Тұтынушылардың ақпараттық сұраныстарын қанағаттандыратын инновациялық жобалар

1.RQBE (Relational Query By Example – үлгі бойынша сұраныс) - әдісі.

2. Wisards – шебері.

3. SQL (Structured Query Language – құрылымды сұраныс тілі) –  сұраныс тілі.

Енді қысқаша ДБ-ғы мәліметтерді пайдаланып, Есеп беруді қарастырайық. Есеп беру – істелген жұмыстың нәтижесін белгілі бір мерзім бойынша анықтауға, қорытынды нәтиже есептеуге қажет, яғни есеп беру бір не бірнеше өзара байланысқан кестелердегі мәліметтерді қолдануға және талдау жүргізуге ыңғайлы түрде көрсету. Есеп беру құрылымы үлгі құрылымына ұқсас, бірақ бір артықшылығы – есеп беруде мәліметтерді топтастыру мүмкіндігі бар. Есеп беру технологиясын мына мысалда қарастырайық: белгілі бір сұраныс беру үшін сізге автоматты түрде нені енгізу керектігі жайлы пайдаланушыға түсінікті болу үшін (немесе пайдаланушы өзі таңдау жаса үшін) сұраныстың диалогтық терезесін экранға шығаруды жөн санадық, яғни мысалға келтіретін болсақ 5-сурет.

5- сурет. Диалог арқылы есепті қалыптастыру мысалы

 

Ал егерде белгілі бір параметрлерге  байланысты құжаттар немесе мәліметтерді іздейтін болсақ жүйе қойылған мәселені нақтылау мақсатында диалог түрінде  сұрақтар қояды, мысалы, «Қандай мерзім аралығындағы тапсырыс берілген фильмді шығару қажет?» немесе «Қандай бағадағы тапсырыс берілген фильмді шығару керек?»-деп жүйе әрдайым пайдаланушының жұмысын жеңілдетіп, сұраныстарды автоматты түрде орындауға мүмкіндік береді.

Бағдарламаның негізгі менюі. Жасалынған жобаны жүзеге асырғаннан кейін, онымен жұмыс істеу қосымша компьютерлік біліктілікті талап етпейді, өйткені пайдаланушы мен жүйені байланыстыратын интерфейсі түсінікті және ыңғайлы түрде құрылған. Бұл программамен жұмыс істегенде «Кинопрокат» қызметкеріне өзінің үйреншікті іс-әрекеттерін жылдам және сапалы орындауға мүмкіншілік жасалынған. Ең бастысы – ол Программалық өнімнің негізгі менюі (5-сурет ).

Қолданушы, тұтынушы программалық интерфейсі қарапайым әрі ыңғайлы болуы тиіс.Сол себептен басты менюге аса зор көңіл бөлінуі тиіс. Фильмдер жайлы жалпылама мәліметтер беретін, сонымен қатар келіп түсетін тапсырыстар бойынша және тұрақты клиенттерді формаға шығару жұмыстың келесі мақсаты болып табылады.

Негізгі менюде пайдаланушыға қажет болатын өңдеу функционалдық процедуралары батырма түрінде және жоғарыда орналасқан Меню жолы түрінде ұйымдастырылған. Пайдаланушының орындайтын әрекеттеріне сәйкес жұмыс түрлері де топталынған. Мысалы Жоғарғы менюдің пункттері:

6-сурет - Программаның негізгі менюі.

• Фильм;
• Заказы;
• Менеджер;
• Кинотеатр;
• Выход.

Осы батырмалардың негізінде қажетті  мәліметтерді алып қана қоймай, сонымен  қатар қажетті жұмыстарды орындай  аламыз. Мысалға осы батырмалардың  ішінен Фильм деген батырманы бассақ бізге фильмдер туралы мәліметтерді шығарылады (7-сурет).

       7-сурет. Программаның ФИЛЬМ атты формасының көрінісі.

Осылайша әрбір қажетті батырмаларды бассақ бізге сол жайлы мәліметтерді экран бетіне шығарып береді.

 

3.6. Пайдаланушыға арналған анықтама

 

Қажетті мәліметті енгізу үшін алдымен  енгізілетін орнын белгілеп алып, сонан соң экрандық формаға енгізесіз, кейін оны МҚ жазып, сақтап қою  үшін арнайы батырманы басу керек. Қажет  емес болған мәліметті өшіру үшін де оны алдымен белгілеп алып, арнайы өшіру батырмасын басасыз.

Сонымен қатар пайдаланушының әр әрекетіне  байланысты қажетті есеп беру батырмасы  автоматты түрде берілген мән  бойынша мәліметтерді тез арада, еш қиындықсыз экран бетіне шығарып  береді, сонымен қатар осы есеп беру бойынша оны баспаға беру де автоматты түрде іске асып тұрады.

Экрандық формалардың өзі де пайдаланушыға ыңғайланып құрылған, мысалы Кинопрокаттың тұрақты клиенттерін көрсететін терезеде КИНОТЕАТР-лар туралы, олардың ораналасқан аймағы туралы және сонымен қатар олардың берген тапсырыстары туралы толықтай барлық параметрлері көрсетіледі (Код Кинотеатра, Название кинотеатра, Орналасқан жері, Телефон, Орындар саны, билет бағысы, почталық индексі, Город.)

8-сурет. «КИНОТЕАТР» -атты экрандық форма

Демек, автоматтандырылған жүйе пайдаланушыға өзінің дағдыланған ортасында жұмыс жасауға түрлі мүмкіндіктер ұсынады. Программалық өнімнің ұтымдылығы, пайдалылығы жоғарыда аталған қаситеттерінің болуына байланысты болады. Өйткені бұл программа қызметкердің көмекші құралы болып, оның қызметіне сәйкес орындайтын функционалдық міндеттерін жедел орындауға көмек етуі қажет.

 

Бану, Программаның жұмысы туралы қысқаша  сипаттама келтір.

Баяндаманың соңында қорынтынды:

 Сонымен, кәсіпорында автоматтандырылған компьютерлік жүйені қолданудың мынадай ұтымды жақтары бар:

• Негізгі технологиялық операцияларды (кинофильмдерді бастапқы кезеңде тіркеуге алудан бастап, түрлі есептер мен анықтамалар үшін мәліметтерде іздеп, дайындауға дейін) орындаудағы уақыт шығындарын азайту;
• Басқа мекемелерден түсетін тапсырыстарды  жедел, толық көлемде және сапалы орындау;
• Деректер базасында жинақталып, сақталатын мәліметтерді түрлі критерийлер бойынша сұрыптау және жедел талдау жүргізу. 

Компьютерлік ақпараттық жүйесін  кәсіпкерлік бизнеске енгізудің  мақсаты қағаз құжаттардан құтылу емес - ешбір құқықтық күші болмайтын көптеген қосымша құжаттардың санын азайту, құжаттарды жүргізуде кертартпа әдістерден құтылу.

 

 

 

 

 

 

 

Әдебиеттер.

 

1. Прог К.Н., Ирвин. Библия пользователя. М.Р. М.:2000 г.
2. Алан Нейбауэр. Access 97 для занятых. М.:1997г.
3. С.М.Диго. Access. М.:2006г.