Мұнай өндірісінің биосфера компмненттеріне зияны

 

 

 

 

 

 

                                                   Қ о р ы т ы н д ы

 

Каспий теңізі Қазақстанның ірі масштабты мұнай және  газ  кен орындарын игеру, қоршаған ортаға тастайтын және шығаратын улы  компоненттері  жоғары мөлшерімен  ерекшеленеді, бұл әрбір  аймақтың экологиялық жағдайын қиындатады. Сондықтан, бүгінде қоршаған ортаны қорғау және табиғат  ресурстарын рациональды  пайдалану өткір  тұрған  проблема. Бұл міндеттерді  шешу  үшін зерттелетін  ауданға  экологиялық жағдайларды  объективті бағалауға береді.

Зерттелетін ауданымыздың  ортаның ластануын бағалау үшін, топырақ үлгілеріндегі  мұнай  және мұнай өнімдерінің сақталу  деңгейі  анықталды. Топырақ - техногендік  улы ингредиенттерді  басты жиналушы және бір уақытта олардың шектес ортаға  ауысу түйіні, болып табылады, яғни ауаға, суға, сонымен қатар азық тізбегі арқылы тірі организмдерге  өтеді.

Қазіргі зерттеу нәтижелерімен  әдебиет мәліметтері дәлелдейді, Жылой ауданының мұнай өнеркәсіп  территориялары және  Атырау қаласы төңірегі мұнай және мұнай өнімдерімен  ластанған.

Топырақ орта қышқылдығы, зерттеу  аудандарында активті сілтілену  де, (Рн = 77) - 8,3), сондай-ақ әдебиет мәліметтеріде  дәлелдейді.

Әдебиет мәліметтерімен зерттеу  нәтижелері дәлелдейді, Жылой ауданының  мұнайгазөнеркәсіб территорияларында  ұзақ жылдар мұнайгаз өндіру және Атырау мұнай өңдеу зауытымен (АМӨЗ) газөңдеу зауытының (ГӨЗ) тастанды және  шығару заттары жылма-жыл ұлгаюынан, топырақта  мұнай, мұнай өнімдерінің  мөлшері  деңгейінен едәуір  жоғарылауына  әкелген.

Қазіргі зерттеулерсіз бойынша  және ғылыми әдебиеттердің  анықтамалары бойынша, көп жылдық мұнай газ  өндірісінің Жылой ауданындағы және Атырау Мұнай Өңдеу Зауытының, Газ Өңдеу Зауытының жыл сайынғы шығару және жинау көрсеткіштерінің  жоғарылауы қоршаған  ортаға  мұнай, мұнай өнімдері, сондай-ақ ауыр металдар топырақ құрамында  көрсеткіш  дәрежесі жоғары болды. Кұлсарыдағы  кен орынының мұнай және  мұнай өнімдерімен ластануы  топырақтың деградациясына, өсімдік  жамылғысына, биогеоценоздың  бұзылуына  әкеліп  соғады

 

                            

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                             Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Абайылданов Қ.Н., Нұрсұлтанов  Ғ.М.  
Мұнай және газды өндіріп, өңдеу(392-394 б)  
Алматы 1999 ж  
2. Аманниязов К.Н., Игібай Қ.Ж.  
Жалпы, мұнай және мұнай кәсіпшілігі 
Алматы 2005 ж