«САФ» Әйнекті компаниясы Акционерлік қоғамы «САФ» әйнекті компаниясы

 

2. Шыны ыдыстар өндіру технологиясы

2.1. Шикізат материалдарды  жинақтау.

Шыны ыдыстар өндіру технологиясы суретте бейнеленген.

Шикізат тиелген жүк  көлігі зауытқа  келген   соң   кезекші  бақылаушы  шикі затты тексеріп және одан орташа көлемде талдау жасауға азғана бөлігін, алып шикізатты түсіруге рұқсат береді.

   Келгенше шикізаттың анализі зауттық орталық зертханасында жүргізіледі. Шикізаттың  техникалық талаптарға сәйкес анықталады, талдау қорытындысы шыққанға дейін шикізат өндіріске пайдалануға рұқсат етілмейді. Шикізетті зертхана бастағанның рұқсатынсыз талдау жасауға жіберуге болмайды. Шикізатқа арналаған матераилдары сақтау арнайы қойылымдарға ғана рұқсат етіледі. Әсіресе шикізаттың әр түрі жеке бункерлерде не бөлімдерде сақталады. шикізаттық  арналған матиралдар  арнайы қойылымдар  ғана рұқсат  етіледі. Әсіресе  шикі  заттың  әртүрлі   жеке  бункерлерде    не  бөлімдерде   сақталуы  тиіс  бұл  олардың   бір – бірімен  араласып  кетпеуі  үшін өте  қажет. Гигроскопиялық   матиралдар  (сода натрий  сулфаты ) жабық орындарда  силхтарда  не құрғақ   арнайы  желдеткіш   орнатылған  орындарда  сақталу тиіс. (10)

2.2  Шикізаттың   матиралдары  өңдеу

Барлықшикізаттың  матиралдары  шихтаны  даярлау   алдында талапқа сәйкес  дайындалуы  керек Шикізаттың  материалдары  түрлеріне қарай түрлі өңдеуге жатады.

   Шикізаттар   өз  қаптарынан алынып  сұрыпталынуы  үшін  қалыптан тыс  түрлді  құралдар  қолданылады .   Бұзу  үрдісі  қолмен  де   жүргізілуі  мүмкін.

              Бақылау парометірлер:

   1)   Химиялық  құрамы   масса мөлшерімен,

   2)  Негізгі материалдың   мазмұны  масса мөлшерімен:

  3)  Дәндік  құрам 

     Қантардан   шығарылып  бұзылған соң   шикізат  майдаланып,  ұсақталынады. Майдаланып ұсақтау  үшін: доломит,  әктас, бор, шыны  сыны қатары  Шикізатты қатты  майдалау  үшін балғалы, білікті  ұнтақтағыш  құралдар  пайдаланылады,  өте майда Ұнтақталу үшін -  шаралы дирмендер, дизинпегроторлар,  жүгіргіш  құралдар  қолданылады.

  Осыдан  кейін  шикізат   құрғатылады   Құрғату үшін  құм,  бор, әктас, долонит, натрий  сульфаты  пайдаланылады. Шикізатты  толық кептіру  үшін  қорғатушы  баратадан   өткізіледі.

Шикізатты ұқыптап жинау  және сақтау

 

Шикізати материалдарын  өңдеу

 

Шихтаны және шыны сынықтарын дайындау

 

Шихтаны және шыны сынықтарын шыны балқытатын пешке толтыру

 

Әйнекті массаны қалыпқа  салуға даярлау

 

Шыны өнімдерін шығару

 

Шыны өнімдерін арнайы пештерде күйдіру

 

Шыны өнімдерінің сапасын  бақылау

 

Арнайы қаптау

 

Дайын өнімдерді зауыт ішінде тасымалдау

 

Дайын өнімдерді реттеп, жинау

 

Дайын өнімдерді көлікке  тиеу

 

Сурет - әйнекті   қаптап   жинауға  арналған   өндірістің   технологиялық 

сызбасы 

     Шикізатты   өңдеудің  соңғы  кезеңі бұл   арнайы  тексеріледі. 

        Бұл   үшін   тегіс бетті  тербелмелі   грохоттор,  сита – бураттар,  вибрациялық грохоттар  пайдаланылады.

      Шикізаттық   материалдарға  қойылатын   талаптар  арнайы  сызбада   көрсетілген   10  ( 10)  

 

10-кесте өңделген материалдарға  қойылатын талаптар

метериал	ГОСТ 3826-82бойынша тордың нөмірі	сита	Дәнекердің өлшемі, мм
құм доломит әктасы сода далалық сипат натрий сульфаты натрий селитрасы әйнек	0,8 2,0 2,0 1,25 0,7 1,25 1,25 -	81 25 25 36 100 36 36 -	0,8 2 2 1,25 0,7 1,25 1,25 3

 

2.3 Шихта дайындау

Шихта – шикі материалдың  алдын-ала дайындалған қоспасы.

Шихтаны дымқылдандыру  үшін мехинакалық ықоспалар араласпаған, тазартылған суды қолданңған жөн.

Натрий сульфаты мен  көмірді алдын-ала араластыру немесе көмірді натрий сульфатына теңестірген  тиімді болмақ. Материалды өлшеу тәртібі шихта дайындаудың технологиялық ыжелілеріндегі бункерлер мен контейнерлерлдің түзілісіне байланысты. Ішкі материалдарды араластырудың типтік схемасы: ішкі материалдарды қоспаға салу тәртібі 1)құм→2. су→3. сода→ 4. дала → 5. гипат →6. әктасы →7. долмит→ 8.нартий селитрасы → 9. қосымша үстемелер →10. стеклобой үстемесі

Физикалық түссіздендіргіштер (селен және колбит оксиді) химиялық лабораторияларда өлшеніп, араластыруғаөлшенген ішкі материалдарға қосылады. Өлшенген ішкі материалдар араластырғышқа араластыруға беріледі. Араластырар алдында құмды дымқылдандырады немесе қоспадағы шихтаның өзін дымқылдандырады.

• Дайын шихта шихта сақтау бункерінде немесе тікелей әйнекқайнатқыш пештерге транспортталады.

Шихтаны себу оның қабатталып қалуын болдырмас үшін 45-60⁰ кеш емес бұрышта жүезге асырылуы керек

Әйнекпісіру пешіннің моншасына  шихта мен әйнек ұрғышты бөлек  беруге болады. Әйнекпісіру зауыттарды қолданылатын әйнек ұрғыш мына түрлерге бөлінеді:

1. Кері (жеке) әйнекұрғыш, зауыттарда өндіру процесінде пайда болады;
2. Сатып алынған әйнекұрғыш зауытқа өзне мекемемен әкелінеді;
3. өзіндік эрклез, әйнек массасын шығарған кезде қалған монша пештерінен алынатын машиналық-моншалық цехтардың машиналық учаскелерінде түзіледі, сондай-ақ монша пешінен шығарылатын әйнек массасыен жару нәтижесінде алынады;

Кері ұрғышты жарып, тізіңм бойынша берілген қоспаға  құрамвдағы сатып алынған әйнек  ұрғышты немесе эрклезді қолданбаған  дұрыс. Зауытқа мұндай әйнекұрғыш немесе эрклездің мол қоры түскен жағдайда оларды қосымша «шкә материал ретінде ғана қарап, химиялық құрамының сатаптамасы нәтижесі бойынша шихтаның рецебін түзетуді іске асыру керек.

Эрклездің шихта құрамына енгізілетін мөлшері кері және сатып  алынған әйнекұрғыштың жалпы  мазмұнының массасы бойынша 5-7% көп болмауыф керек. Мөлшерден асып кеткен жағдайда монша пештерінің қалталарындағы әйнектер суып қалуына әкеліп соғады.

Зауытта мөлшердеу-араластыру жиілері автоматты түрде басқару  жүйесі бар, ол салынатын материалдар  мен сұйықтықтардың, әр түрлі қоспалар даярлаудағы транспорттық көздер мен араластырғаштардың мөлшерлеулерімен автоматты түрде басқаруға арналған (8)

Жүйе қамтамасыз етеді:

• дискетті әрекет жасаушы типтік өлшемдік қатардағы КДУ, КДм және КДмК таразылық мөршеулеуішпен автоматты түрде басқарады;
• Мөлшерленген материалдарды араластыру,қоспаны сулау, сондай-ақ транспорт желілерін басқарудағы процестерді автоматты түрде ыбасқаруды;

Жүйе мөлшерлеуіш –  араласытырғаш желі жұмысын ПЭВМ мониторының экранындағы технологиялық  процесс циклограмматикасымен сәйкес басқарады.

Жүйе мөлшерлеу процесін бақылауды, ПЭВМ монитарының жанындағы  құрам-жабдықтар мен технологиялық  процесс жағдайының бейнесін жүзеге асыруға мүмкіәндік береді.

Шикі материалдарды  өлшеу үшін КДУ типіндегі гравитциялық, гинектік қоректендіргіші бар және ДС виброөоректік таразылық дозаторлар қолданылады.

1. – құмға–ДКУ–Г–Н гравициялық қоректі таразылық дозаторлар;
2. сораға-ДКУ-Ш-Н гит гинектік қоректі таразылық дозатерлер;
3. доломит үшін-ДКУ-Ш-гинектік қоректі таразылық дозаторлар;
4. әк тасы-КДУ-Ш-гинектік қоректі таразылық доратор;
5. сульфат үшін- КДУ-Ш-гинектік қоректі таразылық дозатор;
6. дала гипаты үшін- КДУ-Г-грвитациялық қоректі таразылық дозатор;
7. селитра үшін-КДУ-Ш- гинектік қоректі таразылық дозатор;
8. әйнекқұрғыш үшін-ДС- вибриқоректі таразылық дозаторлар;
9. су үшін – старазы типті дозаторлар

Араластырғышқа мөлшерленген компоненттерді жинау және беру үшін жинамалы керекті араластырғыштарға  беру үшін қолмен қомқыш 500-500 қолданылады.

Шикі метериалдарды  араластыру үшін кезеңді қызмет ететін тарелка тәріздес араластырғыштар қолданылады.Дайын шихтаны запастарының бункеріне транспорттау үшін ленталық конвейерлер, ленталық элеваторлар пайдаланады.

Шихтаға қойылатынтехникалық  талаптар мынадай:

1. Шихтаның жентектері. Сито №2,0 жеңіл үгілетін болса өткізіле  береді.
2. Шихтаны сулау үшін температурасы 60⁰ С аспайтын су қолданылады.
3. Су көлемі араластырғышқа салынған массадан 3-5% құрау керек.
4. Шихтаны араластыру уақыты 3,5+0,5 мин. Араластыруда уақытты бақылап тұрук автоматты режимде жүзеге асырылады.
5. Шихта дәнедері өлшемі 2мм-ден көп болмауы керек;
6. Әйнекұрғыш дымқылдығы 60мм-ден көп емес;
7. Шихтаның дымқылдығы 3-5% шамасында болуы керек;
8. Шихтаның бақылаудағы пролемаларының пайыздық құрамын берілген рецептен ауытқыту 1% аспау керек (20)

 

 

 

2.4 Әйнек қайнату

Әйнек қайнату процесі физико-химиялық реакциялар, масса және жылу алмасу процесін құрайды, оның нәтижесінде ішкі материалдар –шихта белгілі бір физика-химиялық қасиеттерге ие әйнекмассаға айналады. Шихта пешке от жағып өреу жолымен жасалатын жоғары температураның әсерімен геиогенделеді және өңдеуге түседі. Әйнекті үзіліссіз тоқтамай жұмыс істейтін әйнекқайнату пешінде пісіреді. Пештің пісіру бассейні.

Әйнек массасының дейгейін пісіру пеші бассейнінің жоғарғы  қабырғасынан 25-50 мм төмен және өңдеу  каналынан 10-15 мм төмен қып ұстап тұру керек. Әйнекмассасы деңгейі деңгейөлшеуіштің автоматты түрде бақыланып отырады. Ол қатардан шыққан кезде әйнекмассасы деңгейі әр сағат сайын бөліктері бар арнайы ілгекпен бақыланып тұруы керек.

Шихта құрамын шихта  мен әйнек бойының арақатынасын, отыру керек, себебі әйнекті қалыптастырушы машиналардың терминалық және химиялық бірлікте әйнекмассасымен қоректенуі жоғары өндірістік жұмыстарда маңызды фақторлардың бірі болып табылады.

Әйнекмассасын қайнатудың жоғарғы температурасы егер өндірістік жағдайларға байланысты енгізіілген әйнек фбойының саны артқан жағдайда да аса маңызды болып саналады.

Пештің жылу режимі газ  бен ауаның ортақ шығынымен анықталады. Газ бен ауа шығыны әйнек массасына  сәйке болуы тиіс.

Әйнек пісіретін пештің жалын аумағындағы тепературасы:

1. жүк арту аймағында -1400-1420⁰ С
2. ең жоғарғы температура аумағында – 1450-1510⁰ С
3. өңдеу аймағында-1180-1270⁰ С ұстау керек.

Монша пешінің температуралық режимі жүк арту аймағында, ағын алдында, өңдеу каналының қосымшасында орнатылған термопор көмегімен бақыланып отырады.

 

 

Газдық ортадағы қысымы мен химиялық құрамы

 

Әйнек пісіру пешінің  жалын аумағындағы қысымы;

1. пісіру аймағында әлсіз оңтайлы-2,94-7,85 Па, пештің қыздыыру соңына қарай 14,7 Па дейін болады;
2. студка аймағында –нейтралды немесе әлсіз кері жағдайды ұстау керек.

Қысымды ұстап тұру тұрақтылығы  Ậ±1Па

Әйнекпісіру пештеріндегі газ ортасының химиялық құрасы табиғи газбен қыздырған кезде, ауа шығынының  коэффициэнтімен сипатталынады.

1. пісіру аймағында а=1,0-1,2;
2. таза айна аймағында а=1,-1,30 жүргізген дұрыс