Оқушы белсенділігі оқушының ой дербестігіне суйенеді

Оқушы белсенділігі оқушының ой дербестігіне суйенеді. Оқыту үрдісінде оқушылардың  белсенділігін арттыруды мақсат еткен мұғалім сабақтың барлық кезеңдерін олардың ой дербестігін дамытуға тырысады. Оқушының белсенділігі әр түрлі  болады.

Оқудағы белсенділік оқып – үйренетін  тақырыпқа, пайда болған мәселеге, міндетке тұрақты ынтаның пайда болуымен, назар мен ой-сана операциясының бағыттылығымен (талдау мен синтез, салыстыру мен салмақтау, т.б.), оқып жатқан материалды түсінуімен бейімделінеді.  

Т.Сабыров оқыту үрдісінде оқушының белсенділігі, негізінен, екі түрлі  сипатта болатындығын алға тартады. Олар – сыртқы және ішкі белсенділік.

Сыртқы белсенділік дегеніміз – оқушы әрекеттінің сыртқы көрністері (белсенді қимыл –қозғалыстары, іс жүзіндік әрекеттері, мұғалімге  зейін қойып қарауы, т.б.). Бірақ, осы кезде ол басқа нәрсенні ойлап отыруы да мүмкін.

Оқушының ішкі белсенділігіне оның белсенді түрде ойлау әрекеті  жатады. Белсенділік жеке басқа тән  және маңызды бір қасиет болып  саналады. Ал қасиетсіз адамның қандай да болсын жұмысы нәтижелі болуы мүмкін емес.

Жеке адамның белсенділігін  педагогикалық мәселе ретінде В.Лозовая  докторлық диссертациясында зерттеді. Автор жеке тұлғаның мәні мен осы  ұғымының әрекет ұғымына қатнасын ашуда  түрлі көзқарастың орын алып отырғанын  атап өтеді.

1. Белсенділікті тірі жүйелердің ерекше қасиеті ретінде жалпы категория түрінде қарастырады. Әрекет әлеуметтік нысан үшін айрықша белсенділік ретінде көрніс табады.
2. Белсенділікпен әрекет ұғымдары теңестіріледі.
3. Белсенділік әрекеттің сапалық сипаттамасы деген анықтама беріледі.
4. Белсенділік дегеніміз – жеке адамның сипаты, оның қасиеті.

Белсенділік адамның әрекетке қатнасын өз бетінше әрекет етуге дайын  болуға ұмтылысынан, алға қойылған мақсаттарға  жету үшін оңтайлы жолдарды таңдай білуден көрініс табатын жеке тұлғаның сипаты ретінде айқындалды оқушының танымдық белсенділігі өз кезегінде қабылдау,  есте сақтау, ойлау, қиялдау үрдістері мен зейіннің тұрақты күйін қажет етеді. Оқу барысында оқушының таным белсенділігін арттыруда олардың өз бетінше танымдық ықылас – ынтасын,