Инфекциялық аурулардың заманауи диагностикалық аспектілері. Инфектологияда зерттеулердің молекулалы-генетикалық әдістері

Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы 
 Кафедра: Биохимия, биология және микробиология

 

 

 

 

 

Реферат

Тақырыбы: Инфекциялық аурулардың заманауи диагностикалық аспектілері. Инфектологияда зерттеулердің молекулалы-генетикалық әдістері.

 

 

 

 

 

                                                    Орындаған: Әділ З.

                                                           Қабылдаған:  Асилбекова Г.К                          

                                                                     Тобы: 404 “Б”МІҚ

 

 

Шымкент 2014

                        Жұқпалы аурулардың диагностикасы:                   

• Эпидемиологиялық анамнез
• Лабораторлық тестілер
• Инструментальды әдістер.
•    Диагностикасында лабораторлық тест шартты түрде екі топқа бөлуге болады:
• Қоздырғышты тікелей анықтау – бактериоскопиялық, бактериологиялық, вирусологиялық зерттеулер.
• 2.Жанама әдіс – қоздырғыштың ағзаға ену реакциясын анықтау, серологиялық, аллергологиялық, биохимиялық зерттеулер.

Қоздырғышты тікелей анықтау әдісі.

Бактериоскопиялық (микроскопиялық) әдіс – патологиялық материалды тікелей зерттегенде қоздырғышты анықтау.

      Микробтардың  микроскопиясын боялған жұғындыда  немесе зақымдалмаған күйде («ілінген  тамшы») өткізеді. Бактериоскопиялық  зерттеуді ауыз қуысы мен аңқадан  дифтерияға күдік туғанда жұғынды  алады, менингиттерде жұлын ми  сұйықтық тұнбасын жұғынды, зәр, нәжіс, өт жұғындыларында қарапайымдылар, гельминттер мен олардың жұмыртқалары  табылады.

      Бактериологиялық әдіс – қоректік ортаға зерттелетін материал егіледі, онда қоздырғыштардың өсуі болады, оларды табу мүмкіндігін туғызады. Науқастан бактериологиялық зерттеуге алынатын материал зарарсыздалған күйді сақтаумен алынады

       Вирустық  инфекцияға күдік туғанда вирусологиялық  зерттеу жүргізіледі. Әсіресе зерттелетін  материал – мұрын жұтқыншақ  кілегейі, ал жеке инфекцияларда  жұлын ми сұйықтығы, қан, науқастың  нәжісі. Материалды зарарсыздалған, арнайы консерванты бар пробиркаға  жинайды.

Қоздырғы штарды жанама әдіспен анықтау

Серологиялық әдіс – (қан сарысуын зерттеу) инфекциялық ауруларды диагностикалау негізінде ағзаның иммунологиялық реакциялардың жауабын анықтау, микробты немесе вирусты агенттермен шақырылған.

Науқастың қан сарысуында микробтар немесе вирустар антигендеріне антиденелер анықталуы, ауруды шақырған, аурудың 7-10 күні  ерте емес, өйткені осы әдісті қолданғанда осы  кезеңде ғана антиденелер концентрациясын жоғарлап жеткілікті болады.

       Қан  сарысуында антиденелер концентрациясы  титрмен белгіленеді, максимальды  араласады сонда ғана оң реакция  шығады. Жиі агглютинация реациясын  қолданады, олардың ішінде тікелей  емес (РНГА) реакция сезімтал.

      Диагносткалық  мәліметті науқастың сарысуындағы  ізделген антиденелер ғана емес  сонымен қатар олар ауру ағымында  өршуін береді. Ағзада инфекциялық  процесс болуына арнайы антиденелер  титрінің оң динамикасы болуы, шақырылатын қоздырғыш пен, антигенде  түзілген антиденелер.

      Аллергологиялық диагностикалық  сынамалар – науқастың ағзасында инфекциялық аурулар кезінде аллергиялық өзгерістерді бейнелейді. Аллергиялық сынамалар ағзаның жеке жүйелеріне жоғары сезімталдылықты бейнелейді, ауру қоздырғышының тіршілік өнімдері мен қайта кездескенде. Диагностикалық маңыздылығын аллергиялық сынамалардың арнайылығын анықтайды.

      Аллергиялық  диагностикалық сынамаларын тері  ішіне енгізумен жүргізуге болады, әртүрлі микробтар антигендерін  немесе аллерген қоздырғыштары  мен науқас лейкоциттерін қосу  арқылы. Аллергиялық диагностикалық  сынамалар дизентерия, бруцеллезде, туляремия т.б. ауруларда қолданады.

Зоонозды жұқпалар ауруларының таралуы кез келген жұқпалар мен көптеген соматикалық аурулардан пайда болады, бірақ диагноз тек зертханалық зерттеу кезінде белгілі болады.

     Генетикалық  әдіс, полимеразды тізбек реакциясы молекулярлы-биологиялық әдістердің ішіндегі  ең сезімтал болып табылады.  
ПТР әдісі нақты уақытта жоғары сезімталдығымен, өзгешелігімен және жан- жақтылығымен  ерекшеленеді, талдау нәтижесін 3,5- 4,5 сағат ішінде алады.

санитариялық- эпидемиологиялық  сараптама орталығындағы аса қауіпті жұқпалы аурулар зертханасы  төмендегідей жоғары білікті қызмет көрсетеді: Адамдарға  зоонозды жұқпалар тобына – ( сарып, иерсиниоз, листериоз, лептоспироз, пастереллез), сонымен бірге хламидиоз, бөртпе сүзегіне зерттеу жүргізу; 
   Адамдарды иерсиниозға қарсы   бактериологиялық, серологиялық, иммунологиялық кешенді тексеру;      Адамдарды листериозға қарсы   бактериологиялық, серологиялық, иммунологиялық кешенді тексеру;  
  Сарыпқа бактериологиялық ( гемоөсіндіге қан тапсыру), серологиялық ( Хеддльсон реакциясы, Райта, Розбенгал сынама, РПГА), иммунологиялық кешенді тексеру;

        Туляремияға   бактериологиялық, серологиялық, иммунологиялық , генетикалық тексеруден өткізу; 
      Түйнемеге қарсы бактериологиялық, серологиялық, иммунологиялық , генетикалық  кешенді тексеру

Тырысқаққа  бактериологиялық,  микроскопиялық  серологиялық,  генетикалық  зерттеу, тырысқақтың қоздырғыштарын анықтауда жедел әдістің алдын ала уақыты 3-4 сағат бұрын;

   Жұқпалы аурулар қоздырғыштарының бөлінуі кезінде антибиотиктердің негізгі топтарының сезімталдығын анықтау;

      Аса қауіпті  жұқпалы аурулар тобына  қоршаған орта материалдарын ( ашық суқоймасының сулары, су бұрқағыштар, хауыздардағы тырысқақты тексеру, ошақтардағы сарыпқа материал алу: сүт, сүт өнімдері, ет, ет өнімдері, сыртқы орта, туляремияға кеміргіштер, түйнемеге ет және ет өнімдері) бактериологиялық, серологиялық  кешенді тексеру;

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиет

• Синай Г. Я., Хатеневер Л. М., Левченко Л. А. Туляремия / Под ред. проф. В. А. Любарского. — М.: Биомедгиз, 1936. — 126 с. — 3200 экз.
• Туляремийная инфекция / Под ред. Л. М. Хатеневера; Наркомздрав СССР. — М.: Медгиз, 1943. — 216 с. — 4000 экз.
• Дорофеев К. А. Туляремия животных. — М.: Сельхозгиз, 1951. — 152 с.
• Туляремия / Колл. авт.: Т. Н. Дунаева, О. С. Емельянова, И. Н. Майский, Ю. А. Мясников, Н. Г. Олсуфьев, Г. П. Руднев, Р. А. Савельева, В. С. Сильченко; Под ред. Н. Г. Олсуфьева и Г. П. Руднева. — М.: Медгиз, 1960. — 460 с. — 5000 экз. (в пер.)
• Куница Т. Н. К классификации клинических форм туляремии // Материалы III съезда врачей и провизоров Казахстана «Конкурентоспособному Казахстану – здоровую нацию». г. Астана, 18-19 октября 2007 г. Т. II - Астана, 2007. - С. 152-153.
• Домашний Доктор. Сост. В. Ф. Тулянкин, Т. И. Тулянкина. — АОЗТ «Паритет», 1997