Кинематикалық есебі және электр қозғалтқышты таңдап

Майлар коэффиценті

3. Жетекші роликті жынжыр  тандап алу. Шынжыр қадамын  анықтаймыз. Алдын ала топсаға  түсетін қысым мөлшерін қабылдап  аламыз.

 

T2.8

[P]=19      t=19.05мм

Д=1.5кг/м          

4.Шынжырдың жылдамдығын  анықтаймыз.

 

5.Шеңберлік күшті анықтаймыз.

 

6.Топсаға түсетін қысым  күшін анықтаймыз.

P=_H

[P]=[Pa]*[1+0.001(]=19[1+0.001(26-17)]=18.53H

 

7.Шынжыр ұзындығын анықтаймыз.at=30÷50  at=40   Ze=

∆=_=128.12

8.Ось аралығын дәледейміз 

a=0.25*19.5[(Lr-0.5Ze)+*8*∆]=0.25*19.5[128.12-0.5*94+

9. диаметрін анықтаймыз

dD3==158.78мм

dD4==414.13мм

de3==169.99 мм

de4==430.38мм

10.Жұлдызшаның конструктивті  өлшемдері

dkyпч = 1.6*dб2=1.6*30=48     dkyпч =48мм

Ikyпч =(1.2….1.6) dб2=(1.2….1.4)*30=36…48     Ikyпч =40mm

C=0.93BBH=0.93*12.70=11.81      c=11.81mm

11.Шынжырлы беріліске  әсер ететін күштер

Ft=1212.5H

Fv=_{==26.96 H}

_{Ff= q*Kf*g*o=9.8*1.5*1.5*0.78=17.2H}

_{Fb=Ft*2Ff=1212.5*2*17.2=1247H}

12.Шынжырды беріктікке  тексеру

n=

 

Беріктік қорытындысы  қамтамасыздандыру 

Fv - центрден тепкіш күш  
Ff - шынжыр тармақтарының салбырау әсерінен пайда болатын күш

Fb - білікке әсер ететін  күш

Ff-1.5-салбырау коэффицент

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

VI Бәсеңдеткіш ықшам сызбанының    бірінші кезеңі

Ықшам  сызбасы милиметрлік  қағазды масштабы 1:1 проекциясы алынады.

1. Парақ ортасынан ұзын  қабырғасына параллель горизонталь  ось сызығын жүргіземіз.

2. Вертикаль ось сызығын  орнатамыз.

3. Ln  ось сызығының  киылысқан нүктесін   δ1 δ2  бөлгіш бұрышының сызықтарынан  өткіземіз.

4. Бөлгіш сызықтарда Re қашықтығымен  кесінділерді орналастырамыз.

5. Доңғалақтарды қарапайым  түрде орнатамыз.

6. Мойынтіректерді орналастырамыз.

7. Бәсеңдеткіштің  ішкі  қабырғасын анықтаймыз.Ол үшін  айналатын бқлшегіндегі саңылауды  қалдырамыз     Х=10мм.

8 .Ішкі қабырғасынан   15 мм орналастырамыз.(Май  ұстайтын  сақинаны орналастыру үшін)

9. Жетекші  біліктің  мойынтірегінің арақашықтығы  О1=(1,4÷2,3)f

f-доңғалақтың ортасынан  1-ші мойынтіректің шектеріне  дейінгі арақашықтық.

10 .Біліктер ұзындықтарын  өлшеп анықтаңыз.

VIΙI тарау

  Жетекші біліктегі  мойынтіректерді  ұзақтыққа тексеру.

Қажетті мәліметтер:

Ft=  1319Н          

F=  862 H                                  

  f= 63   

 F= 1066 H                    

 =32.8Н*м

  =   110     

1  XZ      жазықтығы  бойынша реакцияларды  анықтаймыз.Ол  үшін әр мойынтірекке момент  теңдеуін құрастырамыз.

Xz:      My=0        My(1)=Ft*-R*=0

R=                         

    My(2)=R*+(+)=0

Rx1==

Teксеру:

R+Ft-R=1319+755-2074=0

2  УZ жазықтығы үшін  

Mx(1)=-Ry2*C1+Fr1*f1-Fa1*=0

Ry2== 253

Mx(2)=-Ry1*C1+Ft1(f1+C1)-Fa1*=0

Ry1= =1115

Тексеру: Ry2-Fr1-Ry1=862-1115+253=0

 

R1== 2354                         

  R2=796

4  Иілу моменттерін анықтаймыз.Момент  эпюрін тұрғызамыз.

1. 0≤X1≤C1  

Х1=0      М=0

Х1=С1         Mx=Ry1*X1 = 253*110=27830                                       

My=Rx2*X1 

Х1=0         Му=0

Х1=С1       My= 755*110=83050

 2  0≤X2≤f1

 Mx=-Fa+F1*X2 

Х2=0         Мх= 1066  =26490  

Х2=f1        Мх=-26490+862*63=27816                                  

My=Ft*X2

Х2=0              Му=0

Х2=f1            My= 1319*63=83097

=87.5 H*m

5. == 93 H*m

 

Подшивниктің сыртқы сақинасын  бекіту үшін стаканның осьтік ауытқуынан шамасы  болатын тіреу жасалған екінші подшипниктің сыртқы сақинасын  горизанталь орналасқан қысқыш сақина арқылы қақпақтың көлденеңшығып  тұрған артық бөлігімен бекітеміз. Қырықаяққа жанасып жатқан подшипнпктің білікке отырғызуды жеңілддету үшін қысқыш втулканың ұзындығынан біршама  кіші болатындай етіп біліктің диаметрін  ұзына бойына кішірейтеміз.

Бірінші ықшам сызбада  қабылданған ашық аралықтың шамаларын  сақтай отырып x=10 mm V=20mm және тағы басқа  корпустың барлық кіші қабырғасын сызып  шығамыз.f және c аралықтарын қолдана отырып подшипниктерді сызамыз.

Радиалды тіректік подшипниктердің  радиалды реакциялары білікке подшипниктердің  белгі салынған аралыққа сығылғын нүктелеріне  қоса берілген деп салынады.

Тісті дөңгелікті бекіту үшін бір жағынан 56 мм калың білікке, ал екінші жағынан май ұстағыш сақина тіреледі. Біліктің 40 мм-ден 35 мм-ге ауысуы тісті дөңгеліктің ішіне қарай 2-3 мм-ге ығыстырады.

Корпус қабырғасының қалыңдығы 8= мм етіп алып корпустың негізгі  элементтерінің өлшемдерін анықтаймыз. Подшипник астындағы ұяның тереңдігін анықтаймыз.

E= 1.5      T=1.5

 

 

XI тарау 

Бәсеңдеткіштің екінші ықшам сызбасы

Бірінші ықшам сызбасын әрі қарай  жалғастыру үшін біліктің сызбасын оған кигізілген бөлшектері мен бірге  сызады. Майұстағыш сақиналардың қондырылатын гайкалар мен шайбалардың, қақпақтар  мен тығыздағыштардың өлшемдерін VII тараудағы таблицадан, кілтектердің өлшемдерін VI тараудағы таблицалардан  қарап анықтайды. Біліктің  тісті  доңгелектер астындағы, подшипниктер  астындағы бөліктерінің диаметрі алдын  ала есептеулердің нәтижесіне сәйкес тағайындалады және өңдеу мен  жинаудың техникалық талаптарын ескереді.

Подшипниктердің өзара орналасуын қысым втулка және сақтандырғыш шайбасы  бар M39x1,5ұстаушы гайкамен бекітеміз.

Втулканың  қабырғасының қалыңдығы (0,1-0,15)dn деп аталады, оны 0,15*40=60 мм деп қабылдаймыз. Май ұстағыш сақинаның қатар орналасқан бөлшектері мен байланысқан, ойнақтардың радиустары 7,1 таблицадан қараймыз.

Май ұстағыш сақинаны стаканның  немесе қабырғаның көлденен қимасынан  корпустың ішіне 1-2 мм шығып тұратындай етіп орналастырады. Подшипниктерді қабырғаның қалыңдығы δст=(0,08-0,12) Д болатын стаканға орналастырамыз.

 Мұндағы Д –подшипниктің  сыртқы диаметрі.

δст=0.42*80=10 мм деп қабылдаймыз.

Подшипниктің сыртқы сақинасын  бекіту үшін стаканның осьтік ауытқуынан шамасы К=6 мм болатын тіреу жасалған. Екінші подшипниктің сыртқы сақинасын  горизанталь орналасқан  қысқыш сақина арқылы қақпақтың көлденең шығып  тұрған артық бөлігімен бекітеміз.  Қырықаяққа жанасып жатқан подшипниктің білікке отырғызуды жеңілдету үшін қысқыш втулканың ұзындығынан біршама  кіші болатындай етіп біліктің диаметрін 0.5- 1 мм ұзына бойына кішірейтеміз.

Бірінші ықшам сызбада қабылданған  ашық аралықтың  шамаларын сақтай отырып х=10мм V=20мм және тағы басқа корпустық  барлық ішкі қабырғасын сызып шығамыз. f 2 және c2 арақашықтарын қолдана отырып подшипниктерді сызамыз.

Радиалды тіректік подшипниктердің  радиалды реакциялары білікке подшиптердің белгі салынған арақашықтыққа сызылған нүктелеріне қоса берілген деп саналады.

Тісті дөңгелікті бекіту үшін бір  жағынан 

XII тарау

Кілтекті таңдап алу және беріктікке тексеру.

 

Біліктермен өлшеу бөлшектерін  қосу үшін сонымен бірге айналу моментін беру үшін призмалы кілтектерді таңдап аламыз. Кілтектерді бөлшектің отырғызылатын  диаметрі бойынша тексереміз.

1. Жетекші білік

ds=

bxd=

M1=

l=

Ϭжш=

2. Жұлдызшаны қондыру диаметрі

dδ2=

bxd=

tl=

M2=

l=lпулз=

Ϭжш=

3. Доңғалақты қондыру диаметрі

 

dк2=

bxd=

l=lпулз=

tl=

M2=

Ϭжш=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XIII тарау

Бәсеңдеткішті есептеу және сызу.

Бәсеңдеткішті екі проекцияда 1:1 масштабы бойынша штамппен және спецификациямен  сызамыз.

Бәсеңдеткішті жобалауды қайсыбір конструкциялық ерекшеліктерін көрсетеміз. Жетекші біліктің подшипниктері  жоллы стаканда қондырылған. Осьтік күші калай берілетіндігін қарастырамыз. Осьтік күш қырқыаяқтың біліктің шығы арқылы май ұстағыш сақинасы, оң жақтағы подшипниктің қақпағы  және болаттарға беріледі. Болаттардың  бәсеңдеткіш корпусына беріледі.

Жетекші біліктің подшипникті түйіні бір жағынан май ұстағыш сақинамен, екінші жағынан манжетпен тығыздалған. Жетектегі біліктің подшипниктері  де  жетекші біліктегі сиякты тығыздалған. Осьтік күш тиісті доңғалақпен  май ұстағыш сақина арқылы подшипниктің ішкі сақинасына ролик арқылы сыртқы сақинасына беріліп, әрі қарай аралық втулка подшипниктің қақпағы және болттар  арқылы бәсеңдеткіштің корпусына беріледі.

Радиалды тіректік подшипниктерді подшипниктің қақпақтармен стакандардың фланецтары арасындағы метал проклаткалары  арқылы реттейді.

Тісті іліністің жетекші біліктің стаканының флецтары мен бәсеңдеткіш  корпусының бобышкасы арасындағы, сол  сияқты жетектегі біліктің тиісті доңғалақтың  орналасуын өзгерте алатын проклаткалары  арасына қондырылған метал проклаткаларының жиынтығы арқылы реттеледі.

Ілінісуді қорғау үшін және май құю  үшін бәсеңдеткіш қақпағында терезе бар. Терезе астында жұмсақ тығыздағышы  бар қақпақпен жабылған.майдың деңгейн  көрсеткіш жезлмен тексереді. Корпуспен  қақпақтын орналасуын екі конустық штифтімен бекітеді. Бәсеңдеткішті  фундаментке резбасы M18 тор болтпен  бекітеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ХIVтарау

 Тісті доңғалақты, жұлдызшалы  подшипниктерді қондыру.

8.11 кестедегі  берілген көрсетулерге сәйкес  қондыруды тағайындаймыз.

Тісті доңғалақты СТСЭВ 144-75 бойынша H7/P6 болатын II класты жеңіл престі қондвруға сәйкес келеді.

Подшипниктердің астындағы біліктердің майын K6 бөлігінің  ауытқуымен орындаймыз, бұған ОСТ  бойынша Hп сәйкес келеді. Корпустың сыртқы сақиналарының астындағы саңылаудың ауытқуы H7, бұған ОСТ Сп сәйкес  келеді.

Қалған қондырулар 8.11 кестенің берілгендері бойынша тағайындалады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XI тарау

 Май сортын  таңдау.

 Тісті  іліністі майлау корпус ішіне  құйылған майға тиісті доңғалақты  тістің барлық ұзындығы болатындай  етіп батыру арқылы жүреді. 8.8- кестені пайдаланып V= 3.74 м/с орташа  жылдамдыққа тәуелді түрде майдың  тұтқырлығын анықтаймыз. Тұтқырлық  V50 =81.5 СТ болуы керек. 8.10 кесте бойынша ГОСТ 20799-75 бойынша U=70A индустриялды майды қабылдаймыз.

Подшипниктерді  мондаждау кезінде подшипниктің камераларға салынған пластикалық  майлау арқылы майлаймыз. Мазьдың сортын 7.15 кесте бойынша таңдаймыз солидол  маркасы УС-2.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер:

 

 

 

1.Иванов М.Н Иванов В.Р  « Детали машин» Курсовое проектирование  М. высшая школа 1975

2. Иванов М.Н «Детали  машин»  М. Высшая школа 1976

3. Черновский С.А «Проектирование  механических передач» Учебно-справочное  пособие М. 1976

4.Чернин Н.М и др «Расчет  деталей машин» Минск. Высшая  школа. 1978

5.Серікбаев Д , Тәжбаев С « Машина детальдары» Алматы. Мектеп. 1983

6.Омаров А.Ж «машина бөлшектері» оқу құралы Алматы 2003

7.Дусенов М.К «Машина  бөлшектері» пәнінен есептерді  орындауға арналған оқу әдістемелік  құрал.Орал. 2005

8.Дусенов М.К «Құрылымдар   негіздері және машина бөлшектері»  пәнінен  курстық жобаны орындауға  арналған оқу әдістемелік нұсқау. Орал.2006

9.Дусенов М.К «Машина  бөлшектері» пәнінен есептерді  орындауға арналған оқу әдістемелік  нұсқау. Орал. 2006