Дәріс жоспары:
- Дәріс жоспары:
- 1. Иммунопрофилактиканың маңыздығы.
- 2. Иммунопрофилактиканы жүргізу көрсеткіштерімен және қарсы көрсеткіштері.
- 3. Егілмеген балаларды жүргізу әдістері.
- 4. Екпеден дейінгі асқынулары болған балаларды жүргізу әдістері.
- 5. Екпе кабинетінің жұмысын ұйымдастыру
Жұқпалы ауруларға
қарсы жүргізілетін шараларды жетілдіру
денсаулық сақтау тәжірбиесінде
бірінші эпидемиялық бақылаудың нәтижелі
жүйесін енгізгенде ғана мүмкін.
- Жұқпалы ауруларға қарсы жүргізілетін шараларды жетілдіру денсаулық сақтау тәжірбиесінде бірінші эпидемиялық бақылаудың нәтижелі жүйесін енгізгенде ғана мүмкін.
- 1986 жылдан эпидбақылау жүйесі еліміздің бүкіл территориясында енгізілді. Оған:
- Иммундық қоғамдық топты байқау
- Халық арасында қоздырушы айналасын қадағалау
- Науқастарды ерте анықтау
- Эпидемияға қарсы шаралардың нәтижелігі мен сапалылығын бағалау және эпидемиологиялық анамнез, осы территорияның эпид процессін болжау.
1. Вакциналардың
барлық түрлері үшін жалпы
тұрақты қарсы айғақтар:
- 1. Вакциналардың барлық түрлері үшін жалпы тұрақты қарсы айғақтар:
- а) осы вакцинаны алдыңғы енгізгенде 48 сағат ішінде дамыған күшті реакциясы (дене қызуының 400С дейін және одан жоғары көтерілуі, 3 сағат және одан аса ұзақ, әдеттегіден тыс жылау синдромы, фебрильдік немесе афебрильдік құрысу, гипотониялық-гипореактивтік синдром);
- б) алдыңғы енгізген осы вакцинаға асқыну (егуден кейін 24 сағат ішінде дамыған анафилаксиялық шок, дереу аллергиялық реакциялар, вакцинаны енгізгеннен кейін 7 күн ішінде дамыған энцефалит немесе энцефалопатия).
2. Тірі вакциналарды
қолданудағы тұрақты қарсы айғақтар:
- 2. Тірі вакциналарды қолданудағы тұрақты қарсы айғақтар:
- а) тұрақты иммундық жетіспеушілік күйі;
- б) АИТВ жұқпасының клиникалық белгілері;
- в) қатерлі ісіктер, қанның қатерлі ауруларын қоса алғанда;
- г) жүктілік.
- 3. Вакциналардың барлық түрлеріне арналған жалпы уақытша қарсы айғақтар:
- а) дене қызуына байланысты емес орташа ауыр және ауыр дәрежелі жіті жұқпалы және жұқпалы емес аурулар – иммундау айыққаннан кейін 2-4 аптадан кейін рұқсат етіледі;
- б) түрлі патология кезінде стероидтерді, сондай-ақ иммундық супрессия қасиеті бар басқа да препараттардың пайдаланылуы (иммундық супрессиялық деп стероидтермен преднизолон бойынша салмақтың килограмына >1 миллиграмм дозасында > 14 күн бойы жүйелі пайдалану саналады);
в) орталық жүйке
жүйесінің жіті аурулары (менингит,
энцефалит, менингоэнцефалит) – вакцинациялау
сауыққан күннен бастап бір жылға дейінгі
мерзімге кейін қалдырылады;
- в) орталық жүйке жүйесінің жіті аурулары (менингит, энцефалит, менингоэнцефалит) – вакцинациялау сауыққан күннен бастап бір жылға дейінгі мерзімге кейін қалдырылады;
- г) жіті гломерулонефрит – вакцинациялау сауыққаннан кейін 6 айға дейін; нефротикалық синдром – иммундау кортикостероидтермен емдеу аяқталғаннан кейінге қалдырылады;
- д) күшейе түсетін созылмалы аурулармен сырқаттар вакцинациялауға жатпайды; созылмалы аурулардың асқынған сырқаттар ремиссия кезінде егіледі.
4. Вакциналардың
жеке түрлеріне қосымша қарсы
айғақтар:
- 4. Вакциналардың жеке түрлеріне қосымша қарсы айғақтар:
- а) туберкулезге қарсы вакцинаға (БЦЖ):
- нәрестенің шала туылуы (баланың салмағы 2000 грамнан кем немесе гестациялық жасы 33 аптадан кем); туыстықтың бірінші дәрежесінде анықталған БЦЖ жайылған жұқпасы (тұқым қуалаған иммундық тапшылығы мүмкіндігі); БЦЖ вакцинасын енгізуден кейін дамыған вакцинациялаудан кейінгі кезеңнің асқынуы; АИТВ жұқпасының клиникалық белгілерінің болуы; орталық жүйке жүйесінің (бұдан әрі - ОЖЖ) зақымдалуы – орташа ауыр және ауыр дәрежедегі неврологиялық белгілері бар босануда5ы жарақаттар; нәрестелердің гемолиздік ауруы (орташа ауыр және ауыр түрлері); құрсақішілік жұқпа, нәресте сепсисі; туберкулез микобактерияларын жұқтыру; оң немесе күмәнді Манту реакциясы; анамнезінде туберкулез.
- б) тірі оральдік полиомиелита вакцинасына (бұдан әрі - ОПВ):
в) инактивтелген
полиомиелит вакцинасына: неомицин
немесе стрептомицинге дереу аллергиялық
реакциялар.
- в) инактивтелген полиомиелит вакцинасына: неомицин немесе стрептомицинге дереу аллергиялық реакциялар.
- г) адсорбцияланған көкжөтел-дифтерия-сіреспеге қарсы вакцинаға (бұдан әрі - АКДС): жүйке жүйесінің күшейген аурулары: бақыланбайтын, үдемелі энцефалопатия, сондай-ақ анамнезінде афебрильдік құрысу.
- д) құрамында сіреспе анатоксині бар вакциналарға (АДС, АДС-М, АС): сіреспе анатоксині бар вакцина енгізгеннен кейін 6 апта ішінде дамыған Гийена-Барре белгісі кезінде қолданылмайды.
- ж) құрамында әлсіретілген вирустары бар вакциналарға: тауық жұмыртқасының ақуызына (егер вакциналық вирустар тауық эмбриондарында өсірілсе), аминогликозидтерге, неомицинге және вакциналарды жасауда пайдаланылатын басқа антибиотиктерге анафилаксиялық реакциялары.
з) гепатит В қарсы
вакцинаға:
- з) гепатит В қарсы вакцинаға:
- ашытқы тәрізді саңырауқұлақтың, бактериялардың немесе рекомбинанттық вакциналарды жасауда пайдаланылатын басқа жасушалардың компоненттеріне дереу аллергиялық реакциялар.
- и) тауық эмбриондарында алынған тұмауға қарсы вакцинаға: тауық жұмыртқасының ақуызына, аминогликозидтерге және вакциналарды жасауда пайдаланылатын басқа антибиотиктерге аллергиялық реакциялар.
- АИТВ жұқпасы бар адамдарды иммундау жөніндегі ұсыныстар
- АИТВ жұқпасы иммундау жүйесі күйінің күшейе нашарлауына әкелетіндіктен, кейбір вакциналар АИТВ жұқтырған пациенттерде вакцинациялаудан кейінгі ауыр асқынулар туу мүмкіндігі қамдандырады.
5. АИТВ жұқпасы
бар адамдарды вакцинациялаудың
негізгі принциптері:
- 5. АИТВ жұқпасы бар адамдарды вакцинациялаудың негізгі принциптері:
- а) «АИТВ жұқпасы» диагнозы анықталған кезде вакцинациялау ЖҚТБ орталығы дәрігерінің кеңесінен кейін жүргізіледі;
- б) өлтірілген және тірі микроорганизмдері немесе вирустары жоқ басқа вакциналар иммундық жүйесі бұзылған адамдар үшін қауіп төндірмейді және дені сау адамдар үшін қолданылатын принциптер негізінде пайдаланылуы қажет;
- в) туберкулезге, полиомиелитке, сары қызбаға қарсы вакциналар, қызылшаға, эпидемиялық паротитке, қызамыққа қарсы моновакцина, осы аттенуирленген тірі вирустары бар құрама вакциналар, сондай-ақ басқа да тірі вакциналар орташа ауыр және ауыр иммундық суппрессиялы АИТВ жұқтырғандарға, клиникалық белгілері бар АИТВ жұқпасымен сырқаттарға қарсы көрсетілген;
г) иммундық супрессияның
әлсіз байқалатын белгілері бар
немесе белгілері жоқ АИТВ жұқтырғандарды
тірі вакциналармен егу АИТВ жұқтырмағандарды
егу сияқты жүргізіледі;
- г) иммундық супрессияның әлсіз байқалатын белгілері бар немесе белгілері жоқ АИТВ жұқтырғандарды тірі вакциналармен егу АИТВ жұқтырмағандарды егу сияқты жүргізіледі;
- д) АИТВ жұқтырған аналардан туылған балаларды вакцинациялау ЖҚТБ орталығы дәрігерінің кеңесінен кейін жүргізіледі.
- 6. Туберкулезге қарсы вакцинациялау:
- а) АИТВ жұқтырған аналардан туылған нәрестелер АИТВ жұқпасының клиникалық белгілері және осы вакцинаны енгізуге басқа қарсы айғақтар жоқ болса, БЦЖ вакцинасының стандартты дозасымен егіледі;
- б) АИТВ жұқтырған аналардан туылған, босану бөлімшелерінде регламенттелген мерзімдерде егілмеген нәрестелер өмірінің алғашқы төрт аптасы ішінде (нәрестелік кезең) алдын ала Манту сынамасын алуынсыз егілуіне болады;
в) АИТВ жұқтырған
аналардан туылған балалар өмірінің
алғашқы төрт аптасы өткеннен кейін БЦЖ
вакцинасын енгізуге жіберілмейді, өйткені,
егер бала АИТВ жұқтырған болса, артып
келе жатқан вирустық ауыртпалық (тәулік
ішінде 1 миллиард шамасында жаңа вирустық
бөлшектер пайда болады) және иммундық
тапшылықтың күшеюі БЦЖ-ның жайылған жұқпасының
дамуына әкеледі. Осы себептер бойынша
вакцинациялаудан кейінгі белгісі дамымаған
балаларды қайта егу баланың иммундық
тапшылық вирусын жұқтырғандығы немесе
оның жоқтығы туралы соңғы қорытындысы
алынғанға дейін жүргізілмейді;
- в) АИТВ жұқтырған аналардан туылған балалар өмірінің алғашқы төрт аптасы өткеннен кейін БЦЖ вакцинасын енгізуге жіберілмейді, өйткені, егер бала АИТВ жұқтырған болса, артып келе жатқан вирустық ауыртпалық (тәулік ішінде 1 миллиард шамасында жаңа вирустық бөлшектер пайда болады) және иммундық тапшылықтың күшеюі БЦЖ-ның жайылған жұқпасын<span class="Normal_0020Table_
|