Инвестициялар туралы

Инвестициялар туралы

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 қаңтардағы N 373 Заңы

 

Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., N 1-2, 4-құжат; "Егемен Қазақстан" 2003 жылғы 11 қаңтар N 8

 

 

МАЗМҰНЫ     

 Осы Заң Қазақстан  Республикасындағы инвестицияларға байланысты қатынастарды реттейдi, инвестицияларды ынталандырудың құқықтық және экономикалық негiздерiн айқындайды, Қазақстан Республикасында инвестицияларды жүзеге асырған кезде инвесторлардың құқықтарын қорғауға кепiлдiк бередi, инвестицияларды мемлекеттiк қолдау шараларын, инвесторлар қатысатын дауларды шешу тәртiбiн белгiлейдi.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР     

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын  негiзгi ұғымдар     

 Осы Заңда мынадай  негiзгi ұғымдар пайдаланылады: 
      1) инвестициялар - лизинг шартын жасаған кезден бастап қаржы лизингi заттарын, сондай-ақ оларға құқықтарды қоса алғанда, заңды тұлғаның жарғылық капиталына инвестор салатын мүлiктiң барлық түрлерi (жеке тұтынуға арналған тауарлардан басқа) немесе кәсiпкерлiк қызмет үшiн пайдаланылатын тiркелген активтердi ұлғайту, сондай-ақ концессионердің (құқық мирасқорының) концессия шарты шеңберінде жасаған және алған тіркелген активтері;     

2) инвестициялық қызмет - жеке және заңды тұлғалардың  коммерциялық ұйымдардың жарғылық  капиталына қатысуы жөнiндегi не кәсiпкерлiк қызмет үшiн пайдаланылатын тiркелген активтердi құрау немесе ұлғайту жөнiндегi, сондай-ақ концессионердің (құқық мирасқорының) концессия шарты шеңберінде жасаған және алған тіркелген активтері жөніндегі қызметi;     

3) инвестициялық преференциялар - Қазақстан Республикасының инвестициялық жобаның немесе инвестициялық стратегиялық жобаның iске асырылуын жүзеге асырушы заңды тұлғаларына Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берiлетiн атаулы сипаттағы артықшылықтар;     

4) инвестициялық жоба - концессионердің (құқық мирасқорының) концессия шарты шеңберінде жасаған және алған өндірісін қоса алғанда, жаңа өндiрiстер құруға, жұмыс iстеп тұрғандарын кеңейтуге және жаңартуға инвестициялар көздейтiн iс-шаралар кешенi;      

5) инвестициялық дау - инвестордың инвестициялық қызметiне байланысты инвесторлар мен мемлекеттiк органдар арасындағы шарттық мiндеттемелерден туындайтын дау;     

6) инвестор - Қазақстан Республикасында  инвестицияларды жүзеге асырушы  жеке және заңды тұлғалар;     

7) мемлекеттiк заттай  гранттар - Қазақстан Республикасының  меншiгi болып табылатын, Қазақстан  Республикасының заңды тұлғасына  инвестициялық жобаны немесе  инвестициялық стратегиялық жобаны iске асыру үшiн уақытша өтеусiз  пайдалануға берiле отырып не  уақытша өтеусiз жер пайдалану құқығымен ұсыныла отырып, кейiннен меншiкке не жер пайдалануға өтеусiз берiлетiн мүлiк;     

8) келiсiм-шарт - инвестицияларды  жүзеге асыруға арналған инвестициялық  преференцияларды көздейтiн шарт;      

8-1) миноритарлық инвестор - дауыс беретін акциялардың он процентінен аз (қатысушылар дауысының жалпы санының он процентінен аз) мөлшерінде инвестицияны жүзеге асырған инвестор;     

9) модельдiк келiсiм-шарт - Қазақстан Республикасының Yкiметi  бекiтетiн және келiсiм-шарттар  жасасқан кезде пайдаланылатын үлгi келiсiм-шарт;      

10) инвестициялар жөнiндегi уәкiлеттi орган (бұдан әрi - уәкiлеттi орган) - Қазақстан Республикасының  Үкiметi айқындайтын, инвестициялық  преференциялар беруге арналған  келiсiм-шарттар жасасу және олардың  орындалуын бақылау жөнiндегi мемлекеттiк орган;     

11) Қазақстан Республикасының  заңды тұлғасы - Қазақстан Республикасының  заңдарында белгiленген тәртiппен  құрылған заңды тұлға, соның  ішінде шет ел қатысатын заңды  тұлға;     

12) жұмыс бағдарламасы - инвестициялық жобаны iске асыру жөнiндегi жұмыстардың күнтiзбелiк кестесiн белгiлейтiн келiсiм-шартқа қосымша;     

13) жабдықтар - инвестициялық  жобаның технологиялық процесiнде  пайдалануға арналған және өз  құнын өндiрiлген өнiмнiң (жұмыстардың,  қызметтердiң) өзiндiк құнына ауыстыратын, механизмдердi, машиналарды, құрылғыларды, аспаптарды қоса алғанда, әкелiнетiн негiзгі құралдар;     

14) жинақтауыштар - жабдықтың  конструкциялық тұтастығын жинақтап  құрайтын құрамдас бөлiктер;     

15) инвестициялық  стратегиялық жоба - Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбеге енетін және Қазақстан Республикасының экономикалық дамуына стратегиялық ықпал етуге қабілетті инвестициялық жоба. 
      Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2005.05.04. N 48, 2006.01.31. N 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін  2-баптанқараңыз), 2007.02.19. N 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін  2-баптанқараңыз), 2008.07.05. N 66-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін  2-баптанқараңыз), 2009.02.13.  N 135-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін  3-баптанқараңыз) Заңдарымен.     

2-бап. Қазақстан Республикасының  инвестициялар туралы 
             заңдары      

1. Қазақстан  Республикасының инвестициялар  туралы заңдары Қазақстан Республикасының  Конституциясына негiзделедi және  осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк  құқықтық  актiлерiнен тұрады.     

2. Осы Заң: 
      мемлекеттiк бюджет қаражатынан инвестицияларды жүзеге асыруға; 
      коммерциялық емес ұйымдарға, оның iшiнде бiлiм беру, қайырымдылық, ғылыми немесе дiни мақсаттар үшiн капитал салуға байланысты қатынастарды реттемейдi.     

3. Инвестицияларды  жүзеге асыру кезінде туындайтын  және Қазақстан Республикасының  өзге де заңдарының қолданылатын  аясына қатысты қатынастарға  осы Заңның ережелері Қазақстан  Республикасының осындай заңдарына қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.      

4. Егер Қазақстан  Республикасы бекiткен халықаралық  шартта осы Заңдағыдан өзгеше  ережелер белгiленсе, халықаралық  шарттың ережелерi қолданылады. 
      Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2007.02.19. N 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.     

3-бап. Инвестициялық қызмет  объектiлерi     

1. Қазақстан  Республикасының заң актiлерiнде  көзделген жағдайларды қоспағанда, инвесторлардың кәсiпкерлiк қызметтiң кез келген объектiлерi мен түрлерiне инвестициялар салуды жүзеге асыруға құқығы бар. 
      Инвесторлардың кәсіпкерлік қызметтің инвестициялар жүзеге асырылатын объектілері мен түрлеріне қатысты құқықтары мен міндеттері осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде және тиісті шарттарда белгіленеді.     

2. Ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету қажеттiгi негiзге  алына отырып, Қазақстан Республикасының  заң актiлерiмен инвестициялық  қызмет шектелетiн немесе оған  тыйым салынатын қызмет түрлерi және (немесе) аумақтар белгiленуi мүмкiн. 
      Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2007.02.19. N 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

2-тарау. ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ  РЕЖИМІ     

4-бап. Қазақстан Республикасының аумағында инвесторлар 
             қызметiн құқықтық қорғау кепiлдiктерi     

1. Инвестордың  құқықтары мен мүдделерi толық  және сөзсiз қорғалады, ол Қазақстан  Республикасының Конституциясымен, осы Заңмен және Республиканың өзге де нормативтiк құқықтық актiлермен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттармен қамтамасыз етiледi.     

2. Инвестордың  мемлекеттiк органдардың Қазақстан  Республикасының заң актiлерiне  сәйкес келмейтiн актiлер шығаруы  салдарынан, сондай-ақ осы органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттерiнiң (әрекетсiздiгiнiң) салдарынан өзiне келтiрiлген-зиянды Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес өтеткiзуге құқығы бар.      

3. Шарттарға  өзгерiстер тараптардың келiсiмi  бойынша енгiзiлетiн жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасы инвесторлар мен Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдары арасында жасалған шарттар талаптарының тұрақтылығына кепiлдiк бередi. 
      Бұл кепiлдiктер:     

1) импорттың,  өндiрiстiң, акцизделетiн тауарлар өткiзудiң тәртiбi мен талаптарын өзгертетiн Қазақстан Республикасының заңдарындағы өзгерiстерге және (немесе) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын күшiне енгiзуге және (немесе) олардың өзгерiстерiне;     

2) ұлттық және  экологиялық қауiпсiздiктi, денсаулық сақтау мен имандылықты қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының заң актiлерiне енгiзiлетiн өзгерiстер мен толықтыруларға қолданылмайды.     

5-бап. Кiрiстердi пайдалану кепiлдiктерi      

 Инвесторлар:      

1) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес салықтарды және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлегеннен кейiн өзiнiң қызметiнен алынған кiрiстердi өз қалауы бойынша пайдалануға;     

2) Қазақстан  Республикасының аумағындағы банктерде  Қазақстан Республикасының банктiк және валюталық заңдарына сәйкес ұлттық валютамен және (немесе) шетелдiк валютамен банктiк шоттар ашуға құқылы.     

6-бап. Мемлекеттік органдардың  инвесторларға қатысты 
              қызметінің жариялылығы және инвесторлардың 
              инвестициялық қызметті жүзеге асыруға байланысты 
              ақпаратқа қол жеткізуін қамтамасыз ету     

1. Қазақстан  Республикасы мемлекеттік органдарының  инвесторлардың мүдделерін қозғайтын  ресми хабарлары және нормативтік  құқықтық актілері Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жарияланады.     

2. Миноритарлық  инвесторларды қоса алғанда, инвесторлардың  заңды тұлғаларды тіркеу туралы, олардың жарғылары туралы, жылжымайтын  мүлікпен мәмілелерді тіркеу  туралы, берілген лицензиялар туралы ақпаратқа, сондай-ақ олардың инвестициялық қызметті жүзеге асыруымен байланысты коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қамтымайтын Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерімен көзделген өзге де ақпаратқа еркін қол жеткізуі қамтамасыз етіледі. 
      Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2007.02.19. N 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.     

7-бап. Мемлекеттiк органдардың  инвесторлар қызметiн 
             бақылауды жүзеге асыруы     

1. Инвесторлардың қызметiн  бақылауды Қазақстан Республикасының  заңдарымен осындай құқық берiлген  мемлекеттiк органдар жүзеге асырады.      

2. Инвесторлардың  қызметiн бақылауды жүзеге асырудың  тәртiбi мен мерзiмдерi Қазақстан  Республикасының заңдарымен айқындалады. 
      Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2006.01.31. N 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.     

8-бап. Мемлекет меншiгiне алу  және реквизициялау 
             кезiндегi инвесторлар құқықтарының кепiлдiктерi      

1. Мемлекеттiк  мұқтаждар үшiн инвестордың мүлкiн  мәжбүрлеп алып қоюға (мемлекет  меншiгiне алуға, реквизициялауға)  Қазақстан Республикасының заң  актiлерiнде көзделген ерекше  жағдайларда жол берiледi.     

2. Мемлекет  меншiгiне алынған кезде инвесторға Қазақстан Республикасы мемлекет меншiгiне алу туралы Қазақстан Республикасының заң актiлерiн шығару салдарынан оған келтiрiлген залалды толық көлемiнде өтейдi.     

3. Инвестордың  мүлкiн реквизициялау оған мүлiктiң  нарықтық құнын төлей отырып жүзеге асырылады. 
      Мүлiктiң нарықтық құны Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен айқындалады.      

4. Меншiк иесiне реквизицияланған  мүлiктiң құны өтелген бағаға  ол сот тәртiбiмен дауласуы  мүмкiн.     

5. Реквизициялаудың жүргiзiлуiне байланысты мән-жайлардың қолданылуы тоқтатылған кезде инвестор сақталған мүлiктiң қайтарылуын талап етуге құқылы, бiрақ бұл ретте мүлiк құнының төмендеуiнен болған ысырапты ескере отырып, өзi алған өтем сомасын қайтаруға мiндеттi.     

9-бап.  Дауларды шешу     

1. Инвестициялық даулар  келiссөздер жолымен, оның iшiнде  сарапшыларды тарта отырып не  дауларды шешудiң тараптармен  бұрын келiсiлген рәсiмiне сәйкес  шешiлуi мүмкiн.     

2. Осы баптың 1-тармағының  ережелерiне сәйкес инвестициялық  дауларды шешу мүмкiн болмаған жағдайда дауларды шешу Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары мен заң актiлерiне сәйкес Қазақстан Республикасының соттарында, сондай-ақ тараптардың келiсiм-шарттарымен айқындалатын халықаралық төрелiк соттарда жүргiзiледi.     

3. Инвестициялық дауларға  жатпайтын даулар Қазақстан Республикасының  заңдарына сәйкес шешiледi.     

10-бап.  Инвестор құқықтарының басқа  тұлғаға ауысуы     

 Егер шет мемлекет  немесе ол уәкiлдiк берген мемлекеттiк  орган Қазақстан Республикасының  аумағында жүзеге асырылған инвестицияларға қатысты берiлген кепiлдiк (сақтандыру шарты) бойынша инвестордың пайдасына төлем жүргiзетiн болса және аталған инвестицияларға инвестордың құқықтары осы шет мемлекетке не ол уәкiлдiк берген мемлекеттiк органға ауысатын болса (талаптар берiлетiн болса), Қазақстан Республикасында құқықтардың осылай ауысуы (талаптардың берiлуi) инвестор Қазақстан Республикасында инвестицияларды жүзеге асырған және (немесе) ол белгiлi бiр шарттық мiндеттемелерiн орындаған жағдайда ғана заңды деп танылады.

3-тарау. ИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫ МЕМЛЕКЕТТIК  ҚОЛДАУ     

11-бап. Инвестицияларды мемлекеттiк  қолдаудың мақсаты     

1. Инвестицияларды мемлекеттiк  қолдаудың мақсаты экономиканың  дамуы үшiн қолайлы инвестициялық  ахуал жасау және осы заманғы  технологияларды қолдана отырып, жаңа өндiрiстер құруға жұмыс iстеп тұрғандарын кеңейту мен жаңартуға, қазақстандық кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыруға, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғауға инвестицияларды ынталандыру болып табылады.     

2. Инвестицияларды мемлекеттiк қолдау инвестициялық преференциялар беру болып табылады. 
      Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2005.05.04. N 48 Заңымен.