Шымкент қалалық жедел жәрдем көмек көрсету станциясының диспетчерлік бөлімінің бағдарламалық жабдықтамасын өңдеу

STANDARD  тобы

       Объектілер  репозитариясын ашу

       Бұрыннан  құрылған файл ашу

       Файлды дискіге сақтау

       Дискіге  жазып барлық файлдарды сақтау

       Бұрыннан  құрылған прогамманың жобасын  ашу

       Жобаға  жаңа файлды қосу

       Жобадағы  файлды жою

VIEW тобы

  Екпінді жобаның құрамындағы  модульдер тізімінен қажетті  модулді    таңдау.

   Екпінді жобаның  құрамындағы формалардың тізімінен  керекті форманы таңдау

   Форманың терезесінен  программа кодының терезесіне  және одан кері өту

     Жаңа форманы  құру

DEBUG тобы

     Программаны  компиляциялау және орындау

      Түзету енгізіп жатқан  программаның жұмысын уақытша тоқтату

   Қадамдық тексеру  ішкі программалардың жұмысын  бақылау тәртіпте орындайды.

    Қадамдық тексеру  ішкі программалардың жұмысын  бақыламайтын тәртіпте орындайды

CUSTOME тобы   

     Delphi ортасының  құрамындағы анықтама жүйесін іске қосу

DESKTOPS тобы

     Delphi ортасының  екпінді күйін сақтау

     Түзету тәртібіне  сәйкестелген терезелерді орнату

      Компоненттер жинағы-Delphi-дің негізгі ерекшелігі.Ол негізгі терезенің оң жағында орналасып,қажетті компонентті тез табуға арналған белгішілерден тұрады.

      Компонент деп белгілі –бір қасиеттері бар және форма терезесінде кез келген объектіні орналастыру мүмкіндігін туғызатын функционалды элементті атайды. Delphi ортасының компоненттері 19 топқа бөлінген,ол топтарды парақтар деп атайды.Компоненттер көмегімен программаның негізгі қаңқасы құрылады.

 

1.9 Бағдарлама кодының есептелуі

 

      Бағдарлама (немесе модуль) кодының терезесі бағдарламаның мәтінін құруға және оны түзетуге арналған. Бұл мәтін арнайы ережелер бойынша құрылып, алгоритм жұмысын анықтайды. Delphi жүйесінде Pascal тілінің ұлғайтылған және дамытылған нұсқасы Object Pascal бағдарламалау тілі қолданылады.

     Delphi ортасы іске қосылғанда бағдарлама кодының терезесі Windows ортасының бос терезесінің бастапқы кодынан (яғни минималды қажетті кодынан) тұрады:

unit

interface       

// интерфейстік  бөлігі

uses           

// стандартты  модульдер

Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics,

Controls, Forms,

Dialogs;

type

 TForm1 = class(TForm)

 Button1: TButton;

 private

{ Private declarations }

 public

 { Public declarations }

 end;

 var

 Form1: TForm1;

 Implementation      

 // орындалатын бөлігі

 {$R *.dfm}

    end.

 

     Жаңа форманың кодына Delphi ортасы бұл қатарларды автоматты түрде қосып отырады.

     Жобаны құру барысында осы кодқа қажетті өзгерістер енгізіледі. Delphi ортасы  unit Unit1; және Implementation қатарларының аралығын өзгертіп отырады, ал бағдарламаушыларының жұмыс аумағы - {$R *.dfm} және end қатарлар аралығы.

 

 

 

 

 

      2 Жобалық бөлім

 

2.1 Шымкент қалалық  жедел жәрдем көмек көрсету станциясының диспетчерлік бөлімінің бағдарламалық жабдықтамасын құру

 

Delphi  программасын  іске қосып, жаңа форма ашып Tools терезеснің ішінен Database Desctop компанене  кіріп 3 кесте құрамыз.Кесте аттарын Мамандар, Пациенты, Дари (Лекарства) деп сақтаймыз. BDE Administrator программасы арқылы 3 кестегеде Альяс құрамыз. Кесте құрып болғаннан кейін жаңа форма бетіне Image1, Image2, BitBtn1, BitBtn2, BitBtn3 компаненттерін орнатамыз. Және Properties бетіндегі Picture қасиетін басып сурет қоямыз. BitBtn1 компанентінің Caption қасиетіне ОК деп жазамыз, және Kind қасиетіне BkAll ді таңдаймыз. BitBtn2 қасиетінің Caption қасиетәне Шығу деп жазып, ал Kind қасиетіне bkNo қасиетін таңдаймыз. Ал BitBtn3 қасиетінің Caption қасиетіне Автор деп жазамыз, ал kind қасиетіне bkCustom қасиетін таңдаймыз. Және томендегідей форма шығырамыз.

 

 

Сурет 6. Бағдарламаға ену формасы

 

       Форма бетіндегі ОК түймесін  шерткенде Мамандар, Дәрілер және  Пациенттер шығады. Ол үшін мына программаны жазамыз.

 

procedure TForm1.BitBtn1Click(Sender: TObject);

begin

form2.show;

end;

Ал Шығу түймесін шертсек Формадан шығып кетеді. Ол үшін мына прграмманы жазамыз:

 

procedure TForm1.BitBtn2Click(Sender: TObject);

begin

form1.Close;

end;

 

Автор түймесін шертсек жұмыстың авторын шығарады. Ол үшін мына пргамманы жазамыз.

 

      procedure TForm1.BitBtn3Click(Sender: TObject);

begin

form7.show;

end;

end.

    

ОК түймесін басқан кезде келесі форманы шығарамыз. Жаңа форма құрып форма бетіне Image1, Image2, BitBtn1, BitBtn2, BitBtn3, BitBtn4 компаненттерін орнатамыз. Және Image компнентіне Picture қасиетін басып сурет қоямыз. Ал BitBtn қасиетіне жоғарыдағыдай Caption қасиетіне барып аттарын озгертіп, Kind қасиетіне bkYes компанентін таңдаймыз. Және төмендегідей форма шығарамыз. Ал Шыгу кнопкасын басу арқылы формадан шыгып кетеміз.

 

     Мамандар, Пациенттер, Дәрі дәрмектер түймесін шерткенде солардың тізімі шығады. Ол тізімдер шығу үшін мына программаны жазамыз:

 

procedure TForm2.BitBtn2Click(Sender: TObject);

begin

form6.show;

end;

 

procedure TForm2.BitBtn3Click(Sender: TObject);

begin

form5.show;

end;

 

procedure TForm2.BitBtn1Click(Sender: TObject);

begin

form3.show;

end;

      end.

 

 

Сурет 7. Қызмет көрсутулер тізімі

 

Енді Мамандар түймесін шерткенде төмендегі форманы шыгарамыз. Тағы Жаңа форма ашып форма бетіне Table1, DataSource1, DBNavigator, DBGrid1 қасиеттерін орнатамыз. Және төмендегідей форма шығарамыз.

 

 

Сурет 8. Мамандар

 

 Енді Пациенты түймесін шерткенде төмендегі форманы шыгарамыз. Тағы жаңа форма ашып форма бетіне Table1, DataSource1, DBNavigator, DBGrid1 қасиеттерін орнатамыз. Және төмендегідей форма шығарамыз.

 

 

Сурет 8. Пациенттер тізімі

 

 Енді Пациенты түймесін шерткенде төмендегі форманы шыгарамыз. Тағы жаңа форма ашып форма бетіне Table1, DataSource1, DBNavigator, DBGrid1, BitBtn1, Label1, GroupBox1, Edit1 қасиеттерін орнатамыз. Edit1 компанентіне мына программаны жазамыз:

 

procedure TForm3.Edit1Change(Sender: TObject);

begin

if Length(Edit1.Text)>0 then begin

form3.Table1.Active:=true;

form3.Table1.Filter:='NAIMENOVANIE>'''+Edit1.Text+'''';

form3.Table1.Filtered:=true; end

else form3.Table1.Filtered:=false;

      end;

 

Және BitBtn1 компанентіне мына программаны жазамыз:

 

procedure TForm3.BitBtn1Click(Sender: TObject);

begin

if Length(Edit1.Text)>0 then begin

form3.Table1.Active:=true;

     form3.Table1.Filter:='NAIMENOVANIE='''+Edit1.Text+'''';

form3.Table1.Filtered:=true; end

else form3.Table1.Filtered:=false;

      end;

 

 

 

Және төмендегідей форма шығарамыз.

 

 

Сурет 9. Дәрі дәрмектер тізімі

 

 Форма1 бетіндегі Автор түймесін шерткенде төмендегідей форма шығарамыз. Ол үшін жаңа форма ашып Форма бетіне Label1, Label2, Label3, Label4, Label5, Label6 Label7, Label8, BitBtn1, Image1 компаненттерін орнатамыз. Және төмендегідей форма құрамыз. ОК түймесін шертсек формадан шығып кетеміз. Ол үшін мына программаны жазамыз.

 

procedure TForm7.BitBtn2Click(Sender: TObject);

begin

form7.Close;

end;

end.

 

 

 

Сурет 10. Автор беті

 

 

2.2  Программаны іске қосу

 

Енді құрған базамызды аяқтап, оның барлық файлдарын  бір папкаға сақтап,  Ғ9 пернесін басу арқылы компиляцияға жібереміз. Барлығын қатесіз орындаған болсақ бізге  келесідей терезе ашылады.

                                                  

Сурет 11. Алғашқы форма

 

 Бұл терезедегі ОК түймесін шертсек Мамандар, Пациенты, Дари дармектер түймелері форма бетіне шығады.

 

                                     

Сурет 12. Негізгі форма

 

Мамандар түймесін шертсек келесідей мамандар тізімінің кестесі шығады.

 

 

Сурет 13. Мамандар тізімі

 

 

Пациенты түймесін шертсек пациенттер тізімін шығарады.

 

 

Сурет 14. Пациенттер тізімі

 

Ал Дәрі дәрмектер  түймесін шертсек, дарілердің тізімін шығарып береді.

                                       

Сурет 15. Дари дармектер тізімі

 

Осы формадағы  өзімізге керек дәрі атын жазып, іздеу  түймесін шертсек сол дәрі атын тауып  береді.

 

                               

Сурет 16. Жазбаларды іздеу

 

      Ал шығу түймесін шертсек формадан шығып кетеді.

Енді Форма1 бетіндегі Автор түймесін шертсек  төмендегі форма ашылады.

                                 

Сурет 17. Автор терезесі

 

 

Формадағы ОК түймесін шертсек формадан шығып кетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Қорыта келгенде, осы курстық жұмысты жаза отырып мен Delphi ортасымен  таныстым. Delphi құралы үлкен бір программалық орта болып саналады. Соған қарамастан Delphi ортасында жұмыс істеу онша қиын емес және де өте қолайлы.  Delphi – деректер  базасын басқару жүйесі болмаса да, деректер базасымен жұмыс істегенде жоғарғы дәрежеде жұмыс істейтініне көзім жетті. Delphi қолданушы үшін мәліметтер базасын жасауда көп мүмкіншіліктерді береді. Сол мүмкіншіліктердің біразын біз осы курстық жұмысты жазу барысында қолдандық.

Қазіргі кезде Delphi құралының мүмкіншіліктері күннен – күнге   артуда. Бүгінгі күні   Delphi–дің көмегімен деректер базасын интернетте де жариялауға болады.

Бұл курстық  жұмыстың студентке берген пайдасы  көп болды. Студенттің өзінің іздену қабілетін  арттырды десек те болады. Сонымен қатар автоматтандырылған жүйелердің еліміздегі озық оқу орындарының жұмысында маңызды рөл атқаратындығын байқадық.

Қорыта келе, автоматтандырылған жүйелер адамзат  өмірінің ажырамас бөлшегіне айналғандығын  байқадық. Әрбір программист үшін Delphi құралын білген өте пайдалы, әрі тиімді екенін айта кеткен жөн.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

 

1. С.Бабровский «Описание системы и языка программирования Delphi 7»,

          Москва 2006г.

2. www.e.gov.kz – «Қазақстан Республикасының электронды Үкіметінің»

         сайты («Әлеуметтік көмек. Сақтандыру және әлеуметтік төлемдер»

         бөлімі);

3. Валерий Фаронов «Разработка приложений для баз данных и

           интернета»,Москва 2006г.

4. Эндрю Возневич «Визуальное программирование на Object

          Pascal»,Издателство «Бином»

5. В.Гофман, А.Хомоненко «Delphi 5 в подлиннике»,Санкт-Петербург

          1999г.

6. В.В. Фаронов. Delphi 1.0. Учебный курс. М.2001г.
7. Майерс Г. Надежность программного обеспечения. –М.:Мир, 1980г.-360с.
8. Шураков В.В. Программное обеспечение ЭВМ. –М.: Статика, 1979г.-

          376с.

9. А. Полянский. Среда программирования Delphi 5-1. Справочное пособие.

          М., 2001г.

10. С. Бобровский. Delphi 4. Учебный курс. М., 2001г.
11.   Н. Культин. Delphi 1.0. Программирование на Object Pascal. БХВ-

            Петербург, 2001г.

12. В.В. Фаронов. 1.0. Учебный курс. М. 2001г.
13. Дарахвалидзе П., Марков Е. Программирование в Delphi 4. БХВ-Санк-