Болат өндірісі

Мульда  (нем. Mulde – астау) –

1)болат балқыту өндірісінде шикіқұрамды, қорытылатын шикізаттар  қосындысын мартен пешіне механикалық  әдіспен салғанда пайдаланылатын  болат, әдетте, құйма қорап, (сыйымдылығы – 0,25 – 3,3 м3);

2) шойын өндірісінде балқыған шойынды құятын қалып;

3)геологияда өлшемдері тең  немесе астау тәрізді ұзынша  келген тектоникалық ойпаңдардың  не олардың синклиналь пішіндегі  бөліктерінің жалпы аты. Бұл  термин 19 ғасырдың ортасынан бері  пайдаланылып келеді. Мульда қанаттарында  көнерек, ортасында жасырақ жыныстар  орналасады. Мульдалар синклинальдық,  отырған, толтырылған болып ажыратылады.  Мульданы құрайтын түзілімдер  әдетте шамалы дислокацияланған, астындағы тау жыныстар қат-қабаттарына  трангрессиялық түрде орналасады. Мульда біршама баяу тектоникалық  режим жағдайларында пайда болады. Мысалы, жер қыртысының геосинклинальдық  дамуының соңғы сатысында және  геосинклинальдан кейінгі даму  жағдайында жаралады. Қазақстан  жерінде түзілген ірі Мульдаларға  силур, девон және карбонда  қалыптасқан Сарыарқа мен Каспий  теңізі мульдалары жатады. Изометрлі  немесе сопақша синклиналь пішінді  тектоникалық пішіншардың немесе  олардың жекеленген бөліктерінің  жалпылама атауы. 

"АрселорМиттал Теміртау"

2012жылы болат өндірісінің көлемін  өткен жылғы деңгейде сақтап  қалуды жоспарлауда Қарағанды. 15 тамыз.  ИНТЕРФАКС-ҚАЗАҚСТАН - "АрселорМиттал  Теміртау" АҚ 2012 жылы болат өндірісінің  көлемін өткен жылғы деңгейде  сақтап қалуды жоспарлауда, деді  АҚ-ның өндіріс жөніндегі аға  директоры Виктор Адякин.  "Жағдай  кез-келген уақытта өзгеруі ықтимал.  Шойын, болат өндірісінің көлемін  өткен жылғы деңгейде сақтап  қаламыз деп ойлаймын", деді  В.Адякин әкімшілікте жиналыста.  Оның айтуынша, дүниежүзілік сату  рыногында жағдай тұрақсыз болғандықтан "АрселорМиттал Теміртау" шойын  өндірісін тоқтатып, болат өндірісін  азайтқан.  "Объективті және  субъективті себептерге орай  көптеген көрсеткіштер бойынша  өндіріс азайтылды (...) 39% - тапсырыстың  жоқтығынан. Комбинатта мамыр айында агломерациялық өндірістістегі апат салдарынан 31% шығынға ұшырадық", деді ол. 

Дегенмен В.Адякин компания  шойын мен болат өндірісінің  көлемін орындау үшін бірқатар  шаралар қолданатындығына сендірді.  Облыс әкімі Әбілғазы Құсайынов  "АрселорМиттал Теміртау" басшылығын  өндірістік көрсеткіштерді қалпына  келтіру үшін бар күшті жұмсауға  үндеді. "Сіздің компания қаланы  ұстап отырған мекеме, салық төлемдері  бюджетте елеулі пайызды құрап  отыр. Сол себепті компанияның  үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз  етуді сұраймын", деді ол. Алдында  атап өтілгендей, "АрселорМиттал  Теміртау" 2011 жылы 3 млн 684,22 мың  тонна сұйық болат өндірген. Бұл  2010 жылғы деңгейден 10,3% көп. 2011 жылы  шойын өндірісі 8,5% артқан, 3 млн 141,2 мың тоннаға дейін, көмір өндірісі  керісінше 2,3% төмендеген, 10 млн 620 мың тоннаға дейін. "АрселорМиттал  Теміртау" АҚ болат құюшы ArcelorMittal халықаралық концерн құрамына  кіреді және Қазақстанның тау-металлургия  секторындағы ірі кәсіпорын болып  табылады.

Болат құймакесегі(Слиток стальной) —илемделген  немесе қүйылған колемді болат дайындамасы. Болат қүймакесегінен кесу арқылы жеке бөлшек дайындамалар жасалып, металл кесу білдектерінде өндеу арқылы эр түрлі  тетіктер мен бүйымдар жасалады; болат  металынан қүйылған қүймакесек. 1964 ж. Қазақстан магниткасы — Қарағанды металлургия з-тында (1970 жылдан кейін Қарағанды металлургия комбинат, 1997 жылдан “Испат-Қармет”) Болат қорытатын екі мартен пеші (әрқайсысының сыйымд. 650 т), ал 1970 ж. әрқайсысының сыйымд. 300 т (іс жүзінде 350 т) үш оттекті конвертерлер іске қосылды. Конвертер цехтарының жылдық өнімд. 5,7 млн. т. Онда ауыр жүк көтеретін автомобильдердің рамаларына керекті аса берік лонжеронды Болат балқыту, Болаттың оттегісі аз және оттегісі төмен маркаларынан ақ қаңылтырлы және сортты прокат алу, сондай-ақ, электр тех. Болат алу, т.б. технологиялар игерілген.