Жарнама және оның түрлері

Жарнама және оның түрлері

Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo — жар саламын) — тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу. Жарнама көпшілік ақпарат құралдары (теледидар, радио, газет, Интернет, проспектілер, плакаттар, т.б.) арқылы жүзеге асырылатын коммуникацияның ақылы түрі болып табылады. Кез келген Жарнама хабарламалық, болмаса назар аудартушылық сипатымен ерекшеленді. Жарнаманың түрлері көп: сату орнындағы Жарнама, институционалдық (жақсы пікір қалыптастыру мақсатындағы) Жарнама, хабарламалық Жарнама, сауда және көлік жүйесіндегі Жарнама, көше Жарнамасы (плакат, афиша), ауызша Жарнама, баспалық Жарнама т.б. Жарнаманың қарапайым түрлері б.з.б. пайда болды. Ежелгі Грекия мен Ежелгі Римде Жарнама хабарландыруларын ағаш тақтайларға жазып, халық көп жиналатын алаңдарда айғайлап жар салатын болған. Баспаға басылған Жарнамалар Англия мен Францияда 17 ғ-да пайда болды. Жарнама қазақ халқына да ежелден белгілі. Оның ауызша үлгілері фольклорлық әдебиетте “жарлық шашу”, “жар салу” ұғымдарымен берілген. Жарнама үлгілері “Қобыланды батыр”, “Мұңлық-Зарлық” және “Оғызнама” жырларында бар. 19 ғ-дың аяғында “Түркістан уалаяты”, “Дала уалаяты” газеттерінде саяси-экон. мәселелерге байланысты, оқу-ағарту, әдебиет және өнер-білім бойынша Жарнамалар берілген. 20 ғ-да Жарнаманың мақсаты мен мазмұны кеңейіп, икемділігі артты, Жарнама тілінің ішкі құрылымы сараланды. Нарықтық экономиканың қанат жаюына орай Қазақстанда жарнамалық қызмет түрлері сан алуан болып дамуда. Жарнама стратегиясымен айналысатын Жарнама компаниялары пайда болды. Жарнаманың бір түрі — афиша (affіcher — хабарландыру, іліп қою). Театр афишалары — спектакльдер және басқа да көңіл көтеретін шаралар туралы хабарландырулар. Афишалар театрдың алдына, көшелерге, алаңдарға және басқа да көпшілік жүретін орындарға ілінеді. Жарнама - тауарларға сұранымды қалыптастырып, ұлғайту мақсатында олардың қасиеттері мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпаратты тиімді бағытта тарату.

Жарнама берушілер – бұлар өндірушілер, бөлшек – көтерме саудагерлер, мемлекеттік емес ұйымдар және т.б.

Жарнама түрлеріне келетін болсақ , жарнаманың мынадай түрлері бар: Баспа жарнамасы-ол тек көріп, қабылдауға арналған жарнамалық – каталогтық басылымдар (каталог, проспект, буклет, плакат, листовкалар) және жарнамалық-сыйлықтық басылымдар,үстелге қоятын және қабырғаға ілінетін фирмалық күнтізбелер, іс күнделіктері, жазу кітапшалары, қалта күнтізбелері т.б. жатады.

Баспа жарнамасының мақсаты-болашақ сатып алушыларды жарнамаланған фирма тауарларымен толық таныстыру.

Баспасөздегі жарнама . Бұл-хабарландыру және шолу жарнама жариялымдары сипатында баспасөзде жарияланған әр түрлі жарнамалық материалдар(мақалалар . репортаж,шолу т.б)

Радио жарнама. Негізгі түрлері-радиохабарландырулар, радиожурналдар, радиорепортаждар, радиороликтер.

Тележарнама. Ең танымал түрлері:телеролик,телехабарландыру, жарнамалық бағдарламалар, бағдарлама арасындағы телезаставкалар.

Аудиовизуалды жарнама. Бұл-жарнамалық роликтер, жарнамалық-техникалық фильмдер, бейнефильмдер және слайдтар.

Сыртқы жарнама.Бұл-көру сезімі арқылы қабылданатын жарнама.Негізінен бұл жарнама тұтыну тауарлары үшін қолданылады.Қалың көпшілікке арналған.Оның түрлері:жарнамалық тақталар,афишалар, транспаранттар, түрлі- түсті жазбалар , электронды табло, экрандар, дүкендер сөресі,фирмалық жазулар.

Көліктегі жарнама. Бұл-автобус.троллейбус және т.б. көлік түріне орналастыратын жарнамалық мәліметтер, хабарландырулар.

Тікелей пошталық жарнама хаттар немесе хабарландыру –ақпараттық материалдардың басылымдары ретінде жіберу.

Жарнама сувенирлері-фирма қызметін таныту үшін қолданылатын фирмалық сувенирлер, сериялық сувенирлік заттар, сыйлықтар, фирмалық орамалар.

Компьютерленген жарнама. Жарнаманың бұл түрі шет елде жақсы дамыған. Ол компьютерлендірілген ақпарат және кабелді теледидиар арқылы жүргізілетін жарнама.

Интернет арқылы жарнама. Өзінің жеделдігіне, қайталануына және таратылуының ауқымдылығына байланысты баспасөздегі жарнаманың ең тиімді құралы болып табылады. Жалпылама сұраныстағы тауарлар мен қызметтер үшін радио және тележарнама тиімді болып табылады.

Тележарнама-жарнаманың ең қымбат түрі, әрі оның бағасы әр кезде өсіп тұрады.Жарнама тәсілінің ең қарапайым түрі-жарнама хабарларын поштамен тарату.Газет пен журналдағы жарнаманың құны оның көлемімен есептелінеді.Ұлттық компаниялардың тауарды нарыққа шығару саясатының қаржылық мүмкіндіктері мен маркетингтік мақсаттарға қатысты өзіндік ерекшеліктері бар.

Қазір 2 командадан 2 білім алушы ортаға шақырылады. Оларға келесідей тапсырма ұсынылады. Берілген үлестірмелі материалдар арқылы берілген суреттерге жарнама жасауы қажет.