Шешендік сөздер

                                                                

 

 

 

 

                                                                        Шешендік сөздер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                             Шешендік сөздер

 

                                                                                                

                                    

Тапқыр сөздер                   өткір көңілге қонымды            ауыздан ауызға көшіп сақталған              дауларға байланысты туған

 

                                                                                                   Айтушылар

                                                                                                                                                                                                                                  

Билер                                                                                                                           Шешендер

                          ауызекі түрде

Бізге                                                   жеткен

                         өзгерістермен

                                                               Шешендік сөздердің

                                                            бейнелейтіні

 

                                                                                                                    

Халықтың ақыл-ойы                                             Халықтың арман-тілегі                         байтан кешкен оқиғалары

 

 

 

Шешендік  сөздер – қоғам өміріне, табиғат құбылыстарына байланысты терең ой, бейнелі шебер тілмен айтылған халық шығармасы, тапқырлық сөздер мен тұжырымдар; қазақ ауыз әдебиетіндегі шағын көлемдегі дидактикалық жанр. Жанр мазмұнына қарай шешендік арнау, шешендік толғау, шешендік дау болып үш салаға бөлінеді. Даудың әрқайсысы бірнешеге (жер, жесір, құн, мал, ар даулары) жіктеледі. Шешендік арнау бата, тілек, әзіл-сын, көңіл айту, естірту, т.б. нұсқалардан тұрады. Шешендік толғауға қоғам, заманға байланысты тағылым-тәрбиелік мәні бар тақпақ, термелер жатады. Ал шешендік дауларда сол қоғамға тән қылмыстық, азаматтық істерді шешуге қатысты шешендік, тапқырлық сөздер, ұйғарымдар бейнеленеді. Шешендік сөздер мазмұны мен құрылысы жағынан мақал-мәтелге, аңыз-әңгімелерге, толғауларға, айтыстарға жақын.