Тұрғын үй жалдау

1)олар тұрғын үйдi үнемi қиратса  немесе бүлдiрсе;

2)олар тұрған үйдi осы Заңнамасының талаптарын бұза отырып пайдаланса;

3)олар жатақхана ережелерiн үнемi бұзу арқылы басқалардың өздерiмен  бiр бөлмеде немесе бiр тұрғын  үйдi тұруына мүмкiндiк бермейтiн  болса;

4)олар дәлелдi себептерсiз тұрғын  үйдi пайдаланғаны үшiн ақы төлеуден қатарынан алты ай бойы жалтарса;

5)адамдар ата-аналық құқығынан  айырылған болса және олардың  ата-аналық құқықтарынан айырылуына  байланысты балаларымен бiрге  тұруы мүмкiн емес деп танылса;

6)адам тұрғын үйге өз бетiмен  басып кiрiп алса;

7)тұрғын үйдi жалдау (қосымша жалдау) шарты осы Заңнамасында көзделген негiздер бойынша жарамсыз деп танылса;

8)олар меншiк құқығымен орналасқан  жерiне қарамастан өзге тұрғын  үйдi сатып алған болса;

9)Осы Заңнамасында көзделген реттердi қоспағанда) және басқа тұрғын үй берiлместен шығаруға жол берiледi.

Тұрғын үйді жалға алу (қосымша жалға алу) шартын жарамсыз деп танудың салдары:

1. Шарт жасасып, тұрғын үй алған адамдардың  қасақана заңсыз әрекеттерінің  салдарынан тұрғын үйді жалға  алу (қосымша жалға алу) шарты  жарамсыз деп танылған жағдайда олар басқа тұрғын үй берілместен шығарылуға тиіс.

2. Егер тұрғын  үйді жалға алу (қосымша жалға  алу) шарты осы баптың 1-тармағында  көзделген жағдайлардан басқа  негіздер бойынша жарамсыз деп  танылса, шартта аталған азаматтар  өздерінің бұрын тұрып келген тұрғын үйі немесе басқа жайлы тұрғын үй беріп шығарылуға тиіс. Басқа тұрғын үй беру міндеті шартты жарамсыз деп тануға әрекеті негіз болған заңды тұлғаға жүктеледі. Бұл жағдайда соттың шешімінде берілетін тұрғын үйдің мекен-жайы көрсетілмеуі мүмкін.

3. Жалдау (қосымша  жалдау) шартын жасасу кезінде  заңсыз әрекетке жол берген  лауазымды адам Қазақстан Республикасының  заңдарында белгіленген тәртіппен  жауапқа тартылады.

Мемлекеттік тұрғын үй қорындағы жатақханалардан тұрғын үй-жай беру тәртібі мемлекеттік тұрғын үй қорындағы жатақханалардан тұрғын үй-жай кәсiпорын, мекеме әкiмшiлiгiнiң шешiмi бойынша еңбек шартымен жұмыс iстейтiн кезеңiнде, сондай-ақ студенттер (курсанттар, аспиранттар) мен оқушылардың оқуы кезеңiнде тұруы үшiн берiледi. Шешiмде жатақханадан тұрғын үй-жай берiлген адаммен бiрге тұрғызылатын барлық адамдар аталуға тиiс. Басқа адамдарды тұрғызуға тыйым салынады2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Жекеше тұрғын үй қорындағы  тұрғын үйді жалдау шарты

 

Жекеше тұрғын үй қорындағы тұрғын  үйді жалдау талаптары, егер тұрғын үй заңдарында өзгеше көзделмесе, талаптардың келісімімен белгіленеді. Меншік иесі (меншіктің жеке  нысанына негізделген жеке немесе заңды тұлға) өзі тұратын тұрғын үйді, не негізделген жеке немесе заңды тұлға) өзі тұратын тұрғын үйді, не негізгі мақсаты жалға алушыларға тұрақты немесе уақытша тұру үшін берілу болып табылатын тұрғын үйді жалға беруге құқылы.   Жеке тұрғын үй қорындағы тұрғын үйді жалдау шарттары (талаптары) жалға беруші мен жалға алушы арасындағы шартпен де заңдармен де реттеледі. Меншік иесі тұрмайтын және меншік иесі тұрақты тұратын тұрғын үйді жалдау шартының шарттары арасында ерекшелік жасалған.  Меншік иесі тұрмайтын тұрғын үйді ол жазбаша түрде жасалған шарт бойынша басқа адамға жалға бере алады.             Шарт тараптары болып жалға беруші – тұрғын үйдің меншік иесі болып табылатын немесе заңнамамен не шартпен оны жалға беруге уәкілеттенген жеке немесе заңды тұлға және жалға алушы – жеке тұлға болып табылады. Тұрғын үй құқықтық қатынастарының қатысушылары ретінде, шарт тараптарының басқа бірқатар жағдайларда басқа да субьектілер – жалға алушы отбасының мүшелері, уақытша тұрғындар және қосымша жалға алушылар – бола алады. Тұрғын үй – жайға немесе жалға берілген тұрғын үй – жай орналасқан тұрғын үйге меншік құқығы басқа тұлғаға ауысқан тұрғын үйге меншік құқығы басқа тұлғаға ауысқан жағдайда жалдау шарты жаңа меншік иесі күшін сақтап қалады. Шартты мұндай жағдайда тоқтату жалға алушы және тұрғын үй – жайды жалға берген меншік иесі арасындағы шартпен көзделуі мүмкін.             Шарт пәні болып құрылыс, санитариялық, өртке қарсы және басқа да міндетті талаптарға сәйкес келетін жеке тұрғын үй – жай не тұруға жарамды жеке бөлме (бөлмелер) табылады.         Тұрғын үйді (тұрғын үй – жайды) тұрғын емес мақсатта пайдалануға тек заңнамада көзделген жағдайларда ғана жол беріледі. Тұрғын үй қорын мақстаы бойынша және басқа да мақсаттар үшін пайдалануға жағдайларда тұрғын үй қорын бұзуға немесе бүлдіруге жол бермеу талап етіледі. Тұрғын үйлерді пайдаланушылар басқа тұрғындардың тұру жағдайларын бұзбауға, қоршаған ортаға залал келтірмеуге тиіс.         Тұрғын үйдегі тұрғын үй – жайлар тұрғын емес үй – жайларды қайта жабдықтау мен қайта жоспарлауды үй – жай иесінің келісімімен және жобаның құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес келуіне жауап беретін заңды немесе жеке тұлға орындаған жоба болған жағдайда жүзеге асыруға болады. Үй

 

_________________________

 3 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі

603-бап. Жекеше  тұрғын үй қорындағы тұрғын  үйді жалда шарты.

 

– жайларды қайта жабдықтау және қайта жоспарлау басқа меншік

иелерінің мүдделерін қозғайтын жағдайда олардың алдын – ала жазбаша келісімі талап етіледі.            Бір тұрғын үйге бірнеше құқықтардың болуы оны бірлесіп пайдалану міндетіне алып келеді. Үй – жайлардың иелері (азаматтар, заңды тұлғалар, мемлекет) тұрғын үйді бірлесіп пайдалану үшін заңдарда тыйым салынбаған кез келген бірлестікке бірігуге құқылы. Тұрғын үй қорын басқаруды меншік иесі жүзеге асырады.          Қазақстан Республикасының тұрғын үй қорын мемлекеттік есепке алу, оның кімге тиесілі екеніне қарамастан, Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен мемлекет үшін бірыңғай жүйе бойынша жүзеге асырылады.3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

Нормативті  құқықтық актілер:

1. ҚР Азаматтық кодексі (Жалпы және Ерекше бөлімдері) – Алматы: ЮРИСТ, 2013. – 364 б, 2012 жылғы 26 желтоқсандағы № 61-V Заңдарымен енгізілген өзгерістер және толықтырулармен берілген.

2. «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс  қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңы.

 

Арнайы әдебиеттер:

1. Азаматтық құқық. Жайлин Ғ.А., Оқулық, Ерекше бөлім

2. Азаматтық құқық: М.К. Сулейменова, Ю.Г. Басина. Алматы

1 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі

601-бап. Тұрғын үйді  жалдау шарты

2 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі

602-бап. Мемлекеттік тұрғын үй  қорындағы тұрғын үйді жалдау  шарты.

 

3 Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі

603-бап. Жекеше тұрғын үй  қорындағы тұрғын үйді жалдау  шарты