Компьютерлік желі

Интернетті пайдаланудың нақты себептері өте көп. Мысалы: сіздің Бурабайға барып дем алғыңыз  келіп отыр, сол жердегі аквалагпен жүзуге ыңғайлы орын туралы білгіңіз келеді дейік. Олай болса, «scuba» (акваланг) жаңалықтар тобын қарап шығу керек, мүмкін сонда демалған біреу мәлімет берген болар, әйтпесе сұрағыңызды сонда енгізіп күтіңіз. Біреу сізге жауап беріп қалар (үлкен ықтималдықпен жауап алатыныңызға сенгіміз келеді). Интернеттің бар мүмкіндігін, онда жиналған мәліметтерді де түгел айтып беру қиын. Оның үстіне күнбе-күн оған жаңа мәліметтер келіп түсіп жатады.

1990 жылдан бері  интернет өз көлемін жыл сайын  екі есе арттырып отыр. Қазіргі кезде желлер коммерциялық негізде жұмыс істейді, бірақ оны халықаралық ISOC (Internet Society) қоғамдық ұйымы бақылайды. Интернет құрамына кіретін әр түрлі компьютерлердің бір – бірімен үйлесімді түрде байланысып, өзара мәлімет алмасуы ТСР/ІР хаттамалары көмегімен жүргізіледі.  (Интернеттің шығу тарихын айту қажет)

Интернет жүйесі аппараттық және бағдарламалық жабдықтамалардың көмегімен электрондық пошта  жұмысын ұйымдастырып, электрондық  хабарландырулар, жарнамалар беру, телеконференциялар өткізу тәрізді әр түрлі ақпараттық қызмет түрлерін көрсетеді.

Интернеттен басқада  ауқымды желілер бар: 

• Fidonet — эксперименталь желі, қолданушы – энтузиасттар құрған;
• Үлкен компаниялардың корпаративті желісі, мысалға SCN (Siemens Corporate Network)

6. Интернетпен байланыста физикалық принципі.

Тікелей ауқымды  желімен байланыс өте қымбат, сондықтан  компьютерлер Интернетпен  интернет – провайдер арқылы байланысады.

Интернет  – провайдер  – бұл компьютерлік торап (узел), клиент компьютерлерді әр түрлі байланыс тізбегін қолданып Интерентпен  қосуға мүмкіншілік жасайды.

Сондықтан клиент  компьютерде Интернетпен жұмыс істеу үшін байланыс тізбегімен қосатын жабдық болса болғаны.

Кез келген компьютерді  Интернетке қосып,  электронды поштаның, бүкіләлемдік өрмектордың немесе басқа да желі қызмет түрлерінің тұтынушысы болып тіркеуді желі

қызметін ұйымдастырушылар – провайдерлер орындайды. Олар ірі  қалаларда, жердің жасанды серігі көмегімен  байланыс және желілі байланыс тораптарында орналасқан. Қазір Қазақстанда 20 –  дан астам операторлар интернет провайдер қызметін орындауда. Олардың ірілеріне «Нұрсат», «Қазақтелеком», «Алтел» және «СА телеком» жатады.

Провайдермен  қосу үшін төмендегідей байланыс түрлері  болады:

Модем арқылы байланыс.

Модемдер жай  телефон арналары арқылы Интернетке қосылып, онымен мәлімет алмасу мүмкіндігін береді. «Модем» деген сөз осы құрылғының қызметіне байланысты шыққан, ол «модулятор/демодулятор» сөздерінің қысқаша түрі. Модем дербес компьютерден шыққан цифрлық сигналдарды жалпы телефон арналары арқылы тасымалданатын аналогтық сигналдарға түрлендіреді. Ал екінші модем қабылданған сигналдарды қайтадан цифрлық формаға ауыстырады.

Модеммен жабдықталған кез келген компьютер иесі телефон  арқылы провайдермен байланысып, интернет жүйесі қызметін пайдалана алады.

Қарапайым модемге қарағанда ADSL  модемі сигнал құрмайды, бірден телефон тізбегі арқылы сан түрінде береді.  Бұл модемнің тағы бір өзгешілігі Интернетпен байланыста телефон бос болады. ADSL — байланыстың теориялық жылдамдығы(провайдерден қолданушыға дейін)  7 Мбайт/с (ал шын мәнінде 1 Мбайт/с).

Аумақтық  (кампусты) жергілікті желі – Global Ethernet. Аумақтық (кампусты) жергілікті желі Интернетті шлюз арқылы байланысады.Әр түрлі желілерді түйістіруді шлюз деп атайды. Шлюздер бір желіден қабылданған деректер форматын басқа желідегі деректер форматына түрлендіреді.

Корпаративті желі иелері, Интернетке байланыстың кең мүмкіндігін  қолдану мақсатында қосылады. Бұл  жағдайда корпаративті желіге рұқсат етілмеген сырттан қосылудан  қорғау мәселесі туындайды. Осындайда  шлюздік компьютер желі әкімдігі рұқсат берген ақпаратты ғана өткізуді қамтамасыз ететін бранмауэр рөлін атқарады.

Ұялы  байланыс арқылы Интернетке шығу технологиясы.

ҰЯЛЫ қатынау. Бұл байланыс көп жағдайда жалпыға ортақ орындарда (аэропорт, қонақ үйі, сауда орындары, офистер, клубтар) қолданылады. Интернетпен жұмыс кезінде ірі компаниялардың, фирмалардың қызметшілері бір орыннан екінші орынға ауысып отыруына байланысты.

Интернеттің көрсететін қызметі.  Интернеттің көрсететін қызметі алуан түрлі, соның ішінде кең танымал:

• Электронды пошта (e-mail) – Электронды хатты алу және жіберу;
• Алыс компьютерден файлдарға қатынау қызметі (ҒТР);
• Әлемдік тор (WWW)
• Интернет арқылы хабарласу (ІР –телефон, немесе VoIP);
• Электронды коммерция және банкадағы есептеу шотын басқару;
• Ақпаратты іздеу (web – бет, файлдар, қолданушылар және т.б.)
• (STRIM – TM) Сұраныс бойынша бейне және аудиосигналдарды алу;
• Қолданушылар арасында файлдармен алмасу («пирингті желілер») және т.б.