Әлеуметтанудың заңдары мен категориялары

Әлеуметтанудың  заңдары мен категориялары

Әлеуметтік қатынастарды зерттеу негізіне  байланысқа түскен  объективті қалыптасқан әлеуметтік байланыстар мен фактілер  құрылымын  зерттеу жатады. Қоғамда шексіз көп  әртүрлі әлеуметтік жүйелер бар.  Осындай байланыстардың елеулі бөлігі  уақытша және кезекті сипатқа  ие болады. Әлеуметтанудың  ғылым  ретінде ерекшелігінің мәні, әлеуметтік қатынастар және байланыстар әлеуметтік заңдар мен зандылықтар деңгейінде зерттеледі.

Әлеуметтік заң – бұл  әлеуметтік заңдар мен құбылыстардың, ең алдымен, адамдардың әлеуметтік әрекетінің байланысы немесе олардың өзіндік  әлеуметтік әрекеттерінің  жалпы  және қажетті байланыстарын айқындауы.

Әлеуметтік заңдар тек  үлкен адам бұқарасы қамтылған жағдайда ғана  айқындалады және  статистикалық  сипатқа ие болады.

Қоғамның ұйымшылдық деңгейі

Қоғам – бұл деңгей  бойынша ұйымдастырылған жүйе. Олардың  өзара қатынас спецификасын ашатын және деңгейлерін тіркейтін, әлеуметтану  пәнінің маңызды аспектілерінің бірі болып саналады. Әлеуметтануда  қоғамның құрылысын социеталды деңгей деп атайды.

Келесі деңгей – бұл  әлеуметтік институт. Әлеуметтік институт тек материалдық түрдегі мекеме ғана емес, ол ең алдымен,  адамдар  тобының іс-әрекетінің түрақты ұйымдасқан формасы. Әлеуметтік институт – бұл  мемлекет, шіркеу, жанұя, ғылым, білімберу  және т.б. Әлеуметтік институттың институт қызметінің тұрақтылығына жәрдемдесетін  өзіндік ұйымы мен арнайы дайындалған  адамдары бар. Қоғам ұйымшылдығының ерекше деңгейіне әлеуметтік қауым  жатқызылады. Оларды зерттеу – «стратификация»  түсінігімен  сипатталатын, әлеуметтік білімнің ең негізгі динамикалық  аймағы болып табылады .

Жеке адам деңгейі.  Жеке адам, тұлға  ең күрделі және қарама-қайшы  білім беру ретінде айқындалады,- “Бір адамзат жанының тарихы біртұтас халықтың тарихынан бай”. Әр деңгей өзінің мәдениетіне, өзінің  әрекет тәсілдеріне, белсенділік шегіне ие болады.