Қаржылық менеджменттің мәні және ол басқару жүйесі ретінде

• тәуекел – менеджмент;
• несие операцияларының менеджменті;
• бағалы қағаздар операцияларының менеджменті;
• валюталық операциялардың менеджменті;
• қымбатты металл мен қымбатты тастар тастар операцияларының менеджменті;
• жылжымайтын дүние – мүлік операцияларының менеджменті;

Қаржыларды басқару белгілі  бір мезім аралығында жүзеге асады. Уақыт факторы қаржылық басқарудың мақсаттарына және бағыттарына әсер етеді. Қаржылық менеджмент уақыт факторы бойынша келесідей бөлінеді:

• стратегиялық менеджмент;
• жедел – тактикалық менеджмент.

Стратегиялық қаржылық менеджмент инвестицияларды басқаруды қамтамасыз етеді. Ол таңдалған стратегиялық мақсатты іске асырумен тығыз байланысты. Стратегиялық қаржылық менеджменттен алдымен мыналарды қалайды:

• күрделі қаржы салымдарының жобасына қаржылық баға беру;
• инвестициялық шешімдерді қабылдауға критерийлердің таңдалуы;
• күрделі қаржы салымдарын салуда оптималды нұсқауды таңдау;
• қаржыландыру негіздерін анықтау.

Инвестицияны  бағалау әр түрлі критерийлердің көмегімен жүзеге асады, олар әр түрлі формада болуы мүмкін. Мысалы, күрделі қаржы салымдарын оңтайлы салу, егер:

• күрделі қаржы салымдарының пайдасын жобаға салу деңгейі депозит кірісінен асатын болса;

 Барлық инвестиция  уақыт ағымымен жүреді, сондықтан  стратегиялық менеджментте уақыт  факторының әсерін қарастыру  қажет:

• ақша құндылығы уақыт өткен сайын төмендейді;
• инвестициялық кезең ұзақ болған сайын, қаржылық тәуекел дәрежесі жоғары болады.

 Сондықтан стратегиялық  қаржылық менеджментте мынадай  әдістер қолданылады:

• ақшаның пайдаға айналуы;
• ақшаның дисконтталуы;
• компаундинг;
• қаржылық тәуекел дәрежесін төмендету әдістері.

Жедел – тактикалық қаржылық менеджмент кәсіпорында ақша қаражаттарының жеткілікті мөлшерінің болуын қамтамасыз етеді. Ақшаның жеткілікті “кәш флоу”  көрсеткішімен анықталады. Ақшаның  жеткіліктілігін басқару төмендегі  жағдайларға бағытталған:

• қаржылық  міндеттерді  орындауға жеткілікті ақша сомасын қамтамасыз етуге;
• күрделі қаржы салымы ретінде уақытша бос қолма – қол ақшаларды пайдаланудан  жоғарғы  табыстылыққа  жетуге.

Ақшаның  жеткіліктігін  басқару  3 мақсаттан тұрады:

• қолма – қол ақшалардың түсу жылдамдығын күшейту;
• ақша төлемдерінің жылдамдығын төмендету;
• қолма – қол ақша салымынан максималды қайтарылымдықты қамтамасыз ету;

Әр мақсаттың өз басқару  әдістері бар.

 Бірінші мақсат – бұл ақша құралдарын тез жинауға мүмкіндік беретін әдістер.

Дебиторлық борышты басқару  мынаны қадағалайды: біріншіден, айналым  құралдарын басқару, екіншіден, анықталмаған дебиторлық борыштарды бақылау, үшіншіден, дебиторлық борыш сомасын төмендету. Дебиторлық борышты басқару оның ұзақтылығын бақылауды құрайды. Осыған байланысты, дебиторлық қарыздың пайда болу мерзіміне дейінгі  топтарды құрау: бір айға дейін, үш айға дейін және т.б.

Екінші мақсатты орындау үшін төлемдердің мерзімін ұзақтату әдістері кіреді, мысалы, инвестициялық салық.

Үшінші мақсатты орындау үшін кассалық қолда бар ақшаны басқару әдістерін пайдалану жатады.

Қаржылық менеджмент кәсіпкерлік  формасы ретінде жоспарлау немесе басқару ғылыми негізін, қаржылық амалын, инновацияларды талдауды көздейді.

Кәсіпкерлік формасы ретінде  қаржылық менеджментті әрекеттеудің жеке түрі болуы мүмкін. Бұл әрекетті кәсіби менеджерлер және қаржы институттардағы  қызметкерлер орындайды. Қаржы нарығындағы жұмысы қаржы – қаражат пен қаржы ресурстарының қозғалысын басқару облысында кәсіпкерлік үшін негіз салады.

Қаржылық менеджмент кәсіпкерлік  түрі ретінде жоспарлау және басқарудың, қаржылық талдаудың, жаңартпашылықтардың (инновациялық) ғылыми негіздерін пайдалануды  көздейді. Кәсіпкерлік түрі ретінде, қаржылық менеджмент қызмет етудің жеке түрі болып бөлектенуі мүмкін. Бұл  қызметті білікті менеджерлермен қатар  қаржылық институттар ( траст компаниялары және т.б ) атқарады.

 

 

 

 

 

 

                                                       

 

                                               Жоспары:

 

Кіріспе

I  бөлім.  Қаржылық  менеджменттің мәні және ол  басқару жүйесі ретінде

I.I   Қаржылық  менеджменттің мәні

I.II Қаржылық  менеджмент  басқару жүйесі  ретінде

II бөлім.  Қаржылық  менеджменттің принциптері мен функциялары   және ол басқару кешені түрінде

II.I   Қаржылық  менеджменттің принциптері мен функциялары

II.II  Қаржылық  менеджмент  басқару кешені түрінде

Қорытынды

Қолданылған  әдебиеттер  тізімі

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

Қазақстан Республикасындағы  Қаржылық менеджмент – экономикалық білімнің жаңа саласы. Жалпы айтсақ, менеджмент пен қаржылық менеджмент, өндірістік менеджмент, салық менеджменті  өзара бір – бірімен тығыз  байланысты.

Менеджмент дегеніміз  – белгілі жетістіктерге жету үшін обьектіге мақсатты түрде әсер ету әдістерінің жиынтығы. Менеджмент адамның қызметінің барлық сфераларына  оның  ішінде қаржылық сфераға да тән.

Қаржылық менеджмент кәсіпкерлік  қызмет болып қарастырылады, яғни қаржылық  менеджердің мамандануына байланысты кәсіпорынның қаржылық қызметі дамиды. Басқару жүйе ретінде қаржылық менеджментте басқаратын ішкі жүйе, яғни субьект  және басқарылатын ішкі жүйе, яғни басқару  обьекті қарастырылады.

Кәсіпорынның қаржылық менеджменті  дегеніміз – бұл кәсіпорынды  қаржы ресурстарымен басқару.

Қаржылық менеджмент –  бұл кәсіпорынның қаржылық ресурстарының  құрылуымен, бөлінуімен, оларды қолданумен және ақшалай жүйе айналымының ұйымдастырылуымен  байланысты болатын басқару нәтижелерінің  әзірленуі және жеткізуінің принциптері  мен әдістерінің жүйесі болып  табылады.

Бұл баяндамада қаржылық менеджменттің  жалпы мәнін, принциптері мен  функциялары жайлы қарастырдым. Қаржы менеджері басқару қызметін жүзеге асыру үшін ол белгілі бір  принциптерге сүйенеді. Қаржылық менеджменттің  негізгі қызметтеріне болжау, жоспарлау, ұйымдастыру, қайта өңдеу, тарату, бақылау  жатады. Қаржы менеджері үшін кәсіпорындағы  қаржылық жұмыстарды бақылап, қаржылық ресурстарды тиімді әрі ұтымды пайдалану  үшін аталған қызметтер өте маңызды. Соған сәйкес, әрқайсысы әр түрлі рөл атқарады. Жалпы қарастырғанда менеджмент пен қаржы менеджментінің принциптері  мен  қызметтері  бір – біріне ұқсас.

 

                          

Қолданылған  әдебиеттер тізімі:

1. «Менеджмент  негіздері»  Ахметов.А.   Экономика, 2005 ж
2. Менеджмент  (лекциялар курсы)  Бердалиев.К.Б.  Алматы:  Экономика, 2006 ж
3. Басқару негіздері. Оқу құралдары, Экономика, 1997