Шпаргалка по "Педагогике"

Песталоцци

Песталоцци алоцци родился в  семье глазного врача. Он рано лишился  отца и воспитывался матерью. В школе  он считался неспособным учеником и  был предметом насмешек своих  товарищей. Поступая в университет, Песталоцци видел себя богословом. Однако вскоре он начинает задумываться о нуждах народа, о том, как ему помочь. Чтобы стать ближе к народу, он решил заняться юриспруденцией, но потом становится агрономом. Чтение «Эмиля» Руссо оказало на Песталоцци особое влияние. Обладая замечательным мягким характером, чувствительный и отзывчивый к людскому горю, Песталоцци эмоционально воспринимал окружающий мир. Окончив университет, он приобрёл небольшое имение, которое назвал «Нейгоф» (нем. Neuhof — новый двор). Там он собирался провести в жизнь некоторые преобразования в области земледелия и приобщить к ним окрестных крестьян. Однако у Песталоцци не оказалось выдающихся способностей для хозяйственной деятельности, его опыты не дали ожидаемых результатов и значительно подорвали материальное положение Песталоцци. В это время он приходит к убеждению, что больше всего в его помощи нуждаются крестьянские дети, остающиеся без присмотра и воспитания.

Благодаря поддержке местной общины и добрых людей Песталоцци собрал у себя около 50 детей, которым он самоотверженно посвятил все свои силы и материальные средства, обучая их летом полевым работам, а зимой — ремеслу. Но и это начинание постигла неудача. Как только крестьянские дети получали у Песталоцци приличную одежду, родители уводили детей и забирали себе деньги, которые зарабатывали дети. Песталоцци закрыл школу, на её содержание у него не хватало средств. В 1780 г. Песталоцци написал небольшое сочинение под названием «Досуги отшельника», представлявшее собой сборник афоризмов. Оно было встречено читателями прохладно. Но именно в нём Песталоцци излагает свои взгляды, которые будет развивать впоследствии. Большой успех имели «Лингард и Гертруда, книга для народа» (1781). Это рассказ о том, как простая умная и уважаемая в своей деревне крестьянка умело воспитывая своих детей, убедила односельчан открыть в деревне школу. От неопределённых и пылких мечтаний Песталоцци переходит к суровой прозе жизни: «заткнуть дыру, из которой текут народные бедствия» можно только тогда, когда поднимется уровень образования народа. Но поскольку у народа нет ни средств, ни сил для обустройства большого количества школ, то образование, по убеждению Песталоцци, должно быть передано матерям. Для облегчения этой задачи матерей необходимо снабдить специальным руководством, которое и было написано Песталоцци.

60-жылдардағы қоғамдық-педагогикалық  қозғалыс К.Д.Ушинскийдің педагогикалық  көзқарасының қалыптасуына көмектесті. Осы қоғамдық – педагогикалық  қозғалыстың әсерімен 1857-1958 ж.ж. “Тәрбие  үшін журналда” өзінің “Педагогикалық  әдебиеттің пайдасы туралы”,  “Қоғамдық тәрбиенің халықтығы  туралы”, “Мектептің үш элементі”  және басқа да орыс педагогикасына  құнды үлес қосқан мазмұнды  мақалаларын жариялады. Бұл мақалалар  Ушинскийдің есімін бүкіл педагогикалық  жұртшылыққа таныта бастады. 1854 жылы  Ушинскийге алғашында Гатчинада  жетімдер институтында орыс тілінің  мұғалімі, кейіннен сол институттың  инспекторы қызметін атқарады.

71.Балалар құқығы туралы Декларация және Коненция жалпы адамзат құндылықтары. 
Бала құықтары туралы Конвенция – бұл шарт, онда әлемдегі барлық балаларға қатысты, олардың құқықтары туралы айтылады. «Конвенция» сөзі бізге латын тіліннен келген, ол «шарт, келісім» дегенді білдіреді. Бала құқықтары туралы БҰҰ Конвенциясы 1989 жылы 20 қарашада қабылданды және жалпы адам құқықтары декларация негізінде жасалды. Конвенцияны бекіткен елдер оның кепілі болып табылады. Бала құықтары туралы Конвенция – бұл барлық дүниежүзіндегі мемлекеттер кепіл болатын, жалғыз ғана халықаралық келісім. Конвенцияға тек қана кепіл болмаған елдер АҚШ және Сомали.  
Құжат 54 баптан тұрады, әрқайсында әртүрлі құқықтар жан-жақты қарастырылған.  
Қатысушыларға Конвенцияның 4 принципі түсіндіріледі:  
- кемсітпеу  
- өмір сүру үшін жақсы жағдай жасау  
- баланың пікірін мен көзқарасын құрметтеу  
- әлеуметтік және мәдени, ақыл-ойының, эмоциялық, психологиялық, дене күшінің дамуын қалыптастыру.  
Одан кейін тренингке қатысушылар топқа бөлінеді, оларға осы ұғымдарды талқылау ұсынылады (олар осы ұсынымдармен келісеме). Одан кейн айтылған пікірлерді дәлелдеп, Конвенцияда бекітілген принциптер неге сәйкес екендігі.  
Мысалға бекітілгендер  
• Көшпенділер барлық құқықтарға ие. Егер олар бір жерге тұрақтанғысы келмесе, ол олардың өз мәселесі.  
• Қазақстанда нәсілшілдік жоқ.  
• Біздің облыста балалардың проблемаларын шешуде жасөспірімдердің пікіріне құлақ асады.  
• Барлығының өз құқықтарын жүзеге асыру үшін мүмкіншіліктері бірдей.  
• Қазір кім кедей тұрса, онда олар мектепте нашар оқығандар.  
• Біз нақты сенімдіміз біздің елде барлық балалар бақытты, олардың дамуы үшін барлық жағдай жасалған .  
• Озбырлық көрсету дұрыс емес.  
• Біздің елде нағыз кедейшілік жоқ.  
• Ұл мен қыздың арасында теңдік болу қажет. 

72. Педагог- педагогикалық әрекет субъектісі ретінде.Педагог – бұл ұрпақтар арасындағы байланыстырушы буын, қоғамдық-тарихи тәжірибені тасушы. Халықтың қоғамдық-мәдени тұтастығы, жалпы өркениет, ұрпақтардың мираскерлігі  көп жағынан Мектеп - Мұғалім рөлімен шартталған. Жалпы саны бірнеше он мыңдап саналатын, Мұғалім (Педагог) мамандығы, оның мазмұны, еңбек жағдайлары, сандық және сапалық құрамы өзгергенмен де,  кәсіптердің өзгермелі дүниесінде айнымас болып қалады. Педагогикалық іс-әрекеттің даралық субъекті ретінде бола отырып,  педагог сонымен бірге, қоғамдық субъект – қоғамдық білімдер мен құныдылықтарды тасушы да болып табылады. Осыған орай, педагогтың субъективті сипаттамасында үнемі аксиологиялық (құндылықтық) және когнитивті (білімдік) жазықтықтар бірігеді. Бұл жерде екіншісі, сонымен қатар жалпы мәдениеттік және пәндік–кәсіби білімдерді қамтиды. Даралық  субъект бола отырып, педагог әр қашан,  даралық-психологиялық, мінез-құлықтық және коммуникативтік сапалардың алуан түрлігі тұсында да тұлға болып табылады. Педагогтың педагогикалық іс-әрекет субъектісі ретіндегі жалпы сипаттамасын, оның мақсаттарын, пәнін, құралдарын, әрекет тәсілдерін анықтау негізінде келтіру осы мамандықтың жалпы күрделілігі мен көпжақтығын көрсетеді.

73. Қарым- қатынас  мұғалімнің кәсіби- шығармашылық  қызметінің құрамдас бөлігі Педагогикалық қарым-қатынас мұғалім мен оқушылардың оқудағы өзара әрекеттесу, ынтымақтастық формасы. Бұл – аксиалды-ретиалды, тұлғалық және әлеуметтік бағдарланған өзара әрекеттесу. Педагогикалық қарым-қатынас вербалды, бейнелі, символдық және кинетикалық құралдардың бүкіл жиынтығын пайдалана отырып,  бір мезгілде коммуникативтік, перцептивтік және интерактивті функцияларды жүзеге асырады.Функционалды түрде – бұл білім беру процесінің барлық субъекттерінің қатынастарын орнатушы контакттік (дистанттік), ақпараттық, түрткі болушылық үйлестіруші өзара әрекеттесу. Ол көп объектті бағыттылықпен,  көп ақпараттылықпен, көрнектіліктің жоғары дәрежесімен сипатталады. Онда құрылатын оның барлық сипаттамаларының арнайы ерекшеленген синтезі,  білім беру процесінің субъекттерінің өзара әрекеттесуінің жаңа сапалық мазмұнынан көрінеді, ол осы субъекттер қатысатын қатынастар жүйесінің немесе «педагогикалық жүйе» ерекшеліктерімен анықталады. Пеадгогикалық қарым-қатынас «...оқушылар-дың мотивациясының дамуы мен оқу-іс-әрекетінің шығармашылық сипаты үшін, мектеп оқушысы тұлғасының дұрыс қалыптасуы үшін ең жақсы жағдай жасайтын, оқытудың эмоционалдық қолайлы климатын (жеке жағдайда, «психологиялық кедергінің» пайда болуына кедергі жасайды) қамтамасыз ететін мұғалімнің (кеңірек алсақ– педагогикалық ұжымның) оқыту процесіндегі оқушылармен қарым-қатынасы» ретінде анықталады . Осыған педагогикалық қарым-қатынастың оқудағы әріптестік формасы ретінде оқыту мен оқушылардың өзінің тұлғасының дамуын оңтайландыру шарты екенін қосайық.

74.Педагогикалық  процесс мұғалім әрекетінің объектісі  ретінде.

Адамның қандай да болмасын іс – әрекетінің заттық саласы қалайда  білімдер жүйесінде көрінеді. Сондықтан  синтетикалық сипатының біртұтастық  объектілері жасалмайынша субъектінің  іс -әрекетінің сәтті болуы мүмкін емес. Сананың тұтастық объектілері  белгілі бір шындық саласындағы  білімдерді меңгерудің нәтижесінде  пайда болған объектілері, субъектінің  іс – әрекетінің сыртқы талаптарды орындау тәсілдері мен адамның  субъекті -тұлғалық құндылықтарына бағыт  табу болып табылады.Педагогикалық  іс – әрекетте еңбек субъектісі мұғалім болады»’ Мұғалімнің еңбек  құралдарының өзіңдік сипаттары  – ол оның білімі, білігі, тұлғалық қасиеттері. Осыған байланысты, білім  «сананың біртұтастық объектісі» болып  есептелуі керек. (Н.И. Непомнящая), мұғалімнін іс – әрекеті, оның білімі және тәжірбиесі кәсіби шеберліктің деңгейіне тікелей  қатысты екендігі анық. Қажетті тәжірбиені жинақтауға әкелетін іс – әрекет мұғалім  тұлғасын қалыптастырудың шарты  болады, ал ол «оқу-әдістемелік» құралдарының өзінде орныққан. Бірақ бұл іс –  әрекет тиімді болуы мүмкін емес, егер еңбек объектісі толық айқын  болмаса, еңбек субъектісінің зейіні теріс түсініп объектіге аударылса. Бұндай жағдайда еңбек субъектісінің  әрекеті объективті өмір сүретін  кәсіби іс – әрекеттің объектісіне  сәйкес болмайды. 
Диалектикалық – материалистік философияда жеке тұлғаның қалыптасуындағы іс – әрекеттің ролі жан — жақгы зерттелген. Адам іс – әрекеттің субъектісі ретінде психологиялық зерттеулерде көрсетілген. Бірақ, негізінен, тек XX ғасырдың 60 — шы жылдарында ғана мұғалім іс – әрекеті оқушылармен өзара әрекет ретінде қарастырылып еңбектер жарық көрді. Көрнекті ұстаздардың еңбектері (Ш.А. Амонашвили, В.А. Сухомлинский, А.С. Макаренко және т.б.>) оқушы ертерек мұғалімнің арқасында іс – әрекеттің нақгылы субъектісі ретінде қалыптасса, оқу — тәрбие жұмысының тиімділігі арта түсетіндігіне куә етеді. 
Міне, сондықтан да мектептегі педагогикальгқ (оқыту — тәрбиелеу) процесте мұғалім және оқушы іс – әрекетінің субъектісі ретінде көрінеді, мұғалім іс – әрекеттің объектісі ретінде оқушыны емес, педагогикалық процесс деп есептеу керек. М

75.Ақпараттық технологиялық  өзгерістер жағдайында муғалімнің  тиімді іс- әрекеті.

Еліміз жылдар бойы аңсаған  тәуелсіздікке қол жеткізісімен, шет тілі де мемлекетаралық тіл мәртебесіне  ие болды. Ендігі кезекте шет тілінің  қолданылу аясын кеңейту кезек  күттірмес мәселенің бірі болды. Осы орайда мектептерде ағылшын  тілі пәніне көңіл де, ықылас та жылдан жылға артып, оны оқытудың тиімді әдіс- тәсілдері, технологиялары бойынша  зерттеу жұмыстары, оларды тәжірибеге енгізу шаралары қолға алынды.  
Ағылшын тілін саналы меңгерту, оны өз деңгейінде қажеттілікке айналдыру, бір жылғы мәселе емес, сондықтан ағылшын тілін оқыту ісімен шұғылданатын мамандар арасында туындайтын бір сұрақ: ағылшын тілінде өз ойын ауызша және жазбаша еркін жеткізе алуға қалай үйрету керек? Оқушыны ынталандыру үшін қандай әдіс-тәсілдерді, технологияларды қолданған жөн?  
Оқыту тілі өзге тілде жүргізілетін мектептерде тіл үйрету туралы жазылған әдістемелік және ғылыми материалдарды зерделей келе, ақпараттық технологияларды пайдалану туралы мәселеге тоқталуды жөн деп санап, осы тақырыпта жинақтаған іс-тәжірибемді ортаға салмақпын.  
Білім беру саласында түрлі технологиялар енгізілуде, бірақ олардың ішінен қажеттісін таңдап, сабақтың әр кезеңінде тиімді қолдану басты талап. Мәселе технологияларды кеңінен пайдалану емес, мәселе - тұлғаны нәтижеге бағыттай білім беруде. Қазіргі таңда айтар болсақ, көрнекілік әдісі мен техникалық құралдарды қолдану әдісін ақпараттық-коммуникативтік технологияның бір өзі атқара алады. 

Ақпараттық технология –  ақпараттарды жинау, сақтау және өңдеу  үшін бір технологиялық тізбекте біріктірілген әдістер мен өндірістік және бағдарламалық-технологиялық  құралдардың жиынтығы. Қазіргі кезде  сабақта ақпараттық технологияларды  бәріміз кеңінен қолданамыз. Қазақ  әдебиетінің классигі, ұлы атамыз Абай Құнанбайұлы: «Шәкірттерің жақсы  оқу үшін, оның оқуға деген ынтасы және қызығушылығы зор болу керек», - деген. Расында да, тек ғана жігерлі, әр нәрсені үнемі білгісі келген, табандылығын, шыдамдылығын көрсеткен  адам ғана мақсатына жетеді.  
Ағылшын тілді оқытуда жаңа технологияларды, техникалық құралдарды сабақта жан-жақты қолдану, мұғалімнің көптеген қиындаған қызметтерін жеңілдетіп, осы іскерліктің ұстанымды жаңа тәсілдерінің пайда болуына мүмкіндік туғызады. Осындай жаңа жолдардың біріне ақпараттық оқыту жүйесіндегі компьютерлік бағдарламалардың түрлері арқылы тіл үйретуді жатқызуға болады. 

76.Педагог еңбегінің  әлеуметтік бағыты.

Қазақстан Республикасының  Президенті Н.Ә.Назарбаев 2012 жылғы 27 қаңтардағы «Әлеуметтік экономикалық жаңғырту Қазақстан дамуының басты бағыты»  Қазақстан халқына жолдауында былай  деп  атап көрсетті: «Педагогтар құрамының сапасын арттырудың маңызы зор. Негізгі педагогикалық білім берудің стандарттарын, мектеп және жоғары оқу орындары оқытушыларының біліктілігін арттыруға қойылатын талаптарды күшейту қажет. Әр өңірде педагогтардың біліктілігін арттыратын интеграцияланған орталықтар жұмыс істеуі тиіс».

Қазақстан Республикасында  білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына (2010 жылдың 7 желтоқсанында № 1118 Президент  жарлығымен бекітілді) сәйкес педагог  кадрлардың біліктілігін арттыру мәселесі тез арада шешуді талап етеді. Білікті педагогтар педагог мамандығының мәртебесін көтерудің қуатты факторы  болып табылады. Педагогтың мәртебесі  оның интеллектуалдық, кәсіптік деңгейімен, жеке тұлғалық қасиеттерімен белгіленеді. Аталған қасиеттерді жетілдіру  үшін біліктілікті арттыру жүйесінің  қызметі осы бағытқа арналуы  тиіс. Осы міндеттерді жүзеге асыру  үшін педагогтардың біліктілігін арттыру  жүйесіне өзгерістер ендіру қажет.

Осы негізде жаңадан  құрылған «Өрлеу» біліктілікті арттыру  ұлттық орталығы» акционерлік қоғамының  миссиясы педагог кадрлардың біліктілігін жүйелі арттыру, бұл корпоративті басқару, әлемдік және қазақстандық тәжірибені тасымалдау негізінде білімнің жоғары сапасын қамтамасыз етеді.

Өрлеу» біліктілікті арттыру  ұлттық орталығы бүгінгі таңда, педагогикалық  кадрлардың біліктілігін арттыру жүйесіндегі  негізгі ұйым болып табылады. Орталық  педагогтардың сапалық құрамын  арттыруға және кәсіптік шеберлігін жетілдіруге бағытталды. Орталық  өз жұмысында мына принциптерді басшылыққа алады:

1. Қоғамға бағытталуы. Біліктілікті арттыру педагогтардың  бойында азаматтық, әлеуметтік  және тұлғалық қасиеттерді қалыптастыруға  бағытталады.

2. Ғылымилық және инновациялық. Жаңа ғылыми нәтижелерді қолдануға  үнемі ұмтылу, жаңа технологиялар,  ғылыми білім мен ақпаратты  қолдануға дайындық.

3. Үздіксіздік. Педагогтардың  өмір бойы үздіксіз білім алуын  қамтамасыз ету. 

4. Көптүрлілік (Диверсификационность). Білім сапасын арттыруға және  біліктілікті арттыру жүйесінің  бәсекеге қабілеттілігін арттыруға  бағытталған қызметтің жаңа түрлерін  меңгеру, қызметтердің түрлерін, санын көбейту. 

5. Ашықтық (транспарентность). Орталықтың жұмысы туралы ақпараттың  ашықтығы және қол жетімдігі,  құрылымдық тұтастық пен тұтас  жүйенің айқындығы.

6. Автономия және академиялық  тәуелсіздік. Басқарудың дербестік  және коллегиялық сипаты мен  демократиялық принциптер негізінде  шешім қабылдау, әрбір адамның  жеке жауапкершілігі, оқытушыларға  білім беру қызметінде академиялық  тәуелсіздікті қамтамасыз ету.

7. Заңға сәйкестік. Орталық  өз қызметінде барлық құқықтық  нормаларды сақтайды.

8. Көшбасшылық. Педагогтардың  біліктілігін арттыруда көшбасшылыққа  ұмтылу, басқарудың бір вертикалын  және менеджменттің жаңа принциптерін  енгізу.