Өндірістік практика есебі

    2009 жылдың 1-жартыжылдығында Батыс Қазақстан  облысының үкіметтік емес ұйымдар  ассоциациясы мен «Жас эколог» ЖҚҰ мүшелерінің  қатысуымен облыстық санитарлық-экологиялық айлық барысында Ақсай қаласындағы кездейсоқ қалыптасқан қоқыстамен күрес жөнінде сход жиналыстарын, Жайық өзенінің су қорғау аймақтарын тазалау акциялары   өткізілді. 

    «Ақсай қаласы тұрғындары арасында экологиялық ағарту жұмыстарын жүргізу» жобасы аясында Ассоциация  мүшелері Бөрлі ауданының ауылдық округтері аумақтарын көгалдандыру және тазалау жөнінде қоғамдық тыңдау өткізді. Қоғамдық тыңдаудың қорытындысы бойынша БҚО үкіметтік емес экологиялық ұйымдар Ассоциациясы және «Жас эколог» ЖҚҰ-ның бастамасымен «Шанхай» шағын ауданында күздік ағаш отырғызулар жүргізу туралы шешім қабылданды.

    Батыс  Қазақстан облысының үкіметтік  емес ұйымдар ассоциациясы мүшелері  қоғамдық тыңдауларға да белсенді  қатысады. Мысалы, ағымдағы жылдың 20 наурызында ассоциация мүшелерінің  қатысуымен Ақжайық ауданы Базаршолан  ауылындағы Сатимолла кен орнындағы  сүзу алаңдары мен ҚТҚ полигоны  ның қоршаған ортаға әсерін  бағалау, 27 наурызда  Бөрлі ауданы  Ақсай қаласындағы Қарашығанақ  өндірістік кешенінде көмірсутек  шикізатын тазалау және 4 технологиялық  линиясы құрылысы барысында қоршаған  ортаға әсерін бағалау  туралы  қоғамдық тыңдауларға қатысты.

   10. Желілі  кестедегі барлық шаралардың  орындалуы туралы ақпарат.

    2009 жылы  бойынша   ЖКЭД БҚОФ-ның желілі  кестесі бойынша 122 шара өткізу  жоспарланған болатын, нақты түрде  203 шара орындалып, ал 81 желілі  кестенің жоспарынан тыс шара  орындалды.

    Қаңтар  айы бойынша барлығы 6 шара  өткізу жоспарланған болатын,  соның нақты түрде 11 шарасы  орындалды, ал 5 шара кестеден  тыс орындалған. Ақпан айы бойынша  барлығы 5 шара өткізу жоспарланған  болатын, соның нақты түрде  8 шарасы орындалды, ал 3 шара кестеден  тыс орындалған.Наурыз айы бойынша  барлығы 9 шара өткізу жоспарланған  болатын, соның нақты түрде  18 шарасы орындалды, ал 9 шара кестеден  тыс орындалған.Сәуір айы бойынша  барлығы 12 шара өткізу жоспарланған  болатын, соның нақты түрде  27 шарасы орындалды, ал 15 шара  кестеден тыс орындалған.Мамыр  айы бойынша барлығы 12 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 17 шарасы орындалды, ал 5 шара кестеден тыс орындалған. Маусым айы бойынша барлығы 17 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 22 шарасы орындалды, ал 5 шара кестеден тыс орындалған. Шілде айы бойынша барлығы 12 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 18 шарасы орындалды, ал 6 шара кестеден тыс орындалған. Тамыз айы бойынша барлығы 9 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 15 шарасы орындалды, ал 6 шара кестеден тыс орындалған.Қыркүйек айы бойынша барлығы 15 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 22 шарасы орындалды, ал 7 шара кестеден тыс орындалған.Қазан айы бойынша барлығы 11 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 19 шарасы орындалды, ал 8 шара кестеден тыс орындалған.Қараша айы бойынша барлығы 11 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 17 шарасы орындалды, ал 6 шара кестеден тыс орындалған.Желтоқсан айы бойынша барлығы 3 шара өткізу жоспарланған болатын, соның нақты түрде 9 шарасы орындалды, ал 6 шара кестеден тыс орындалған.

    Желілі  кестеде көрсетілген барлық шаралар  өткізіліді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Жайық-Каспий департаментінің өзіндік орындалған жұмыс көлемі және оның міндеттерінің  шешу жолдары:

Қоршаған  ортаны қорғау

1 - мақсат: қоршаған орта жағдайын тұрақтандыру және жақсарту

Нысаналы  индикаторлар:

• 2015 жылға атмосфераға шығарылатын жалпы зиянды заттардың азаюы – 6,6%  (2009 жыл - 0)
• 2015 жылға ақаба сулармен келетін ластанулардың төмендеуі – 3,3% (2009 жыл – 0)
• 2015 жылға қалдықтардың жиналуы мен қайта өңдеудің үлесі - 8%  
  (2009 жыл - 7%)
• 2015 жылға Жайық өзені суының көтерілуі – 100% ( 2009 жыл – 78,8%)
• 2015 жылға Қиғаш өзені суының көтерілуі – 100% ( 2009 жыл – 90%)
• 2015 жылға Жайық өзеніндегі судың ластану индексінің көрсеткіші (СЛИ) - 30% (2009 жыл – 60%)
• 2015 жылға Қиғаш өзеніндегі судың ластану индексінің көрсеткіші (СЛИ) – 40% (2009 жыл– 65%)
• 2015 жылға су объектілерінің су қорғау белдеулері және аймақтарының белгіленуі – 40% (2009 жыл – 65%)
• 2015 жылға суды жалпы тұтыну балансында жер асты суларын пайдалану – 5,6% (2009 жыл – 6%)
• 2015 жылға өзағар гидрологиялық ұңғымаларды жою мен тоқтату – 100% (2009 жыл – 23%)

 

Негізгі міндеттер:

№	Көрсеткіш	1- кезең			2 -кезең
		2011 ж.	2012ж.	2013ж.	2014ж.	2015 ж.
1	2	3	4	5	6	7
1 міндет. Ластаушы заттардың жалпы шығарындылары деңгейінің төмендеуі
11	Ауа ластануының төмендеуі, мың.тонна (2009 ж. – 13,9)	14,1	13,7	20,4	23,4	27,4
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары:      АМӨЗ  және басқа өндірістік объектілердің (қала ішіндегі мекемелердің)  Орал қаласы халқының денсаулығы мен қоршаған орта жағдайына әсерін кешенді зерттеу.      Теңіздегі ластаушы көздердің атмосфераға  шығаратын ластаушы заттарын сейілтуге  арналған есептеу әдістемесін  жасақтау      Қоршаған  орта сапасын зерттеу       Мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу  кезінде шығарындыларды азайту және тазалау бойынша жаңа және жетілген технологияларды енгізу жолымен  ластаушы заттар көлемін төмендету
2 - міндет. Ағынды  сулармен  ластаушы заттардың  жалпы тастандыларын  азайту
11	Ластағыш заттардың  азаюы тонна (2009 ж. – 149,0)	149,5	149,5	146,8	146,8	146,8
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары:      Облыстың 7 аудан орталығында кәріздік –  тазарту қондырғылары  құрылысының  ТЭН  жасақтау      Облыстың 7 аудан орталығында кәріздік–тазарту қондырғылары  құрылысының    ЖСҚ  жасақтау
3 - міндет. Жинақталған  қалдықтар көлемінен  оны қайта өңдеу  көлемінің артуы
11	Қалдықтар көлемінің  азаюы, мың.тонна (2009 ж. – 154,0)	154,4	154,4	153,8	153,8	142,3
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары:      Облыстың 7 аудан орталығында полигон құрылысына ТЭН жасақтау      Облыстың 7 аудан орталығында полигон құрылысының  ЖСҚ жасақтау және түзету      Орал  қаласы үшін қоқыс іріктеу кешені құрылысының ТЭН жасақтау
4 - міндет. Өзендердің  гидрологиялық режимін  жақсарту
11	Жаз мезгілінде ҚР–ның РФ - мен шекарасында Орал өзеніне  келетін су көлемі, куб.м/сек	78,8	100	100	100	100
22	Котяевка гидрокүзетіндегі судың деңгейі, см	265	290	290	290	290
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары:      Орал  облысының шегінде Жайық өзенінің сулылығын арттыру мен гидрологиялық режимін жақсартудың ЖСҚ жасақтау      Жайық өзені жайылмасының өзбойларын, көлдерін және басқа да су айдындарын суландыруға  ЖСҚ жасақтау      Қиғаш және Шароновка өзендерінің сулылығын  арттыру мен гидрологиялық режимін  жақсартуға ТЭН жасақтау       Қиғаш  және Шароновка өзендерінің тармақтарында  мелиоративтік жұмыстар жүргізу      Балықтарды  өсіру мақсатында Қиғаш өзенінің тармақтарында қатты өсімдіктердің  шабу арқылы   биотехникалық іс – шараларын жүргізу
5 - міндет. Жер үсті  су ресурстары  сапасын жақсарту
11	Жайық өзені суының ластануының максималды индексі, шартты бірлік	0,70	0,62	0,54	0,46	0,39
22	Қиғаш өзені суының ластануының максималды индексі, шартты бірлік	0,82	0,73	0,64	0,55	0,45
33	Су объектілерінің су қорғау белдеулері және аймақтарының белгіленуі, км	1110	1810	1810	1810	1810
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары: Жайық өзенінің  Оралдық бөлігінде су қорғау белдеулері және аймақтарын белгілеу жобасын жасақтау Су қорғау белгілерін қою
6 - міндет. Шаруашылық-ауыз су қажеттілігі үшін жерасты суларын тиімді пайдалануды қамтамасыз ету және олардың сарқылуына жол бермеу
11	Жерасты суларын пайдалануда  эксплуатациялық ұңғымаларды қолдану, бірлік.	23	28	33	38	43
22	Өзағар  гидрологиялық  ұңғымаларды жою мен тоқтату,  бірлік.	70	98	126	154	182
Қойылған  мақсаттарға қол  жеткізу және міндеттерді  шешу жолдары:      Орал  облысының елді-мекендерінің жерасты суы қорымен қамтамасыз ету үшін іздеу-барлау жұмыстарын жүргізу      Орал  облысының Шынғырлау және Жаңакала елді мекендерінің  жерасты суының қорын  бағалау мақсатында барлау алды жұмыстарын жүргізу       Өзағар  гидрологиялық ұңғымаларды жою  мен тоқтату      Жоғары  антропогендік әсер ету жағдайларында  солтүстік-шығыс Каспийдің жануарлар  әлемінің жай-күйін зерттеу      Азғыр полигонының қоршаған ортаға және халық  денсаулығына әсерін радиоэкологиялық, эколого-экономикалық және медициналық  кешенді зерттеу      Технологиялық алаңдар қоршауын жаңарту      Технологиялық алаңдар маңындағы карсты шұқырларды жою

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Қорытынды.

    Қорыта  келе біздің Жайық-Каспий департаментінде өткен 5 апталық өндірістік практикада табиғатты қорғау комитеті,экологиялық жағдайды қалпына келтіру,жақсарту бағытында адамның тұрмыс жағдайын,экологиялық жүиені,ланшафтарды және тағы басқа табиғат объектілерін қорғау заңдылықтарын сақтау жолында бақылауды жүзеге асыру шараларын қамтамасыз етеді.

    Сонымен қатар радиациялық жерлерді зерттеу,халық  арасындағы экологиялық білімді  насихаттау жұмыстарын ұйымдастырады.Облыста  табиғатты қорғау сұрақтарын кең көлемде шешу қажеттілігіне байланысты табиғат қорғау комиттетері ұйымдастырылды.

    Департамент әртүрлі сферасында экологиялық  бақылау жүргізетін үш топ кіреді:

• Су жене биоресурстардың мемлекеттік бақылау тобы;
• Атмосфераның мемлекеттік бақылау тобы;
• Жер ресурстары,қалдықтар және радияциялық қауіпсіздікті мемлекеттік бақылау тобы;

    Сонымен бірге Жайық-Каспий департаменті қоршаған ортаны ластаған кезде төленетін айыппұлдар туралыда кішкене түсіндірді.Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау саласындағы Қазақстан Республикасының саланың кәсіпорынның нормативтік- құқықтық базасы,оны кәсіпорында жасақтау жағдайы және қоршаған ортаны қорғау жөніндегі нормативтік-құқықтық құжаттарды оқып үйреніп олармен жұмысқа дағдылану.Нормативтік құжаттар тізімін олардың жаңғыртылу дәрежесін талдау.

    Өндірістік  практиканың мақсаты- өндіріс технологиясымен  кәсіпорындағы қауіпсіздік техникасы  және қоршаған ортаны қорғау қызметтерінің  жұмысые ұйымдастырумен танысу.

    Сонымен қатар департамен басшысы  А.В  Хон мырза мына мәселегеде тоқталып кетті:

      Адам қоғамының қоршаған ортаға тигізетін әсері мол:қоршаған ортаның (атмосфераның) құрамы мен қасиетін,өзендерді,теңіздер мен мұхиттарды,сонымен қатар топырақты жай ғана емес радиоактивті заттармен ластау экожүйелердің құрамы мен құрылымына,көптеген өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің биологиялық алуантүрлілігінің азаюы мен жойылып кетуіне әкелуде.

    Кейбір  мәліметтер бойынша,жыл  сайын 15 мың баррель  мұнай өнімдері теңіздер мен мұхиттарға төгіліп,жүздеген жануарлар түрлеріне  жоғалып кетудің  қаупі төніп тұр.Ылғалды  тропикалық ормандардың  көлемі жылыны 17млн  гектарға азайып,жерді  дұрыс пайдаланбау  әсіренен жылына 6 млн  гектар жер шөлейттенуде.Жыл  сайын 26 млрд тонна  құнарлы топырық  беті өзгеріске ұшырап,қышқыл жаңбырлар әсерінен 31 млн гектар  жердің ормандануына зиян келіп,жүздеген миллен тонна әртүрлі  химиялық заттар өндіруде,25-30 мың өсімдіктер түрі жоғалып кетудің  алдында және бұл  процестер планетамыздағы адам санының күрт өсуімен бірге  қатар жүріп келеді.

    Адамзат тарихында аң аулау,ауыл шаруашылығы,транспорт  пен өнеркәсіпті  дамыту қоршаған ортаны қатты өзгеріске  ұшыратуда.Жер бетіндегі  бүкіл тіршілік иелеріне антропогендік әсер күннен-күнге күшеюде.Қазіргі  таңда Жер бетіндегі  бүкіл тіршілік –  адамзат қоғамының  қолында,адамның  антропогендік әсеріне  байланысты-деп сөзін аяқтады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

    Әдебиеттер  тізімі:

    1.Закон  РК «Об образовании» №319-111 от 27 июля 2007г.

    2.Трудовой  кодекс РК №251 от 15.05.2007г.

    3.Концепция  развития в РК в РКдо 2015г. 24.02.2004г.№3

    4.СТ  РК ИСО 9001-2001 Системы менеджмента  качества.Требования.

    5. ГОСО РК 5.04.19-2008.Высшее профессиональное  образование.Бакалавриат.Основные  положения.

    6.ГОСО  РК 5.03.005-2006 система образования РК.Профессиональное.Основные  положения7

    7.Иванов,И.П.Методика коммунарского воспитания И.П. Иванов. Высшая школа, 1990-160с.

    8.Педагогика.Оқулық.Алматы.Принт-С.-2005.-346с.