Жарақаттың түрлері

Жарақаттар  туралы түсінік

• Жарақат дегеніміз ұлпаның немесе мүшенің анатомиялық бүтіндігінің бүлінуі және оған тиісті қызметінің бұзылуы.

 

Жарақаттың себептері:

 

• 1. Экзогендік факторлар - сырттан келген факторлардың әсерінен болады.
• 2. Эндогендік факторлар - іштен келген факторлардың әсерінен болады.

 

 

 

 

Экзогендік факторларға жатады:

 

• 1. Механикалық факторлар (соғылу, ауыр салмақты плитаның астында қалу, биіктен құлау).
• 2. Химикалық факторлар (қышқылдардың, улағыш заттардың әсері).
• 3. Физикалық факторлар (ыстық, суық, қысым, электр тоғының, рентген, иондаушы сәулелердің әсері).
• 4. Биологиялық факторлар (бактериялардың, вирустардың, басқа макро және микроорганизмдердің әсері)
• 5. Психикалық факторлар (қорқу, ренжу, абыржу салдарынан).

 

Жарақаттың  түрлері

 

• 1. Терінің бүтіндігінің бұзылуы бойынша жарақаттар бөлінеді: ашық және жабық жарақаттар. Ашық жарақатқа ұлпа мен ағзалардың анатомиялық тұтастығының бұзылуы жатады: жара, сынық, күйік, буынның таюы. Жабық жарақатқа - терінің сыдырылуы, сіңірдің созылуы, бұлшық еттің жаншылуы, аяқ - қолдың буыннан шығуы, сүйектің жабық сынуы.
• 2. Жедел және созылмалы жарақаттар. Жедел дегеніміз ағза ұлпасында бір сәтте қатты әсер ету нәтижесінде пайда болған зақымдану. Созылмалы дегеніміз аз күштің көп мәрте және тұрақты әсерінен пайда болған зақымдану.
• 3. Тікелей және тікелей емес жарақаттар. Тікелей жарақаттар соққы тіген жерде пайда болады. Тікелей емес ағзаның басқа жерінде пайда болған жарақақаттар.
• 4. Қайтымды және қайтымсыз жарақаттар.

 

Жарақаттардың белгілері:  

 

• Жергілікті белгілер: дененің зақымданған бөлігінің ауырсынуы, бозаруы, ісінуі, қан кетуі, қызметінің бұзылуы. Жалпы белгілер: ес-түсінен айырылуы, ыстығы көтерілуі, тамырдың нашар соғуы, артериалық қысымның төмендеуі, тыныс алудың, зат алмасуының бұзылуы және т.б.
• Жарақаттардың асқынуы: жарақаттық шок, талықсу; қансырау, қан кету; жара инфекциясы; өмірге маңызды мүшелердің қызметінің (жүрек, бүйрек, өкпе) бұзылуы.

 

Соғып алу

 

• Соғып алу—жұмсақ тіндердің бұзылуы, көбінесе құлау немесе бір нөрсеге ұрьш алу кезінде пайда болады; бұл кезде тері, ұсақ тамырлар зақымданады; тіндерде кан қүйылуы немесе жиналуы (канды ісік) пайда болады.  
  

Уақыттың  шектеулі үзігі аралығында халықтың белгілі бір тобындағы жарақаттардың жиыны жарақаттанушылық деп аталады.

Өзіндік жұмыс

 

1.Механикалық жарақаттар	А) Организмге бактериялық токсиндердің әсер етуінен пайда болады.
2.Физикалық жарақаттар	Б)Орталық  жүйке  жүйесінің элементтеріне сыртқы факторлар әсерінен болады.
3.Химиялық жарақаттар	С)Органим тіндеріне жоғары немесе төменгі температуралардыңт.б әсерінен болады.
4.Биологиялық жарақаттар	Д)Тірі тіндерге механикалық  күштің әсерінен пайда болады.
5.Психикалық жарақаттар	Е)Тіндерге химиялық заттардың , улы заттардың т.б  әсерінен туындайды.

Назарларыңызға рахмет!