Құю цехын жобалау

мұндағы: – құймалардың барабан қабырғасына үйкелісу коэффициенті, =0,5.

 – құймалардың барабан  қабырғасына үйкелісу кезіндегі  моменті келесі формула бойынша  табылады, [2]:

                                                (4.10)

мұндағы: – құймалардың барабан қабырғасына үйкелісу коэффициенті, =0,5;

    – жүктеу күші, Н;

    – жүктеудің ауырлық центрінің көтерілу бұрышы, град.;

    – барабанның радиусы, м.

 – тіреуіш цапфалардағы  үйкелісу моменті моменті келесі  формула бойынша табылады, [2]:

                                                                       (4.11)

мұндағы: – цапфа білігінің подшипниктегі үйкелісу коэффициенті, = 0,01;

    – цапфаның радиусы, м;

    – цапфаға әсер ететін тең әсерлі күш, Н.

Цапфаға әсер ететін тең  әсерлі күш келесідей табылады, Н [2]:

                                                                             (4.12)

мұндағы: – барабан ауырлық күші, Н;

                  – жүктеу күші, Н.

Барабанның ауырлық  күшін табу үшін барабанның массасын табу керек, кг [2]:

                                                     (4.13)

мұндағы: – барабанның көлемі, м³;

      – барабан жадығатының тығыздығы; .

Барабанның массасын тапқан соң барабанның ауырлық күшін  табамыз, Н [2]:

                                                                                 (4.14)

мұндағы: – барабанның массасы, кг;

           – еркін түсу үдеуі, .

Электрлік қозғалтқыштың қуаты жобаланып отырған жетек үшін есептелген қуат шамасынан аз болмау керек. Қолданылып жүрген электрлік қозғалтқыштар түрінен көбінесе бір сериялы 4А үш фазалы тоқты асихронды электрлік қозғалтқыштарды таңдайды [4].

Біздің жобамыз үшін есептеулер нәтижесінде біз сериялығы 4А үш фазалы тоқты асихронды электрлік қозғалтқыштарды МЕСТ 19523 – 81 бойынша 4А160М4УЗ электрлік қозғалтқышын таңдаймыз. 4А160М4УЗ электрлік қозғалтқышының негізгі сипаттамалары [4]:

    –  электроқозғалтқыштың қуаты: кВт;

    – сихронды айналу жиілігі: айн/мин;

    – электрлік қозғалтқыш роторының сырғанауы: %.

Енді таңдап алынған  электрлік қозғалтқыштың номиналды  айналу жиілігін табу керек, айн/мин [4]:

                                                 (4.15)

мұндағы: – синхронды айналу жиілігі, айн/мин;

             – электрлік қозғалтқыш роторының сырғанауы, %.

  

Электрлік қозғалтқыштың айналу моменті келесідей табылады, [4]:

                                                                               (4.16)

мұндағы: – электрлік қозғалтқыштың қуаты, кВт;

            – электрлік қозғалтқыштың номиналды айналу жиілігін, айн/мин.

Жетектің беріліс қатынасы келесі формуламен есептеледі [4]:

                                            

                                                         (4.17)

мұндағы: - жетекші біліктің айналу жиілігі, айн/мин;

             – электрлік қозғалтқыштың номиналды айналу жиілігін, айн/мин.

Жетекші біліктің айналу жиілігі келесідей табылады, айн/мин [4]:

                                                                      (4.18)

мұндағы: – барабанның айналу жиілігі, 1/рад;

             – барабанның радиусы, м.

          – барабанның диаметрі, м.

Редуктордың беріліс  қатынасын анықтау үшін келесі формула  қолданамыз [4]:

                                                                                               (4.19)

мұндағы: – тісті берілістің беріліс саны, = 5 [4];

           – жетектің беріліс саны.

 

 

3.5 Басқару мен автоматтандыру нобайын жетілдіру

 

Жобаланып отырған галтовты барабанның электрлік қозғалтқыштың  реверсін қарастырамыз. Асихронды қозғалтқыштың  реверсі екі контактор жәрдемімен фазалардың ауысуы арқылы өрістің айналу бағытының өзгеруі арқылы іске асады. Асихронды қозғалтқыштың реверсінің нобайы А4 форматының 4 бетте көрсетілген.

КнП1 кнопкасын басқанда К1 контактордың орамы іске қосылады, нәтижесінде қозғалтқыштың алға қарай айналуын іске қосып, өзінің контактымен  КнП1 кнопкасының қалыпты ашық контактын  блоктайды. КнП2 кнопкасын басқанда оның қалыпты жабық контакты алдымен К1 контактор орамының қоректену тізбегін ажыратады, нәтижесінде қозғалтқыш желіден ажыратылып сөнеді. Одан кейін КнП2 кнопкасының қалыпты ашық контакты К2 контактор орамының қоректену тізбегі тұйықталады. Нәтижесінде қозғалтқыштың артқа қарай айналуын іске қосады және КнП2 кнопкасының қалыпты ашық контактың блоктайды. КнС кнопкасын басқанда сұлба бастапқы күйге келіп, қозғалтқыш желіден ажыратылады.

Жобаланып отырған галтовты барабанның құрамында скипті көтергіш болғандықтан скипті көтергіштің автоматты басқару нобайын қарастырамыз. Скипті көтергіштің автоматты басқару нобайы А4 форматтың 4 бетте көрсетілген. Көтергішті басқару КнП1 («жоғары»), КнП2 («төмен») және КнС («тоқтату») кнопкалары арқылы іске асады.

КнП1 кнопкасын басқанда К1 контактордың орамы қосылады. Сонымен  бірге қозғалтқышпен бірге Эм электрлік механикалық тежегіштің орамы іске қосылып, шөміш жоғары қарай қозғалады.

Жоғары күйге жеткенде ол ВК1 сөндіргішке әсер етіп, К1 контактор орамының қоректену тізбегін ажыратады. Қозғалтқыш автоматты түрде сөніп, электрлік механикалық тежегіш арқылы шөміш жоғарғы күйде тұрады. КнП2 кнопкасын басқанда шөміш төмен қарай қозғалады.

Шөміш төменгі күйге  жеткенде ВК2 сөндіргіш арқылы қозғалтқыш автоматтты түрде сөнеді. КнС кнопкасы арқылы шөмішті кез келген күйде тоқтатуға болады.

Жобада құймаларды барабаннан алу үшін ленталы конвейер қарастырылған. Енді осы конвейер жетегінің басқару  нобайын қарастырамыз. Конвейер жетегінің  басқару нобайын А4 форматтың 4 бетте көрсетілген.

Бастапқы күйде тоқ  контактор орамы арқылы өтпейді, өйткені КнП кнопкасы және  блоктау  контакты К1 контакторы ажыратылған. Қозғалтқыш желіден ажыратылған. КнП кнопкасын  басқанда басқару тізбегі тұйықталып, контактор іске қосылып, қозғалтқышты желіге қосады және өзінің қалыпты ашық контакт К1 арқылы КнП кнопкасын блоктайды.

Қозғалтқышты желіден  ажырату үшін КнС («тоқтату») кнопкасын  басу жеткілікті

 

 

3.6 Машинаның техникалық  – экономикалық параметрлері

 

Галтовты барабанның негізгі техникалық – экономикалық параметрлері:

барабанның өнімділігі Q, т/сағ,	7
құйма жадығатының тығыздығы	7200
жұлдызшалар жадығатының  тығыздығы	7800
құйма тазалаудың бір  циклінің уақыты , сағ	0,3
барабанның көлемі V, м3	0,1
барабанға жүктелетін орта шамамен құймалар саны, i	330
барабанның ішкі диаметрі D, м	1
барабанның жұмыстық ұзындығы L, м	1,5
барабанның айналу жиілігі , 1/с	3,14
барабан жетегінің қуаты N, кВт	18,5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 Еңбек қорғау

 

4.1 Қауіпті және зиянды  өндірістік факторларды саралау 

 

Әр еңбек орны, өндіріс  жұмыс жасаған кезде онда жұмыс  істейтін адамдардың еңбек жағдайлары болуға құқығы бар. Ол туралы конституцияда  арнайы бап бар. Онда айтылған: «Әр  қызметкердің қауіпсіздік және гигиена талаптарына сай келетін еңбек жағдайлары болуға құқығы бар».

Конституцияның бұл  талабы жұмыскерлердің мүдделерін қорғау, еңбек шарттарын, жағдайларын, қауіпсіздігін  бақылауға және жақсартуға арналған, және кәсіпорын басшыларының жауапкершілігін арттырады. Ең соңғы шыққан «Еңбек қорғау заңы» көптеген кемшіліктерді жойған.

Қазақстан Республыкасының 2007 жылы 15 - мамырда шыққан еңбекті  қорғау заңы бойынша өндірістік объектілердің, цехтардың, бөлімшелердің жұмыс  орындарын, оларда орындалатын жұмыстардың қауіпсіздігін, зияндылығын, ауыртпалығын, еңбек гигиениясы мен санитариясын және өндірістің орта жағдайларының жалпы нормативтерін анықтайды [19].

Еңбек қорғау заңдарының басты мақсаты ол өндірістік жағдайларда  жұмыскерлердің организміне жағымсыз әсерін тигізетін зиянды факторларды толығымен жою болып табылады.

Дипломдық жобаның еңбекті  қорғау бөлімі жобаланатын құю цехының  техникалық қауіпсіздік және зиянды өндірістік факторларын қарастырады. Цехты жобалағанда ондағы технологиялық процестердің бүгінгі күн талабына сай оның механикаландырылған және автоматтандырылған болуын қамтамасыз етеді. Бұл әрбір адам өмірін зиянды факторлардан және техникалық қауіпсіздіктен сақтайды. 

Құю цехы басқа цехтарға қарағанда қауіпсіздігі және зияндылығы көп бөлімшелердің бірі болып саналады. Сондықтан еңбек жағдайында қауіпсіздікті және зияндылықты азайту үшін келесі жалпы ережелер қажет болып саналады:

• цехқа қабылданған жұмыскердің жасы 18-ден кіші болмауы қажет және медициналық байқаудан өтуі;
• әрбір жұмыскер белгіленген мерзім ішінде өндірістік санитариядан, өрт қауіпсіздігі және техникалы<span class="dash041e_0431_044b_0447_043d_044b_0439__Char" style="