Таратылу құрылғыларының электрлік сызбасын анықтау

 

, кВА, (7.10)

 

 кВА.

 

 

мұндағы - трансформатордың толық қуаты, =63000 кВА;

                    - тұтынушылар саны.

Кесте бойынша ТPДП-12500/35 маркалы 5 трансформатор аламыз:

1)

 

, А, (7.11)

 

А.

 

2) экономикалық тығыздық бойынша тексереміз:

 

                                                        , мм , (7.12)

 

мм .

 

Стандартқа жуық мәнді  аламыз, яғни =150 мм .

3) кесте бойынша А-150 мм , А таңдап алынған кабельді қыздыру шарты бойынша тексереміз.

 

 (7.13)

 

А А.

 

Демек, шекті рұқсат етілген тоғы =275А , қимасы мм болатын кабельді аламыз. Ал кабель маркасы АСБГ3 150.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8 Тарату құрылғыларының электрлік аппараттарын және өткізгіштерді таңдау

 

Аппараттар мен өткізгіштерді  таңдауды ,олардың қандай жағдайда жұмыс істей алуын анықтаудан бастайды, яғни олардың құрылысы ішке (жабық) және сытқа (ашық) орналастыру талаптарын қанағаттандыру керек.

Өткізгіштер (шина, кабельдер) үшін қажетті материал (алюминий немесе мыс) ,құрылыстық орындалуы және (кабель үшін) ауада немесе жерде орналастыру жағдайлары ескерілуі керек. Көбіне өткізгіштердің материалы ретінде алюминий және өте айрықша жағдайда мыс қолданады.

Аппараттар мен өткізгіштер жұмыс режимдері: қалыпты, ауырлау және қысқаша тұйықталу режимі деп бөлінеді.

 

 

8.1 Тоқ трансформаторын таңдау

            

Тоқ трансформаторы бірінші  ретті тоқты өлшеуіш приборларға  және релеге қажетті кернеуге дейін төмендету ,өлшеуіш тізбектердің бөлінуі және жоғарғы кернеудің бірінші ретті тізбегінен қорғау үшін қолданылады.

Тоқ трансформаторында тұйықталған магнитөткізгіштік және екі орам бірінші ретті және екінші ретті болады. Бірінші ретті орам өлшеуіш тоққа тізбектей жалғанады ,екінші ретті орамға тоғынан өтетін өлшеуіш приборлар жалғанады.

Тоқ трансформаторының  жұмысы берілген класс дәлдігімен егер оның номинал жүктемесі есептік жүктемеден үлкен немесе тең болған жағдайда орындалады.

Сызбада екі типті  төрт тоқ трансформаторын пайдаланамыз.Оның бірінші типі 110 кВ, екінші типі 35 кВ кернеуге арналады.Тоқ трансформаторларын номинал кернеу, бірінші орамдағы номинал тоқ және соғылу тоғы бойынша таңдаймыз.

Кесте бойынша сәйкес 110 кВ кернеу үшін ТФНД-110М тоқ трансформаторларын, 35 кВ кернеу үшін ТФНР-35М типті тоқ трансформаторын таңдаймыз.

 

Кесте 7.1

Еептік берілгендер	ТФНД-110М
кВ	кВ
А	А
кА	кА

 

 

 

 

Кесте 7.2

Еептік берілгендер	ТФНР-35М
кВ	кВ
А	А
кА	кА

 

Кесте 7.3

түрі	Ораманың номинал  кернеуі, кВ			Номинал қуаты, кВт		Максимал қуаты, кВт
			қосымша	0,2	1
НКФ-110-58				-	600	2000

 

Кесте 7.4

ЗНОМ-35-65У-1

ВА

кВт

кВт

 

 

8.2 Ажыратқышты және айырғышты таңдау

 

Ажыратқыш – коммутациялық аппарат, тоқты қосу және ажыратуға арналған.

Ажыратқыш электр қондырғылардағы  негізгі аппарат болып табылады, ол кез келген режимдегі тізбекті ажыратып және қосу қызметін атқарады: ұзақ жүктеме, асқын жүктеме, қысқаша тұйықталу, бос жүріс ,синхронды емес жұмыс.Ең қиын және жауапты операциялар бұл қ.т. тоқтарының ажыратылуы және берілген қысқаша тұйықталуға қосылуы.

Ажыратқыштың негізгі  конструкциялық бөліктері:контактілі жүйе ұшқын сөндіретін құрылғымен, тоқ жетекші бөлік, корпус, изоляциялық  конструкция және жетектік механизм.

Құрылысының ерекшелігіне және ұшқынды сөндіру тәсілдеріне  қарай ажыратқыштар келесі түрге  бөлінеді:майлы бакті, ауалық элегазды, электромагнитті, автогазды, вакуумды.Ерекше топқа жүктеме ажыратқыштары жатады олар нормальді режимдегі тоқты ажыратуға негізделген.

ВВБК-110Б-50 және ВВУ-35-40 ажыратқыштарын таңдаймыз. 

 

 

Кесте 7.5

Еептік берілгендер	ВВБК-110Б-50
кВ	кВ
А	А
кА	кА
кА	кА

 

Кесте 7.6

Еептік берілгендер	ВВУ-35-40
кВ	кВ
А	А
кА	кА
кА	кА

 

Айырғыш-контактілі коммутациялық аппарат, тоғы жоқ немесе аз ғана тоғы бар электрлік тізбекті ажыратуға немесе қосуға арналған, техника қауіпсіздігін сақтау үшін ажыратылған жағдайда контактілердің арасында оқшауламаның аралық болады.

Айырғыштармен жүктеме  тоғын ажыратуға болмайды, өйткені контактілі жүйеде ұшқын сөндіретін құрылғы жоқ, ал жүктеме тоқтарын қателесіп ажыратса ұшқын пайда  болады, ол фазааралық қысқаша тұйықталуға және жұмыс істеп жатқан адамдардың жарақатталуына әкеліп соғады.

Айырғышпен ажыратпас бұрын тізбекті ажыратқышпен сөндіру керек. Номинал кернеу, номинал тоқ, соғылу тоғы бойынша РДЗ-110 және РДЗ-35 типті айырғыштарды таңдаймыз.

 

Кесте 7.7

Еептік берілгендер	РДЗ-110
кВ	кВ
А	А
кА	кА
кА	кА
	ПР-ХЛ1

 

         

 

 

 

 

 

Кесте 7.8

Еептік берілгендер	РДЗ-35
кВ	кВ
А	А
кА	кА
кА	кА
	ПР-У1

                                                              

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9 Тарату құрылғыларының (РУ) электрлік сызбасын анықтау

 

Станцияның, қосалқы станцияның тұратын құрылғылары номинал  кернеумен, қосылған трансформатор, генератор  санымен және қуатымен, желіге берілетін  қуатпен, желі санымен, жұмыс режимімен, даму перспективасымен сипатталады. Тарату қондырғыларының электрлік сызбасын жобалауға принциптік сызбасын таңдағаннан кейін кіріседі.

Тарату құрылғылары  кернеуінің шамасына байланысты 6-10 кВ және жоғарғы кернеудегі (35 кВ және одан да жоғары) тарату құрылғысы деп бөлінеді. Кернеуі 6-10 кВ тарату құрылғысы үшін тек екі схема қолданылады: бір немесе екі жинақты шинаның жүйесі және бір ажыратқышы бар (радиальдік типті), ал кернеуі 35 кВ тарату қондырғысы үшін сызбалардың әртүрлісі қолданылады.

Тарату құрылғыларының сызбасын жобалауды техникалық мүмкін және тиімді варианттарды салыстыруды бастайды. Ол үшін толық техникалық, техника-экономикалық сәйкестілігін жүргізеді. Тарату құрылғыларының сызбасын құрғанда арнайы кестені пайдаланған жөн.

Тарату құрылғыларының сызбасын жобалау әртүрлі салыстырулардан тұрады. Сызбалардың варианттарын құрғанда іс-тәжірибеде бекітілген және жиі қолданылатын төмендегідей жалпы жағдайларды қарастыру керек:

А) кернеуі 35 кВ тарату құрылғысы  үшін орама жүйелі шина қолданылмайды;

Б) кернеуі 110 кВ және одан да жоғары тарату құрылғысы үшін орама жүйелі шиналы ҒТП тек орама жүйелі шинамен қолданылады.

В) көпбұрышты сызбаны  трансформатор мен электр тізбегі  саны болғанда қолданады;

Г) шиналарды жоғары кернеудегі тарату құрылғыларына екі ажыратқышпен, ал трансформаторға төрт ажыратқышпен қосу керек.

Ажыратқыштардың ұяшықтарының құнымен анықталған күрделі салымдарды бағалау, үшін ажыратқыштар типін олардың  шама-шарттарын ескермей таңдау қажет. Жоғарғы кернеудегі тарату қондырғыларда  майлы және бағы бар ажыратқыштар қолданылады.

Тарату құрылғыларының сызбасын кернеугу және қосылыстардың  санына байланысты таңдайды.

Қосылыстардың электрлік  сызбаларының экономикалық тиімділігін  келтірілген шығындардың ең аз мәнімен  анықталады. 

 

                               (8.1)

 

мұндағы К – электр қондырғыларын салуға жұмсалатын күрделі салымдар (мың теңге);

        = 0,12- нормативті тиімділік коэффициенті;

        – жылдық шығындар (мың теңге/жыл);

 – электр энергияны толық  жібермеудің зияны (мың теңге).

Қорытынды

 

Бұл курстық жобада біз  есептік электрлік жүктемені, сыртқы электрмен жабдықтаудың кернеу шамасын  анықтау, электр берілісі тарату желісінің  кабель және сымдарының қимасын қыздыру, кернеу шығыны, тоқтың экономикалық тығыздығы, механикалық беріктігі, термиялық төзімділігінің шарттары бойынша таңдау,  тау-кен кәсіпорнының бас төмендеткіш қосалқы станциясының күштік трансформаторларының және цехтық трансформаторлардың қуатын, электрмен жабдықтау сызбасын таңдау, қысқаша тұйықталу тоқтарын есептеу, реактивті қуатты қарымталау, коммутациялық аппаратураны таңдау, қорғағыш жерге қосуды есептеу, тау-кен кәсіпорнының негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін есептеу жұмыстары орындалды.

Қазіргі заман талабына байланысты техниканың дамуына қарай, тұтынушыларды сапалы және үздіксіз электр энергиясымен қоректендіру үшін бұл курстық жұмыстың мәні зор.

 «Электрмен жабдықтау жүйесінің электр станциялары мен қосалқы станциялары» пәнінен орындаған бұл курстық жұмыс бізге қосалқы станцияның сызбасын, трансформаторлар санын, түрін, қуатын анықтауда қысқаша тұйықталу тоқтарын есептеуде, қажетті электрлік аппаратуралар мен әуе және кабель желілерін есептеу және таңдауда маңызы зор.

Сонымен қатар әрбір нұсқауларда есептеулер электр қондырғыларын, аппаратураларын таңдау мәселелері бойынша мысалдар келтірілген.        

Әдістемелік нұсқауларға  таңдауға қажетті трансформаторлар, әуе және кабель желілері қималарының  кестелері, күштік ажыратқыштар мен  айырғыштардың жаңа түрлерінің сипаттамалары мен негізгі көрсеткіштері тіркелген.

Қысқаша тұйықталу тоқтарын есептеу қажетті аппараттар мен  өткізгіштерді таңдау үшін және электрлік  қосылыстардың сызбаларын таңдағанда, оларды шектеу мәселелерін шешу үшін жүргізіледі. Жүктеменің түйініндегі статикалық тұрақтылықтарын есептеп шығардым.