Автомобильдерге ТҚ көрсету

Автомобиль көлiгi елiмiздің тасымал кешенiнде маңызды орын алады. 
Жыл сайын автомобиль көлiгi apқылы халық шаруашылығында 80% 
Сонымен қaтap автомобиль келiгi тасымал кешенi жұмсайтын қop 
Тасымалдың тиiмдiлiгiн арттыру үшiн алдыңғы қатарлы техника мен 
Өндірісті дамыту, еңбек өнiмділiгін арттыру, қopдың барлық түpін 
Автомобиль көлiгiнiң алдында тұрған бiрден-бiр маңызды мәселе, автомобильдiң 
Тасымал құралының сенiмдiлiгiне койылатын талаптар жылдамдығы және қозғалыс 
Елiмiзде автомобиль паркiн ұйымдастыру мен ұстап тұру оларға 
Автомобиль көлiгi eneyip бөлшектер, материалдар санын жұмсайды, Тк. 
Үлкен жұккетергiштi автомобильдердi жасаудың еңбек сыйымдылығы 120-150 норма-сағ. 
Автомобильдер санының тұрақты көбеюi адам баласына зиянды жану 
Карбюраторлы қозгалтқыштарда автомобилъдi қopeктeндipy жүйесінiң ақаулығынан жану қалдыгындағы 
Автомобильдердiң өнiмдiлiгiн, ыңғайлылығын, қолайлы болуын, тиiмдiлiгiп арттыру көбiне 
Автомобиль көлiгi ipi жанармай қoрын тұтынушылардын қатарына жатады, 
Автомобильдердi техникалық пайдалануға оң ықпалын тигiзетiн шаралар қатарында 
Автомобильдiң мумкiндiк қасиеттерiн және жұмыс қабiлетiн қамтамасыз ету 
қозғалыс құрамының негiзгi техникалық пайдаланумiндеттерi болып табылады.  
Автомобильдiң техникалық жағдайын басқару мәселесiн шешу үшінайтарлықтай ықпалда 
Автомобильдерге техникалық қызмет керсету және жөндеу технологиялық үдерiстерi 
Материалдық-техникалық жабдықтау мен ғылыми негiзде қалыптастыру, оның құрамына 
Сондай-ақ автомобильдердi ерекше жағдайларда техникалық пайдалануды тиiмдi ұйымдастыру 
Автомобильдердi техникалық пайдалану, сондай-ақ өндiрiстiк-техникалық орынды жобалау, техникалық 
Fылыми-техникалық өркендеу жәтiстiктерiн пайдалану негiзiнде ТҚ және жөндеу 
Сонымен, автомобильдердi техникалық пайдалану ғылым ретiнде автомобиль паркiнiң 
Автомобильдердi техникалық пайдалану практикалық қызмет аймығы peтінe, бұл 
Hақты автомобильдiнмаркiлерi мен модельдерiнетехникальқ қызмет көрсетудің әр тypiнін: 
Курстық жұмыстың мақсаты: Автомобильді және оның электро техниканы 
Курстық жұмыстың міндеттері: Автомобильдердің жалпы құрылысы және электро 
I.АВТОМОБИЛЬ ЖӘНЕ ОНЫ ПАЙДАЛАНУ, ЖӨНДЕУ  
1.1.Автомобильдiң электрлiк жабдықтары  
Электрлiк жабдықтардық жұмысы мен негiзгi сызбасы. Автомобильдiң 
Барлық электр құралдары мен аппараттар. ток көзiн қоса 
Қозғалтқышты iскe қосу - қозғалтқышты iскe қосу барысында 
Жарықтандыру және бөлгi беру - жолды жарықтандыру, салонды 
Тәртiп бойынша барлық құралдарды ток кезiмен қоректендiру үшiн 
Ток көздері  
Автомобильде eкi түрдегi ток көзi пайдаланылады:  
Электр құуатына айналдырады. Генераторбарлық тұтынушыларды қозғалтқыш жұмыс iстеп 
Генератор ток түзеткiш (выпрямитель) блоктан тұрады, ол1 айналмалы 
Тараmу бiлiгi. Тарату бiлiгiнiңжәтегiн көбiне тicтi нeмece шынжырлы 
II.ТЕХНИКАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА ЖАСАУ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ  
2.1 Техникалық қызмет (ТҚ) жұмыстарының арналымы  
Көлік қозғалысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге бағытталған жалпы бақылау 
ТҚ-1 және ТҚ-2 міндеттері  
ТҚ-1 және ТҚ-2 міндеттері- автомобильдiң механизмдерi мен агрегаттарыньң 
Қызметi мен мерзiмдiлiгiне, диагностикалық жұмыстардың тiзбегi мен орнына 
Мезгілдік қызмеmmің (МҚ) міндеті жылына2 рет жұргiзiлетiн, қозғалыс 
МҚ еңбек сыйымдылығы көрсеткiшi (нормативi) өте суық және 
ал басқа аймақтарда 20% - ды құрайды. Басқа 
1-Kecme  
Қозғалыс құрамына техникалық қызмет және ағымдағы жөңдеу еңбек 
(Ережәден алынған)  
2.2 Автомобильдерге техникалық қызмет көрсетуде қойылатын талаптар  
Техникалық қызмет көрсету және автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу 
Автомобильдерге техникалық қызмет көрсеткенде, өндipic құралдарына технологиялық  
Автомобильдер мен тiркемелерге маусымдықтехникалық қызмет көрсету кезінде байқалған 
Автомобильдер мен тiркемелергеТҚ-l жәнеТҚ-2 техникалық қызмет керсету ауыспалы 
2.3 Күрделі және ағымды жөндеу  
Жөндеу жұмыстардың міндеттері. Жөндеу сипатына және міндетіне сәйкес 
Күрделі жөндеу. Агрегаттарды Күрделі жөндеуоны толық бөлшектеу, ақауын 
Негiзгi бөлшектер агрегаттыңжұмыс істеуқабiлетiн орындауын қамтамасыз етедi және 
Күрделi жөндеумен сондай-ақ, жаңа жасалымның деңғейiн немесе соган 
Жеңiл автомобильдер мен автобустар күрделi жөңдеуге кузовына күрделi 
Күрделi жөндеудiң бiрден-бiр өpic алуы, жүк автомобильдерiндегi толықбөлшектi 
Күрделi жөндеу үшін агрегатты және автомобильдi бiрiншi және 
Ағымдағыжөндеу пайда болған ақауларды жөндеу, қалпына келтiру, сондай-ақ 
Ағымдағыжөндеудiн жұмыс сипаттамасына бөлшектеу, жинау, слесарьлық пiсiру, ақауын 
ТҚжәне жөндеу жөнiндегi ережеде және сейкес практика АЖ 
2.4 Маусымдық техникалыққызмет көрсету  
Автомобильдікүзгі-қысқы кезеңде пайдалану  
кезiндегi маусымдық техникаяыққызмет көрсету  
(ТҚК)  
Күзгі-қысқы кезеңде пайдалану кезiнде көрсетілген маусымдық техникалыққызметте салқындатқышжүйесiне 
Көктемгі-жазғы кезенде пайдалану кезінде техникалық қызмет көрсету(ТҚК)  
Көктемгi-жазғы жағдайда ауысым алдында автомобильдiң жылу ұстайтын қаптарын 
Автомобильдердi ерекше жағдайда пайдаланғанда  
техникалық қызмет көрсету  
Шөлейт және құмдық топырақты жерлерде қозғалтқышқа отын мен 
Ауа райы суьқ (температура – 300 С0 темен) 
Автомобиль тастақ жолсыз жерлерде жұмыс icтегенде ауысым сайьн 
Саздақ жерлерде ауысым сайын майлау және салқын-дату жүйелерiнiң 
Орманда жұмыс iстегенде автомобильдi ағаштың кесiлген, шабылған ұсақ 
Су кедергiлерiнен немесе саздаң аймақтардан өткен соң қуат 
III. МОТОР (ДВИГАТЕЛЬ)  
3.1Моторды майлау  
Үйкелуші беттердің арасына жіберілетін майдың атқаратын қызметі және 
Май қолданғанда үйкеліс күшін азайту, демек үйкелуші бөлшектердің 
Майлағанда өзара жанаса қозғалатын беттердiң арасына май қабаты 
Тежiребелер, үйкелiс кушi үйкелушi беттердiң арасындағы май қабатының 
шығын азаяды.  
Үйкелушi беттердiң арасына жiберiлетiн май, үйкелicтi  
азайтумен қатар аз да болса, үйкелушi бөлшектердi салқындату 
металл бөлшектерден тазартып тұрады және үлкен температура мен 
Майдың, сонымен қатар, цилиндрдiң саңылаусыз жабылуын қамтамасыз eтeтін 
Майлау жүйесiке диагкостика жасау  
Құралдардың қурылысы мен жұмыс iстеy принципi жөнiнде қыскаша 
Магистралдағы май қысымын ұштығы бар иiлгiш май түтiкше 
18-сурет. КИ.4940 құралы:  
1 - монометр. 2 - май түтігi. 3 
1.қозғалткышты Қалыпты жылулық күйiне дейiн кыз-дырып, сонан сон 
2. Центрифуға роторыныңайналу жиiлiгiн, аспалы тiлше мен корпустан 
19-сурет. КИ-1308В Вибротахометрі:  
1 - жылжымалы диск: 2 - тiлше. 3 
3. Центрифуға роторындағы шөгiндiлер шамасын КИ-9912 құралымен анықтайды. 
20-сурет. КИ-9912 өлшеу құралы: 1 - индикатор; 2 
Жағармай сапасын анықтау. Жағармай сапасын вис-козиметр немесе сын 
Майдың тyci мен мөлдiрлiгiне Қарап сапасын анықтау, тек 
Жағармай сапасын aнықтау үшін Қозғалтқышты +80 'С-тан артық 
Жағармайдың жуғыштық қасиетiн бағалау үшін май дағының әр 
K=D/d1  
мұндағы: D - май дағының сыртқы диаметрi, мм;  
d1 – сыртқы сақинаның ішкі диаметрi, мм.  
Жағармайдың жуғыштың қасиетi жоғары болса, көрсетiлген қaтынас сал 
Әр түрлi механикалық Қоспалардың мөлшерiн сипат-тайтын коэффициент темендегi 
K1=d1/d1  
мұндағы: d2 - май дағындағы ядро диаметрi, мм.  
Коэффициент шамасы 1 ,4-тен кем болмауға тиiс. Кем 
Жағармай Қурамындағы жанармайдың бар-жоқтығын, оны 1000C0-қa дейiн қыздыру 
Май кұрамында судың барлығын, оны 2-3 сағат бойы 
Автомобuльдің майлау жүйесiне және  
пайдалану ерекшелiктерi  
Автомобильдің майлау жүйесiне қыстық май құймас бұрын оны 
Жуу сұйығы ретiнде 80% дизельотынының 20% дизель майымен 
Картердi жуып, майын ауыстырумен бiр мезгiлде сапуннын тығыздамасын 
Картердің майқұятын аузы арқылы оған май өлшеуіш сызықтағы 
Автомобильдің майлау жүйесі  
Майлау жүйесi ақауының сыртқы белгiлерi тығыздықты жоғалтпауы,  
Автомобильдегi май қысымын керсеткiш бiршама қателiкпен кepceтyi мүмкін, 
жүйені жуу, қажеттi технодогиялык процесс болып табылады. Жүйенi 
Peтiмен жүйені жуу тәртібі мынадай:  
- ыстық қозғалтқышта өз жұмысын атқарған майды төгеді;  
- жуу майын щуптыц белгiсiне дейiн құяды;  
- қозғалтқышты iске қocaды (тез үдеп жұмыс істеуін 
- жуу майын тегедi;  
- сүзгiштердi тазалап, керосинмен жуады, олардың элементтерiң ауыстырады;  
- жаңа май құяды, сосын төменгі айналу жиiлiгiнде 
- май деңгейiн байқайды және қажет болса майды 
Жуу майын тұндырып және 1-2 рет пайдалануғаа болады.  
Майды мезгiлiмен ауыстырып отыру майдың маркасына және автомобильдiңүлгісіне 
3.2 Қоректендіру жүйесінің негізгі ақаулары  
Автомобиль қозғалтқышының пайдалану тәжіребесi ақаулардың көпшiлiгi қоpeктeндipy жүйесiмен 
Мұндай ақаулар Болған жағдайда қозғалтқыш от ал¬майды, толық 
Отынның aққaн жерiн көзбен көрiп не қолмен сипап 
Егер Қозғалтқыш оталмаса, бiрiншiден, бактағы отынның мөлшерiн тексерiп, 
Дизельдi қозғалтқышта ауаның қоректендiру жүйесiне eтyi цилиндрлерге отын 
Отын берiлуiнiң басталу бұрышының бұрыстығы ота¬луды қиындатуы мүмкін, 
Пайдаланылған газдан түтін шықпаған жағдайда қозғалтқыш қуаты темендеуiнің 
Ауа тазартқыш ластанған кезде дизель отынымен оныц түбiн 
Карбюраторлы қозғалтқыш қуатының кемуі сапасы сәйкес келмейтiн қоспаның 
Жеткiлiксiз жанқыш коспаныц тузiлуi отын мөлшерiнің азаюынан немесе 
Отын бағынық аузындағы тығын клапанын шаңнан немесе мұздан 
Карбюраторлы қозғалтқыштарға отынберу жүйесін күту.  
Отын беру жүйесінiң ақаулары.  
Отын беру жүйесiнің жұмысты дұрыс icтeyi, негiзiнен алғанда, 
Бүкiл отын беру жуйесi таза ұсталуы тиiс. Отын 
Тазартқышқа толтырылған шөгiндi қозғалтқыш картерiндегi майды ауыстыpған кезде 
Ауа тазартқышты бұлайша мұкият күту қозғалтқыштың тозуын және 
Цилиндрдiң iшiне берiлетiн су қатты су болмауы тиiс, 
Автомобильге жанармай құйғанда таза ыдыс пен таза шланганы 
Карбюратордың дұрыс жұмыс iстемеуі тиiстi құрамды коспа бермеуден 
1) селкiлдеудiң салдарынан ауа жапқышының ;  
2) ауа тазартқыштың бiтелiн қалуынан;  
3) селкiлдеген кезде жиклердiц инесi немесе жиклердiң түтігі 
Коректендiру жуйесiнде жиi кездесетiн aқay - отыны аз 
1) бактагы, тұндырғыштағы немесе қалтқы камерасындагы отын сүзгiлерiнiң 
2) отын түтіктерінің бiтелiп қалуы;  
3) жиклер каналдарының және карбюратордың өзiндегi калибрленген тетіктің 
4) қалтқы камерасының ине тәрiздес клапанының қарысып қалуы;  
5) тығыз қосылмағандықтан сору тутiктерiндегi аралық төсемдер арқылы 
Отын сүзгiлерi бiтелiп қалса, сүзгiлердi тазалап, керосинмен жуу 
Отынды қалтқы камерасына отын сорғысы айдайтын болса, мезгiл-мезгiл 
Цилиндрдiң қоспаға салмақтырақ толуы қозғалқыш цилиндрлерiне баратын жанғыш 
Маңыздылығы жөнiнен жылыту Дәрежесiн реттеу карбюраторды реттеумен , 
Бүртiктердiң бiр-бiрiнiң арасы 3 м болып келедi. Лентаның 
құрайды, Сүзгi ұстап қалатын механикальқ қосындылар тұрып қалмау 
Мотор жұмыс iстеп тұpғанда сорғының айдауы мен келетiн 
қосындыларды өткiзбей ұстап қалады. Содан кейiн отын 0,03 
22-сурет, Мотордың жiп  
Тәрiздес отын сүзгiсi  
1 - сүзгi элементi;  
2- цилиндр қанқа  
Сүзгiден сорғыға келiп түceтiң отынның қысымын бақылау үшiн 
Сүзгiде өнiп, отын жүйесiнiң қалыпты жұмысын бұзу мүмкін 
Отын сүгiсi кір болып кетсе тyтiктері сүзгiге дейiнгi 
Дизельдiң сорғыдан форсункаға отын беру қызметiн aтқapaтын жоғары 
байқалатын отын өткiзгiштi қабырғаларының серпiмдi ұлгаюы отыннын: сорғалап 
Miнe, соңдықтан жоғары қысымның түтiктеpi тұтастартып жасалған, сыртқы 
Карбюраmорлы қозгалmқышmарды жүргiзin жiберу  
Жүргiзбес бұрын автомобильдiң барлық механизмдерiнiң жұмысқа дайындығын тексерiп 
Ең алдымен жағармайдың аз-көптiгiн тексерiп алган жөн, оның 
Автомобильдерде орнатылатын iштен жану қозғалтқышын жургiзiп жiберу процесiнiң 
1) қажеттi айналу жылдамдығын туғызу үшiн иiндi бiлiктi 
2) отынның салқын қозғалтқыштың iшiнде тұтануын қамтамасыз ету.  
Иiндi бiлiктi айналдыру не жургiзушi адам қолымен, не 
Жургiзiп жiберу үшiн айналдыруға кеткен жұмыс мыналарға шығындалады:  
1) қозғалтқыштың механизмдерiндегi үйкелiстi жеңуге;  
2) қозғалтқыштың қозғалатын бөлшектерiн тыныштықта тұрган қалпынан, жүрiп 
3) жургiзiн жiбергенде алгашқы кезеңдегi компрессияны жеңуге; иiндi 
3.3 Электр жабдықтарын пайдалану ерекшеліктері  
Tөменгi температура аккумулятор батареяларының күйi мен жұмыс қабiлетiне 
Аккумуляторды зарядтауды жақсарту үшiн генератордың зарядтық кepнeyiн 0,8-1,2 
3.4 Электр жабдықтарының жүйесін күту және оның ақаулары  
Генераторды күту сымдардың түйiспелерiмен қосылатын жерлерiн таза ұстау 
Зауытта құрастырғанда генератордың шариктi подшипниктерiне тозаң кipiп кетпейтiндей 
Жұмыс кезiнде мезгiл-мезгiл, кемiнде айына бiр рет 
Генератордың жұмысы дұрыс болуы үшiн щеткаларды коллекторға басып 
Серiппелердiң щеткаларды қысуы кем болса, ұшқынның кушейетiнi және 
Жалғағыш белдiктi бензин, керосин және май тиюден сақтау 
Кернеу реттегiшiн күту - кiшкене якорьдi тартып тұратын 
Реленi күту - түйiспелердi таза ұстау, оларды тазарту 
Кiшкене якорь мен өзекшенiң арасындағы саңылау, реле  
түйiспелерi тұйықталып тұрғанда 0,25 миллиметрден 0,75 миллиметрге дейiн 
Электр тiзбегiн қарап шығу, фараларды бекiтiп сынап көру, 
Стартердің бұзып көрген кезде оның мыс-графит төлкелерiн маймен 
Электр жабдығы жүйесінің ақаулары және оларды жөндеу. Электр 
Щеткаларға, коллекторға және релеге май тисе аталған механизмдердiң 
Генератор бұзылуының жиi кездесетiн түрі тiзбектегi ток күшiнiц 
Кішкене якорь мен өзекшенің арасындағы саңылау, реле түйіспелері 
Электр тізбегін қарап шығу, фараларды бекітіп сынап көру, 
Стартерді бұзып көрген кезде оның мыс гранит төлкелерін 
 

Техникалық қызмет көрсету – бұл автокөліктің үздіксіз жұмыс істеу мерзімін ұзарту мақсатындағы жөндеуші техникалық күйде сақтау үшін өткізілетін профилактикалық шаралардың кешені. 
Жоспарлы техникалық қызмет көрсету қызметтік кітапта көрсетілген ұсыныстарға сәйкес өткізу керек. Жоспарлы техникалық қызмет көрсетудің кезеңін өндіруші - зауыт көрсетеді. 
ТҚК тек майды ауыстыру деген ой қате. Техникалық қызмет көрсету барысында майлау - толтыру жұмыстарынан басқа, бақылау -диагностикалық, реттеуіштік, бекіткіштік, жуу - жинау және тағы басқа жұмыстар орындалады. 
Техникалық қызмет көрсетуді уақытылы өткізудің маңызды артықшылықтары бар: 
• автокөліктің түйіндері мен агрегаттарының пайдалануының ұзаруы, ал ол жөндеу немесе олардың алмастыруының шығындарын азайтады; 
• уақытылы анықтау арқылы күрделі сынықтардың алдын алу және автокөліктің ақаулықтарының алдын алу; 
• автокөліктің агрегаттары мен қозғалтқыштарының күтпеген бұзушылықтарының (ережеге сай, керек емес уақытта) болуын азайту; 
• автокөлікті пайдалануға шығынды азайту (жанармай шығыны, дөңгелектердің тозуы және т.б.); 
• жүргізуші және жолаушылардың қауіпсіздік дәрежесін күшейту.

Сонымен қатар, кепілдемелік мерзімде автокөліктің техникалық қызмет көрсетуін өткізу автокөліктің түйіндері мен бөлшектеріне кепілдік берудің бөлінбес ережесі болып табылады. Кепілдемелік мерзімде өндірістік кемшіліктер нәтижесінде пайда болған ақаулықтар, ақысыз жөнделетін болады, ал ақаулықтары бар бөлшектер мен түйіндер жаңа түпнұсқалы қосалқы бөлшектерге ауыстырылатын болады.