Отбасындағы қолайсыздық құқық бұзушылық пен суицидтің негізгі себептері

18 слайд- 24 слайд диаграммалар

25 слайд

26 слайд сауалнамалар

• Отбасыңыздағы жағдай Сізді қанағаттандырады ма? әдістемесі
• «Отбасылық қобалжуды анықтау» әдістемесі  Авторлары Э.Г.  Эйдемиллер және В. Юстицкий.
• «Отбасылық социограмма» тесті. авторлары Э.Г.Эйдемиллер және О.В.Черемисин
• «Отбасында эмоционалды қатынасты анықтау» әдістемесі. Авторлары Е.Бене және Д.Антонии.
• «Ата - аналардың өзін-өзі диагностикалауы» авторы американдық психолог Джеральдина Чейни
• Ата-аналарға өз байқауларын тексере отырып, баланың туа біткен дарынын анықтауға көмектесетін тест
• «Сіз қандай ата-анасыз?»
• «Сіздің тәрбие стильдеріңіз?»
• Мектеп пен отбасы ынтымақтастығы.
• Сіздің өміріңізде бала қандай орынға ие?
• Телімелі суретті тесті «Отбасының кинетикалық суреті»
• «Отбасындағы балалардың арасындағы бәсекелестік деңгейін анықтау шкаласы»
• Ата-ананың балаға деген қарым-қатынасының тест-сауалнамасы (А.Я.Варға, В.В.Столин)
• Ата-аналарға  арналған сауалнама «Балаларды тәрбиелеу түрлері».

27 слайд кеңесетр

• Қалаусыз туған бала
• Отбасы жеке тұлғаның психологиялық травматизмнің қайнар көзі ретінде
• Отбасы динамикасы
• «Өмірді жақсы жаққа қарай өзгерту»
• Неге баланың оқығысы келмейді?
• Баланы  оқуға қалай ниеттендіру керек?
• Екінші жұбайы мен бірінші балалары: кім қымбатырақ?
• Балалар мен ата-аналар қарым-қатынасы
• Қыз балаға әке қаншалықты қажет?
• Ата-аналарға психологиялық кеңес
• Ата – аналарға кеңес
• Адам қалай өзіне сенімді бола алады?
• Депрессиядан қалай арылуға болады
• Жайдарлылық - адамдардың бір – біріне деген жылулығын ашатын кілт
• Психолог кеңесі
• Ата-ананың ұйымдастырушылық қабілеті жайында ата-аналарға психологиялық кеңестер
• 12-17 жас аралығында бала тәрбиелеп отырған ата-аналарға кеңес
• Сыйлық жасай білуге қайтіп  үйретуге болады?
• Бала үйден қашпасын десеңіз.
• Ендеше психологиялық-педагогикалық тұрғыдан берілетін төмендегі 14 кеңеске құлақ түріңіз:

28 слайд ата-аналар жиналысы ,тренинг

• Ата-аналардың бала тәрбиесінде сенімділік білдіруі,қолдау көрсетуі
• Әркімнің ата-анасы-әулиесі  
• Әрбір бала жарық жұлдыз, жарқырауына жәрдем ет
• «Сынақ» іскерлік ойыны
•   «Баланы ата-ана тәрбиелейді. Ата-ананы кім тәрбиелейді?» әдістемесі.
• «Мен сені түсінуге тырысамын…»
• Ата - аналарға
• «Ата-ананың қадірің балалы болғанда білерсін»
• «Бала өміріндегі жәбірлеу»
• “ Бала бойындағы агрессивті қиялдың қалыптасуы”
• “Қабілеттілікті дамытудың негіздері”

2 кезең практикалық кезең

29 слайд Практикалық кезең

Сіздер көріп отырған топтарға байланысты психолог маман ретінде  әр топтағы ата-аналармен қандай жұмыстар жұргізуге болатындығын айтасыздар.

 

1. 2 жаттығу орындамас бұрын мен сіздерге мақал мәтел таратып шығамын. Мұқият таныс боламыз. Енді сол мақал-мәтел ым-ишара арқылы бізге түсіндіріп береміз.

Еңбек жайында

2. Жылый-жылай жар қазсаң

Күле-күле су ішерсің

 

3. Алыстан арбалағанша 

Жақыннан дорбала

 

4. Ерінбеген етікші болады

 

5. Шаруа жазда қысылар,

Қыста қысылар.

 

6. Ауырдың үстімен , жеңілдің астымен

 

7. Еңбексіз құраған дәулет,

Емсіз жабысқан дертпен тең.

 

8. Отырам деп, еріншек өлер,

Кісіге жақсылық қылам  деп, көңілшек өлер.

 

9. Еңбек қылсаң ерінбей,

Тояды қарның тіленбей.

 

10. Ер қадірін ер білер,

Зер қадірін зергер білер.

 

11. Ер еңбегімен озады

Еріншек езілумен тозады.

 

Оқу

 

1. Ақыл – тозбайтын тон,

Білім таусылмайтын кен.

 

2. Оқу инемен құдық қазғандай.

 

3. Оқығанның бәрі жарық,

Оқымағанның  беті шарық.

 

4. Білегі күшті бірді жығады

Білімі күшті мыңды  жығады.

 

5. Сабағы жаман жемістің, дәні де жаман.

 

6. Ұстаздан шәкірт озар.

 

 

7. Көп жасаған білмейді,

Көп көрген біледі.

 

8. Оқу түбі тоқу.

 

9. Оқы да біл,

Ойна да күл.

 

10. Білім қымбат, білу қиын.

бала

1. Балаң жаман болса,

Көрінгеннің мазағы.

 

2. Атаның көңілі балада,

Баланың көңілі далада.

 

3. Торғай жаңбыр жауса баласын қорғар,

Бұршақ жауса, басын қорғар.

 

4. Балалы үй базар,

Баласыз үй мазар.

 

5. Бала анаңы бауыр еті

 

6. Қарға баласын аппағым дер,

Кірпі баласын жұмсағым дер.

 

7. Інісі бардың тынысы бар,

Ағасы бардың жағасы бар.

 

8. Жылайын деген бала әкесінің сақалымен ойнайды.

 

9. Ат болар құлынның,

Бауыры жазық келер.

Адам болар баланың,

Маңдайы жазық келер.

 

10. Бала, баланың ісі шала.

 

Ал енді мақал-мәтелдеріміз әр түрлі  тақырыпта Олар еңбек, оқу, және бала жайында әрқайсымыз орынымыздан  тұрып. Тақырыпқа сай орналасамыз.

Енді мен сіздерге жағдаяттар ұсынамын.

 

1. Бір нәрсеге ашулы 11 жасар ұлы мектептен келе сала: «Құрысын мектеп! Мұғалімдердің бәрі әділетсіз!» деп күйіп-піседі.
2. 5-сыныпта оқитын қызы: «Математикадан болатын бақылау жұмысынан қорқамын»-дейді.
3. Сізге мектептегі мұғалімдерден «Сіздің балаңыз басқа балаларды ұрады» деген бірнеше шағым айтылды. Тағы ата-аналардан да «біздің баланы ұрды» деген сөз естуге тура келді дейік. Не істейсіз? Балаңызды қалай тәрбиелейсіз?

Сіздер осы  ұсынылған жағдаятты  алдыларыңыздағы мақал-мәтелді пайалан  отырып, ата – ана мен педагог байланысын нығайту үшін не істеу керетктігін қандай да бір қойылым арқылы көрсетесіздер.

3 жаттығу екі топқа ойын керек.

Қазір біз отырған орнымыздан тұрып  жарты шеңбер жасайық 

Сосын өзім дүйсенбі сейсенбі деп  бөліп шығам

 

1. «Идеалды отбасы» жаттығуы.

(оқушы түсінігі, оқушының орнында сіз осы тапсырманы қалай орындар едіңіз)

1. Жеткіншек жастағы балалар идеалды отбасын қалай елестетеді?
2. Онда ата-аналар қандай қызмет атқарады?
3. Жеткіншектердің балаларды «дұрыс» тәрбиелеу, «жақсы» балалар жайлы түсініктері қандай?
4. Ата-аналардың олардан не күтетінін қалай түсінеді?

Бұл тақырыптарды тек талқылауға ғана емес,сурет түрінде бейнелеуге болады.

   Кіші жеткіншектер  идеалды отбасын ата-аналарының  балаларына деген махаббатымен  түсіндіреді. Олардың пікірінше, махаббат дегеніміз баланың қалағанын сатып әперуде, ештеңеге қарсылық көрсетпеуден тұрады. Ал бала барлық уақытта ата-анасын тыңдайды, айтқан нәрсенің барлығын істейді. Ата-аналары өз балаларын ешқашан жазаламайды.

Әр топ өз ойларын сурет  арқылы жеткізеді.

 

 

4 жаттығу

 «Менің отбасым қазір және  болашақта» жаттығуы.

Қатысушыларға осы тақырыпқа  екі коллаж жасау ұсынылады.

1 топ . Коллажбен жұмыс істеу картонның үлкен парақтары немесе ватман және       әртүрлі қағаз,түрлі-түсті газеттер,журналдар,ашық хаттар,жарнамалық қағаздар,ескі кітаптар.

2 топ Коллажды тұрмыстық  затардан жасайды.

  Коллаж жасап болғаннан  кейін қатысушылар өз жұмыстарымен  топтағыларды таныстырып,оның мазмұнын  әңгімелеп береді.

   

 

 

 

Қорытындылау. 
«Тілек шамы». 
Мақсаты: рефлексиялық қорытынды. Семинардан алған әсерлерәін 3 сөзбен ғана жеткізу. 
«Міне, қоштасатын да сәт жетті. Біз сіздермен жанұядағы ата-ана мен балалар арасындағы қарым-қатынастың түрлі жақтарын тануға, жан-жақты талқылауға тырыстық. Отбасы, ұшқан ұя – жылылықтың, жылулықтың мекені. «Отбасы» атауының мәніне терең үңілер болсақ, оттың да үлкен маңызы бар екенін сеземіз. Сондықтан оттың басы, ошағымыздың түтіні түзу болуы үшін «Тілек шамы» жаттығуын бір-бірімізге тілек айта отырып жүргізейік. Бір-бірімізге мына шамды бере отырып бүгінгі кездесуден алған әсерлеріңізбен бөлісіп, тренинг барысында айта алмай қалған ойларыңыз болса барлығыңыз да осы жерде айтуларыңызды сұраймын.Тек бұл  жаттығудың шарты тілегіңізді айтар ойыңызыд тек қана үш сөзбен жеткізесіз.

Отбасы – сыйластық, жарастық орнаған орта. Отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы.Отбасының басты қазығы, алтын тіреу діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының әсері мол. Отбасының әрбір мүшесі, өзара сөйлесіп, не болмаса ата-ананың, баланың міндетін атқару ғана емес, береке-бірлік, сүйіспеншілікпен араласса, босағасы берік, шаңырағы биік отбасына айналары сөзсіз