Цементті сынау

2.1 Бұлғауыш үшін цемент қамырын дайындау, техникалық жағдайдағы міндеттермен сәйкес жауап беруі керек.

2.1 Зертханада механикаландырылған бұлғауыштың болмауы, цемент қамырын дайындау үшін дат баспайтын болаттан дайындалған, сфералық формадағы ыдысты қолданады (5 сызба).

 

3-сурет  – Иненің жұмыс бөлігі 

 

4-сурет  – Пестиктің жұмыс бөлігі 

 

 

5- сурет  – Вика құралындағы шеңбер

 

Цемент қамырын араластыратын күректшені серпімді дат баспайтын болаттан дайындайды. Күрекшені негізгі өлшемдері 6 сызбада көрсетілген.

 

 

 

6-сурет  – Бекітпеге арналған ыдыс

 

7-сурет  – Араластыратын күрекше 

 

2.2 Сынақтарды  өткізу

2.2 Цемент  қамырының нормальды жиілігін қамырмен толтырылған, шеңберге толық түскен Вика құралының пестигі консистенция деп санайды және шеңберге орнатылған 5-7 мм-ге дейін пластинкаға жетпеуі керек.

Цемент қамырының нормальды жиілігін, цемент массасынан процентпен көрсетілген жабылған су санымен сипатталады.

2.2 Цемент  сынамасын ГОСТ 310.1 бойынша дайындайды.

2.2 Сынаудың  алдында, Вика құралындағы стерженнің  еркін төмен түсуін және шеңберде орналасқан пластинкамен бірге пестиктің жанасуы арқылы құралдың нөлдік көрсеткішін тексереді. Нөлден ауытқығанда құралдың шкаласын сәйкесті жағдайда орын ауыстырады.

Сынақтың алдында шеңберді және пластинканы машинаның майымен жұқа қылып жағады.

2.2 Цемент қамырын қолдан дайындау үшін 400 г цементті өлшеп, алдын ала сүртілген құрғақ матамен бірге ыдысқа төгеді. Содан кейін нормальды жиілікте цемент қамырын алу үшін қажетті көлемде, суды бір рет қабылдау арқылы құйып, цементті күшейтеді. Цементті күшейтіп төгеді және 30 с-тан кейін судың жұғуы арқылы бастапқыда абайлап араластырады, содан кейін күрекшемен қамырды екпіндеп ұнтақтайды.

Арасалтыру және ұнтақтау ұзақтылығы суды құюдан бастап 5 минутты құрайды.

Механикалық бұлғауыштағы цемент қамырын, бұлғауышқа қойылатын нұсқамамен сәйкес дайындайды.

 

2.2 Араластыруды аяқтағаннан кейін шеңберді тез бір қабылдау арқылы, цемент қамырымен толтырады және оны қатты нәрсемен пластинканы соғып, бес-алты рет сілкіндіреді. Қамырдың бетін шеңбердің шегімен, қамырдың артығын пышақпен кесіп, құрғақ матамен сүртіп тегістейді. Содан кейін тез арада шеңбердің орталығындағы, қамыр бетіндегі жанасумен құралдағы пестикті жүргізеді және оны тоқтатқыш құралмен стерженді бекітеді, содан кейін тез арада оны босатады және қамырға еркін түсуі үшін пестикті пайдалануға береді. 30 секундтан кейін босағаннан кейін, стерженді қайтадан шкала бойынша түсіруді жүргізеді. Цемент қамырының сәйкессіздік консистенциясы бойынша су көлемін өзгертеді және оны тағы да қамырмен, пестикті төменге түсірумен қатар жабады. Нормальды жиілік бойынша қамырды алу үшін қосылатын су көлемін 0,25 % процент дәлдікпен анықтайды.

 

2.2.3 Ұсталыну  уақытты анықтау

2.2.3 Аппаратура

Ұсталыну уақытын анықтау үшін автоматтық құрал.

 

2.4 Сынауларды  өткізу

2.4 Сынаудың алдында, Вика құралындағы стерженнің еркін төмен түсуін және шеңберде орналасқан пластинкамен бірге пестиктің жанасуы арқылы құралдың нөлдік көрсеткішін тексереді. Сонымен бірге, иненің тазалығын, бетін және майыспауын тексереді. Құралдағы инені нормальды жиіліктегі, дайындалған және жинақталған шеңбердегі цемент қамырын, бетпен жанасуға дейін жеткізеді. Бұл жағдайда стерженді стопормен бекітеді, содан кейін стерженді қамырдағы инені еркін түсіру арқылы босатады. Сынаудың басында, қамыр пластикалық күйде болғанда, иненің қатты соққысынан қашу үшін, оны қамырға түсіріп, жеңіл ұстап тұруға рұқсат етіледі. Тек қана қамыр қоюланғаннан кейін, оның ақаулық қауіптілігі өскен сайын, инені шығару керек, содан кейін еркін түсіруге мүмкіндік беріледі. Ұсталыну басталған кезін инені еркін түсіру бойынша анықтайды.

Ине арқылы әрбір 10 минут сайын, инені бұрынғы жеріне тимес, әрбірін батырғаннан кейін шеңберді жылжытып, қамырға батырады. Әрбірін батырғаннан кейін инені сүртіп тастайды.

Сынақ кезінде құрал көлеңкелі жерде, яғни жел соқпайтын және шайқалу болмайтын жерде болуы керек.

2.4 Цемент қамырын ұстап алудан бастап, ине 2-4 мм арқылы пластинкаға өтпеген жағдайда, сол уақытқа дейін өткен жабылудан бастап (судың жұғу уақыты), уақытты санайды. Ұсталыну соңында цемент қамыры бойынша иненің 1-2 мм кем емес қамырдан түсірген уақытқа дейін, жабылудан бастап, уақытты санайды.

2.4 Цемент  қамырының ұсталыну уақыты құралдағы автоматты жазумен сәйкес, құралға берілетін нұсқамамен анықтайды.

 

2.2.5 Цемент  көлемінің бірқалыпты өзгеруін  анықтау

2.2.5 Аппаратура

2,1 МПа  кем емес жұмыс қысымымен бірге  автоклав.

Қайнатуды сынау үшін кішкентай бак.

Ваннамен бірге гидравликалық бекітпе.

   

2.5 Кішкентай  бак үшін қайнатуды сынаумен  бірге судың деңгейін реттегіші. Кішкентай бактың ішіне алынбалы тор сөресін орналастырады және онда 5 см емес қашықтықтағы бактың түбіне дейін орналады. Бактағы су деңгейі 4-6 см-де дәріні қайнатудың бар уақытын тоқтатуы керек.  Бачокпен бірге су - 30-45 минуттың ішінде қайнағанға дейін бактағы суды жеткізуді қамтамасыз ететін әртүрлі қайнату құралымен қыздырады.

2.5 Сызбаларды (7-сызба) сақтау үшін гидравликалық бекітпемен бірге ваннаны коррозияға шыдайтын берік материалды (мырышпен қапталған болатты) дайындайды. Ваннада үлгілерді оған орналастыру үшін торларды орнатады. Тордың астында әрқашан су болуы керек.

 

8-сурет  – Гидравилкалық бекітпемен бірге  ванна

 

2.6 Сынауды  өткізу

2.6 Сынау үшін цемент көлемі өзгеруінің бір қалыптылығын нормальды жиілік бойынша қамырды дайындайы.

Әрқайсысын түйіршік түрінде дайындап, алдын ала машина майымен сүртіп, терезе пластинкаға 75 грамм болатын қамырдың екі топсасын орналастырады. Оны 7-8 см диаметрдегі және 1 см шамасы арасындағы жуандық  арқылы дәрілердің түйіршіктерінен құралғанға дейін, қатты нәрсемен тоқылдатады.  Дәрілерді жібітілген сумен, жіңішке шеттерінен құралғанға дейін және тегіс жинақты бетке дейін, сыртқы шектерінен бастап орталыққа дейін жуып-шаяды .

 

2.6 – 3.2.1 тақырыпшадағы дайындалған дәрілерді 1 сағат (24±2) ішінде гидравликалық  бекітпемен бірге ваннада дайындап  сақтайды, содан кейін оны қайнату  сынауына ұшыратады.

2.6 Уақыт  біткеннен кейін 3.2.2 тақырып бойынша  екі цементтік дәрілерді ваннадан пластинка арқылы шығарып алады және оны кішкентай бөшкеге тортағы сумен орналастырады. Бөшкедегі суды қайнатқанға дейін оны 3 сағат ішінде ұстап тұрады, содан кейін бөшкедегі дәрілерді салқындатады және олардың ішкі байқау арқылы, тез арада суды кетіргеннен кейін өндіреді,

2.6 Цемент  көлемінің өзгерудегі бір қалыптылық қатынасымен бірге, стандарт міндеттеріне сәйкес келеді, егер ол дәрінің беткі жағында радиальды, шегіне дейін кіретін, жарылу немесе тордан кішкене жарық табылмаса және де тағы да басқа майысулар және дәрі көлемінің үлкеюі байқалса, онда ол стандартқа сәйкес келеді. Майысуларды  дәрінің жазық бетке басылатыны бойынша сызғыш арқылы оны табады, мұндай жағдайда шекте немес дәрінің ортасынан 2 мм-ден аспайтын қисықтар болуы керек. Бірінші тәулікте сынаудан кейін, жарықтар кебуінің пайда болуы, дәрі шеттеріне дейін жетпейтін қисықтар бойынша  қатты дыбыстың сақталу жағдайы үшін, дәрілердің біреуін басқамен тоқылдату үшін рұқсат етіледі. Ұсталған және ұсталмаған сынауды, көлемнің өзгеру бірқалыптығы бойынша дәрілердің үлгілері 9-суретте келтірілген.

Көлемі өзгеретін, бірқалыптығы ұсталған сынаманың дәрілері

 

 

Радиальды жырықтарды жою

 

 

9-сурет  – Дәрілерді сынау схемасы

2.2.6 Аппаратураны тексеру

       2.2.6 Тексеру Вика құралымен цемент қамырының ұсталыну уақыты мен нормальды жиілігін анықтау.

       2.6 Тексеруді бекітілген нұсқамамен жылына бір рет периодты сәйкестік бойынша жүргізеді.