Материалдар технологиясы

                   320 – жұмыс істеп тұрған күн  саны;

                   24 – 1 күеде жұмыс істеп тұрған сағат саны;

                   3600 – 1 сағаттағы секунд саны.

М SO₂=

=0.33 т/жыл

  М NO₂=

=0.21 т/жыл

                                    М CO₂= =1.6 т/жыл

   М қ.з.=

=0.055 т/жыл .

5.4. Өндірістің қауіпті категориясын анықтаймыз (КОП):

ӨҚК=

;

    мұнда :  М_і – тастамалар саны ;

                   ШМК_і – і-затының орташа тәуліктік ШМК-сы ;

                   n – ластайтын заттар саны ;

                   L_i – константа.

             Кірпіш күйдіру цехының ӨҚК-ын  анықтаймыз : [15]

        ӨҚК= ( )^1.0 + ( )^1.0 + ( )^0.9 + ( )^1.3= 4.59

             Басқа цехтардың ӨҚК-ын анықтаймыз :

        ӨҚК= ( )^1.0 + ( )^1.0 + ( )^1.0 + ( )^1.0 +( )^1.0 + ( )^1.0 +( )^1.0 + ( )^1.0 + ( )^0.9 + ( )^1.3 +( )^1.0 + ( )^1.0 +( )^0.9 + ( )^1.3 +( )^1.0 + ( )^0.9 +( )^1.0 + ( )^0.9 +( )^1.3 + ( )^1.0 +( )^1.0 + ( )^1.0 = 20.8

ӨҚК_ж.ц. = ӨҚК_к.к. + ӨҚК_б.ц.

ӨҚК_ж.ц. = 4.6 + 20.8 = 25.3

         Егер  25.3 ≤ 10³ болса , онда өндірістің қауіптілік категориясы (ӨҚК) -  4.

5.5. Санитарлы қорғау зонасын желдің бағытымен                        анықтаймыз.

СҚЗ мына формуламен анықталады : [15]

L = L₀

, (м).

  мұнда :   L₀ – СҚЗ-ның өлшемі , 100м –ге тең ;

                  Р -  желдің орташа жылдық  қайталануы , 8 румбалы арқылы жел                                                              

                         бағытын табамыз ;

                  Р₀- айналмалы жел бағаты кезіндегі бір румбадағы жел бағытының

                         қайталануы:

Р₀ =

= 12.5

Кесте - 4 .

Жел бағыты	С	СШ	Ш	ОШ	О	ОБ	Б	СБ
Р	6	12	23	21	9	11	10	8
L	48	96	184	168	72	88	80	64

                 L_С = 100 =48             ;                                      L_СШ = 100 =96     ;

                            L_Ш = 100 =184              ;                         L_ОШ = 100 =168  ;

                  L_О = 100 =72                ;                         L_ОБ = 100 =88      ;

                  L_Б = 100 =80                 ;                        L_СБ = 100 =64      .

СҚЗ –сы  14 – суретте көрсетілген. 

5.6. Табиғи ресурстарды пайдаланғаны үшін төленетін төлемдер мына формуламен анықталады:

У= 410

, тг/жыл ;

Кірпіш күйдіру цехы үшін: [10]

У_к.к.=410 (

+ + + ) =1558 тг/жыл

Басқа цехтар үшін:

У_б.ц.=410( + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + ) = 8724.39тг/жыл

Жалпы цехтар үшін:

У_ж.ц.= У_к.к. + У_б.ц.

У_ж.ц.= 1558 + 8724.39 = 10282.39 тг/жыл

 

 

 

  Сурет – 14 . Санитарлы қорғау зонасы.

                   1- 100м-ге санитарлы қорғау зонасы ;

                  2- Өндірістік кәсіпорын ;

                   3- Өндірістік кәсіпорынның санитарлы қорғау зонасы.

 

6. Тіршілік қауіпсіздігі

 

Тіршілік қауіпсіздігі – бұл  өндірістегі адамдарды өндіріс  ортасындағы қауіптен сақтау шараларының  жиынтығы, яғни ол өндірістік процесте қалыптасқан адам өмірінің денсаулығына әсер етуші өндірістік қауіптің еңбек қызметінің жағдайында төнуі.

Әсіресе адамның қауіпсіздігі жөніндегі  мәселе өнеркәсіп ортасында көрінеді, бұл қызметкерлердің еңбек орынында қалыптасқан әртүрлі қауіпті  зиянды әсерлер өндірістің барлық ортасын ластайтын.

Қазақстан Республикасында қабылданған  техника қауіпсіздігін, өндірістік санитария, қоршаған ортаны қорғау шараларын  сақтауды міндеттейді. Қазақстан Республикасында 2004 жылдың  28 ақпанында (№ 528 – 110) “Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау туралы” заңы қабылданды. Осы заңда Қазақстан Республикасындағы еңбекті қорғау саласындағы қоғамдық өзара қарым – қатынастарын реттейді және еңбек қызметі кезіндегі процестің еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, қызметкерлердің, жұмысшылардың өмірі мен денсаулығын сақтауға бағытталған. Сондай – ақ еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттының ең негізгі прициптері мен бағыттарын белгілейді және бекітеді.

Осы Заңның 5 – ші тарауының (Еңбек  қауіпсіздігін және еңбекті қорғауды ұйымдастыру) 21– ші бабында (Ұйымдағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметі):[16]

1) Қызметкерлер саны елуден асатын  өндірістік ұйымдарында еңбек  қауіпсіздігі және еңбекті қорғау  талаптарының сақталуын қамтамассыз  ету мақсатында жұмыс беруші еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметі құруға міндетті. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметі өзінің мәртебесі жағынан негізгі өндірістік қызметтерге теңестіріледі.

          Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті  қорғау қызметі ұйымның қызметі тоқтаған жағдайда ғана таратылады.

2) Қызметкерлер саны  елу адамға дейін болатын ұйымдарда  еңбек қауіпсіздігі және еңбекті  қорғау жөніндегі маманның лауазымын  еңгізу туралы шешімді жұмыс  беруші осы ұйымның қызмет  ерекшелігін ескере отырып қабылдайды немесе еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі міндеттерді қосып атқару үшін басқа маманға жүктеледі делінген.

Осы бапқа сәйкес еңбекті  қорғауды басқарудың жүйесінде. Еңбек  қауіпсіздігі жағдайын бақылау тарауы жасалып қабылданған. Осы тарауда:

1) Бригадада  жұмыстардың  жүргізілуінің қауіпсіздігін бақылау  барлық жұмыс уақытында (кезек)  бригадирлермен, мастерлермен, еңбекті  қорғау бойынша қоғамдық инспекторлармен  және қызметкерлердің өздерімен  жүргізіледі.

          2) Барлық жұмысшылар – бригада мүшесі басқа жұмысшылармен қауіпті жұмысты қолдануды және еңбекті қорғау бойынша инпекциясын ескерте отырып жұмысты қауіпсіз жүргізуді өзара бақылау жүргізуге міндетті.

3) Жұмыстың басталар  алдында күн сайын жұмыс орынын  да еңбекті қорғауды өзіндік  бақылауды қамтамассыз етуге міндетті: қондырғылрдың, құралдардың, саймандардың, жұмыс орнының қауіпсіздік жағдайын, іске жарамдылығын тексеру және жеке қорғаныс құралының іске жарамдылығын тексеру.

Жоғарыда келтірілген  “Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті  қорғау” туралы заңы, құжаттары еңбек қауіпсіздігін қамтамассыз етеді.

Жұмыс беруші жағынан  жұмысшыға залал келген жағдайда төлем ақы төлеу, еңбек шартына  сай қамтамассыз етілмесе, соңы жұмысшының жарақат алуына толықтырады, сонымен  қатар жұмысшы жағымен жұмыс  берушіге ол дегеніміз өндірістік инструкция, техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтамастан жабдықтар мен шешімдерге зиянын келтіреді.

Санитарлық талап негізінде  жасалған тәртіп пен норма өндіріске  келесідей еңбек гигиенасының талабын  орнатады.

1. Өнеркәсіптік жобалау мен реконструкциялау барысында санитарлы – гигиеналық норма тәртібін сақтау.

2.  Жұмыс орнының  микроклиматы санитарлық нормаға  сай болуы тиіс (температура, ауа қозғалысының жылдамдығы, ылғалдылық ).

3. Ауадағы зиянды заттар  шоғыры Мемлекеттік стандарттарға орнатқан деңгейге сәйкес болуы тиіс.

4.  Жұмыс  орнындағы  шу деңгейі санитарлық талапқа  сай рұқсат етілген 80дб шуылдан  аспауы қажет.

5.Өнеркәсіпте тұрмыстық  орын ҚН және Е талабына  “Әкімшілік және тұрмыстық ғимарат  ”сәйкес құрастылу тиіс.

6.Әкімшілік жұмысшыларды  тамақтандыруға міндетті (асхана, буфет,  тамақтанатын бөлме). Өнеркәсіптегі  тамақтандыру жұмыс рижиміндегі ауысым санына байланысты жүргізіледі.

<span