Асқорыту ағзаларының жүйесі

                                              Ас қорыту жүйесі

1.Тәбеті: жақсы, төмен, жоғары. Қалыптан тыс әуестенушілік. Тағамға жеркенушілік (қандай)

2.Шөлдеу

3.Ауызда дәм сезіну: қышқыл, ащы, металдық, ауыздың құрғауы                                                                       4. Тамақты жұту және өңеш арқылы өтуі: бос, ауырсынумен, қиын. Қандай тағам өтпейді

 5.Қыжылдау — тамақтың түрімен және қабылдау мерзімімен байланысты, қабылдауды жеңілдетеді

 6.Кекіру: бос, қышқыл, ащы, шіріген жұмыртқа иісімен, ішкен аспен.

7.Жүректің айнуы, тамақ қабылдағанда және түріне байланысты 8.Құсу: таңертең аш қарында, тамақ қабылдағаннан кейін(бірден немесе біраз уақыт өткеннен кейін), тамақ қабылдауға байланысты: құсық массаларының сипаты (қарсаңында ішілген тамақ, отпен, кофе тәрізді, жаңа қанның жалқағымен т.б.), иісі (жағымсыз, шіріген, қышқыл, иіссіз).

9.Іштің ауырсынуы: ауырсынудың орналасуы және таралуы; тамақ ішуге байланыстылығы (тамаққа дейін, тамақтан кейін, тамақ ішкен соң қанша уақыттан кейін), аш қарындағы ауырсынулар, түнгі уақыттағы ауырсынулар. Ауырсынулар тамақ ішкеннен соң азая ма. Құсқаннан кейін ауырсыну жеңілдей ме; тағамның сипатына байланысты (ауыр, майлы, ашты т.б.), ауырсынудың сипаты (өткір, сыздап, ұстама тәрізді немесе біртіндеп өршитін), ауырсыну ұстамаларынан кейін сарғаю пайда бола ма.

10.Қасаға аймағындағы керу және ауырлық сезімі (іштің кебуі, газдардың шығуы).

11.Күйдіру, қышу, тік ішек аймағындағы ауырсынулар

12.Нәжіс: ретті, ретсіз, өздігімен немесе белгілі бір шаралар қолданғаннан кейін (клизмалар, іш жүргізетін дәрілер): іш қатулар (нәжістің шықпауы неше күн болады), іш өтулер немен байланысты, тәулігіне неше рет, жалған және ауырсынулы шақырулар (тенезмы) бола ма, нәжіс массаларының сипаты (сұйық су тәрізді, ботқа тәрізді, күріш қайнатпасы тәрізді және т.б.) нәжістің түсі, бөліндінің иісі (шырыш, қан, ірің, қортылмаған тағам қалдықтары, құрттар).

13.Тік ішектен қан кету. Геморрайдальді түйіндердің шығуы. Тік ішектің сыртқа айналуы. 
 

                        Асқорыту ағзаларының жүйесі

  Қарап көру

1.Ауыз қуысы: тіл-түсі, ылғалдығы, жабынды болуы және оның сипаттамасы, тіл сызаттары, тілдегі язвасы, ауыз қуысының шырышты қабаты, қызыл иегі, тіс-жақ аппараты, жұмсақ және қатты таңдайлары — түсі, жабындысы

2.Іш: қалпы, тыныс алуда қатысуы, симметриясы, асқазан және ішектердің перистальтикасы, коллатеральды веналар, іштің тері асты кеңейген венасына қан ағудың бағыты, іштің кіндік бойымен өлшемі асцит кезінде

  Пальпация

1.Беткейлі салыстырмалы және ориентарлі пальпация — ауырсыну аймағы, құрсақ бұлшық еттерінің қатаюы, ісікті және жарықтардың шығу түзілістері, кіндік сақинасының жағдайы, іш тік бұлшық еттерінің таралу анықталуы, құрсақтың перитонеальды тітіркену симптомы - Щеткин-Блюмберг симптомы

2.Образцов-Стражеский бойынша терең сырғанату әдісімен пальпация жасау. Барлық ішектердің және асқазан бөлімдерінің мынадай белгілер бойынша сипаттау: орналасуы, ауырсыну, өлшемдері, беткей сипаттамасы, жылжымалдығы, консистенция, шұрылдауы. «Толқынның» оң симптомы

  Перкуссия 

1.Перкуторлы дыбыстың сипаттамасы

2.Құрсақ уысында еркін сұйықтықтың болуы және шалқайып жатқандағы, бүйірмен жатқандағы, тұрғандағы деңгейі 3.Асқазан немесе ішек перфорациясы болғанда бауыр тұйықтығының болмауы 
 

                  Асқазан-ішек жолдары аурулары кезінде

1.Созылмалы қоздырғыштан кейін асқазан сөлін фракционды тексеру және сағаттық күш түсуді анықтау

2.Сөл бөлу жетіспеушілігін гистамин әдісімен және таңертеңгі әдісті инсулинмен бірге

3.Асқазан рентгеноскопиясы, «дефект» талғанда және «ниша» болса рентгенография

4.Фиброгастроскопия 

5.Қосымша холецистит, панкреатит, гепатит аурулары болса дуоденальды сұйықтықты тексеру

6.Асқазан және ұлтабардың жарасы асқазанда бауырды, ұйқы безін, ішекті функциялық тексеру