Балапан бағдарламасы

Бағдарламаны іске асыру  барысында мақсатқа қол жеткізуге  кедергі жасайтын демографиялық  процестерге байланысты қауіп-қатерлер туындауы мүмкін.

Демографиялық процестердің оң динамикасы болған жағдайда мектепке дейінгі ұйымдарға деген қажеттілігі туындайтын немесе өсетін елді мекендердің саны көбейеді.

Қауіп-қатерлер деңгейін азайту үшін балаларды қамту және мектепке дейінгі ұйымдар ашуды қаржыландыру үшін жыл сайынғы нақтылау кезінде Бағдарламада көрсетілген мектепке дейінгі ұйымдарға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру және мемлекеттік-жекеменшік серіктестік тетігін жандандыру қажет.

 

 

4. Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері,

нысаналы индикаторлары  және оны іске асыру

нәтижелерінің көрсеткіштері

 

4.1. Бағдарламаның  мақсаты:

Тұрғын халықтың мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдарының  сапалы қызметтеріне деген қажеттілігін қанағаттандыру.

 

4.2. Бағдарламаның міндеттері

Бағдарламаның мақсатына  қол жеткізу үшін мынадай міндеттерді  шешу қажет:

- 2015 жылға дейін мектепке  дейінгі тәрбиемен және оқытумен  мектеп жасына дейінгі балалардың  жалпы санынан 70 %-ын қамтамасыз  ету;

- 2015 жылға дейін 5-6 жастағы балаларды білім беру ұйымдарындағы мектепалды даярлықпен толық қамтамасыз ету;

- республикадағы демографиялық  жағдайды және тұрғын халықтың  білім алуға қажеттілігін ескере  отырып мектепке дейінгі ұйымдардың  вариативті желісін ұлғайту;

- мектепке дейінгі  ұйымдардың тапшылығы проблемасын шешу үшін қажетті қаржылық-экономикалық жағдай жасау;

- мектепке дейінгі  ұйымдарды білікті кадрлармен  толық қамтамасыз етуді және  үнемі олардың біліктілігін арттыруды  жүзеге асыру.

 

3. Нысаналы индикаторлар

Бағдарламаның міндеттеріне қол жеткізу мынадай индикаторлар бойынша көрсеткіштері бар аралық нәтижелерді салыстыру және өлшеу арқылы анықталатын болады:

мектепке дейінгі білім  беру жүйесінде қосымша ашылатын орындардың саны;

мектеп жасына дейінгі  балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамту;

топтардың толықтырылуының  орташа көрсеткіші;

5-6 жастағы балаларды  мектепалды даярлықпен қамту;

жоғары және бірінші  санатты біліктілігі бар педагог  қызметкерлер үлесі. 

 

4. Бағдарламаны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

2010 жылы мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына 89 723 орын енгізіле-ді, оның ішінде:

34104 орын шағын орталықтарға;

55619 орын заңнамада  белгіленген тәртіппен  қалпына  келтірілген, коммуналдық меншікке  берілген және бұрын сатып  алынған жекешелен-дірілген балабақшаларға.

2011-2014 жылдары 210 905 орын енгізіледі, оның ішінде: 2011 ж. – 84657; 2012 ж. – 58441;  2013 ж. – 38447; 2014 ж. – 29360.

2015 жылға қарай ұйымдастырылған  мектепке дейінгі тәрбиемен және  оқытумен 1 жастан 6 (7) жасқа дейінгі  балалардың жалпы санынан 70 %-ы қамтылатын болады, оның ішінде: 2010 жылы – 48 %, 2011 ж. – 55,6 %,        2012 ж. – 60,8 %, 2013 ж. – 65 %, 2014 ж. – 70 %.

Мектепке дейінгі ұйымдардағы  топтардың орташа толықтырылуының  көрсеткіші 2010 ж. – 29 адамға; 2011 жылы – 28 адамға; 2012 жылы – 27 адамға; 2013 жылы – 26 адамға; 2014 жылы – 25 адамға төмендейтін болады.

2015 жылға қарай мектепалды  даярлықпен 5-6 жастағы барлық бала  қамтамасыз етіледі, оның ішінде: 2010 ж. – 88 %, 2011 ж. – 92 %, 2012 ж. –      95 %, 2013 ж. – 97 %, 2014 ж. – 100 %.

Мектепке дейінгі ұйымдардың жоғары және бірінші санатты педагог  қызметкерлерінің үлесі педагог  қызметкерлердің жалпы санынан:

2010 ж. – 23 %-ға; 2011 ж. – 24 %-ға; 2012 ж. – 24,5 %-ға, 2013 ж. –         24,8 %-ға; 2014 ж. – 25 %-ға дейін өседі.

Жоғары оқу орындарында  және кәсіптік және техникалық білім  беру ұйымдарында 2015 жылға дейін  мектепке дейінгі білім берудің 18 мыңнан астам педагог қызметкерлері  даярланады, қайта даярлау курстарынан  өтеді және жұмысқа орналастырылады.

Ата-аналар үшін консультациялық пункттердің желісі дамитын болады, бала күтушілер даярлау бағдарламасы әзірленеді және үй тәрбиесі практи-касына енгізілетін болады.

Әрбір елді мекенде, кемінде, бір мектепке дейінгі ұйым болады немесе мектепке дейінгі тәрбиенің  басқа да нысандарын жүзеге асыру үшін жағдайлар жасалады.

 

 

5. Бағдарламаны  іске асыру кезеңдері

 

Бағдарламаны іске асыру  мынадай кезеңдерде жүзеге асырылады  және тиісінше мынадай міндеттер  шешіледі:

1-кезең – 2010 жыл  – балаларды мектепке дейінгі  тәрбиемен және оқытумен қамтуды 48 %-ға қол жеткізу;

2-кезең – 2011 жыл  – балаларды мектепке дейінгі  тәрбиемен және оқытумен 55,6 % қамту; 

3-кезең – 2012 жыл  – балаларды мектепке дейінгі  тәрбиемен және оқытумен 60,8 % қамту; 

4-кезең – 2013 жыл – балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен 65 % қамту;

5-кезең – 2014 жыл  – балаларды мектепке дейінгі  тәрбиемен және оқытумен 70 % қамту.

Мектеп жасына  дейінгі  балаларды ұйымдастырылған тәрбиемен  және оқытумен:

1) республикалық және  жергілікті бюджет қаражаты және  жеке инвестицияларды тарту есебінен тең құқықтық жағдайларда мектепке дейінгі балалар ұйымдарын салу;

2) шағын орталықтар  ашу, заңнамада белгіленген тәртіппен  бұрын жекешелендірілген балабақшаларды  қайтару және сатып алу, меншік  нысанына қарамастан мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында қосымша мемлекеттік білім беру тапсырысты орналастыру арқылы жекеменшік балабақшалар ашуды ынталандыру;

3) шағын комплектілі  мектепке дейінгі ұйымдар ашу  үшін салынып жатқан тұрғын  үй кешендерінің төменгі қабаттарындағы  тұрғын үйге жатпайтын орын-жайларды пайдалану;

4) Жол картасы шеңберінде  мектепке дейінгі білім беру  ұйымдары үшін педагог кадрларды  қайта даярлау;

5) 5-6 жастағы барлық  балалардың мектепалды даярлықтан  өтуіне мүмкіндік беру арқылы  қамтамасыз ету қажет.

Бағдарламаны іске асырудың барлық кезеңінде жергілікті атқарушы органдар мемлекеттік-жекеменшік әріптестік шеңберінде мектепке дейінгі ұйымдарды құрады және ашады.

Сондай-ақ, әкімдіктер орталық  және жергілікті атқарушы органдардың  ведомстволық бағынысты мекемелері алып қойған бұрынғы балабақшалардың ғимаратында мектепке дейінгі ұйымдарды ашу үшін оларды босату жөнінде қажетті шаралар қабылдауы қажет.

Мектепке дейінгі ұйымдар  тапшылығы проблемаларын шешудің  тиімді жолының бірі – меншік нысанына қарамастан мектепке дейінгі ұйымдарға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру.

Республикалық бюджет қаражатынан  жеке меншік мектепке дейінгі білім беру ұйымдарына мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру қаржы-ландырылатын болады. Балаларды ата-аналар төлемінің есебінен тамақ-тандыру шығыстарының орнын толтыру қағидаты сақталатын болады.

Мектепке дейінгі білім  берудің мемлекеттік ұйымдары нормативтік-құқықтық актілермен бекітілген мектепке дейінгі  ұйымдар қызметінің норма-лары мен ережелерін сақтау кезінде оларға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру үшін мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту жөніндегі қызметті жеткізушілердің тізбесіне қосылады.

Жергілікті атқарушы органдармен жекеменшік мектепке дейінгі  ұйым-дарда мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру бойынша комиссия (бұдан әрі – Комиссия) құрылады, Комиссияның қызметі туралы ереже (бұдан әрі – Ереже) бекітіледі.

Жеке меншік мектепке дейінгі ұйымдардың тізімін Комиссия Ережеге сәй-кес конкурстық негізде қалыптастырады. Конкурсқа қатысу үшін мемлекеттік білім беру тапсырысына үміткер жеке меншік мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту ұйымдары қажетті құжаттарды ұсынады, олардың тізбесі Ережемен айқындалады.

Жеке меншік мектепке дейінгі ұйымдардың тарапынан мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша орындар санынан ұсыныстары асып кеткен жағдайда қызмет көрсетудің өнім берушілерін Ережеде айқындалған қосымша өлшемдер бойынша конкурстық негізде Комиссия айқындайды.

Комиссия 3 жұмыс күні ішінде мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру үшін мектепке дейінгі ұйымдардың тізбесі бойынша ұсыныстар шығарады.

Комиссия мемлекеттік  білім беру тапсырысын орналастыру  үшін барынша мүмкін болатын орындар  санын көрсете отырып жергілікті атқарушы органға хаттама ұсынады.

Мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша балалар контингентін жинақтау қалалардың (аудандардың) білім бөлімдері объективтілік пен айқындылықты сақтай отырып кезектілік тізіміне сәйкес жүзеге асырады.

Жергілікті атқарушы орган мен мектепке дейінгі ұйымның  арасындағы қарым-қатынас шартпен  ресімделеді.

Мемлекеттік білім беру тапсырысын жеке меншік мектепке дейінгі ұйым-дарда орналастыруға арналған конкурсты өткізу тәртібі  уәкілетті органның қосымша ұсынымдарымен айқындалады.

Мемлекеттік білім беру тапсырысы жан басына шаққандағы қаржылан-дыру әдісімен қаржыландырылады.

Бір балаға есептелінген мемлекеттік білім беру тапсырысының көлемі және мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша қызметтерді  алатын балалар үшін ата-аналар төлемінің  ең жоғарғы мөлшері облыс әкімінің жыл сайынғы шеші-мімен белгіленеді.

Мемлекеттік білім беру тапсырысы жан басына қаржыландырылған кезде тапсырыс беруші мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған қызметтердің құнын баланың нақты болған уақытына төлейді. Осы ретте ай ішінде дәлелді себептермен (баланың ауруы, баланың медициналық, санаториялық-курорттық және өзге де ұйымдарда емделуі және сауықтырылуы, ата-аналарының біреуіне еңбек демалысының берілуі және баланың жаз уақытында 2 айға дейінгі мер-зімде сауықтырылуы) болмаған балалар есепке алынады.

Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға арналған мемлекеттік білім беру тапсырысы республикалық бюджеттен бөлінетін ағымдағы нысаналы транс-ферттер арқылы қаржыландырылған жағдайда Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдерімен келісім жасайды.

Келісімдерде объектілер мен орындарды енгізу кестесі  олардың саны мен қаржыландыру кестесі  арқылы көрсетіледі. Ақша аудару төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарына  сәйкес жүзеге асырылады.

Бюджет қаражаттарын мақсатты және тиімді пайдалану жөніндегі әкімдіктің есептілігі бюджеттік бағдарламаның әкімшісіне белгіленген нысанда және белгіленген мерзімдерде ұсынылады.

Жалпы, Бағдарламада көрсетілген  іс-шараларды іске асыру қосымша 297288 баланы 2003 балабақшаға және 75872 баланы 2969 шағын орталыққа, 300 628 баланы мектепке дейінгі тәрбие мен оқытуға тартуға мүмкіндік береді.

 

Мемлекеттік білім беру тапсырысты орналастыру есебінен енгізілетін  орын саны және 2010-2014 жылдардағы мектепке дейінгі ұйымдар құрылысы

 

Облыс және  қала атаулары	2010 ж.		2011 ж.		2012 ж.		2013 ж.		2014 ж.		барлығы		бар- лығы
	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	мемлекеттік тапсырыс бойынша енгізілетін орын саны	құрылыс есебінен енгізілетін орын саны	орын саны
Ақмола	3785	0	3550	460	1580		2180		1710		12805	460	13265
Ақтөбе	3779	0	3175	320	2320		2695		2100		14069	320	14389
Алматы	12340	0	9900	640	11115		2270		1250		36875	640	37515
Атырау	5425	0	2615	560	4050		1070		1300		14460	560	15020
Шығыс Қазақстан	5865	0	3710	420	2355		3115		2310		17355	420	17775
Жамбыл	6355	0	3115	1880	2365	840	2010		2085		15930	2720	18650
Батыс Қазақстан	3064	0	1905	600	3885		3542		2240		14636	600	15236
Қарағанды	4303	0	8095	640	3145		0		0		15543	640	16183
Қостанай	837	0	2875	0	2070		1715		1530		9027	0	9027
Қызылорда	2415	0	281	1440	2100	320	0		0		4795	1760	6555
Маңғыстау	5981	0	2705	280	3205		2870		2370		17131	280	17411
Павлодар	8156	0	2750	560	520		120		110		11656	560	12216
Солтүстік Қазақстан	5968	0	2722	880	280		0		0		8970	880	9850
Оңтүстік Қазақстан	9035	0	10260	65660	7071		7600	2160	7315	960	41281	9680	50961
Алматы қ.	4140	0	1750	640	1180	2400	2220		840	1560	10130	4600	14730
Астана қ.	8275	0	9370	0	5400	2240	3200	1680	0	1680	26245	5600	31845
Барлығы	89723	0	68777	15880	52641	5800	34607	3840	25160	4200	270908	29720	300628