Давлати Темуриён

Автор работы: Пользователь скрыл имя, 04 Ноября 2013 в 15:43, реферат

Краткое описание

Темур ( ё Терурланг) соли 1336 дар ќабилаи Барлос Дар Хољаилѓор дуртар аз Шањрисабз ба дунё омадааст.Падараш Тараѓайбањодур мебошад. Ў дар муддати кутоњ ќабилаи Барлосро мутањид намуда бо њокими Балх Амир Њусайн бар зидди хонњои муѓул муборизаро оѓоз менамояд. Онњо соли 1360 Мовароуннањро забт мекунанд ва соли 1362 башад, темур дар пояш тир хурда захми мешавад ва як умр ланг мемонад аз ин сабаб ўро боз, Темурланг низ меноманд.

Прикрепленные файлы: 1 файл

Давлати+Темуриён.docx

— 49.20 Кб (Скачать документ)

 



 

Вазорати  маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Донишкадаи  тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон

Ба  номи Саидмумин Раҳимов.

 

 

 

 

 

 

           

 

 

 

 Мавзуъ: Давлати Темериён

 

 

 

              Иҷрокунанда: Донишҷўи курси 1 Зарифбеков Артур

 

 

            Қабулкунанда: Муаллими калони кафедраи

                                        Таърихи халқи тоҷик    _____________________________

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Душанбе – 2013

 

 

 

ДАВЛАТИ ТЕМУРИЁН

 

Темур ( ё Терурланг) соли 1336 дар  ќабилаи Барлос Дар Хољаилѓор  дуртар аз Шањрисабз ба дунё омадааст.Падараш  Тараѓайбањодур мебошад. Ў дар муддати  кутоњ ќабилаи Барлосро мутањид  намуда бо њокими Балх Амир Њусайн бар  зидди хонњои муѓул муборизаро оѓоз менамояд. Онњо соли 1360 Мовароуннањро  забт мекунанд ва соли 1362 башад, темур  дар пояш тир хурда захми мешавад  ва як умр ланг мемонад аз ин сабаб  ўро боз, Темурланг низ меноманд.

  Темур дар зарфи 35 соли ҳукмронияш давлатҳои зиёдро забт карда, империяи бузургеро ташкил дод. Баъд аз вафоти ӯ авлодаш дар тӯли якчанд сол барои ҳокимият дар байни худ мухолифат карданд. Темур ҳанӯз дар вақти зинда буданаш давлаташро дар байни писаронаш - Ҷаҳонгир, Умаршайх, Мироншоҳ ва Шоҳрух ва набераҳояш Муҳаммадсултон, Пирмуҳаммад, Иброҳим ва Улуғбек тақсим карда буд.

Баъди вафоти Темур мӯҳлати зиёде нагузашта буд, ки аксарияти Темуриён худро мустақил эълон карданд. Писари Мироншоҳ ва набераи Темур ҳокимиТошкант, Халилсултон бо тезӣ лашкар ғун карда, ба тарафи шаҳри Самарқанд раҳсипор шуд. Писари Ҷаҳонгир ва набераи Темур Пирмуҳаммад, ки ӯро Темур ҷонишини худ эълон карда буд, низ азми забти Самарқандро кард. Лекин Пирмуҳаммад пештар омада, пойтахти давлати Темуриён - шаҳри Самаркандро соҳиб шуд. Пирмуҳаммад аз тарафи шахси номаълум баъди чанде ба қатл расид.

Ба мубориза барои ҳокимият дар давлати Темуриён натанҳо аъзоёни ин сулола, балки намояндагони сулолаҳое, ки Темур аз ҳокимият маҳрум карда буд, илова шуданд. Барои ҳамин Темуриҳо маҷбур буданд, ки хдм ба муқобили онҳо ва ҳам ба муқобили ҳамдигар мубориза баранд. Дар Ғарб ва Шимолу Ғарби Эрон намояндагони сулолаи Туркманни Қарақуюнлу, дар Туркистон бошад, амир Худодод ва шайх Нуриддин исён бардошта, ҳақу ҳуқуки худро талаб мекарданд. Вақте ки дар соҳилҳои дарёи Аму дар байни лашкарҳои писарамакҳо Халилсултон ва Пирмуҳаммад ҷанг мерафт, Худодод дастаҳои аскари муғулҳо ва калмиқҳоро якҷоя намуда, ба Мовароуннаҳр ҳамла кард. Ба ӯ муяссар шуд, ки Самарқандро ба даст дароварда, Халилсултонро асир гирад.

Баъди кушта шудаии Пирмуҳаммад вазъияти сулолаи Темуриён боз ҳам мураккабтар шуд. Ҳанӯз дар вақти дар қайди ҳаёт будани Темур писари хурдии ӯ - Шоҳрух ҳокими Ҳирот буд. У дар ин ҷо тамоми нишонаҳои давлатдориро дошт. Аз он ҷумла, дар ихтиёри ӯ лашкари калон ҳам буд. Баъд аз вафоти Темур Шоҳрух ба низоъҳои сулолавие, ки дар шаҳри Самарқанд сар зада буданд, кордор нашуд, гарчанде ки вориси расмии тоҷу тахти Темур буд. Инак баъди қариб 4 соли хомӯшӣ Шоҳрух дар бораи худ дарак дода, лашкар чамъ намуд ва бар зидди Худодод лашкар кашида, ӯро торумор кард. Ӯро тавассути қотиле ба қатл расонид ва Халилсултонро аз асорат озод кард. Шоҳрух Халилсултонро аз ҳуқуқи ворисии тахту тоҷи Темур маҳрум сохта, ҳокими Рай таъйин кард. Идораи Самарқанд ва умуман Мовароуннаҳрро Шоҳрух ба писари 15-солаи худ - Улуғбек супорида, роҳи Эронро пеш гирифт. Ӯ фарзандони Ҷаҳонгир, Умаршайх ва Мироншоҳро аз ҳокимият дур карда, Иброҳимсултон ном писарашро ҳокими Шероз ва писари дигари худ - Суюрғотмишро ҳокими Кобул, Ғазна ва Қандаҳор таъин кард.

Қабилаҳои Қаро-қуюнлу замини худро, ки Темур забт карда буд, аз нав соҳиб шуда, ҳудудҳои онро васеътар карданд. Шоҳрух се маротиба бар зидди Қароқуюнлу лашкар кашидааст, вале ба муваффақияти калон ноил нашуда, бо ӯ сулҳ баст ва идораи Озарбойҷонро ба Ҷаҳонгир ном яке аз намояндагони ин сулола супорид.

Дар замони ҳукмронии Шоҳрух, ки ин соли 1406 оғоз ёфтааст, гарчанде давлати Темуриён заминҳои зиёди худро аз даст дода бошанд ҳам, ҳанӯз иқтидорашро пурра аз даст надода буд. Сарзамини Темуриён, ки дар ихтиёри Шоҳрух буд, дар амал ба ду давлат тақсим шуд - Мовароуннаҳр (марказаш шаҳри Самарқанд) ва Хуросон (марказаш шаҳри Ҳирот). Дар Мовароуннаҳр Улуғбек ва дар Хуросон бошад, худи Шоҳрух ҳукмронӣ мекард.

Гарчанде Улуғбеки навҷавон ҳукмрони Самарқанд бошад ҳам, дар амал ҳокимият дар дасти мураббии ӯ, ҳамсафи Темур Шоҳмалик буд. Баъди ба тахти Самарқанд нишастани Улуғбек яке аз сипаҳсолорони Темур ба Самарқанд лашкар кашид. Улуғбек маҷбур шуд, ки фирор кунад. Шоҳрух аз нн хабар воқиф шуда, бо лашкари сершумор ба Самарқанд омад ва исёнгаронро торумор карда, ҳокимияти Улуғбекро аз нав барқарор намуд. Вале бо ин вазъияти Улуғбек хуб нашуд. Аз ин рӯ, Улуғбек аз падараш талаб кард, ки ӯро аз пуштибонии Шоҳмалик озод кунад. Ҳамин тариқ, Шоҳрух Улуғбекро, ки ин вақт 17-сола буд, ҳукмрони мустақили Мовароуннаҳр таъин намуд.

Сарфи назар аз он, ки Улуғбек ҳокими Мовароуннаҳр ҳисоб мешуд, ҳокимияти олӣ дар ин ҷо ҳам дар дасти Шоҳрух буд.

Улуғбек дар Мовароуннаҳр ҳукмронӣ карда, қариб ҳар сол баҳри зиёрати падараш ба Ҳирот мерафт. Ба Улуғбек лозим меомад, ки гоҳ бар зидди ҳокимони саркаши маҳаллӣ ва гоҳ бар зидди таҷовузкорони муғулӣ мубориза барад. Ӯ дар ин мубориза на ҳама вақт ғолиб мебаромад. Боре ӯзбекони бодиянишин лашкари Улуғбекро торумор карда, шаҳру деҳоти Мовароуннаҳрро горат карданд. Шоҳрух аз ин бохабар шуда, бо лашкари пурзӯр бо тезӣ ба он ҷо омада, ба писараш ёрӣ расонд. Ҳокимияти ӯро аз нав барқарор карда, гунаҳгорони шикастхӯриро бо калтак ҷазо дод. Улуғбекро аз хокимият дур карда, баъд аз гуноҳаш гузашта, хокимиятро дар Мовароуннаҳр аз нав ба ӯ баргардонд. Баъд аз ин Улуғбек фаҳмид, ки қобилияти лашкаркашӣ надорад, минбаъд ба лашкар сарварӣ намекард.

Соли 1447 Шоҳрух дар Ҳирот вафот кард. Улуғбек қарор дод, ки муддате дар Ҳирот истиқомат кунад. Дар ҳамин вақт ӯзбекони бодиянишин ба пойтахти Улуғбек - шаҳри Самарқанд ҳамла карданд. 

Ӯ маҷбур шуд, ки бо тезӣ ба Мовароуннаҳр баргардад. Дар роҳ лашкари душман ба лашкари Улуғбек бархӯрд. Дар муҳориба Улуғбек аскари зиёд талаф дод. Ин шикаст обрӯю эътибори ӯро коҳонд.

Дар дарбор ва байни аъёну ашрофу рӯҳониён мухолифони Улуғбек бисёр буданд. Ин ашхос марги Улуғбекро мехостанд. Ба онҳо муяссар шуд, ки Писари Улуғбек Абдулатифро бар зидди падар ба исён водор созад. Дар муҳорибаи лашкари падару писар Улуғбек шикаст хӯрда, аз тахти подшоҳӣ махрум гардид ва охирҳои моҳи октябри соли 1449 бо фармони Абдулатиф кушта шуд. 

Абдулатиф орзу мекард, ки соҳиби тахту тоҷи падар шавад. Вале ин орзуи ӯ ҷомаиамал напӯшид. Абдулатиф баъди шаш моҳ аз ҷониби ҳарбиён қатл карда шуд. Баъди қатли Абдулатиф мубориза барои ҳокимият дар байни аъзоёни сулолаи Темуриён аз нав авҷ гирифт. Ва ниҳоят, ба Абӯсаид ном шахс, ки ба хонадони Темуриён тааллуқ дошт, муяссар шуд, ки бо ёрии пешвои ӯзбекони бодиянишин Абулхайрхон дар Мовароуннаҳр ҳокимияти Темуриёнро

аз нав барқарор кунад. Абӯсаид дар давлати Темуриён солҳои 1451-1469 ҳукмронӣ кардааст. Дар ин солҳо ҳудудҳои давлати Темуриён қариб пурра аз нав барқарор карда шуд. Ӯ ҳокимиятро дар Ҳирот ва тамоми Хуросон ба даст даровард. Дар аҳди Абӯсаид қаламравн давлати Темуриён аз кӯҳҳои Тиёншон то Бағдод ва аз даштҳои Қиргиз то соҳилҳои дарёи Ҳиндро дар бар мегирифт.

Баъди вафоти Абӯсаид давлати Темуриҳо бебозгашт рӯ ба таназзул ниҳод. Дар Соли 1469 дар Мовароуннаҳр ҳокимият ба дастифарзандони Абӯсаид ва дар Хуросон ба дасти авлодони Умаршайх гузашт.

Намояндаи машҳури ин хонадон Султон Ҳусайни Бойқаро дар Ҳирот ба ҳокимиятиТемуриён соҳиб шуда, дар он ҷо муддате чанд ҳукмронӣ кард.

Дар охирҳои асри XV Шайбониҳо ба қаламрави  давлати Темуриён ва хусусан, ба Мовароуннаҳр мунтазам ҳамла оварда, онро хароб мекарданд. Ин тохтутозҳо махсусан, баъд аз вафоти Абулхайрхон пурзӯртар шуданд. Писари ӯ Муҳаммад Шайбонихон дар назди худ вазифа гузошт, ки орзую омоли бобояшро оид ба забти давлати Темуриҳо ва ташкил намудани давлати Шайбониҳо ба иҷро мерасонад. Ӯ соли 1501 шаҳри Самарқандро аз Бобур ном Темурии охирин кашида гирифт. Ҳамон сол давраи барҳам хӯрдани давлати Темуриён ҳисобида мешавад.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Вазорати маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Донишкадаи тарбияи ҷисмонии Тоҷикистон

Ба  номи Саидмумин Раҳимов.

 

 

 

 

 

 

 

 

Мавзуъ: Бузургон дар ситоиши забон.

 

 

 

 

              Иҷрокунанда: Донишҷўи курси 1   Зарифбеков Артур

 

 

 

            Қабулкунанда: Муаллими калони кафедраи

                                        Забони тоҷикӣ    _____________________________

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Душанбе – 2013

 

1. СПИСОК 1000 КОРЕЙСКИХ СΛОВ(латиницей), самых встречаемых

abeoji.

achim.

achim-e.

adeul.

aghan.

agi.

ag-ui.

aheun.

ahob.

ai.

aidieo.

ailo.

aiui.

aju.

al.

al-a.

alabia.

alaeeseo.

alaejjog-eulo.

alaelo.

alaeui.

al-aganeun.

al-ayo.

aleumdaun.

algo.

algoissda.

allyeojin.

allyeojuseyo.

amado.

amsonghagi.

amugeosdo.

anae.

andoebnida.

andwae.

an-e.

anh-eun.

anhseubnida.

ani.

anila.

anj-a.

anjugo.

anmyeon-i.

annyeong.

annyeonghaseyo.

ap.

apateu.

ap-e.

ap-eulo.

asia.

babo.

bada.

badaui.

bad-eul.

bae.

baeg.

baegbun-ui.

baeul.

bakk-e.

bakk-eissda.

bakk-eseo.

bakk-eulo.

bal.

balam-eul.

balg-eun.

balo.

balsaeng.

balsaenghaneun.

bam.

ban.

banboghaneun.

bandae.

bandaeibnida.

bandaelo.

bang.

bangbeob.

bangbeob-e.

banghyang.

bangmun.

bangsig-eulodo.

beon.

beon-e.

beonjjae.

beon-yeog.

beos-eoya.

beoseu.

bi.

bichamhan.

bigongsig.

bihaeng.

bihaeng-gi.

bijeuniseu.

bij-jinhagi.

bilog.

bimyeong.

bin.

biseushaji.

bissan.

biyong.

boghab.

bogjabhan.

bogo.

bogolo.

bogsa.

bojalgeos-

eobsneun.

bol.

bolasaeg.

bolasaeg-ui.

bom.

bonael.

bonda.

bubun.

bugbu.

bugjjog.

buja.

bulbich.

bulganeunghan.

bulg-eun.

bulssanghan.

bumo.

bun.

bungi.

bunli.

buteo.

byeong-

ehabnida.

byeongyeong.

cha.

chae.

chaeg.

chaeg-im-eul.

chaj-a.

chaj-eul.

chajihal.

chaleul.

chalo.

chamjohasibsio.

chang.

cheoeumbute-

osikyeossda.

cheoeum-

eneun.

cheoeum-eulo.

cheoldoui.

cheon.

cheos.

cheosjjaelo.

cheugmyeon.

chilbaeg.

chimmug.

chinbun-eul.

chincheog.

chingu.

chinguloseo.

choeag-ui.

choedae.

choegeun-e.

choegoibnida.

choegoui.

choejong.

choesin.

choesohan.

chugje.

chulgu.

chuwi.

dabbyeon.

dadgi.

daedamhage.

daehae.

daehaeseo.

daehag.

daehan.

daehayeo.

daehwahabnida.

daehyeong.

daesin.

da-eum.

dahaeng.

daleun.

dali.

dalkomhan.

dalleo.

dan-eo.

dan-eolo.

dangi.

dangsin.

dangsindo.

dangsin-ege.

dangsin-eul.

dangsin-eun.

dangsingwa.

dangsin-i.

dangsin-ui.

danji.

daseos.

daseos-si.

dasi.

dayanghan.

deligo.

deo.

deonjil.

deonjyeo.

deudgi.

deul-eo.

deul-eoga.

deuleseu.

deuleseulo.

do.

dobo.

dobolo.

dochaghabnida.

doel.

dog-il.

dog-il-ui.

dogteughan.

dol-agabnida.

dol-

agalyeomyeon.

dol-ao.

dol-aol.

dol-awassda.

dol-eul.

dolo.

don.

don-eul.

dongjjog.

dong-ui.

don-i.

dosi.

doum.

doum-eul.

doum-i.

doummal.

du.

dulyeoum.

dulyeowohabnida.

dwie.

dwiedoeeossseubnida.

dwieseo.

dwilo.

e.

ena.

enjinieo.

eobsda.

eobs-eo.

eobs-eossda.

eobs-eum-ui.

eobs-i.

eobs-seubnida.

eod-eul.

eodi.

eodie.

eodieseo.

eodiissneun-

jineun.

eodilo.

eodinga.

eodinga-e.

eodum-ui.

eoduwoibnida.

eoje.

eola.

eolgul.

eoliseog-eun.

eolma.

eolmana.

eolyeoun.

eomgyeoghan.

eomma.

eon-eo.

eon-eoleul.

eoneu.

eonje.

eonjenga.

eonni.

eotteohan.

eotteohge.

eotteon.

eseo.

eul.

eum-ag.

eumsig.

ga.

gabjagi.

gaecheibnida.

gaecheleul.

gaegche.

ga-eul.

gage.

gaggag-ui.

gago.

gagyeog.

gagyeog-eul.

gagyeog-i.

gajang.

gajeong.

gajigo.

gajog.

gajungchi.

gajyeo.

gakkaun.

gal-a.

galeuchyeo.

gali.

galo.

galsaeg.

galyeomyeon.

gamgag.

gamsahabnida.

gamsihabnida.

gan.

gananhan.

gandanhan.

ganeungseong.

gang.

ganghan.

gang-

yohabnida.

gasil.

gassda.

gass-eo.

gassneunji.

gassneunjieseo.

gat-eun.

ge.

geim.

geim-ui.

geogie.

geojismal.

geol-eo.

geol-eoseo.

geoli.

geolilo.

geom-eun.

geomsaeghal.

geon.

geonmul.

geonneopyeon.

geos.

geos-eul.

geoseulleo.

geos-eun.

geos-ibnida.

geos-ida.

geos-iiss-eul.

geot-os.

geoui.

geoyo.

geu.

geudeul.

geudeul-

egejugo.

geudeul-eul.

geudeul-eun.

geuege.

geuga.

geugaga.

geugahago.

geugeol.

geugeos.

geugeos-e.

geugeos-eul.

geugeos-eun.

geugjang-eseo.

geulae.

geuleoh.

geuleohge.

geuleona.

geuleonde.

geuleul.

geuleulleul.

geuliseudo.

geulub.

geulub-e.

geum.

geuman-i.

geumji.

geumjihabnida.

geum-yoil.

geuncheo.

geuncheoeiss-

eul.

geuncheoeseo.

geuncheolo.

geuneun.

geuneunhabnida.

geuneun-iissda.

geunyeo.

geunyeoege.

geunyeoleul.

geunyeoneun.

geunyeoui.

geuttae.

geuui.

gibon.

gibun.

gicha.

gida.

gidalyeo.

gieoghagi.

gigye.

gihoe.

giloghabnida.

gin.

gippeum-

eul-wihan.

gita.

god.

golyeohabnida.

gomhabnida.

gong-gam.

gong-gan.

gong-gi.

gongjang.

goyuhabnida.

gubaeg.

guchulhabnida.

gugyeonghaneun.

gumaehagi.

gundae.

gunsa.

gwa.

gwaenchanh-

ayo.

gwageo.

gwahag.

gwang.

gwanlija.

gwanlyeon.

gwonhan-eul.

gyeolgwalo.

gyeong-u.

gyeoul.

gyesanhanda.

gyesog.

gyesoghal-

yeomyeon.

gyojang.

hadan-e.

hae.

haejehabnida.

haengboghan.

haengdong.

haeng-un-ui.

haeseol.

haeseoneun.

haeya.

haeyahabnida.

haeyo.

haggyo.

hagi.

hajiman.

hal.

hal-abeoji.

halmeoni.

halu.

halyeoneun.

hamkke.

han.

hana.

handa.

handago.

haneul.

haneulsaeg.

haneun.

hangmog.

hangsang.

hansi.

hante.

heoga.

heulg.

heungmiloun.

him-issneun.

hoejeonhabnida.

hoesa.

hoesaeg.

hoeui.

hom.

hom-eulo.

honjagadoeeo-

ssseubnida.

hu.

huban.

huinsaeg.

humyeon.

hwag-in.

hwayoil.

hyeo.

hyeondae-

jeog-in.

hyeongje.

hyeonjae.

hyuga.

i.

ibaeg.

ibdo loghabnida.

ibenteu.

ibgo.

iblyeog.

iblyeoghamyeondoebnida.

idong.

idonghabnida.

igeos-e.

igeos-eul.

igeos-eun.

igsughaejil.

igsughan.

ihae.

ihaehagi.

ihu.

ijeon.

ij-eulyeogo.

il.

ilban.

ilbulo.

ileohge.

il-eonal.

ileum.

ileum-eul.

ilg-eul.

ilg-gi.

ilgob.

ilheun.

ilhgo.

il-i.

il-yoil.

imi.

in.

inchi.

ingan.

insa.

insaleul.

insang.

inteones.

isang.

isanghan.

isib sa sigan.

issdolog.

Информация о работе Давлати Темуриён