Ресурстарды оңтайлы пайдаланудың негізгі бағыттары

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Тауар қозғалысын басқару біріншіден экономиканы ресурстардың барлық түрлерімен қамтамасыз етумен, әр түрлі салалардың нақты және қоғамдық еңбегін қысқартумен тығыз байланысты. Сәйкес функциялар осы механизмді тиімді және кешенді дамуына көмектесе отырып, нарықты реттейтін механизмдермен байланысады. Логистикалық басқару жүйесіндегі объектілер мен субъектілер көбінесе өндіріс құралдарының нарығының құрылуына байланысты. Логистиканың анықтамасының көпжақтылығына қарамай олар бұрын шет ел мамандарына жататын өнімді физикалық таратуды басқару сұрақтарын қосады (дайын өнімнің сатып алушыға және шикізатты жабдықтау көзінен өндіріс үдерісінің басталуына жеткізілуі және қоймаландыру). Бұл ғылыми-практикалық бағыт әсіресе 60-70-ші жылдары кең тараған. Және де өнімді физикалық тарату – бұл үдерістің бір бөлігі барлық (шаруашылық ішіндегі саланы қоса) материалдық және ақпараттық ағымдарды басқаруда көрсетілген жоқ. Сонымен қатар оның маркетингтен айырмашылығы да көрсетілді: маркетинг – бұл нарық жағдаятын, жарнама, сауданы, материалдардың сатып алушыларға қозғалысын оқыса, ал тауарды физикалық тарату – бұл үдерістің өнім қозғалысына және қоймалауға байланысты бір бөлігі.

Бір айта кететін жай кейбір авторлар логистикалық басқару механизміне маркетингтік жүйені қосады. Кейбіреулері логистиканы тұтынушыларды әр түрлі тәсілдермен қамтамасыз етуді ұйымдастырумен байланыстырады. Осылардың салдарынан логистиканың контурлары өзгереді, түсініксіз кішірейеді немесе  керісінше ұлғаяды.

Біздің ойымызша, логистика айналым саласында тауар қозғалысын қамтамасыз етуді және ұйымдастыруды көрсетеді.

Логистиканың негізгі функциялары болып келесілер табылады:

• шаруашылық байланыстарды құру;
• тауар тасымалдаудың сұранысын, олардың көлемін және қоймалау орны арқылы өнімнің қозғалым кезеңдігін және тізбектілік бағыттарын анықтау;
• жабдықтаумен және тасымалдаумен оперативті басқаруды координациялау;
• өнім қорларын реттеу және құру: қоймалық шаруашылықты ұйымдастыру, дамыту;
• өнімді тасымалдауды тоқтататын операциялардың орындалуы.

Көрсетілген функцияларға келесі ерекшеліктер бейім: біріншіден, тауарайналым үдерісінде материалдық ағымды жүзеге асыруды реттеу, ұйымдастыру бойынша өзара байланысқан функциялар кешенін ұсынады; екіншіден, бұндай функциялардың тасымалдаушысы болып, бұл үдерісте қатысатын барлық субъектілер табылады: кәсіпорынның жабдықтау-өткізу және көліктік қызметтері, шаруашылық ассоциациялардың, концерндердің бірлестіктері және аймақ аралық, аймақтық коммерциялық-делдалдық және саудалық мекемелер мен кәсіпорындар. Онда тауар қозғалысын ұйымдастырудың координациялық ролін көлікті, сауданы, материалдық және энергетикалық ресурстарды басқаратын мемлекеттік құрылымдар жүзеге асырады; үшіншіден, осы функциялардың тиімді жүзеге асыруының өлшеуіші болып өнімді тасымалдаудағы салмақтық жиынтық шығын табылады, өйткені бұл шығындардың әр элементтеріне жалпы сомадан үлес салмағы жатады.