Маркетингтік коммуникациялар курстық жұмыс

Маркетингтік коммуникациялар  курстық жұмыс

  
1.1. Маркетингтік коммуникация түсінігі мен түрлері  
Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы тауарлар мен кызметтерді иелену жеткіліксіз, ол үшін тұтынушылардың осы тауарлардан алатын пайдасын олардың санасына жеткізе білу керек. Бәсекенің күшеюі мен нарықтың тауарлармен толығуына байланысты қазіргі кезде маркетингтік коммуникацияның (МК) рөлі мен маңыздылығы өсуде.  
 
 

 
 
Мазмұны 

 
1.1. Маркетингтік коммуникация түсінігі  мен түрлері  
Сату көлемін ұлғайту және пайда табу үшін сапалы 
Маркетингтік коммушкация- тұтынушыларға ықпал ету мақсатында тауарлар мен 
Маркетингтік коммуникацияның мынадай түрлері бар:  
■ жарнама;  
■ өткізуді ынталандыру;  
■ жеке (дербес, персональные) сату;  
■ қоғаммен байланыс - паблик 
Тауардың сырт пішіні, оның түрі, түсі, буып-түюі, орауы 
Коммуникациялардың жеке және жеке емес арналары бар. Жеке 
Жылжытудың түрлі нысандарын таңдауға тауардың түрі, жылжыту стратегиясы, 
Тұтыну тауарларын жылжытудың ең тиімді түрі -жарнама болып 
Жылжыту бағдарламасының стратегиясы компанияның алға қозғау (Push strategy) 
Тұтынушылардың тауар туралы мағлұматы мен білімін арттыруда жарнама 
Тауарды нарыққа шығару кезеңіндегі жылжытудың ең тиімді құралдары 
Соңғы жылдары коммуникацияның дамуында кейбір өзгерістер болып өтті. 
Кейбір елдердің заңдары бойьшша сатушылар тұтынушыларды алалауға немесе 
1.2 Жарнама, оның мәні, функциясы, рөлі мен мағынасы 
Тауарды нарыққа жылжыту жүйесіндегі маркетингтің классикалық тұжырымдамасында жарнаманы 
Жарнаманың мәні оның қоғамдағы алатын қоғамдық, экономикалық, маркетингтік 
Жарнаманың қоғамдық рөлі оның адамдардың санасы, көзқарасы, пікірлері 
Жарнама сұраныс пен ұсыныс жасауға, бәсекенің пайда болуына, 
Жарнама тек өнім туралы ақпарат беріп қана қоймай, 
Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының 
Бастапқыда жарнаманың даму орталығы Ұлыбритания болды, кейіннен әлемдегі 
Халықаралық жарнама ассоциациясының көптеген елде жүргізген зерттеулері бойынша 
Сонымен қатар жарнама экономика, мәдениет және өнердің бір 
Журналистика, кинематография, графика, көркем сурет тәсілдерін және түс, 
Жарнама - көптеген білім шеңберлерін қамтитын қоғамның күрделі 
Жарнама дегеніміз - қаржылаңдыру көзі анық көрсетілген, БАҚ 
Жарнама аудиторияға екі тәсілмен беріледі:  
— жарнама беруші жарнаманы өзі дайындап, содан кейін 
- жарнама беруші жарнама мақсатын атап көрсетіп, жарнама 
«Gallup Media Asia» деректері бойьшша, 2002 жылы қазақстандық 
Әлемнің ең ірі жарнама берушілерінің тізімінде «Procter & 
Жергілікті өндірушілердің көбі ақшалай қаражаттың жетіспеушілігіне байланысты жарнама 
Жарнама берушілер - бұлар өндірушілер, бөлшеккөтерме саудагерлер, мемлекеттік 
Жарнама агенттіктері - жарнама қызметін ұсынатын делдалдар. Олардың 
Көрсетілетін қызмет көлеміне байланысты жарнама агенттіктері әмбебап және 
Әмбебап жарнама агенттігі ақпарат және жариама қызметінің барлық 
Мамандандырылған жарнама агенттігі жарнама қызметінің белгілі бір түрін 
Шығармашылық шеберханалар жарнаманың ерекше көркем тұжырымдамаларын жасап, ол 
Жарнама уақытына ие болушы фирмалар алдын ала үлкен 
Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің мәліметтері бойынша жарнама қызметінің 
Жарнама агенттіктердің барлық түрлері өздерінің пайдасын бұқаралық ақпарат 
Жарнама құралдары - жарнама таратушылардың жиынтығы. Бес түрлі 
Қазіргі қоғамда жарнама туралы адамдарда әр түрлі пікірлер 
60-шы жылдары Америка кинотеатрларында мынадай эксперимент жүргізілді. Кино 
Жарнаманы жақтаушылар оның бәсекені дамытатынын, сұранысты арттыратынын, тұтынушыларды 
Алайда кейбір жекелеген фирмалар жарнама науқанын жүргізгенде, заттың 
Қазақстандағы жарнама қызметі «Жарнама тралы» Заңмен реттеледі (47).  
Жарнама қызметін жоспарлау  
Жарнаманы жоспарлау процесі  
■ мақсатты аудиторияны таңдау;  
■ жарнама мақсатын анықтау;  
■ хабарлаудың стратегиясы мен тактикасын әзірлеу;  
■ жарнама құралдарын таңдау;  
■ жарнама тиімділігін бағалау.  
Максатты аудиторияны табу  
Жарнаманың максаттарын анықтау  
Жарнама бюджетін анықтау  
Жарнама стратегиясын әзірлеу  
Жарнама күралдарын таңдау  
Жарнама тиімділігін бағалау  
27-сурет. Жарнаманы жоспарлау процесі10-тарау. Маркетингтік коммуникациялар  
Кең аудиторияға арналған жарнама әрқашан тиімді бола бермейді, 
Жарнама мақсаты - мақсатты аудиторияға бағытталған ақпараттың нәтижесінде 
Сендіруші жарнаманың маңызы таңдаулы сұраныс үшін болатын бәсекелестік 
Жарнама берушілер жарнаманың мақсаты тауардың немесе қызметтің сату 
Жарнама стратегиясы жарнама үндеуін жасау мен тарату құралдарын 
Жарнамалық хабар - компанияның өз хабарламаларында не айтылатындығын 
Жарнамалық сөз мәнері (слоганы), (жарнамалық үран) -тауар сапасын, 
Жарнаманы тұтынушылар жақсы түсінуі үшін ол мынадай талаптарға 
- жарнама науқаны кезеңінде жарнама тақырыбы 
- жарнама жиі қайталанса, тез жатталады 
Жарнаманың ең маңызды мақсаттарының бірі - оның есте 
Жарнама мақсаттарына жетуде жарнама мәтінінің (сце-нарий), ұсыну түрі 
Жарнама мәтінінің мазмұны АЮА (attention - назар, interest 
Үндеулерді таратуға бағытталған шығармашылық тәсілдер:  
1. Сауда маркасының нарықтағы позициясына шоғыр-лану. 
2. Жарнамалық үндеу сатып алушының талғамына 
3. Тауарды қолданудың  
4. Жарнамаланатын тауар мен бәсекелестердің 
5. Үндеу идеясы  
Жарнама үндеуі тауар артыкшылығын атап көрсетуі, шынайы болуы, 
Жарнаманың тигізетін әсері оның артықшылықтарымен қатар, тұтынушылардың сана-сезіміне 
Жарнама үндеуін жасау стильдері:  
1. Натураға қарап жасау. Мысалы: Әдеттегі 
2. Фантазия (қиял) - тауар туралы 
3. Көңіл-күй мен бейне. Тауар айналасында 
4. Юшештер мен  
5. Тауарларды жариялау.  
6. Әзіл-оспақты пайдалану.  
7. Символикалық кейіпкерлер.  
8. Тарихи әңгіме ретіндегі жарнама жанры 
9. Музыка. Тауарды 
10. Ғылыми дәлелдер. Tic  
Жарнаманың мазмүны кәсіптік, ресми, әдеби, ауызекі сарынды деп 
Түс туралы шешім де жарнаманың тиімділігіне тікелей әсер 
Баспасөз беттеріндегі жарнаманың иллюстрациясы, тақы-рыбы және негізгі мәтіні 
Жарнама түрлері мен құралдары, оларды таңдау  
Тұтынушыға жарнама әр түрлі құралдар арқылы жетеді. Жарнама 
1. Мақсаттық белгіленуіне қарай:  
■ тауарлар мен қызметтер жарнамасы;  
■ идея-ойлар жарнамасы;  
■ пайда алу үшін бағытталған коммерциялық 
■ пайда алуды көздемейтін коммерциялық емес 
2. Мақсатты бағытына сәйкес жарнама типтері. 1) 
Имидж жарнаманың негізгі мақсаты - адамдар санасында тауардың 
3. Практикалық мақсаттар үшін ең ыңғайлысы - өткізу 
Баспа жарнамасы - ол тек көріп, қабылдауға арналған 
Баспасөздегі жарнама. Бүл - хабарландыру және шолу-жарнама жарияланымдары 
Радиожарнама. Негізгі түрлері - радиохабарландырулар, радиожурналдар, радиорепортаждар, радиороликтер.  
Тележарнама. Ең танымал түрлері: телеролик, телехабар-ландыру, жарнамалық бағдарламалар, 
Аудиовизуалды жарнама. Бұл - жарнамалық роликтер, жарнамалық-техникалық фильмдер, 
Сыргқы жарнама. Бұл - көру сезімі арқылы қабылданатын 
Көліктегі жарнама. Бұл - автобус, троллейбус және тағы 
Тікелей попггалық жарнама - жарнамалық хабарларды тұтынушы мекен-жайына 
Жарнама сувенирлері - фирма қызметін таныту үшін қолданылатын 
Компьютерлендірілген жарнама. Жарнаманың бұл түрі шетелде жақсы дамыған. 
Ингернет арқылы жарнама. Өзінің жеделдігіне, қайта-лануына және таратылуының 
Жалпылама сұраныстағы тауарлар мен қызметтер үшін радио және 
Тележарнама - жарнаманың ең қымбат түрі және оның 
Жарнама тәсілінің ең қарапайым түрі - жарнама хабар-ларын 
Газет пен журналдағы жарнаманың құны оның бетте-ріндегі қолданылған 
Үлттық компаниялардың тауарды нарыққа жылжыту саясатының қаржылық мүмкіндіктері 
25-кесте  
Қазақстаңдық компаниялардың коммуникация түрлері бойынша шығьгядарьшың құрылымы  
Компаниялар Коммуникаиияға кеткен шығындардың барлық жиынтыққа шаққандағы үлесі, 
Жарнама Өткізуді ынталаныдру ■ с* Көрмелер және тағы 
«Алматы шайы» 77 14 5 4 58 2 
«Рахат» 82 - - 18 74 12 - 
«Беккдэ және К°» 55 5 10 30 5 
«Бахус» 51 30 9 10 94 5 - 
*Компанияның 2002 ж. мәліметтері бойынша  
** «Gallup Medja Asia» компаниясының 2002 ж. прайс-парақтары 
25-кестед? қазақстандық компаниялардың коммуникация түрлеріне жүмсалған шығындарының көп 
Жарнама құралдарын таңдау процесі мынадай бірнеше кезеңдерден түрады: 
Қамту ауқымы - берілген уақыт аралығында жарнама науқанымен 
ЖББ-ны басқа журналдармен салыстыру негізінде олардың ішіндегі ең 
Жарнаманың әсер ету күші - жарнаманың тұтынушыға әсер 
Жарнама маманы жарнама құралының ең тиімдісін таңдап алуы 
Аудитория өлшемі мынадай жолдармен анықталады:  
а) БАҚ бойынша қамтылатын адамдар саны;  
ә) жарнама құралдары мен тұтынушылардың байланыс саны;  
б) тиімді аудитория - жарнама құралдарымен байланыста болған 
Жарнама бағасы Бж (мың адамға) мына жолмен есептеледі:  
Мұндағы: Шж— жарнамаға кеткен жалпы шығындар; A -басылым 
«Крестьянка» журналында жарияланған әр түрлі хабар-ландырудың бір беті 
Жарнама бағасын есептеген кезде пайдасыз аудиторияны есепке алу 
Республикалық радио мен теледидарда жарнама бағасың есептеуде секундтар 
«OPT Евразия», «КТК», «Рахат», «31 канал» телеарна-лары сұранысты 
Ең жақсы уақытта (prime time) эфирге шығатын бағдарламалар 
Республикадағы үздік радиоарналар - «Радио 31», «Шахар», «Европа 
Жарнама жеткізушілері - бұл жарнаманың әр түрін тарататын 
Жарнаманың әсер ету күші аудиторияның құрамына және басылым 
БАҚ-та қолданатын график жөнівдегі шешімдер. Ол үш тұрде 
Өнімді жылжыту бюджетін есептеу әдістері  
Маркетинг бюджеті - маркетинг жоспарының табыс, шығын және 
Ресн^бйикамыздың жарнама агештіктері өз қызметінде кәсіпкерлердің қаржылық мүмкіндіктері 
Тәжірибеде маркетингтік бюджетті анықтаудың әр түрлі әдістері пайдаланылады, 
1. Мүмкіндіктерге орай  
Бүл әдістің кемшіліктері:  
• тауарды нарықта жылжытуға жеткілікті назар 
• фирманың мақсаттары  
• жылжыту мақсаттарына  
2. Өсім әдісі. Бюджет алдыңғы откен мезгілдердегі 
Бүл әдістің артықшылықтары:  
• өсімді анықтау жеңілдігі;  
• бүрын болған жетістіктерді және келешекте 
Оның кемшіліктері:  
• бюджет мөлшері мақсатпен байланыстырылмайды;  
• оны анықтауда интуицияның рөлі зор.  
3. Бәсекелестермен тсңдестік (паритет)  
Әдістің артықшылықтары:  
• бұл нарыққа бейімделген әдіс;  
• жылжыту шығындаръшың нақты шектерін анықтайды.  
Кемшіліктері:  
• бәсекелестің ізін басу әдісі;  
• бәсекелестердің маркетинг шығындарын анықтаудың қиындығы;  
• салыстыруға алынған бәсекелестер бюджетінің тиімді 
4. «Сатудан түсетін үлес». Ең танымал 
Артықшылықтары:  
• қарапайымдылығы;  
• өткізу көлемі мен 
Кемшіліктері:  
• мақсаттармен байланыстың болмауы;  
• өткізу көлемі азайған жағдайда маркетингке 
5. «Мақсатгар мен міядеттер» әщсі нақты 
Әдістің артықшылықтары:  
• шығындардың мақсат пен міндетке сәйкес 
• кәсіпорынның табысты  
Кемшіліктері:  
• нақты мақсаттарды белгілеу қиындығы;  
• есептеуді жузеге  
6. Инвестиция қайтарымдылығы. Маркетингтің әр түрлі шараларына кеткен 
Тәжірибеде осы көрсетілген әдістердің біреуі ғана қолдануы мүмкін. 
Жарнама бюджетін жоспарлауда мынадай факторлар ескеріледі:  
1. ТӨЦ-тің кезеңі. Танымал тауарлармен салыстырғанда 
2. Сату көлемі жоғары үлесті қамтитын 
3. Жарнама және 
4. Тауарлардың біртектілігі. Өзінің тауарлық категория-сында 
5. Компанияның  
6. Бюджеттің мөлшері  
Тәжірибеде АҚШ, Үлыбритания, ФРГ кәсіпкерлерінің 80 пайызы «сатудан 
Жарнаманьщ экономикалық тиімділігі  
Жарнама науқанын өткізбей түрып және оны өткізгеннен кейін, 
I. Тиімд ілікті бағалаудың коммуниктавтік әдісінің түрлері:  
1. Тікелей бағалау. Бір топ тұтынушыларға 
2. Қоржынды  
3. Зертханалық. Арнайы құралдарды пайдалану арқылы 
4. Нарықты тестілеу. Нарықты арнайы тестілеу 
Жарнаманың есте сақталуын және оңай танылуын тест жүргізу 
Алғашқы екі әдіс жарнама жасау алдында жиі қолданылады.  
II. Жарнаманың психологиялық тұрғыдан тиімділігі нарық үлесі (Үн), 
III. Жарнаманың коммерциялық тиімділігін бағалау әдістері сандық әдістер 
1. Жарнама шараларына дейінгі 
2. Экспериментальды әдісті қолдану үшін бірнеше сынақ 
IV Жарнама тиімділігін мынадай сандық тұрғыдан бағалауға болады: 
Мұндағы: Аг - жарнама шыққаннан кейінгі тауар айналымы;  
Аі - жарнама жүргізгенге дейінгі тауар айналымы.  
Жарнама науқанының тиімділігін зерттеу өте қиын. Жарнамадан басқа 
Өгкізуді ынталандыру, оның түрлері және құралдары  
Өгкізуді ынталандыру - тауарлар мен қызметтерді сатуды ынталандыратын 
Жарнамаға қарағанда, өткізуді ынталандыру - нарыққа қысқа мерзімді 
Экономикалық әдебиеттерде оның синонимі ретінде өткізуді қолдау, сейлз 
Өткізуді ынталандыру әдістеріне мыналар жатады:  
■ өзінің сауда қызметкерлерін ынталандыру;  
■ делдалдарды ынталандыру;  
■ тұтынушыларды ынталандыру.  
Сауда қызметкерлерін ынталандыру олардың жұмыс сапасын және кәсіптік 
Делдалдарды ынталандыру мыналардан түрады:  
• тауарларды тегін беру;  
• арнайы жеңілдіктер;  
• өткізуді ұйымдастыру бойынша байқаулар;  
• ақпаратпен қамтамасыз ету және 
• бірлесіп жарнама жүргізу.  
Тауарды өткізуде түпкі тұтынушыларды ынталандыру маңызды орын алады, 
Сыйақылар — бұл тұтынушыға белгілі бір тауарды сагып 
Купондар - тауарларды сатып алған кезде берілетін жеңілдіктер 
Жеңілдіктер - түрақты клиеңттердің тауарды қайтадан сатып алуын 
Байқаулар - сыйлық таратуды көздейді, жастар немесе аға 
Несие - тауар сатып алушыға несиеге беріледі. Ол 
Тауарды таныстыру рәсімі (презентации) ~ тауарды пайдаланудың нүсқауларын 
Ақшаны қайтару кепілдігі. Тауар сапасына тұтыну-шылардың көңілі толмаса, 
Тауар орамасы - сатып алғаннан кейін басқа мақсаттарға 
Лотереялар мен сыйлықтар. «Coca-Cola» сусындарының бөтелке қақпақтарында сыйлықтар 
Тегін үлгілер. Тұтынушыны қызықтыру ^шін ақысыз ұсынылатын жаңа 
Ынталандыру науқанын бастау алдында оның жоспары қүрылады. Ол 
Өткізуді ынталандырудың тұжырымдамасы өзінің сауда қызметкерлерінің, сауда саласының 
Өткізуді ынталандыру шарттары - бұл делдалға немесе сатып 
Өткізуді ынталандырудың мерзімі жиі немесе қысқа болады, кейде 
Жеке сату және оның қызметтері  
Жеке сату - тауарды сату мақсатында тұтынушылармен жеке-дара 
Ол - сауда қызметкерлерінің, коммивояжерлердің, агенттердің сатып алушылармен 
Бүл коммуникация түрінің басты артықшылығы - сауда қызметкері 
Сауда қызметкері сатып алушыға тікелей ықпал етіп, тапсырыс 
Бірақ жеке сатудың бір тұтынушыға келетін шығындары жарнама 
Тауарларды сату процесі мынадай кезеңдерден түрады:  
• әлуетті клиенттерді іздеу;  
• оларды жіктеу;  
• тауарды таныстыру рәсімін өткізу;  
• сату;  
• сатудан кейінгі шаралар.  
Әлуетті клиенттерді іздеу - жаңа клиенттерді көбейтудің толассыз 
Клиенттерді жіктеудің мәні үлкен, өйткені келешегі жоқ клиентгер 
Тауармен таныстыру рәсімін өткізу - бұл сату процесінің 
Сатудан кейінгі қызмет - бұл сервис, кепілдік және 
Сауда қызметкерлері мынадай міндеттерді атқарады:  
• Әлуетті клиенттерді айқындау, олардың 
• Клиенттерге қызмет 
• Фирма үшін тұтынушы қажеттіліктері 
Сауда өкілдері тұтынушының қажеттіліктерін жақсы біліп, оларға өзара 
Сауда өкілдерінің мьшадай түрлері бар:  
1. Сатушы-кеңесші. Олардың 
2. Тапсырыс алушылар. Мұндай мамандар фирма өніміне 
3. Тапсырыс қабылдаушылар. Олардың міндеті - 
4. Ірі компанияларға арналған маркетинг бригадасы. Бүл өкілдердің 
5. Телемаркетинг. Көптеген өнеркәсіптік фирмалар өзінің сауда  
Жеке сатуға сонымен  
қазақстандық нарықта косметика, медициналық дәрі-дәрмектер сатуда кең қолданыс 
Паблик рилейшнз, оның түрлері мен әдістері  
Паблик рилейшнз (PR) - бұл ұйым мен қоғам 
Қысқаша айтканда, ол - фирманың жағымды бейнесін құру 
Паблик рилейшнз қызметтеріне мыналар жатады:  
• көпшілікке өзі туралы жағымды 
• оның ой-пікіріне ықпал ету;  
• ұйымның жақсы бет-бейнесін құру, 
• ұйымның жұмысына қызметкерлердің жауапкершілі-гін 
Паблик рилейшнз түрлері:  
• паблисити (үгіт-насихат);  
• демеушілік;  
• фирмалық стиль. Паблик рилейшнз 
• БАҚ-пен байланыс. Баспасөздерде мақалалар 
• Баспасөз-конференцияларын ұйымдастыру. Баспасөз-конференциясы - 
• Баспа өнімдері (бланктер, визиткалар, 
• Кино және фотоқұралдар (деректі 
• Сөз сөйлеу. Ресми жиналыстар, 
• Жарнама. Жақсы жарнама 
• Тауарды таныстыру рәсімін өткізу;  
• Демеушілік;  
• Мүдделерді алға жылжыту (лоббирование). 
• Фирмалық стиль.  
Демеушілік - бұл маркетингтік коммуникациялық мақсаттарды жүзеге асыру 
Демеушіліктің көздейтін мақсаттары:  
• Кәсіпорынның нарықта танылуы және 
• Кәсіпорын және оның тауарының 
• Демеушінің нарыққа ұсынған тауарына 
Фирмалық стиль - ол тек фирма мен оның 
Фирмалық стиль мынадай элементтерден түрады:  
• Тауар белгісі. Мысалы, «Marlboro» 
• Логотип - фирманың ерекше 
• Фирмалық үран,  
• Фирмалық блок - белгі 
• Бірыңғай стиль;  
• Фирмалық түс немесе түстер 
• Шрифтердің фирмалық жиынтығы;  
• Фирмалық константалар (формат, мәтін 
• Бірыңғай музыка.  
Сонымен қатар фирмалық стиль қызметкерлердің ерекше жұмыс киімін 
Брендинг - бәсекелес тауарлар арасындағы белгілі бір тауар 
Кез келген тауар белгісі бренд деп атала алмайды, 
Паблик рилейшнз маманьшың қызметгеріне мыналар жатады:  
• Фирманың және 
• Басшылардың сөйлейтін сөздері мен 
• Баспасөз хабарламасын жазу, оларды 
• Газет,  
• Экскурсия,  
• Қайырымдылық шараларын және қонақтарды 
• Паблик рилейшнз компаниясының жоспарын 
• Қоғамдық пікірді, әлеуметтік зерттеуді 
айналысады.  
Баспасөз-хабарламасы (пресс-релиз) - көрмелерде, презентацияларда, қайырымдылық акцияларында баспасөз 
Паблик рилейшнзтің болашақта даму бағыттары - ком-пания беделін, 
Бедел (репутация) - компания табыстарының өсуіне тікелей әсер 
Теріс ниетті паблик рилейшнз деп - фирма тауары 
Коммуникация түрлеріне жәрмеңкелер мен көрмелерді де жатқызады. Жәрмеңкенің 
Көрмелер - тауарды халық алдында көрсету, оған дегеи 
Тауардың көрмеде пайда болуын ықтимал клиенттердің назарын аудару 
Өнім түрлеріне қарай жәрмеңкелер мен көрмелер әмбебап және 
Өндірушінің (экспоненттің) көрмеге мынадай мақсат-тармен қатысуы мүмкін:  
• жаңа нарықтармен танысу;  
• тауардың бәсекеге қабілеттілігін тексеру;  
• тәжірибе алмасу;  
• бәсекелестермен танысу;  
• өткізуді ұлғайту;  
• экспорт мүмкіндігі туралы мәлімет 
• нарықты шолу, 
• қажетті тауарларды іздеу;  
• баға мен баға белгілеу 
• жаңа тауарларды  
• іскерлік байланыстарды кеңейту және 
• келісім-шарт жасасу.  
Өндіріске арналған тауарлардың арнайы көрмесінде тұтынушы тауарларға қарағанда, 
Қазақстанда «Атакент» қазақстандық іскерлік ынтымақ-тастықтың жанында «Атакент-Экспо»