Туризм саласындағы іс-құжаттар

2 ) (қара - ақ немесе түрлi түстi) 4 х 5-шi фотосурет;

3 ) ҚРдың СIМi Дкстiң  визалы қолдауды нөмiрiнiң белгiсiмен  хаттың көшiрмесi;

4 ) консулдық алым төлеу;

5 ) сауалнаманы толтыру.

 

Консулдық алымдар:

3-шi ай - $60дерге дейiн  бiр рет бұрыштамасы 

3-шi ай - $90дерге дейiн  екi есе бұрыштамасы 

3-шi ай - $105терге дейiн  үш еселi бұрыштамасы 

1 жыл - $200ге дейiн бiрнеше  рет бұрыштамасы 

30 күн - $40дерге дейiн  туристтiк бiр рет бұрыштамасы 

60 күн - $60дерге дейiн  туристтiк екi есе бұрыштамасы 

Өтпелi бұрыштама - $20.

 

Қазақстан республикасына келу бойынша бұрыштаманы тiркеп алу. Қазақстан республика уақытша болған шетелдiктер өз тұрақты немесе уақытша  тұруды орын-орныменге Қазақстан  республикасының шекарасының қиылысуын  күннен ағымында бес күнтiзбелiк  күндерi тiркелiп қоюы керек. Шетелдiктердiң  тiркеуi шетелдiк азамат және бұрыштаманың ұлттық төлқұжатының әсер мерзiм артық  емес мерзiмге адам куәлiк құжаттар бойынша iске асады.

Қазақстанға бұрыштаманың алуындағы  Жеңiлдiктi процедураны алатын шет  ел азаматтары.

Келесi елдердiң азаматтары бiр рет туристтiк бұрыштаманы, iскер бұрыштаманы шақыруды ресiмдеусiз  ала алады:

Австралия азаматы, Австрия, Белгiя, Ұлыбритания, Греция, қолына түсу, Ирландия, Исландия, Испания, Италия, Канадалық, Лихтенштейн, Люксембург, Малайзия, Монако, Нидерландтар, жаңа Зеландия, Норвегия, Портуғалия, Сингапур, АҚШ, Швейцария, Швеция, Финляндия, Франция, ФРГ, Жапония, Корея республикасы.

Iшкi iстер органдарының  шешудiң шақыруының алулары үшiн  келесi елдердiң азаматтары үшiн  керек болмайды:

Австралия азаматтары үшiн, Австрия, Андорра, Аргентина, Белгiя, Болгария, Бразилия, Ватикан, Ұлыбритания, Венгрия, Греция, Израиль, Ирландия, Исландия, Испания, Италия, Канадалық, Кипр, Корея республикасы, Коста, текшелер, Латвия, Литва, Лихтенштейн, Люксембург, Малайзия, Мальта, Мексика, Монако, Науру, Нидерландтар, жаңа Зеландия, Норвегия, Польша, Портуғалия, Румыния, марино, Сингапур, Словакия, Словения, АҚШ, Түркия, Уругвай, Чехияның Сан-сы, Чили, Швейцария, Швеция, Финляндия, Франция, ФРГ, Хорватия, Эстония, ОАР, Ямайка, Жапония.

Келесi елдердiң азаматтары ҚР консулдықтарындағы өз төлқұжатындағы тiркеудi бұрыштамалардың ресiмдеуiнде  шетелде, немесе 12 халықаралық Қазақстан  әуежайларындағы төлқұжат - шекаралық  бақылаудың өтуiнде ала алады:

Австралия азаматы, Австрия, Белгiя, Ұлыбритания, Греция, қолына түсу, Ирландия, Исландия, Испания, Италия, Канадалық, Лихтенштейн, Люксембург, Малайзия, Монако, Нидерландтар, жаңа Зеландия, Норвегия, Портуғалия, Сингапур, АҚШ, Швейцария, Швеция, Финляндия, Франция, ФРГ, Жапония  және Корея республикасы.

Сапарлар визасыз туралы келiсiмнiң Қазақстан республикасымен  өзара шамасында болатын елдердiң  тiзiмi: Беларусь, Грузия, Қырғызстан, Молдова, Маңғол ел, Ресей, Тажiкстан, Түркия, Өзбекстан, Украина.

 

 

Қазақстандағы виза үлгісі

 

 

Виза логотипі.

 

 

Шенген визалық  аймағы

Батысеуропалық ынтымақтастық  ауқымының кеңеюi Еуропалық Одаққа мүше елдердiң арасында кедендiк  кедергiсiз, еркiн қозғалу ережелерiн  түзу туралы бастамаға негiз болды. Екiншi Дүниежүзiлiк соғыс аяқталғаннан кейiн бiрiгуге ұмтылған кәрi құрлықтағы шекаралық мәселелердi мемлекетаралық келiсiмдер арқылы шешу тәжiрибесi мол  болатын. Мысалы, Солтүстiктiк төлқұжаттық  одақ. Одаққа 1949 жылы Ұлыбритания мен  Ирландия, 1954 жылы Исландия, Норвегия, Дания мен Швеция, ал 1955 жылы Финляндия  мүше болған. Бiрақ бүкiл еуропалық  деңгейдегi төлқұжаттық келiсiм бiрнеше  жыл бойы шешiмiн таппай келдi. Оған ағылшындар мен ЕО-ға мүше басқа  мемлекеттер арасындағы шетелдiк  саяхатшыларға қойылатын талаптарға, кедендiк жеңiлдiктердiң шеңберiн  нақтылауға қатысты мәселелер төңiрегiнде  өрбiген пiкiр қайшылығы себеп  болған. Осындай пiкiрталастар мен  келiссөздер нәтижесiнде Шенгендiк  келiсiм пайда болды. 1985 жылдың 14 шiлдесiнде  Люксебургтiң Шенген қаласында еуропалық 5 мемлекет – Люксембург, Франция, Германия, Бельгия мен Нидерландтар ортақ  келiсiмге қол қойды. Аталған құжат 5 мемлекеттiң арасындағы төлқұжаттық  кедендiк бақылаудан бас тартуға  қатысты болатын. Әрине, бiрден емес, сатылап, кезең бойынша. Келiсiм толық  жүзеге асырылған сәттен бастап, 5 елдiң  азаматтарына кедендегi кедергiлер  мен тексерулерден құтылған. 1995 жылы осы келiсiмге Испания мен Португалия қол қойды. 1997 жылы Италия, 2000 жылы Греция мен Австрия, 2001 жылдың 25 наурызында Дания, Финляндия, Норвегия, Швеция мен Исландия қосылды. Еуропаның қақ ортасындағы адамдардың емiн-еркiн жүрiп-тұруға мүмкiндiк беретiн кеңiстiк осылайша түзiлген едi. Шенгендiк ереже құрамына Шенггендiк келiсiм (1985 ж.), Конвенция (1990 ж.), мемлекеттердiң Шенгендiк аймаққа мүше болғандары туралы келiсiмдер мен осы келiсiмдердi толықтыру мақсатында 1999 жылдың 1 мамырында қабылданған бiрқатар келiсiмдер кiредi. Ынтымақтастық барысында туындаған көптеген техникалық мәселелердi шешу үшiн мемлекеттер 1990 жылы Шенгендiк келiсiмге қосымша Конвенцияны қабылдады. Ресми түрде "Екiншi шенгендiк келiсiм" деп аталған құжат адамдардың еркiн жүрiп-тұруына қатысты ережелердi бекiткен. Конвенцияға Италия (1990), Испания мен Португалия (1991), Греция (1992) қосылды. Ирлания мен Ұлыбритания миграциялық ағынға тосқауыл қоя алмай қалуымыз мүмкiн деген қауiппен, Екiншi шенгендiк конвенцияны мойындаудан бас тартты. 1995 жылы Еуропалық Одаққа мүше болғаннан кейiн Австрия мен Швеция Шенгендiк аймақ құрамына ендi. Солтүстiктiк төлқұжаттық одақтың басқа да мүшелерi – Финляндия, Дания Норвегия мен Исландия да Шенгендiк келiсiмдi қабылдады. Бiр айта кетерлiгi, Исландия мен Норвегия ЕО құрамында жоқ. 1997 жылғы Амстердамдық келiсiм Ероодақ құрамындағы барлық мемлекеттiң Шенгендiк келiсiмдi қабылдауына мiндеттейдi. 1999 жылы Тамперде өткiзiлген ЕО саммитiнде Орталық және Шығыс Еуроаның аумағындағы елдердiң ЕО-ға қабылданбаса да, Шенгендiк құжаттарға қол қоюы керектiгi айтылды. Осының нәтижесiнде, 2002-2003 жылы виза беру жүйесiн жаппай реформалау басталды. 2006 жылы Шенгендiк конвенцияға өзгерiс енгiзiлгендiктен, Шенгендiк кодекс қабылданды.

Шенген визасының  рәсімделуі

1985 жылы 14 маусымда Шенген  қалашығында Франция, Нидерланды, Бельгия, Люксембург және Германия  Федеративті Республикасы «Ортақ  шекарадағы бақылаудың кезеңмен  жойылуы туралы» келісімге қол  қойды. Бұл келісімнің басты  мақсаты ортақ шекара арқылы  тауар мен қызметтердің өтуін  жеңілдету болып табылады.

Шенген визасы арқылы бірнеше  мемлекеттерді аралауға болады. Қазіргі  таңда шенген визасы 23 мемлекетте рәсімделеді: Австрия, Бельгия, Венгрия, Германия, Греция, Дания, Исландия, Испания, Италия, Латвия, Литва, Люксембург, Мальта, Нидерланд, Норвегия, Польша, Португалия, Словакия, Финляндия, Франция, Швеция, Чехия, Эстония.  

ҚР азаматтары шенген визасын қалай ала алады?

Шенген визасын кез  келген консулдық қызметтен алуға болады. Алайда, ол сіздің қай елге баратыныңызға байланысты. Мысалы, сіз Франция еліне сапарға шықсаңыз, алдымен Франция мемлекетінің еліміздегі консулдық қызметіне барып, шенген визасын рәсімдейсіз. Ал егер де сіз бір емес, бірнеше мемлекетке жол тартсаңыз, қай мемлекетте ең көп тұрақтауды жоспарласаңыз, сол елдің консулдық қызметіне жүгінесіз. Шенген визасының бірнеше түрі бар. С категориялы виза түрі кең таралған. Бұл виза бір және көп мәртелі (мультивиза) болып есептеледі.  

Шенген визасын  алудың талаптары:

Шенген визасын алуға  арыз берген азаматтың шетелдік төлқұжатының (паспорт) берілген мерзімі 2002 жылдан кейінгі  жылдар болуы керек. Төлқұжаттың  кем дегенде екі беті толтырылмаған  таза болуы тиіс;

Сапар мақсаты мен барысын  айқындайтын құжаттар болуы тиіс: іссапар, демалыс, шақырту, туристік ваучер т.с.с;

Ақша қаражаттары жеткілікті болуы керек (1 күн=100 АҚШ доллары);

Халықаралық медициналық  сақтандыру куәлігі міндетті түрде  қажет;

Сауалнама толтырылуы тиіс.

 

Шенген визасын  алу үшін қажетті құжаттар:

Шетелдік құжат;

Жұмыс істейтін мекемеңізден қызметіңіз бен айлығыңыз туралы анықтама;

Неке қию немесе ажырасу  туралы куәлік;

Валюталық шотыңыз туралы анықтама;

Әуебилет;

3,5х4,5 фотосурет (2 дана);

Ата-анаңыз, жолдасыңыз және балаларыңыз жайлы толық ақпарат.

Шенген визасы қандай жағдайда берілмейді?

Қоғамға, мемлекетке қауіп төндіретін азаматтарға шенген визасы берілмейді.

Шенген аймағына кіретін  елдердің біріне сапар шегу белгілі  бір себептерге байланысты рұқсат етілмесе, виза берілмейді.

Алдыңғы визалық тәртіпті бұзған жағдайда берілмейді.

Егер де сізге белгілі  бір себептерге байланысты шенген визасы берілмесе, сіз үш айдан кейін  қайтадан арыз бере аласыз.

Консулдық қызмет рұқсат беріп, ал шекарашылар сапар барысында  мемлекетке кіруге жол бермеуі мүмкін. Бұл жағдайда шекарашылардың рұқсат бермеуге толық құқығы бар. Мысалы, сіз төлқұжатта көрсетілмеген мемлекетке бас сұға алмайсыз. Ең әуелі, сіз төлқұжатта көрсетілген мемлекетке аяқ басуыңыз керек. Бес күн ішінде басқа аймақтарға бара аласыз. Сондай-ақ, Шенген аймағындағы кез келген мемлекеттік ішкі шекаралық бақылау тәртібін енгізуі мүмкін.

Шекарасы кеңіген  Шенген

Кәрi құрлықты аралағысы  келгендерге қосымша мүмкiндiк  – Шенгендiк виза шеңберi тағы бiр  елге кеңiдi. Шенген аймағындағы 25 елдiң  тiзiмiне ендi Лихтенштейн қосылды. 

Үстіміздің жылдың 19 желтоқсанынан  бастап Шенгендік аймаққа мүше елдер  тізіміндегі 25 ел қатарына Лихтенштейн  қосылды. Кәрі құрлықтағы Австрия және Швейцариямен шектесетін Лихтенштейн  – Орталық Еуропадағы шағын мемлекет. Атауы Лихтенштейндер әулетінен  басталатын бұл елдің астанасы –  Вадуц, мемлекеттік құрылым түрі – конституциялық монархия. Княздік  топырағына аяқ басатын туристер енді визалық талаптарды өтеу машақатынан  құтылғанмен, әуежайда шенгендік визамен  бірге төлқұжаттық тексеруден өтуі тиіс. Негізі Лихтенштейннің Шенген аймағына мүшелікке өтуіне 2009 жылы Германия мен Швеция қарсы болған еді. Аталған екі елдің «Лихтенштейн салықтан жалтару мәселесінде заңсыздықтарға ұрынады» деген айып таққандықтан, Шенгенге мүше болу ұсынысы 2011 жылдың желтоқсанына дейін созылды. Аймақ құрамына ену кезегі енді Хорватияда. Ал Болгария, Румыния мен Ресейдің ұсынысы әзір қабылданған жоқ. Батыс пен Шығыс Еуропаны жалғастырған шенгендiк виза Орталық Еуропаның баяғыдай қайта күшеюiне ықпал етпек. Алайда саясаткерлердiң кейбiрi шекаралық бақылаудың алынып тастауының кесiрiнен Еуроодақ шеңберiндегi қылмыс пен заңсыз еңбек мигранттарының саны бірнеше есеге дейін көбейедi деп қауiптенеді. Өйткенi Еуропарламент қабылдаған құжаттың арқасында 400 миллион адам 4278 шақырымға созылып жатқан батыстық 24 мемлекеттi ешқандай құжатсыз, тергеу, тексерусiз еркiн аралауға мүмкiндiк алды. Әлбетте, Шенгендiк виза кәрi құрлыққа саяхат жасауға құмар Қазақстан азаматтары үшiн де тиiмдi. Сонымен, Шенген аймағы, шенгендiк виза дегенiмiз не? 1985 жылы маусымда Люксембургте Еуропалық Одақтың 7 мемлекетi – Бельгия, Франция, Германия, Люксембург, Испания, Португалия Нидерланды өз шекараларындағы төлқұжаттық тексеру шарасын жою туралы келiсiмге қол қойды. Сәл уақыттан кейiн оларға Австрия, Дания, Греция, Швеция, Финляндия, Италия, Исландия мен Норвегия қосылды. Үстiмiздегi жылдың күзiнде Еуропалық Одақтың Сыртқы iстер министрлiгi 9 мемлекеттi (Эстония, Латвия, Литва, Венгрия, Польша, Чехия, Словакия, Словения мен Мальта) шенгендiк аймаққа енгiзу туралы мәселе көтерiп, оны Еуропарламент қолдады. Швейцария шенгендiк визаны 2008 жылдың қарашасында енгiзбек. Қазiргi кезде Румыния, Болгария, Кипр, Ирландия мен Ұлыбритания Шенген аймағынан тысқары отыр. Ал кешегi өзгертулерден кейiн кәрi құрлық кеңiстiгiн 24 елдiң 400 миллион азаматы кедергiсiз аралайтын болды. Еуроодақтың iшкi шекарасын бақылауға мiндеттi Frontex агенттiгi Гаагадағы Еурополмен бiрге шекаралық күзет, мемлекеттер арасындағы үйлестiру мен кiрмелердi еңбекпен қамтамасыз ететiн иммигранттар жүйесiне тексеру жұмыстарын тез арада қолға алуды көздейдi. 
Португалиядан Эстонияға дейiн және атланттық жағалаудан Украина шекарасына дейiн созылып жатқан 4278 шақырым аумақты қатаң бақылап, ақпараттар жүйесiндегi адамдарға, қару-жарақ пен автокөлiкке қатысты деректердi жиi жаңалап отыру да маңызды. Себебi, бүгiнде 22 миллион адам iздеуде жүр. Олардың бiрi iз-түзсiз жоғалып кетсе, ендi бiрiне Еуропаға енуге рұқсат жоқ. 2009 жылдың шiлдесiнде Шенгендiк келiсiмге қол қойған елдер арасында қабылданған Кодекстiң талаптарына сәйкес, 2010 жылдың 5 сәуiрiнен бастап, шенгендiк визаның «транзиттiк» деп аталатын «Б» категориясы алынып тасталды. Жаңа заңда визалық құжаттарды беру мен дайындау тәртiбiне де бiрқатар өзгерiстер енгiзiлдi. Мысалы анкетадағы сурет соңғы алты ай iшiнде түсiрiлген болуы тиiс, ал шетелдiк төлқұжат 10 жылдық мерзiммен шектелуi шарт. Айтпақшы, бұл визаның құны қазақстандықтар үшiн бұрынғы деңгейде, яғни 60 еуро көлемiнде қалды. Бұдан былай, шенгендiк аймаққа бiрнеше рет сапар шеккен шетелдiктер мiндеттi сақтандыру декларациясын әрбiр сапар үшiн жеке толтырмайтын болды. Өйткенi ол құжат визалық анкетаға бөлек бөлiм ретiнде тiркелмек. Сонымен қатар кәрi құрлықта қаржылық тұрғыда ешқандай қиындықтар туындамайтынын ресми түрде растауы тиiс. Жаңа визалық кодекс 90 күнге созылатын қысқа мерзiмдiк визаны 180 күннiң iшiнде бередi. Бүгінде Ватикан, Кипр мен Швейцария да шенгендiк визаны қабылдауға қарсы емес. Дания 1997 жылы Шенгендiк хаттамаға бекiтiлген Амстердамдық келiсiмге сәйкес, ерекше мәртебеге ие. Бұл құжат Дания аймаққа мүшелiкке өтпесе де, шенгендiк серiктестiк ауқымында кеңiрек әрi еркiн әрекет етуге мүмкiндiк бередi. Өткен жексенбiде АҚШ пен Еуропалық Одақ арасындағы «Ашық аспан» туралы келiсiм де күшiне ендi. Американдық және еуропалық ұшақтар Батыс пен АҚШ-тың кез келген қаласынан тiкелей жол тартуға құқылы.

Iшкi шекаралық талаптардың  алынып тасталынуы 130 мемлекет азаматтарына (олардың арасында Қазақстан да  бар) Шенгендiк визаның берiлу  тәртiптерiн жеңiлдеттi. Шенгендiк визаның түрлерi бiрнеше: А категориялы виза – визада көрсетiлген мерзiм iшiнде бiр рет, екi рет немесе бiрнеше рет транзиттiк әуежай аймағында болуға және транзиттiк аймақ шеңберiнен шықпауға мiндеттейдi. В категориялы виза – рұхсат етiлген мерзiм iшiнде шенгендiк аймақ арқылы үшiншi бiр мемлекетке бiр, екi немесе бiрнеше рет өтуге болады. Ескеретiн жайт, визаның мұндай түрiне ие жолаушы шенгендiк аймақта 5 күннен артық бола алмайды. С1 категориялы виза – Шенгендiк келiсiмге қол қойған мемлекеттерге бiр, екi немесе бiрнеше рет енуге мүмкiндiк бередi. Мерзiм ұзақтығы 30 күннен жарты жылға дейiн. С2 категориялы виза – 31 күннен 90 күнге дейiн Шенгендiк аймақта бiр, екi немесе бiрнеше рет келуге жағдай жасайды. С3 категориялы виза Шенген ережелерiн қабылдаған елдерде 90 күнге дейiн өмiр сүруге рұхсат бередi және визаның заңдық күшi 1 жылға дейiн берiледi. С4 категориялы виза 3 ай (90 күн) уақыт аралығында бiрнеше рет сапар шегуге мүмкiндiк бередi. Сонымен қатар визаның мерзiмi 1 жыл, екi немесе 5 жылға дейiн созылады. А, В және С1 категориялы визалар 5 адамнан 50 адамға дейiнгi топтарға бiрге берiледi. * Шенгендiк келiсiмге қол қойған 26 мемлекеттiң арасында кедендiк және шекаралық бақылау жоқ; * Шенген аймағындағы кез келген елге кiру және шығу ережелері ортақ;

Құқық қорғау органдары қызметкерлерi шекарааралық қылмыстарға қарсы  күресте ынтымақтаса отырып, әрекет етедi;

Бiртұтас экстрадициялық ережелер енгiзiп, визалар мен шекаралардан өту туралы деректер (SISNET) құрылды.

 

Жібек жолы бойындағы  елдерге Шенген аймағындағыдай визалық  тәртіп орнатылуының тиімділігі

Жібек жолы бойындағы елдерге  Шенген аймағындағыдай визалық тәртіп орнату тиімді бола ма? деген сұраққа үш тұлғаның ойын айтып кетейін деп едім.

Бірінші, Абай Тасболатов, Мәжіліс депутаты: Шенген аймағына енетін еуропалық мемлекеттер өзара бір-бірімен визалық жеңілдектермен жүреді. Дегенмен Жібек жолы бойындағы елдерге Шенген аймағындағыдай визалық тәртіптің қажеті жоқ. Мәселен, Жібек жолы бойындағы елдердің бірі – Пәкістан мен Ауғанстан. Ал бұл елдерге визасыз кіріп шығатындай жағдай жасасақ, өте қиын ахуал қалыптасуы әбден мүмкін. Қазір тұрақсыздық қалыптасып отырған елдермен визасыз жүретіндей жағдай жасасақ, ұлттық қауіпсіздігімізге де қауіп төнуі ықтимал. Егер көршілерімізге визалық тәртіпті жеңілдеткіміз келсе, олардың ішкі және сыртқы саяси ахуалын байқай отырып, соған қарай визалық жеңілдіктер қарастыруымызға болады. Ал жалпылама бәріне бірдей визалық тәртіп енгізу артықтау.