Сертификаттау сұлбасы

Сертификаттау сұлбасы

Сертификаттау – сертификаттау жүйесінің сұлбасы  онатылғанымен жүргізіледі. Сертификаттау  сұлбасы – бұл өнімнің, қызмет көрсетудің, қызмет құрамының және сапа жүйесінің үшінші жақтың бағалануының жалғасы және құрамы. Сертификаттау жүйесінің бірнеше сұлбалары көрсетіледі.  Сұлбаны таңдау кезінде өтініш берушінің шығындары, талап етілетін деңгей дәлділігі, өнімнің нақты қолдануы және орнатуы, сынауы, өндірістің ерекшеліктері қаралады. Өнімнің сертификаттау сұлбасы ҚР-да ұсынылған, 1-кестеде көрсетілген.

Кесте 1 – Сертификаттау сұлбасы

 

Сұлбаның  реті	Сынау	Өндірісті тексеу (Сапа жүйесі)	Сертификатталған  өнімнің инспекционды бақылауы	Қолдану мерзімі, ай.	Таңбалау
1	Өнім түрін  сынау	-	-	6	жоқ
2	Өнім түрін  сынау	Өндіріс жағдайын сараптау	Сатушыдан алған өнім үлгілерін сынау	12	Барлық өнім таңбаланады.
3	Өнім түрін  сынау	Өндіріс жағдайын сараптау	Дайындаушыдан алған өнім үлгілерін сынау	12	Таңбаланады
4	Өнім түрін  сынау	Өндіріс жағдайын сараптау	Сатушыдан және дайындаушыдан алған өнім үлгілерін сынау	18	Барлық өнім таңбаланады.
5	Өнім түрін  сынау	Өндірістік  сертификаттау немесе сапа жүйесі	Сатушыдан және дайындаушыдан алған өнім үлгілерін  сынау	36	Барлық өнім таңбаланады.
6	Ұсынылған құжаттарға сәйкес декларацияны қарау	Сертификаттаудың  сапа жүйесі	Сапа жүйесінің функциясының міндетті бақылауы	36	жоқ
7	Партияларды сынау			Реализация мерзімі	жоқ
8	Әр үлгіні сынау			Орнатылмаған	Әр өнім таңбаланады
9	Ұсынылған құжаттарға сәйкес декларацияны қарау			Өнімнің жарамдық мерзімі,кем дегенде 12 ай.	жоқ
10	Ұсынылған құжаттарға сәйкес декларацияны қарау	Өндіріс жағдайын сараптау		12	жоқ

Сұлба 1 аккредиттелген сынау лабораторниясынан өнімнің типтік үлгісін сынауын жүргізуін қарастырады.

Сұлба 2 1 сұлбаға қосымша қарастырады (өнімге сертификаттау берілгеннен кейін) – сатушыдан аккредиттелген сынау лабораторниясынан үлгі сертификатталған өнім сынау жолымен алынғанын инспекционды бақылау жүргізеді. 

Сұлба 3 1 сұлбаға қосымша қарастырады (өнімге сертификаттау берілгеннен кейін) – қоймаден тұтынушыға жіберу алдында дайын өнімге аккредиттелген сынау лабораторниясынан үлгі сертификатталған өнім сынау жолымен алынғанын инспекционды бақылау жүргізеді. 

Сұлба 4 сатушадан алған сияқты дайындаушыдан да алынған сертификатталған   өнімнің сыналған үлгісін келесідей инспекционды бақылау жүргізіледі.

Сұлба 5 сатушы  және жасап шығарушыдан алған үлгiлердiң сынауларын жүзеге асыру, сонымен бiрге өндiрiс және сапа жүйесiнiң жұмыс жасауының шарттарының тұрақтылықтың бақылауына куәлiк берiлген өнiмге, өнiм және өндiрiстi сертификаттау немесе келесi ипспекциялық бақылау жүргізілген жасап шығарушының сапа жүйесiн сертификаттауының сынауларын өткiзу жолымен тұрақтанады.

Сұлба 6 аккредиттелген орган орындайтын жасап шығарушының сертификаттау сапа жүйесін қарастырады. Сертификаттың беруi үшiн өнiмдер, негiздiң қарай осы өнiмдi өндiрiске сапа жүйесiне сертификат алған шығарылған жасап шығарушысымен үшiн өтiнiш қызмет көрсете алады - қойылған талаптар өнiмнiң сәйкестiгi туралы жасап шығарушының декларациясы.

Сұлба 7 тiркелген сынау зертханасындағы жасалған өнiмнiң партия тартып алған үлгiлердiң iрiктеудi сынауын ескередi.

Сұлба 8 әр дайын үлгінісынау аккредиттелген сынау лабораториясында қарастырылады.

Сұлба 9 және 10 декларация бойынша өндіруші жағынан құжаттардың сәйкестігін қарастырады.

 

Сертификаттауда қызмет көрсетуді  жүргізу кезінде олардың спецификалық ерекшеліктерін бірнеше сұлбаларда (кесте 2.)қолданады.

Сұлба 1 қызметтiң орындаушысының ұстасының бағасын ескередi: мамандығын жетiлдiру туралы технологиялық, нормативтiк құжаттама, жұмыстың тәжiрибесi, жұмыс жағдайын, өнер-бiлiм тексерудi, қызметтiң нәтижелерiнiң iрiктеп тексеруi, ипспекциялық бақылау.

Сұлба 2  2 әдiстермен өндiрiп ала алатын қызмет көрсетуiнің процессінiң бағасы үшiн ескерiлген:

1) Технологиялық процесстерді тексеру, орындаушының шеберлігі, қызмет көрсетуі;

2. Сапа жүйесін бағалау.

1 әдiс бойынша  тексерудiң жанында бақылаушылар  және тағы басқалар атқарылатын  технологиялық үдерiстiң талаптарына  жабдық, орындаушылардың бiлiктiлiгi, жұмыстың тәртiптердi сақтауы, технологиялық құжаттаманың толықтығы, сәйкестiгі тексередi.

2 әдіспен тексеру кезінде сапа басшылығы, сапа жүйесінің элементтерге сәйкестігін, осы жүйенің эффективтілігі және т.б , сапа аймағының политикасы бақыланады.

Сұлба  3 қызмет корсету нәтижелерінің толық тексерісін қарастырады және сертификаттаудың материалдық қызметі үшін қолдануы мүмкін.

Сұлба 4 өнеркәсіптің аттестаттауын қарастырады. Бұл тексеру материальды-техникалық базадан, санитарно-гигиеникалық жағдайдан, қызмет көрсетудің сапасын және ассортиментінен, персоналдың шеберлігінен және т.б. тұрады.

Инспекционды  бақылауды социологиялық сұрау  жолымен іске асады.

Сұлба 5 оның жұмыс жасауын тұрақтылыққа сапа жүйесін сертификаттауды және келесі ипспекциялық бақылауды ескередi.

 

Кесте 2 – Қызмет көрсету сертификациясының сұлбасы

 

Сұлбаның реті	Орындаушының шеберлігін бағалау	Қызмет көрсеу процессін  бағалау	Өнеркәсіпті аттестациялау	Сапа жүйесін сертификаттау	Қызмет көрсету нәтижелерінің  таңдалған тексерісі	Инспекциондық бақылау
1	+				+	Қызмет көрсету нәтижелерін  тексеру
2		+			+	Жүйенiң жұмыс жасауын  стандарттауының тұрақтылығын бақылауы
3					+	Қызмет көрсету нәтижелерінің  таңдалған тексерісі
4			+		+	Қызмет көрсету нәтижелерінің  таңдалған тексерісі
5				+		Жүйенiң жұмыс жасауын  стандарттауының тұрақтылығын бақылауы

 

 

Кесте 3 –  ЕО елдеріндегі сертификаттау сұлбасы 

 

Жобалау	Модуль А Өндірушінің ішкі өнеркәсіптік бақылауы	Модуль В ЕО ережелері  бойынша үшінші жақты қаратумен  өнімдердің үлгілерін сынау				Модуль G Өнімді үшінші жақтын өтірік сынауы	Модуль Н Жобалау, өндіру, сынау және бақылау сапасымен  қамтамасыз ету жүйесінің бар  болуы
Өндіріс		Модуль С Сыналған үлгіге өнімнің  сәйкестігі	Модуль D Өндірісті сапамен  қамтамасыз ету жүйесінің бар болуы	Модуль Е Өнімді сынау  және бақылау сапасымен қамтамасыз ету жүйесінің бар болуы	Модуль F Өнімді үшінші жақтан сынау

 

 

Еуропа одақтарының  елдерінде сертификаттаудің аналогтық  сұлбасы қолданылады. Оларда модульді құрылым – 3 кесте және қолданудың спецификалық ерекшелігі бар. Бұл Еуропадағы сертификаттау және аккредиттеу бойынша «жаһандық концепциямен» түсіндіріледі.  ЕО дерективасы кәсіпорындағы сәйкестікті бағалау үшін тағам қауіпсіздігі бойынша анықталған модульді – дайындауда қолдануды жаздырады.  А, В, G, Н модульдерінің біреуін немесе олардың комбинациясын қолдану қауіпсіздік көрсеткіштерінің бағасының дұрысығын дәлелдейді. Егер өнім гармондалған дерективтер талаптарына жауап беретін болса, өндіруші оның арнайы белгімен СЄ таңбалануын жүзеге асырады.

Сәйкестік бағаларының  модульдері өнімдердің: жобалау және өндіріс құрылуының екі сатысында  қамтиды. Әр көрсетілген модульдер  қажет болған жағдайда нақты дерективтердің талаптарына сәйкес толықтырылуы мүмкін.Өнімнің  сәйкестігі және модульдерді қолдану қорытындысы бойынша белгіні басуы туралы өндірушінің декларациясы сапа белгісі немесе нарыққы шығуына рұқсаты болып табылмайды. Бұл ЕО саудасында еркін қолдану кепілдігі болып табылады.