Көмірсу алмасуының бұзылыстары. қантты диабет

№ 9 тақырып   КӨМІРСУ АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫ. ҚАНТТЫ ДИАБЕТ

 

1. Көмірсудың ыдырауы және сіңірілуінің бұзылуы байқалады (4)

1. + аш ішектің шырышты қабығының қабынуында
2. + фосфорлану және қайта фосфорлану үрдістерін бөгейтін уыттар әсер еткенде
3. + ішек қабырғасының қанмен қамтамасыз етілуі бұзылғанда
4. + сахараза, мальтаза, лактаза белсенділігі төмендегенде
5. липаза белсенділігі төмендегенде

2. Бауырда гликогенолиздің күшеюі байқалады (6)

1. + ОЖЖ қозғанда
2. гликогеноз кезінд
3. + ауыр дене жұмысы кезінде
4. + адреналин өндірілуі жоғарылағанда
5. + симпатикалық жүйке жүйесі белсенділенгенде
6. гипоксия кезінде
7. қызба кезінде

4. Гликоген түзілуінің төмендеуі байқалады (5)

1. + гепатоциттер бүлінгенде
2. + төртхлорлы көміртегімен уланғанда
3. + гипоксия кезінде
4. + қантты диабетте
5. + тиреотоксикозда
6. инсулиномада

5. Бауырда гликогенез гликогенолизден басым болады (1)

1. гипоксия кезінде
2. гепатиттерде
3. бауыр беріштенуінде
4. қызбада
5. + гликогеноздарда

5. Гликогеноздың  I түріне (Гирке ауруына) тән (5)

1. глюкозо-6-фосфат дегидрогеназа ферментінің тапшылығы
2. + глюкозо-6- фосфатаза ферментінің тапшылығы
3. + гепатонефромегалия
4. + гипогликемия
5. + кетоз
6. + қанда сүт қышқылының көбеюі
7. гипергликемия

6. Көмірсудың аралық алмасуының бұзылуы артық түзілуіне әкеледі (2)

1. кетондық денелердің    
2. БМҚ 
3. + лактаттың (сүт қышқылының)
4. галактозаның     
5. + пируваттың (пирожүзім қышқылының)

7. Гиперлактатацидемияның патогенезінде маңызы бар (4)

1. гликогенез күшеюінің     
2. гликогенолиз жоғарылауының    
3. + анаэробтық  гликолиз белсенділенуінің
4. + Кребс оралымында тотығудың бұзылуының
5. + В₁ витаминінің тапшылығының
6. + бауыр қызметінің бұзылуының

8. Сәйкестікті тап :

1.Жедел гипогликемияның себептері (2)        1-AB;

2.Созылмалы гипогликемияның себептері (6) 2- CDEFGH

1. ауыр дене жұмысы
2. инсулинді артық енгізу
3. инсулинома
4. көмірсулық ашығу
5. гликогеноздар
6. бүйректік диабет
7. созылмалы гепатит
8. бүйрек үсті безінің созылмалы жеткіліксіздігі

9.  Гиперинсулинизм кезіндегі гипогликемияның патогенезінде маңызы бар (4)

1. жасуша мембраналары арқылы глюкоза тасымалдануы тежелуінің
2. + жасуша мембраналары арқылы глюкоза тасымалдануы белсенділенуінің
3. + гликогеногенез белсенділенуінің
4. + гликогенолиз тежелуінің
5. глюкоза тотығуы баяулауының
6. + глюконеогенез тежелуінің

10. Гипогликемияға тән (5)

1. + тершеңдік
2. + әлсіздік            
3. + аштық сезім
4. жұмысқа қабілеттіліктің жоғарылауы 
5. + бұлшық еттік діріл
6. + қанның гипоосмиясы

11. Гипогликемиялық кома патогенезінің негізгі тізбегі (1)

1.   + мый нейрондарының көмірсулық және қажымдық «ашығуы»
2. миокардтың көмірсулық «ашығуы»
3. қанның гиперосмиясы
4. теңгерілмеген кетоацидоз
5. сүт қышқылының жиналуы

12. Глюкозурия байқалады (3)

1. + қантты диабетте
2. қантсыз диабетте
3. + Фанкони синдромында 
4. гиперлипидемияда
5. гиперлактацидемияда
6.   + бүйрек жеткіліксіздігінде

13. Эмоциялық гипергликемияның патогенезінде маңызы жоғары (1)

1. бүйректе глюкозаның кері сіңірілуі жоғарылауының
2. гликогеногенез жоғарылауының     
3. глюконеогенез тежелуінің
4. жасушамен глюкозаны пайдалану бұзылуынның
5. + гликогенолиз күшеюінің
6. глюконеогенез күшеюінің

14. Ауқаттық гипергликемияға тән (4)

1. + тамақтан соң 30 - 60 минут кейін дамиды
2. + екі сағат бойы сақталады
3. + гипергликемияның деңгейі «бүйректік межеден» жоғары емес
4. тамақтан соң екі ағаттан кейін пайда болады
5. глюкоза деңгейі 3 сағаттан соң қалпына келеді
6. + глюкозаға шыдамдылықтың бұзылуын анықтау үшін қолданылады

15. Гормондық гипергликемия пайда болады (5)

1. + глюкокортикоидтар сөлденісі жоғарылағанда    
2. + адреналин  сөлденісі жоғарылағанда
3. + глюкагон сөлденісі жоғарылағанда
4. + соматотропин сөлденісі жоғарылағанда
5. + инсулиннің тапшылығында 
6. тиреоидты гормондардың (Т₃, Т₄) тапшылығында

16. Ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздік дамиды (1)

1. қанда инсулиннің антиденелермен бөгелуінде
2. инсулин плазмалық нәруздармен берік байланысқанда
3. + Лангерганс аралшықтарының бета-жасушалары бүлінгенде
4. инсулинге қарсы гормондардың сөлденісі жоғарылағанда
5. бауыр инсулиназасының белсенділігі жоғарылағанда

17. Ұйқыбездік инсулиндік жеткіліксіздікке әкелуі мүмкін (5)

1. инсулинге антиденелер түзілуі   
2. +ұйқы безінің қан тамырларының атеросклерозы  
3. +пурин алмасуының (аллоксан жиналуы) бұзылу
4. +организмде цинк иондарының тапшылығы
5. +Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына  аутоантиденеледің түзілуі
6. +панкреатит

18. Ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздіктің патогенезінде маңызы бар (4)

1. Лангерганс аралшықтарының бета-жасушалары бүлінуінің
2. + инсулиннің нәруздармен берік байланысуының
3. + бауыр инсулиназасының белсенділігі жоғарылауының
4. +инсулиндік рецепторларов бөгелуінің
5. + қанда бос май қышқылдары көбеюінің
6. инсулин түзілуінің тектік ақауының

19. Ұйқыбезінен тыс инсулиндік жеткіліксіздік, салдары болуы мүмкін (3)

1. + қанның  протеолиздік ферменттерінің мөлшері жоғарылауының
2. ұйқы безінің өспелермен зақымдануының
3. панкреатитті бастан кешірудің
4. + инсулинге қарсы гормондардың(АКТГ, СТГ, глюкокортикоидтар)   мөлшері жоғарылауының
5. Лангерганс аралшықтарының бета-жасушаларына  аутоантиденелер түзілуінің

Ғ)   + инсулинге қарсы антиденелер түзілуінің

20. Тәуліктік диурез - 3500 мл, қанда қант мөлшері - 3,3 ммоль/л, несепте глюкоза мөлшері - 1 ммоль, несептің салыстырмалы тығыздығы– 1030.         

Сіздің тұжырымыңыз:

1. қалыпты
2. қантты дибет
3. қантсыз диабет     
4. + бүйректік глюкозурия

 

 

 

 

 

 

№ 10 тақырып.   МАЙ АЛМАСУЛАРЫНЫҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫ. СЕМІРУ

 

1. Тағам мәзірінде липидтер тапшылығы әкеледі (2) 

1. суда еритін витаминдердің гиповитаминозына
2. + алмастырылмайтын көп қанықпаған май қышқылдарының тапшылығына
3. + простагландиндер мен лейкотриендер түзілуінің бұзылуына
4. кетозға
5. семіруге

2. Ауқаттық гиперлипидемияның патогенезі байланысты (1)

1. қордан майдың көп шығуына
2. +  тағаммен майдың көп түсуіне
3. майдың қаннан тінге өтуінің тоқталуына
4. гипоальбуминемияға

Е) қанда липопротеидлипазаның төмен белсенділігіне

3. Тасымалдық гиперлипидемияның патогенезінде маңыздысы (1)

1. организмге майдың тағаммен артық түсуі
2. гипоальбуминемия
3. қанда гепарин мөлшерінің азаюы
4. + қордан майдың көп шығуы
5. майдың ішекте сіңірілуінің бұзылуы

4. Бөгелулік гиперлипидемия дамуының тетігінде маңызы бар (2)

1. + қан липопротеидлипазасының төмен белсенділігінің
2. + альбуминдер мен гепарин тапшылығының
3. майдың тағаммен артық түсуінің
4. қордан майдың көп шығуының
5. холецистокинин мен секретиннің тапшылығы

5. Гиперхиломикронемия белсенділігінің төмендеуіне байланысты болуы мүмкін (1)

1. + липопротеиндік липазаның
2. ЛХАТ-тың (лецитин – холестеринацилтрансферазаның)
3. А₂ фосфолипазының
4. ГМГ-КоА-редуктазаның (гидроксил-глютарил-КоА -ның)

6. Бауырдың майлық сіңбеленуіне септеседі (4)

1. + бауырда триацилглицериндер түзілуінің жоғарылауы
2. + бауырға липидтердің тасымалдаушы түрлері түсуінің жоғарылауы
3. +бауырда липопротеидтер түзілуінің төмендеуі
4. +бауырда май қышқылдары тотығуының төмендеуі
5. бауырда фосфолипидтер түзілуінің жоғарылауы

7. Гиперкетонемия пайда болуына септеседі (3)

1. + липолиздің белсенділенуі
2. +тіндерде кетондық денелер пайдаланылуының төмендеуі
3. +Кребс оралымында тотығудың төмендеуі
4. липогенездің белсенділенуі
5. организмдегі оң азоттық тепе-теңдік

8. Кетоздың салдарлары (4)

1. + метаболизмдік ацидоз
2. + аутоуыттану
3. + тіндік тыныстың әлсіреуі
4. газдық ацидоз
5. + гипергликемия
6. кома

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

           № 11 тақырып.   НӘРУЫЗ АЛМАСУЛАРЫНЫҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫ. АШЫҒУ

 

1. Жасушада нәруыз түзілуінің төмендеуі байланысты болуы мүмкін (4)

1. +тектік мутацияларға
2. +алмастырылмайтын амин қышқылдарының тапшылығына
3. +полисомалар мөлшерінің азаюына
4. +транскрипция және трансляция үрдістерінің бұзылуына
5. өсу жайтының артықтығына

2. Нәруыз ыдырауы күшейеді (4)

1. +қызба кезінде
2. анаболизмдік стероидтарды қабылдағанда
3. +гипоксия кезінде
4. +қатерлі өспелерде
5. +ауыр жарақаттанғанда

3. Сәйкестікке келтіріңіз:

1. оң азоттық тепе-теңдік (3)     ABE;
2. теріс азоттық тепе-теңдік (3) CDF

A) организм өсуі

B) жүктілік

C) ашығу

D) өспелік кахексия

E) нәруыз түзілуі оның ыдырау үрдісінен басым болады

F) нәруыз ыдырауы оның түзілу үрдісінен басым болады

4. Теріс азоттық тепе-теңдіктің салдарына жатады (5)

1. +организм төзімділігінің төмендеуі
2. организм төзімділігінің жоғарылауы
3. +балаларда өсудің тоқталуы
4. сыртқы ортаның зақымдаушы әсеріне организм бейімделуінің бұзылуы
5. +ішкі ағзалардың дистрофиясы
6. +гипопротеинемия