Жалпы нұсқаулар

 

Ауа кеңістігінен меншікті кедергі , Н/кН, келесі формуламен анықталады:

 

,                                           (3.14)

 

мұндағы  - бірінші вагонның ауа кедергісінің коэффициенті (3.2-кесте);

          S – вагон қимасының ауданы (9,7 м);

          - ауа температурасы (3.2-кесте);

          q – вагонның жүккөтерімділігі;

          - тіркеменің жылдамдығы (3.2-кесте).

Дөңестің биіктігі 1,1-3,7 м аралығында болу керек.

 

 

 

 

 

 

3.3  Дөңестің  жылжыту және түсіру бөлігін  есептеу

 

Сұрыптау құрылғыларының жылжыту бөлігінің профилін жобалағанда, дөңестің төбесінде тоқтаған ең ауырсалмақты құрамды орнынан жылжыта алу мүмкіндігін ескереді.

Жылжыту бөлігі екі элементтен тұрады: дөңеске қарай көтерілу және дөңестің төбесіне қарай көтерілу.

Жылжыту бөлігі құрамның ұзындығы бойынша алынады , м:

 

,                                         (3.15)

 

мұндағы  - құрамдағы вагондар саны;

          – вагонның ұзындығы (13,9 м);

          - локомотивтің ұзындығы (51,3 м).        

Түсіру бөлігін есептегенде, қиын жолдың жоспарын алты телімге бөлеміз: жүйрік5, бірінші тежеу позициясы, тежеу позицияларының аралығы, екінші тежеу позициясы, стрелкалық аймақ және дөңес астындағы парк.

Профильдің сыну нүктелері тежеу позицияларынан, үшкірлерден және айқастырмалардан вертикаль қисықтың тангенсіне тең болатын қашықтықта болуы тиіс.

 

,                                             (3.16)

 

мұндағы  - жүйрік еңіс (40-45 ‰).

Есептеулерді аяқтағанға дейін бұл шаманы таба алмаймыз, сондықтан профильдің сыну нүктелерін үшкірлерден 3-4 м қашықтықта белгілеген жөн.

Жүйрік еңістің биіктігі , м, келесі формуламен анықталады:

 

,  (3.17)

 

мұндағы  - максималды ұйғарынды жылдамдық (7 м/с);

          - есептік жылжыту жылдамдығы (2,5 м/с);

          - жақсы жүгіртпенің6 негізгі меншікті кедергісі (0,5 Н/кН);            - жүйрік телімнің ұзындығы, м:

 

,     (3.18)

Әрі қарай профильді есептік нүкте жағынан есептейміз. Сұрыптау паркіндегі жолдардың еңісі ‰, стрелкалық аймақтың еңісі ‰, сұрыптау паркі телімінің ұзындығы м, стрелкалық аймақтың ұзындығы м болып қабылданады.

Екінші тежеу позициясының еңісі орыннан қозғалуды қамтамасыз ету керек және 7‰-ден кем болмауы тиіс.

 

,    (3.19)

 

мұндағы  - нашар жүгіртпенің7 негізгі меншікті кедергісі (4,8 Н/кН);

          - орнынан қозғалуға меншікті кедергі (3,5-4 Н/кН).

 

 

 

     hд

 

 

 

    Hд

 

 

 

 

 

iж lж

i т l′т

iаралық lаралық

i т l″ т

i  стр l стр

i cп   l cп

 

 

 

 

 

3.1-сурет. Дөңестің түсіру бөлігі

 

Тежеу позицияларының ұзындықтары , ал аралық еңістердің ұзындығы м тең.

Бірінші тежеу позициясының еңісі , ‰, келесі формуламен анықталады:

 

,  (3.20)

 

Профильді сызу үшін оның есептік нүктеге қатысты сыну нүктелерінің биіктігін анықтаймыз.

 

,     (3.21)

 

,    (3.22)

 

,     (3.23)

 

,   (3.24)

 

,    (3.25)

 

 

3.4  Дөңестің қайта өңдеу қабілетін есептеу

 

Дөңестің қайта өңдеу қабілеті N, ваг, келесі формуламен анықталады:

 

,     (3.26)

 

мұндағы  - дөңес жұмысындағы үзілістерді ескеретін коэффициент (0,97);

          - вагондарды сұрыптауға қатысы жоқ тұрақты операцияларды орындауға қажетті уақыт (тәулік уақытының 15%);

           – вагондарды апару, әкету және сұрыптау уақыты;

           m – құрамдағы вагондар саны.

 

,     (3.27)

 

мұндағы  - орташа дөңестік интервал (10,3);

          – дөңесті қолданудағы үзілістер (40-60 мин).

 

 

3.5  Дөңестік  операцияларды нормалау

 

Пойызды дөңесте ажырату процесі бірнеше операциялардан тұрады: дөңестік локомотивтің қабылдау паркіне кіруі, құрамды тартымдық жолға тарту, құрамды дөңестің төбесіне қарай жылжыту, құрамды дөңестен түсіру, сұрыптау паркінің жолдарындағы вагондар арасындағы бос аралықты жою үшін оларды шегіндіру.

Құрамды өңдеудің жалпы уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,   (3.28)

 

мұндағы  – дөңестік локомотивтің қабылдау паркіне кіруі, мин;

          - құрамды тартымдық жолға тарту, мин;

          - құрамды дөңестің төбесіне қарай жылжыту, мин;

          – құрамды дөңестен тарату, мин;

          - вагондарды сұрыптау паркінің жолдарында шегіндіру, мин.

Қабылдау паркіне кіру уақыты , тарту және жылжыту , мин, келесі формуламен анықталады:

 

(3.29)

 

мұндағы L – маневрлік құрамның орын ауыстыру қашықтығы (м, м, );

         – маневрлер кезіндегі жылдамдық (15-20 км/сағ).

Вагондарды дөңестен тарату уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,   (3.30)

 

мұндағы m – құрамдағы вагондар саны;

          - вагонның ұзындығы (вагонның типіне байланысты);

          - таратудың орташа жылдамдығы (5-6 км/сағ);

          k – құрамдағы тіркемелер саны (5-10).

Вагондарды сұрыптау паркінің жолдарында шегіндіру уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (3.31)

 

мұндағы m – құрамдағы вагондар саны.

 

 

 

 

 

4 Станса жұмысының  негізгі көрсеткіштерін есептеу

 

4.1 Даратопты құрамды  құрастыруға қажетті уақыт 

 

Даратопты құрамды құрастыруға қажетті уақыт нормасы , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.1)

 

мұндағы  - вагондарды орналастырудың технологиялық уақыты, мин;

          - вагондар арасындағы бос аралықты жою үшін оларды тарту уақыты, мин.

Вагондарды орналастырудың технологиялық уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,       (4.2)

 

мұндағы В, Е – нормативті коэффициенттер (В=1,28-1,3; Е=0,09);

          m – құрамдағы вагондар саны.

Вагондар арасындағы бос аралықты жою үшін оларды тарту уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

.     (4.3)

 

 

4.2 Құрама пойызды  құрастыруға қажет уақыт

 

Құрама пойызды құрастыруға қажетті уақыт нормасы , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,      (4.4)

 

мұндағы  - вагондарды сұрыптау уақыты, мин:

 

,    (4.5)

 

мұндағы А, Б – нормативті коэффициенттер (А = 0,34-0,41; Б = 0,3-0,34);

          k – құрамдағы тіркемелер саны (5-10).

 

,      (4.6)

 

мұндағы р – вагондардың орнын ауыстыратын жолдар саны;

          – жинақтау жолына орнын ауыстыратын вагондар саны:

 

,     (4.7)

 

мұндағы - құрамдағы тіркемелер саны.

Құрамдарды қабылдау-жөнелту жолдарынан тартымдық жолдарға ауыстыру уақытының нормасы , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,    (4.8)

 

мұндағы  - локомотивтің тартымдық жолдан вагондарды алуға кіруі, мин;

          - вагондарды тарту уақыты, мин.

Локомотивтің тартымдық жолдан вагондарды алуға кіруі , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.9)

 

мұндағы  - коэффициенттер ();

          m – құрамдағы вагондар саны.

Вагондарды тарту уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.10)

 

мұндағы – коэффициенттер ().

Құрамды сұрыптау паркінен қабылдау-жөнелту паркіне ауыстыру уақытының нормасы , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.11)

 

мұндағы  - локомотивтің тартымдық жолдан вагондарды алуға кіруі, мин;

          - вагондарды тарту уақыты, мин;

          - вагондарды шегіндіру уақыты.

Вагондарды шегіндіру уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.12)

 

мұндағы  - коэффициенттер ().

 

4.3 Пойыздардың  келу және жөнелту уақыты

 

 

 

 

 

                                         lп\2      lстр            lт                  lв   lп/2

4.1-сурет. Пойыздың келу сұлбасы

 

Келген пойыздың алқымда орналасу уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.13)

 

мұндағы  - маршрутты дайындау уақыты (0,5 мин);

 – пойызды станцияға қабылдау уақыты, мин.

Пойызды станцияға қабылдау уақыты , мин, келесі формуламен анықталады:

 

,     (4.14)

 

,    (4.15)

 

мұндағы  – пойыздың ұзындығы, м;

 – стрелкалық аймақтың ұзындығы (600-800 м);

 – тежеу жолы (1000-1200м);

 – сигналды қабылдау ұзындығы (50 м);

- жүрістік жылдамдық (25-30 км/сағ).

 

 

 

                                                  ln/2                                   lстр       ln/2

4.2-сурет. Пойызды жөнелту сұлбасы

 

Жөнелтілетін пойыздың алқымда орналасу уақыты  
, мин, келесі формуламен анықталады:

,     (4.16)

 

мұндағы  - жөнелту маршрутын дайындау уақыты (0,5 мин);

- пойыздың станциядан жөнелу уақыты, мин:

 

,     (4.17)

 

.    (4.18)

 

 

5 Қозғалыс қауіпсіздігін  қамтамасыз ету

 

Теміржол көлігі – қауіпті аймақ.Жүріс қауіпсіздігі -  теміржол көлігінің үздіксіз жұмысының және пайдаланудың негізгі шарты. Маневрлік және пойыздік жұмыстағы апаттар кезінде адамдардың өміріне де қауіп төнеді. Сондықтан мұндай жағдайларды болдырмас үшін жүріс қауіпсіздігіне ерекше көңіл аударылады. Станциядағы байланыс құралдары, бағдаршамдар, рельстік жол үнемі жарамды күйде болуы тиіс және белгіленген мерзімдерде тиісті тексерулерден өтуі қажет.

 

 

6 Еңбекті қорғау  және қауіпсіздік техникасы

 

Жолдарда тек теміржол көлігінің жұмысшылары ғана бола алады. Өздерінің қызметтерін орындау барысында қауіпсіздік техникасын ұстануы қажет. Әрбір жұмысшы жұмысқа арнайы немесе формалы киіммен келуі тиіс. Сырт киімінің барлық түймелерін салуы керек, аяқ киімінің өкшесі аласа боуы керек. Қысқы мезгілде бас киімі дыбыстық сигналдар мен бұйрықтарды қабылдауға кедергі жасамауы тиіс. Тікелей темір жолдарда жұмыс істейтін жұмысшылар сарғылт түсті сигналды жедеткені киюі керек. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

1. Н.А.Назарбаев. Казахстан  2030. Послание  Президента  страны  народу                                                                                                                 

Казахстана.

2. Осипов С. И.  Подвижной  состав  и  основы  тяги  поездов. – М.: Транспорт  1983г. – 350с.

3. Д. П. Заглядимов,  А.П. Петров,  Е.С. Киреев.  Организация  движения    

на   железнодорожном   транспорте. -  М.:  Транспорт,  1985г.-356с.

4. Потапов  М.Г.  Карьерный   транспорт.- М.:  Недра  1980г.-264с.

5. В.С.  Крутяков.   Охрана  труда  на  железнодорожном  транспорте  и  в 

транспортном   строительстве.- М.:  транспорт,1983г. – 375с.

6. И.Е. Савченко,  С.В. Земблинов,  И.И.  Страковский. Железнодорожные  станции  и  узлы. – М.:  Транспорт,  1980г.- 479с.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-қосымша

Пойыз ағындарының диаграммасы

 

№1 нұсқа

 

	А	Г	К	Ц	Жалпы
А		20	14	10	44
Г	25		15	8	48
К	16	18		10	44
Ц	7	12	13		32
Жалпы	58	50	42	28	168