖ-ді түсінеді.

Соңғы кезде жобалық ұйымдардағы  ұйымдастырушылық қайта құрулардың жылдамдығы өнеркәсіптік кәсіпорындардағы қайта құру жылдамдығынан басым  түсуде, бәсеке күшеюде. Осының барлығы  құрылатын жобаларға арналған өндірістік жүйелерді жылдам қайта баптау мен  бейімдеуді қамтамасыз ету әдістерін  әзірлеудегі көкейкесті мәселелерді  алға қоюда, әрі осындай жобаларды  орындау сан жағынан әртүрлі  кең номенклатуралы тетіктерді даярлауды  қарастыруы тиіс.

Шығару көлемі үлкен бұйымдарды дайындауды да шағын бағдарлама-лардан бастай отырып икемді өндірісте даярлаған  дұрыс. Бұл бұйымның конструкциясын «аяғына дейін жетілдіруге», айрықша  тетіктердің технологиялығын саралауға, енгізу мерзімдері мен шығару көлемін  арттыруды жеделдетуге мүмкіндік  береді. Бұл кезде тетіктерді даярлауды  «икемді» технологиядан негізгі  технологияға көшіру жабдықты жекелеген  операцияларда қосу шамасы борйынша кезең-кезеңмен жүргізілуі мүмкін. Осы  кезде босаған білдектер «икемді» өндірісте қалған операциялардың қуаттылықтарын дамытуға жұмсалатын болады. Бұл толығымен  негізгі өндіріске көшкенге дейін  жүреді.

Конструкторлық бюролармен жобалау қызметтерін көрсету нарығының пайда болуы берілген параметрлер қамтамасыз етілген кезде қысқа мерзім ішінде әзірленетін жобаларды іске асыруға қабілетті өндірістік жүйелерді құру талаптарын алдыға қояды. Жобаның өмірлік циклінің уақыты айтарлықтай аз болуы мүмкін, сондықтан қолданыстағы өндірістік жүйелерді оларды іске асыру мақсатында физикалық жағынан қайта құруды орындау мүмкін болмай қалады. Бұдан бөлек, бірнеше жобаны, ал көптеген жағдайларда тіпті бір жобаны іске асырған кезде номенклатуралары әртүрлі шағын санды тетіктерді бір уақытта даярлау талап етіледі. Бұл жерде көпобъектті жобалау мен даярлау туралы сөз қозғауға тура келеді, әрі бұл кезде құрылатын ӨЖ объектілі-бағдарланған болуы тиіс.

Өндірістік жүйелерді  қолданыстағы өндірістік жүйелерді  материалдық қайта құрулармен байланысты болатын дәстүрлі әдістермен құру осы  мақсаттар үшін қолайсыз болып табылады. Қажетті қасиеттерімен қоса, еңбек сыйымдылығы жоғары материалдық қайта құруларды жүзеге асырмай-ақ өндірістік жүйелерді құру процестеріне жаңаша тұрғыдан қарастыру жолдарын іздеу қажеттілігі пайда болады.

Аталған мәселенің шешімі қолданыстағы ӨЖ негізінде, еңбек сыйымдылығы  жоғары материалдық қайта құруларсыз, уақытша (жобаның өмірлік циклінің уақытына дейінгі) ұйымдастырушылық байланыстарды пайдаланатын іс-шараларды орындау арқылы ӨЖ құру мүмкіндігін қамтамасыз ету болып табылады. Мұндай өндірістік жүйелердің материалдық негізі болып бос уақытының қоры шеңберіндегі үлестіруші өндірістік жүйелердің (ҮӨЖ) технологиялық жабдықтарының жинағы жатады. Мұндай ӨЖ тұрғызған кезде ҮӨЖ-де материалдық өзгерістіер болмайтындықтан, ал оның құрылымы туралы ақпарат тек ЭЕМ жадында қалыптасатындықтан және сақталатындықтан мұндай ӨЖ виртуалды өндірістік жүйе (ВӨЖ) болып табылады, бұл кезде оны құрудың мерзімдерін едәуір қысқарту қамтамасыз етіледі.

ҮӨЖ-дің бос бөліктерінің параметрлері туралы ақпарат электронды түрде көрсетілуі және әртүрлі ақпараттық желілер, атап айтқанда жаһандық желі Internet көмегімен таратылуы мүмкін. Бұл жағдайда ҮӨЖ қызмет көрсетуі нарығының құруы туралы сөз қозғауға болады.