Дәрігердік кәсіптік дефермациясы

«Астана Медицина Университеті» АҚ

кафедрасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақырыбы:  Дәрігердік кәсіптік дефермациясы

 

 

 

 

 

 

Орындаған:   

Тексерген:   

 

 

 

Астана- 2011

 

Жоспар:

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Дәрігердің кәсіптік деформациясы
2. Дәрігерлерінің жұмысындағы мінезі

А) Хирург

Ә) Педиатр

Б) Онкология дәрігері

В) Акушер-гинеколг

ІІІ. Қорытынды:

ІV. Қолданылған әдебиеттер

 

Кіріспе

Дәрігерлік практаканың бай қазынасының медициналық психологиялық бағасы дәрігер болып табылады. Дәрігерлік маман иесі басқа мамандықтардан ерекше. Бірінші жағдайда дәрігердің науқастармен жұмысы, психологиялық түр келбеті қалыптасқаннан адамды индивид түрде қалыптастыратын көп түрлі қоғамдық байланыста болуы. Осыған орай дәрігер медициналық маман ғана емес, ол алдымен азамат және қоғамдық  қызметкер, ол тек медицинада ғана емес  мемлекеттің барлық қоғамдық өңірінде науқастың қызығушылығы мен ажырамас сұрақтарында да терең білімді болуы міндетті. Ғылыми  және медициналық  міндеті азаматтықтан тыс ғылымды және медициналық қызметті мойындамаған Повлов: “не істесемде күшім жеткенше ең алдымен өз Отаныма қызмет етемін”, - дейді. Осыған байланысты дәрігердің кең білімі әлдеқайда толық және терең болуы керек.

    Нағыз дәрігердің ауруға көмек беруге тырысуы ауру адамды толық емдегенде ғана жүзеге асады. Емдеуші дәрігер өз үшін аурудың даму ерекшеліктерін тереңірек және толығырақ ашып қоймай, ауру адамның тұлғалық сапаларын анықтайды. Қорытындылап келгенде, ауру адамды болжауға, сонымен қатар емдеуге көзқарастардың жүйесі құрылады. Ауру адамның жазылып кетуіне сенімі көптеген жағдайларда өз тиімділігін тигізеді және дәрігерге деген сенімі науқастың тез жазуылуына үлкен септігін тигізеді.

     Дәрігердің қарапайымдылығы – ең көп қажеттіліктің болып табылады. Қазіргі таңда медицина көптеген таңғажайып табыстарға жетті. Бірақ осы шақта біз көбін білмейміз білгенімізге қарағанда, біз әр уақытта барлық науқасқа көмек бере алмаймыз, көмектесуімізге қарағанда, бірақ шындығында біз ардайым ұмтылып талаптанамыз және осыны игеруді қалаймыз.

    Дәрігердің өмірі – бұл әрдайым университет және ешқашан аяқталмайды. Әрбір аялдамада өмірді тану, әдейі біліммен көмкерілген

   «Қоғамның пайдасы үшін өмір бойы оқу бұл дәрігерліктің белгісі», клиницист А.А. Остроумовтың жазуы бойынша.

Дәрігердің оптимистілігі оның науқастарға көмектескенде парасатты, саналы және ең бастысы өзінің біліміне және фактикалық тәжірибесінен тұрады. Бұл дәрігердің қарапайымдылығы мен сырт келбетін байланыстылығы. Кез келген жақсы дәрігердің абыройы әрқашанда оның қарапайымдылығында сақталады, олар өзін-өзі жарнама етуді талап етпейді және керісінше, кез келген пайда болғандар менменсу қарапайым емес. Кейбір дәрігерлерді алып қарауға болады, мысалы олардың білім дәрежесінің төмендігі науқастармен қарым-қатынасында туындайтын мәселелерді байқатпас үшін олар өздерінің көкіректігін, менмендігін пайдаланады.

     Дәрігердің әділеттілігі – маңызды мәселелердіңбірі болып табылады.  Оның қаша алмайтын ерекше іс-әрекетінің бірі, әрбір медицина қызметкерінің негізгі міндеті науқастың жағдайы туралы, туыстарынына оның тағдыры жайлы науқасқа шындықты айту керек. Қазіргі дәрігерлердің ойларынша медицина барлығына құдіретті секілді бірақ тәжірибесі аз дәрігерлер оптимизмнің шексіз тууына жеңіске деген сенімі сәйкес келмейді.   Әрқашан дәрігердің жағдайы, ауру туралы шындықты айту оңай емес. Бірақ науқасқа жалған айтуға рұхсат жоқ. Ол болмайтын кез келген мәселеде де болмайтын жағдай, сондай-ақ уайымға толы қарым-қатынаста ерекше мәнге ие. Бұл жағдайда шындықты жасырмай дәрігер науқастың  психологиясына қарамай барлық шындықты айтуға міндетті. Ол әрқашан науқастың тағдыры жайлы белгілерді айтуға міндетті емес, бірақ ол хабар бере алмайды, маман ретінде және азамат ретіндеде, «Бұл шын мәнінде іс жүзінде болуы керек, тек сөз жүзінде ғана емес» – деп Пиролов  жазған, “әрбір отанын сүйуші азаматтын жүрегінде”

    Дәрігердің  әділеттілігі – дәрігердің ең жоғарғы қасиеттерінің бірі. Осыдан келе оның арманы, өмірге деген құштарлығы оянады, тағы да Цицеронның сөзіне оралайық  “ешкімге жамандық жасамайды және қоғамға көмек әкеледі”

     Дәрігердің  жұмысы ешқашан оңай болмаған. Дәрігердің пратикалық жұмысының қиын шарттарын сипаттай отырып, С:П.Боткин былай деген «дәрігерлер практикалық жұмыс кезінде жеңіске жетеді және жеңілістерге ұшырайды осы кезде өмірдің  жағдайы нашарлап кетпес үшін шын жүрекпен » іс әрекетінде атағы болу керек.

   Дәрігердің  атағы  – оның барлық өмірінің идеалы ретінде қалыптасқан. Оның идеалы  ерекше тамаша. Ол  адамның  қуанышты энтузиазмадан, өмірлік денсаулықтан, бағыттан тұрады. Дәл осы идиал дәрігердің медициналық және жандық стимулының жүргізушісі болып табылады. Дәрігер өзінің барлық идеалдарын көтеру арқылы қолынан келмейтін шаруаларын бітіреді, емдей  алмайтын ауруларды емдейді. Дәрігердің адалдығы бір жүйелі толық емес болғанда, парасатты маманның қимыл әрекетіне шек қою. Адалдық деген түсініс өлшемсіз, шексіз. Кезінен тараған халықтың денсаулығы үшін дайын болуы керек. Кезінде қан орталық институтының негізін салушы, совет одағының дәрігері Богданов (1873-1928)өзінің өмірі, тағдыры жайлы ойланбастан ауыр жағдайда жатқан студенттің өмірін сақтап қалу үшін науқаспен қан ауыстырады. Нәтижесінде, студенттің өмірі сақталып құтқарылады, ал өзі А.А.Богданов қайтыс болды. Ол адамның өмірін сақтап ерлікпен қайтыс болады. Мұндай жағдайдағы көріністер нағыз маманға тән жанқиярлық  қасиет.

   Жанқиярлық  дәрігер оның іс-әрекетінде көрінеді, жанқиярлық іс әрекеттер батырлықты алым арқылы көрсету емес, олар науқастың жағдайын, өмірін құтқаруда маңызды қадам болып табылады.Медицина қызметінің маңызды мәселерінің бірі бәрімізге белгілі, аурудың пайда болудағы белгілері, науқастың толық жазылып кетуі ішінде. Қауіпті инфекциялық аурулардың дамуы қарқынды құштарлықпен білімнің дамуы қазіргі таңдағы медицина саласының дамуының көрінісі.Осыныды 200-жыл бұрын дәрігер С.Н.Андриевский сібірлік жараның пайда болу  себебін анықтау үшін өзіне тәжірибе жинады.

     Атақты орыс және Совет одағының ғалымы Н.Ф.Гамамея (1859-1949) XIX ғ-дың аяғында өзіне құтырғанға қарсы дәрі егіп тәжірибе жасап көрді. Ал, З.В.Ермальева  (1898-1975) халерлі вивриондарды өзіне тәжірибе жасап көрді,және  әрқашанда бұл  жанқиярлық  істер  науқас  қатаң  жауапкершілікпен  қарауда  дәрігерлікте  «өтірік  айтпа»

     Дәрігердің  сөзі  тез  айығудың  үлкен  себептігін  тигізеді  және  дұрыс  сөйлемеген  жағдайда  науқас  жағдайының   нашарлауына  әсер етеді.Бұл  жерде  еске  салатын  бір  жайт орыс психоневрологы және нейрофизиологы В.М.Бехтерева: «Егер науқас дәрігермен сөйлескеннен кейін өзін жеңіл сезінбесе - онда ол дәрігер емес»,- дейді.

      Ғалымдар-дәрігердің сөзі науқасты емдеуде маңызды рөл атқаратынын дәлелдеді. Егер дәрігер немесе басқада медицина қызметкерлері сөздерді дұрыс қолданбаса,науқаспен қарым-қатынаста үлкен кедергіге ұшырайды және бұл жағдай науқастың  жағдайын төмендетіп жіберуі әбден мүмкін.

       Көптеген ситуациялық  жағдайлар дәрігердің  жұмысында өте көп кездеседі. Медицина қызметкерінің әбігерге түсуі, басқада әрекетер ,мазасыздануы ,науқастың медицинаға деген сенімін төмендетеді.            

      Науқас дәрігерден не күтеді? Науқас не болғанын білмейді, өзіне не болғанын білгісі келеді, яғни дәрігер диогноз қоятынын күтеді.

Және де науқас тез тәуір болуы үшін не істеу керек, дәріні қай мезгілде ішіп, прцедураны қай мезгілде қабылдау керек, қандай диета сақтау, тағам ішу тәртібі, емдеу шаралары қанша уақытқа созылатынын, науқастың жазылу мүмкіндіктері және де болашақ еңбекке жарамдылығы қаншалықты екенін білгісі келеді.

Науқас өзінің тез арада жазылып кетуі туралы ауруы соншалықты қауіпті емес екеннін естігісі келеді. Сол кезде дәрігер диогнозды жеткізгенде оған күш қайрат беріп жеткізу тиіс.

Диогнозды жеткізген кезде, түсінікті және қарапайым тілде айтып, терминдерді қолданбауға тырысып, өрескел сөздерді қолданбау қажет.

Белгілі ағылшын хирургі Кэлан жазғандай: «Кез-келген тәсілмен адамға жаман естілетін диогнозды айтудан қашпаңыз», әрине кейбір науқастар барлық шындықты айтуын талап етеді, дегенмен диогнозды қарапайым түрде науқасқа қатты әсер тигізбейтіндей қылып айту қажет.

Дәрігер диогнозды айтар кезде оның дәрігерлік міндетін емес, адамгершілігі бірінші орында тұруы керек. Мысалы, Науқасқа гипертония айтудың орнына қан қысымы жоғары деп айтқан жөн, Рак деп айтқаннан, жаңадан пайда болып келе жатқан ісік деген жұмсақтау естіледі. Әсіресе, емделмейтін ауру туралы жеткізу қиын, ол Рак, СПИД.

Кейбіреулерді өзінің қатерлі ауруы туралы біліп тұрып, оны сезінбей дәрі-дәрмекті қабылдап, ауыратынын ұмытқысы келеді. Ал кейбіреуі керісінше, сәл ауырып қалса, қатты ұайымдап жүреді. Дүниеден кетейін деп жатқан науқаспен қарым-қатынас жүргізудің мәні жоқ сияқты,бірақ ол адаммен де моральді қарым-қатынас көрсету керек.

     Дәрігер  науқастың   туыстарына   белгілі   бір  уақытты   бөлуі  қажет.Егер  уақыт  бостан-босқа  өткізеді  деп   саналса  науқас  белгілі    бір   ауруын   асқындыруы   мүмкін.Науқас  уақытында  емін   қабылдаса,ауруын   жеңуіне    мүмкіндігі   болады.Сөйтіп   отбасына,  туысқандарына  және   достарына   оралады   және   өзінің    қалаған   арманына   жетеді. Қоршаған   ортамен   қарым-қатынаста   болады.

     Аурудың     отбасы   ішінде   қалыпты   қарым-қатынас   болса,онда  оның   сауығуына   мүмкіндігі   зор.Сондай-ақ   отбасының   ішінде   ұрыс   жағдай   болма,науқастың   сауығуын   жоққа   шығарады.

     Көп   жағдайда   туған-туысқандарына,  отбасыларына,достарына   психологиялық   жағынан  демеу    көрсету   қажет- бұл   дәрігердің   борышы. Дәрігер-науқастың   туған-туысқандарында  қарым-қатынаста   өзін   сенімді  ұстауы   керек,науқасқа   қарағанда   оның   туыстарына   қауіпті   жағдайды  айту   қиын. Біз   ойлаймыз   ол   қате.  Қандай  жағдай   болса  да,  науқастың  туыстары  бірінші  кезекте    оның   денсаулығын  білу  керек. 

    Егер   науқас   қиын   жағдайда   болса,оның   туыстары  хабардар   болуы   тиіс.  Бұл   жағдайдан   шығуына  көмектеседі,науқастың  жалғыз   өзіне  қарағанда. Дәрігер   науқаспен  және    оның   туыстарымен  әл-ауқаты   жайында   пікірлесу   қажет.  Дәрігер   науқасқа   қойған   диогнозына    толық   сенімді   болса   ғана  туысқандарына   хабарлау   қажет. Егер  науқастың  ауруы   қатерлі   ісік   болып  шықса,  оны   дәрігер   толық  қорытындысын  біліп   барып    туған-туысқандарына  айтуға   болады.  Дәрігер   науқастың   қорытындысы   шыққанын   хабарлағаннан   кейін   оның   туыстарына   болашағы   туралы   пікірлесу  керек. 

    Дәрігер    науқастың   ішетін   дәрі-дәрмектерін  және   оның  дұрыс   тамақтануын,қалыпты   демалуын   туыстарына   айтуға   міндетті. Егер   дәрігер  науқастың   туыстарымен   қарым-қатынаста   болмаған   жағдайда  науқастың   ауруынан  сауығуы   қиындай   түседі.Сондықтан    науқастың   туыстары   дәрігермен   қарыым-қатынасты   үзбегені   жөн.  Екі   жақтыңда,  яғни   дәрігер   және   науқастың   туыстары   қарым-қатынаста   болса   онда   науқастың   ақуалы   жақсылай   түседі.  Науқастың   туыстарына   дәрігер   оның   қалыпты  емделуін   дәрілерін   уақытында   қабылдауын  ескертіп  айтып    отырады. Барлық   мәселелер   күрделі   болуына   және   сол  мәселені   оңай   шешілуы  дәрігерге   баайланысты.Дәрігер   науқастың   туыстарына   емделушінің   жағдайы күрделі   оны   емдеуге   болмайды   деп   қорытынды   шықпай   жатып   айтуға   болмайды.  Себебі   бұл    дәрігер   мен   науқастың   туыстарының   дәрпігерге   деген   көзқарасы    өзгереді.  Сондықтан   науқастың   ауруы   толық   қорытындысы   шықса   ғана   хабарлауға   болады.

      Альтруистік   адамдар    дегеніміз-  науқасқа   ақшалай   жағынан  да ,  ал  ахуалы   жағынан  да  көмектесетін   науқастың    туысқанын  айтамыз.  Бұндай   альтруистік   адамдардың   көмегімен    науқастың   жағдайы   жақсы   болатыны   әбден   мүмкін   және   бұл   альтруистік  адамдарға   дәрігердің   көмегі  де   қажет.  Себебі   алтруистік   адамдар   науқасқа   көмек   бергенде   өзінің   де    денсаулығы   шиеленісуі  мүмкін.  Сол   себептен   оған   дәрігер   жағынан   демеу    көрсету  керек

 

Медицина қызметкерлеріне әр азаматтың баға жетпес игілігі мен дәулеті болып табылатын денсаулығына үлкен жауапкершілік жүктеледі. Көптеген адамдар үшін дәрігер бейнесі – ол адамдардың өмірін құтқару, жоғалтқан денсаулықтарын қайтару ісін атқаратын Үміт, Сенім және Махаббат бейнесі.

 

“Дәрігерлердің негізгі кәсібі – адамдарға жәрдем беру.

 

 Хирург-дәрігерлердің  жұмысы қазіргі уақытқа дейін  өте күрделі және қиын.Еңбек етуі арқылы,көп іздену,білімділікті қажет ететін және сонымен қатар мереке күндері және демалыс уақытында шалдықпай жұмыс істейді.Хирург-дәрігерлерді бұрынғы заманда яғни соғыс кезінде де қажет еткен.Хирург-дәрігерлердің жұмысы өте ұқыпты болу керек,сонымен қатар қиыншылыққа төзе білу керек.Науқаспен бірінші күні –ақ сұхбаттасқан кезінде ақ дәрігердің бейнесінен өзінің денсаулығы жайында көре алады.Науқас адам әрқашан өзіне  дәрігердің көңіл бөлгенін қажет етеді.Хирургиялық науқастың жағдайы басқа ауруларға қарағанда өте қиын болады.Себебі олар операцияда қиын кезден шығады,сонымен қатар хирургиялық бөлімше күшті қажет етеді себебі оның жазылып шығуна.Ең басты  хирург-дәрігердің жұмысы күрделі мәселелерді шешумен,науқастың денсаулығы мен өмірі.Хирург–дәрігерлер көбінесе күштілікті, білімділікті, іздемпаздықты,науқасқа деген  қарым-қатынасты,ортада өзін-өзі ұстауын,сонымен қатар жұмыста,қоршаған ортасына  деген қарым –қатынасты талап етеді.Хирург-дәрігер өзінің жұмысында туған қолайсыз жағдайларда ол өзінің мұғалімдерімен әріптестерінің көмегіне сүйене алады.Олар өзінен үлкен және өзінен тәжірибелі,өзіне-өзі сенімді достарымен науқастың тағдырын оңай шеше алады.Әрине ,хирург әрқашан өзіне-өзі сенімді,қандай жағдай болса да одан үлкен әріптестері қажет жағдайда оған көмекке және кеңес айтуға және науқасқа жасалатын  операцияның сәтті өтуіне әрқашан қол ұшын береді.Хирург мамандығына өз өмірін арнаған дәрігерлердің жұмысы оңай емес.Бұл туралы Р.Лериш хирург мамандар үшін былай деп өз ойын жеткізді: «Кімде-кім 1 минут ішінде шешім қабылдай алмаса,ол хирург бола алмайды,сол сияқты өзіне-өзі сенімсізсіздік  хирургтарға жат қылық.»