Реагенттер блогының жұмысы

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

1. Реагенттер туралы түсінік
2. Реагенттер блогының сызба нұсқасы
3. Реагенттер блогының атқаратын қызметтері
4. Пайдалы әсер ету коэффициенті мен жұмысы
5. Қазіргі кездегі реагенттер блогының типтері мен ерекшеліктері
6. Реагенттер блогын  жұмыс барысында пайдалану

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Қосымша

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Кіріспе

Заманауи автокөлік құралдарының құрылысының күрделенуіне және олардың  жұмыс қабілетін сақтау үшін тиімді техникалық диагностика құралдарын дамытудың бір жолы, микропроцессорлар мен компьютерлерді қолдана отырып диагностикалық құрылғыларды жасау. Мұндай диагностикалық құрылғылардың дамуы басты екі бағытта жүреді.  
Бірінші бағыт – микропроцессорлы негізгді автоматтандырылған диагностикалық кешендер жасау. Микропроцессор сыртқы электрі және механикалық құрылғыларды басқаруды жүзеге асырады. Олар диагностикалаудың тығыз тәртібін қалыптастырады және белгілі бір программа бойынша жұмыс жасап диагнозын шығарады. Мұндай комплекстер көбінесе тарспециализациялы және олардың қолдану аясы тар. Келесі бағыт – сыртқы құрылғыларды басқару үрдісін автоматтандыру және диагностикалық ақпаратты өңдеуде кең таралған жеке компьютерлерді қолдану. Екінші бағыттың келешегі бар бағасының төмендігі, технологиялылығының жоғарғы көрсеткішімен конструкциясының сенімділігі, сонымен қатар жаңа автокөліктер құрылысындағы өзгерістерге байланысты қайта реттеу мүмкіндігі бар. 
РС базасындағы диагностикалық қондырғылардың (өзінің) құрамында келесі негізгі элементтері бар: тестілік режим беретін құрылғы; бастапқы түрлендіргіштер (датчиктер); жеке компьютер: РС мен датчиктер өзара әрекеттесуін қамтамасыз ететін интерфейс. Осындай типті диагностикалық комплекстерді келесі шетел фирмалары шығарады: SUN (Голландия), Techno (Италия), OCT(АҚШ) және басқалар. Аппаратты құралдардан басқа мұндай комплекстер оригиналды программамен қамтамасыз етіледі және олардың бағасы аса жоғары (19 кестені қараңыз). Автоқызмет көрсету мен АТК құрылғыларды сатып алуға арзан және тиімді құрылғыларды жасау керек   
  Оны жасау кезінде, құрылымды қарапайымдау және арзандату мақсатында бірыңғайластырылған элементтер санын барынша көп қолданылған. Мысалы: бастапқы түрлендіргіштердің негізгі жинағы қолданылған. Бұл жабдықтарды Новгородтық зауыты авто арнайы жабдықтар, қоректендіру блогы және РС – 286 корпусы, қара – ақ манитор.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Реагенттер туралы түсінік

Деэмульгаторлар жоғарғы  активтік заттар заовдтарда жасалады мұнай өндіру кені алаңдарында эмульсияны бұзуға пайдаланылады. Эмульсияның  пайда болу және тұрақтылық теориясына байланысты олар үлкен активті болғасын эмульгаторларға қарағанда деэмульгаторлар суды ысырады. Су тамшыларын ысырып табиғи эмульгатор заттар деэмульгаторлар жұтушы қабат түзейді.

Жұтушы қабат мықты  болмайды. Сол себепті су тамшылары  өзінен ірі тамшылармен соғысқанда төменге шөгеді. Деэмульгатордың жұмыс істеу қабілеті жоғары болса неғұрлым эмульсияны көп айырады. Көптеп айыруға және мұнай эмульсиясын көнертпеуге деэмульгаторларды скважинанвң, забойына жіберу керек. Сонымен бірге демульгаторды забойға жіберуге қосымша заттай немесе ақшалай шығынды қажет етеді. Бірақ та осы шығындар тез ақталады. Себебі, 1,5-2 есе уақыт үнемделеді.

Бұзушы деэмульгаторлар  мұнай эмульсиясын екі үлкен  топқа бөледі: ионды және ионсыз. Иондарды жұту және жұтпау сулы қоспадабірінші топқа эффект сазды эмульгатор нейтралданған қара контакт мен нейтралданған қышқыл гудрон және тағы басқалар.

Күні кешеге дейін  деэмульгаторлардың натрий және аммиакты түрлері пайдаланылады.

Тәжірибемен белгілі  болған аммиак эмульгаторы натрий эмульгаторынан пайдалылырақ. Бірақ еркін аммиак және амони-сульфат құрамында болады, олар сумен қысылғанда гипс түзеп темір тотығын түзеп, аппаратты және мұнай құбырларын бүлдіреді.

Ионды деэмульгатор пайдасы  аздығына байланысты өндірістен алынып тасталған. НЧК-ның орташа шығыны мұнай даярлау мен тасымалдауда 3-7 ге дейін кг/т, диссальвандағы осы жағдайда небары тоннасына  40-50 гр бөледі.

Ионсыз деэмульгаторлардың иондық деэмульгаторларға қарағанда  мынадай артықшылықтары бар:

1. азсалмақты шығын диспраксалин үшін, диссальвин үшін тоннасына 40-50 гр,  мұнайдың температурасы 60-70º, мұнайдың сулылығы 1%
2. суда жақсы еруіне байланысты тұздар мен қышқылдармен байланысқа түсіп мұнайдағы, судағы труба мен аппараттағы шөгіндінің пайда болуына жол бермейді
3. ионсыз деэмульгаторлар В/Н эмульгаторын бұзуға арналған, Н/В эмульсиясына айналдыруы мүмкін. Бұл канализация суда мұнайдың мөлшерін кемітеді.
4. Ионсыз ПАВ-ның құны 4-6 есе жоғары, ал шығыны 100 рет аз.

Құмкөл кен орнында  қолданылатын деэмульгаторлар диссольван 4411 және прагалит НМ 20/40-н сипатталады:

1. Прогалит НМ 20/40 әдейі құрамды қасиеті су мен мұнайды жақсы айырады.

Қасиеттері 

• хош иісті көмірсутегі мен керосинмен араласып эмульсия түзеді
• суықтықтан жеңіл бөлінеді
• суыққа шыдамды
• қату температурасы -40% болғанда
• тығыздығы 20ºС -0,98 г/см³
• сыртқы түрі қоңыр сұйықтық

2. Көлеміне байланысты шығыны  НМ 20/40г/тонна, сөткесіне орташа 300 гр.
3. шығарылған уақыты 1991 жыл июль айы. Буна фирмасы Берлинде шыққан
4. 1 тонна бағасы-2430 дойч марка
5. 1996 жылдың 12 айындағы қалдық-30 тонна

Химиялық реаганттардың сипатамасы 2 кестеде берілген

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2. Реагенттер блогының сызба нұсқасы

Қысқы уақытта сеператордың жұмыс істеу қабілеті қанағаттандырылмайды, сұйықтықтан газдың көп бөлінуіне  байланысты. Газдың көбіктерінің мұнайдан бөлінуі жақсаруына байланысты. Мұнайдың қоюлануы үлкен қиындықтар әкеледі, сеператорға жылудың тасымалы қиындайды. Сондықтан мұнайдан газдың көбіктерін толық айыру үшін  бір ғана тиімсіз жол қалады. Мұнайдың сеператорға жиналу уақытын азайту не болмаса оның ағып көтерілу жылдамдығын азайту. Бұл жолдың тиімсіздігі мұнайдан газды айыру үшін көптеген сеператорды қажет етеді.

Көлбеу сеператорларда газ ағынының жылдамдығы аппараттың қиылысыу орналасу бағытына байланысты, сұйықтыққа байланысты емес. Көлбеу сеператорының газ өткізгіштік қабәлеті мына формуламан есептеледі:

Q=86400F.        (2)

Бұның ішінде:

Q-газ өткізгіштік қабілеті  сөткесіне м³

Ғ- аппараттың қиып өтіп орналасуы, онда сұйықтық жоқ

L-газ сеператорының  ұзындығы

D-сеператордың ішкі  диаметрі

V-газдың жылдамдығының  шегі м/с

К-қалыпты жағдайға көшудің  коэффициенті.

Таңдалып алынған сеператор  УББС-1514 мынадай сипаттамасыда беріледі:

Ұзындығы (L) -10 м

Диаметрі (D)-2,4 м

Егер сеператор ортасына дейін толса онда :

F=(0,785 х D²)/2 = (0,785х2,4²)/2=2,261 м³                        (3)

Газдың тиісті жылдамдығын  анықтау формуласы мынадай:

v=0,1777 . (L/3)        (4)

газдың айырылу жағдайындағы тығыздығы 12,7Мпа

Осыдан

v=0,117 х (10/3)х ((820-12,7)=0,117х1,869х7,973=1,7м/с

Осы жағдайдан қалыпты  жағдайға көшу коэффициентін табамыз:

 

К=       (5)

Анықтаймыз Q=86400х2,261х

Бұл сеператор есептеуден көрінеді, газ өткізудің жұмысын  қанағаттандырады 

D=3584289,1 / (34560х1,7х10)=2,24      (6)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Реагенттер блогының атқаратын қызметтері

Тұндырғыштар майлы  мұнайды су мен мұнайға бөледі, тұндырғышқа түскен эмульсияның  айырылуы тұндырғыштан шығып ұзақ араласқаннан жинау коллекторында немесе арнайы құбырларда өту керек. Мұнай мен судың айырылу қарқыны бір-біріне араласумен, тез араласумен эмульсияның тұндырғыштан шығуына байланысты. Бір-біріне араласу уақыты ұзарту деэмульгатордың қосылуы, оның судың бетіне біртекті жайылуы су мен мұнайдың жақсы айырылуына әсер етеді.

Бірақ та мұнай эмульсиясының  араласуы екі жақты роль атқарады: ұсақ тамшылы эмульсиялар жай  араласуда (Re-5000-10000) болады. мұнай мен  судың бөлінуі ірі тамшылы  эмульсияларда жақсарады (>100 мк). Араласуды  көтерген жағдайда (Rе >> 10000) мұнай мен судың айырылуы нашарлап кетеді. Бірінші жағдайда шайқауды жеделдеткенде судың тамшысы  іріленеді де дренажды ыдысқа қақ болып тұрады. Екінші жағдайда тамшы ұсақталғанда қақ болып тұрмайды. Қоспаны араластыру өткізгіш трубада немесе аранйы аппаратта сумен араласып кетеді, сыртқы қабықшасы эмульгатормен электростатикалық екі қабатты зарядтардан тұрады. Ақырында эмульсияның сумен мұнайға бөлінуін неғұрлым тездетеді.

Эмульсия мен деэмульгаторды тездетіп араластырғанда екі процесс  пайда болады: бірінші коалигация (ірілену) және ұсақталу мұнайдағы судың тамшыларының. Араластыру уақытын көбейтуге байланысты деэмульгатор жер қыртысындағы  судың көбейеді, әрі қарай араластыру тиімді емес.

Құмкөл кен орнында  қайта айдау және дайындау цехтарында блокты тұндырғышты пайдаланады.

Блокты тұндырғыш мұнай  алуға пайдаланылады, сулы мұнай  эмульсиясын бөлуге қолданылады. Тұндырма судан мұнайды бөлуге арналған, судың  қалдығын және конденсатты мұнай  алуға қолданылады. Тұндырғыш орта және суық аудандарда қолданылады. Климаттық зоналары мемлекеттік стандарт бойынша 16550-80 ге тән келеді.

Блокты-мұнайлы тұндырғыш  ОБН-3000 былай сипатталады:

1. мұнайдың шикізатын өндіру – сөткесіне  0,0521 (4500) м³
2. Қысым -0,6 (6) Мпа (кг/см²)
3. Температура 0º-100
4. Эмульсияның сулылығы - 30% кем емес
5. Мұнайдың шығуы 0,5% кем емес
6. Дайын мұнайдың суф. Құралдар мен атқару механизмдерінің күш қуаты күш-қуаты. Қысылған ауа- Р=0,14 Мпа Мемлекеттік стандарт бойынша 17433-80 класс. Айналмалы ток-200В, 50 Гц жиілікпен.
7. Ауаның шығыны 3 м³/сағ  кем емес
8. Қолдану күші 0,12 КВА кем емес.
9. Тұндырғыштың көлемі м ден кем емес:

Ұзындығы  L=28,2

Көлемі  В=5,6

Биіктігі Н=5,5

10. Салмағы  32085 кг нан аспайды.

Мұнай дайындауға арналған блокты тұндырманың шеңбері 3400 мм, аумағы 200 мм³ жерді алып тұр, фундаментте  үш қадаға орнатылған. Ыдыстың аумағын толық қолдану үшін арнаулы тепе-теңдікке бөлетін құралмен жабдықталған. Сулы мұнай эмульсиясын енгізуге тұндырманың осі бойынша таралады. Су жинағыш ұзын қатпарлы құбыр төменгі жағында орналасқан. Мұнай жинағыш кесесінен ыдыстың жоғарғы жағына қарай орналасқан. мұнай жинағышта екі шығу тесігі бар, ол технолгиялық процесте газды толтыруға пайдаланылады.

 

 

4. Пайдалы әсер ету коэффициенті мен жұмысы

Тұндырғыштың әртүрлі  режимдегі жұмыс қарқынын зерттеуге  арналған тексеруге алатын жерлері бар, сұйықтық көлемінің көрсеткіштері бар, өлшеу бақылау құралдарынан орнататын штуцерлері бар. Сыртқы жағында сулы мұнай эмульсиясын өткізетін құбырлары бар, осы құбырлар арқылы мұнай шығады. Орындаушы механизмнің блоктарын буландыруға да орналасады.

Технологиялық ыдыстың астындағы  қадасында қызмет алаңы орналасқан технологиялық схеманы суреттеу технологиялық схемада тұндырғыштың орналасу жобасына сай келу керек, құралдардың  сызбалары 2-3 тұндырғышты қатарынан  қойғанда бірдей жұмыстың тұндырмалары бірдей бөлінуін қадағалау керек. Олар болмаған жағдайда әрбір тұндырғыш бақылау құралдарымен жабдықталуға тиіс. Сулы мұнай эмульсиясы технологиялық ыдысқа қыртысты труба арқылы өтеді. Ол мұнайды бөлгіш деп аталынады. Осымен бірге ағынның негізгі бөлімі бөлінгіштен шығатын бірқалыпты қозғалады шамалы бөлігі ыыдстың төменгі жағына ағады, ыыдстың қабырғасына жете кинетикалық жылуын жоғалтып, эмульсияның ағыны аппарат бойымен тіке ағады, су салқындайды, төменгі қыртысты өткізгіш труба арқылы жиналады. Тұнған мұнай тұндырғыштан жоғарғы қыртысты труба арқылы мұнай жинағышқа шығады. Регенат демульгатор қолданылады. Эмульсияны тұндырғышқа келгенше бұза бастайды.