Асқазан ішектен қан кету кезіндегі мейірбейкенің іс-әрекетті

1. Аурудың шағымдары .

2.Анамнезі - " жаралық анамнез " (63-77,7%), немесе болған жарадан

қан кету (35-53%).

3. Объективті белгілер : қанды құсық, қара нәжіс, жедел қан кету

симптомдары.

4. Қан мен зәрдің лабораториялық зерттеу әдістері. Қызыл қанның

жоғалуына байланысты үш дәрежесін белгілейді: І дәрежелі ( жеңіл ) қан кету (1000 мл немесе 20% АЖҚ ), бір рет құсу , орташа күй-жағдай белгіленеді, бозарыңқы тері жамылғылар және көрінетін кілегей қабықтары, тамыр соғуы 100 соққыға дейін жиіленген, күре тамырлық қысым қалыпты немесе төмендеген 100|60 мм . сын.бағ., гемоглобин 100 г | л, қанның меншікті салмағы 1053-1040, эритроцит –3500000; Ht-35%.

П дәрежелі ( орташа ) қан кету( 1000 -1500 мл немесе 30% АЖҚ ),

аурулардың геморрагиялық коллапсы , бозарыңқы тері жамылғылар , сана бір

рет жоғалтуы анықталады , сұйық қара нәжіс. Тамыр минутына 100-120 рет

соғады, күре тамырлық қысым 100|60 мм . сын.бағ.. және одан төмен гемоглобин 100 г | л ден кемірек, қанның меншікті салмағы 1050-1045,

эритроцит –2500000;Ht 25-30%. Ш дәрежелі ( ауыр ) қан кету(1500 2500 мл немесе АЖҚ 30% тен жоғары), қаназдықпен сипатталады. Тері жамылғылардың бозарыңқылығы , ауыр демікпе белгіленеді, аурулар ауаны еріндерімен ұстайды (дәл осылай аталатын " балық тыныс"), көлемді қайталамалы құсу немесе көлемді қан қосылған нәжіс , салқын тер, шөлдеу, сана жоғалтуы. Тамыр соғуы

анықталмайды, күре тамырлық қысым 60|30 мм сын.бағ. және кейде 0.

гемоглобин80 г|л ден кемірек , 30%, қанның меншікті салмағы 1044,

эритроцит -1000000-1500000 тен төмен, олигурия (несеп бөліп шығару 40

мл|сағаттан кемірек).

5. Асқазанды зондпен тексеріп аспирациялау қанша қан кеткенін

көрсетеді.

6.Эзофагогастродуоденоскопия (ЭФГДС) қан кетудің дәл көзін,оның сипатын және қарқындылығын анықтауға,гемостаз өткізуге мүмкіншілік береді.Мұның эффективтілігі 95-100%.

7. Рентгенологиялық зерттеу әдістері қан кетуде аз эффективті әдіс

болып табылады.

8. Сұрыпталған ангиография. Күре тамырдың сұрыпталған

ангиографиясы ең информативті.

 

 

 

Дифференциалды диагноз.

 

Жаралық ауруда қан кетулердің дифференциалды диагностикасын келесі аурулармен өткізеді: Өңеш және асқазанның варикозды ұлғайған тамырларынан порталдық гипертензияда бауыр циррозы негізінде қан кетулер, жиірек ер кісілерде, 30-дан 60 жасқа дейін кездеседі. Келесі симптомдармен айқындалады:спленомегалия, асцит, тамырлардың кеңеюі, тері сарғаюы. Анамнезде аурулардың бауыр циррозынан, алкоголизмнен емделгені, жұқпалы гепатит, малярия бар екені анықталады. Объективті үлкейген бауыр және көкбауыр белгіленеді.

 

Верльгоф ауруы (эссенциалды  тромбоцитопения) теріде геморрагиямен,үлкейген

Көкбауырмен және қан өзгерулерімен, тромбоциттердің санының төмендеуімен және қан кету ұзақтықығы Дукемен 40-60 минутқа дейін созылуымен сипатталады.

Гемофилия қан ұйығыштығының баяулауымен, мұрыннан, қызыл

иектерден қан кетулермен сипатталады. Гематома, гемартроз, қан ұю уақыты

2-3 сағатқа дейін созылады. Тромбоциттердің  саны қалыпты . Аллергиялық Шенгеляйн - Генох пурпурасы (геморрагиялық капилляротоксикоз) қанды құсық және қанды іш өтіп ауыруымен сипатталады. Аурулар ауырсынуға және буындардың сезімталдығына шағымданады. Геморрагиялық және полипозды гастритте қан кетуде, анамнезде жараның жоқтығы белгіленеді.Қан кету профузды емес. Қан кетулердің диагностикасында маңызды роль асқазан және 12елі ішек рентгеноскопиясы.

Диафрагманың өңеш жарығындағы  геморрагия асқазанның кардиясы қысылғанынан болады. Ең басты синдром келесі симптомдардан құралады: қыжылдау , тамақтан кейін ауру, кекірік, құсу, лоқсу. Рефлекторлық стенокардия ауру клиникасын толықтырады .

Асқазанның субкардиалды бөлімінен қан кету (Меллори – Вейс синдромы) алкогольды көп мөлшерде қолданатын,жас адамдарда кездеседі.Бұл қан кету асқазанның толып кетуінен,қысымның жоғарылауынан болады.Қорытынды диагноз ЭФГДС негізінде қойылады. Асқазанның қатерлі ісігінен қан кеткенде ол аз мөлшерде болады, алдын қаназдық және қатерлі ісік, кахексия фонында болады. Өкпеден қан кетулер жаралық қан кетулерден айырмашылығы: ол көбікті , алқызыл қанды, жөтелмен , демікпемен , цианозбен белгіленеді .

Емдеу. Хирург мақсаты келесіде : қан кетуді тоқтату, қан жоғалтуды толықтыру , несеп бөліп шығаруын қалыптастыру , дезинтоксикация терапиясын жүргізу.

Қан кетуді белсенді консервативті еммен тоқтату,және «суық кезеңде»

операция жасау. Бұндай тактика қан кетудің жеңіл және орташа деңгейінде

қолданады.Ауыр деңгейде операция көрсетілген. Консервативті шаралар жаралық қан кетулерде келесі қажетті процедуралардың өткізуіне әкеледі :

 

 

 

1. АЖҚ кемістігін толтырылуына  және орталық тамыр қысымын(ОТҚ)

өлшеу үшін бұғана асты тамырды катетеризациялау.

2. Асқазанды мұздай сумен жуу үшін және гемостатикалық терапия

жүргізу үшін оны зондтау,. Салқын судың соңғы порциясына адреналинді

қосу.

3. Шұғыл Эзофагогастродуоденоскопия:

А) Гемостатиктер енгізу үшін(5% аминокапронды қышқылы,10% CаСl,5% новокаин адреналин,күміс нитраты)

Б) фибринолиз ингибиторларын қан кету ошағына инъекциялау ;

В) кілегей асты қабатына склерозды заттарды енгізу (70% этилді спиртті норадреналин , дицинон , Бф желімі -6),

Г) қан кеткен жерге диатермокоагуляция;

 

Д) қан кеткен жерге криоәсер ;

Е) қанаған полип немесе қатерлі ісіктің электроэксцизиясы;

Ж) лазер сәулеге түсіру;

З) кілегей асты инфильтратты мүздай натрий хлор ерітіндісімен инемен

шаншу.

4. Диурезді бақылау үшін қуықты катетеризациялау (50-60 мл/сағаттан

кем емес).

5.Қатал төсек тәртібін тағайындау , ішмен ішке

мұз қою (ұсақ мұзды жұту ).

6.Қан кетудің жедел кезеңінде ауруға аштықты тағайындайды , ал

тоқтағаннан кейін Мейленграхт диетасын қолданған жөн.

7.АҚ ды, тамыр соғуын,ОТҚ-ды, диурезді,гематокритті, гемоглобинді,қан ұю жүйесін,қанның меншікті салмағын динамикалық бақылау (әрбір 6 сағат сайын).

8.Гемостатикалық дәрілер  тағайындау (10 мл 10% ерітінді кальций

хлориді, 1% викасол ерітінді 1,0 мл күніне 2-3 рет, 10% ерітінді жылыған

желатинді, гемофобин 200,0-300,0 мл ,5% амино - капронды қышқылы

ерітінді, 3-4 грамм фибриноген.

9.Оттегі терапиясын өткізу.

10. Аутотрансфузия ( аяқтарды таңу).

11. Ішекке кеткен қанды клизмамен тазалау.

12.Ауыр жағдайларда тамырға трасилол енгізеді 100000 ӘБ немесе

контрикал 25000-30000 ӘБ.

13.Инфузионды терапия  . Қан кетудің жеңіл дәрежелерінде полиглюкинді 400 мл ден көп емес, сонша мөлшерде реополиглкин және желатиноль, ал келесі күні 250 мл эритроцит массасын енгізу.Орташа дәрежеде 400 мл полиглюкин, 800 мл реополиглюкин немесе желатиноль,500 мл қан және эритроцит , сонымен қатар екі - үш күн - 250 мл қан және эритроцит, ауыр дәрежеде -800 мл полиглюкин және сонша реополиглюкин немесе

 

 

 

желатиноль ,750-1250 мл қан немесе эритроцит, 500 мл нативті плазма ( протеин, альбумин, плазма ) енгізіледі. Барлық жағдайларда тамырға 1000-1500 мл глюкозаның 5% ерітіндісін, В және С топ витаминдерімен бірге енгізеді. Электролиттердің бұзылысымен күресті келесі бейнемен өткізеді: күн сайын натрий хлоридінің 10% ерітіндісін 40-60 мл енгізеді, 10 мл 10% кальций хлориды, және 40 мл 40% глюкозаның ерітіндісін енгізеді.

14. 200-400 мл донорларды іріктеп  алуымен қан құю ( Поташев Л.В.,

Алиев М.A.,1981).

15. Н2 рецепторларының блокаторларын енгізу, холинолитиктер,

антацидтер.

16.Бауырлық жетіспеушіліктен сақтандыруына арналған тамаққа дейін

30-40 минут сілтілі микстура тағайындайды , тамырға соданың 3% ерітіндісін

және диуретиктер (лазикс, маннитол) енгізеді.