Автор работы: Пользователь скрыл имя, 26 Сентября 2013 в 21:28, курсовая работа
Әлемдегі миллиондаған программистер Delphi - де жұмыс жасайды және олардың көбісі Delphi - де мәліметтерді өңдеуге және сақтауға арналған программалар құрады. Программа құруға ыңғайлы тамаша ортаның бірі – Delphi ортасы таңдап алынды. Оны оқып үйрену, түсіну және логикалыңқ ойлауға өте қарапайым әрі жеңіл. Delphi программалаудың структуралық тәртібін және программалаудың басқа тілдерге қарағанда жалпы жақсы дамыған. Оның қызықты рекурсивті мүмкіндіктері, сонымен қатар қызықты есептер шығару мүмкіндіктері бар.
Кріспе
1 Delphi программалау ортасы
1.1 Delphi программалау жүйесі
1.2 Delphi – дің артықшылықтары
1.3 Өнімнің негізгі сипаттамалары
1.4 Ұйымдастырушының ортасын икемдеу
1.5 Компоненттер
1.6 Delphi программалау ортасының графикалық мүмкіндіктері
1.7 Мәтінді шығару
1.8 Canvas объектісінің қасиеттері
2 Delphi ортасының графикалық мүмкіндіктерін сипаттайтын программа
Қорытынды
Пайдаланылған әдеиеттер тізімі
Объектілер инспекторы. Бұл құрал бөлек терезе бейнесінде көрінеді, онда сіз программаны жобалау кезінде объектінің жағдайлар мен қасиеттер мағынасын белгілей аласыз.
Жоба менеджері. Ұйымдастырушыға тиісті жобада барлық модульдерді қарауға мүмкіндік береді және жобаны басқаратын ыңғайлы механизм мен жабдықтайды. Жоба менеджері файл аттарын, таңдалған форма уақытты және т.б. көрсетеді. Мәтін мен формаға тиісті атау үстіне тышқанмен сырт еткізу арқылы тез арада жетуге болады.
Объект навигаторы. Қол жетерлік объектінің кітапханасын көрсетеді және қосымшалар бойынша навигацияны жүзеге асырады. Объект иерархиясын, кітапханадағы компиляцияланған модульдерді және сіздің кодыңыздың глобальді атаулар тізімін қарауға болады.
Меню дизайнері. Менюді жасауға, шаблондар түріндегілерді сақтауға және кейін оларды кез-келген қосымшада пайдалануға болады.
Сарапшылар. Бұл сізге қосымшаларды оңай жобалау мен икемделуін қамтамасыз ететін құрал программасының тобы. Ұйымдастырылған сарапшыларды өз бетінше қосуға мүмкіндік бар. Потенциалды түрде бұл арнайы программаға жазылған Case құралдарымен Delphi - ді кеңейте алатын үшінші фирмалардың мүмкіндігі. Оның құрамы мынадай:
1 Мәліметтер қорымен жұмыс істейтін форма сарапшысы;
2 Қосымшалардың ұстаным мен шаблондар сарапшысы;
3 Форма шаблоны сарапшысы.
RAD Pack құрамына Delphi фирмасындағы
Borland Pascal 7.0 жасалған ресурстарды
қайта құратын сарапшы енеді.
Қазіргі уақытта DLL құрылысын
жеңілдететін және тіпті
Интерфейсті оқу жүйесі. Delphi - ді кеңірек игеруге мүмкіндік береді. Ол тек көмекші жүйе ғана емес, сондай-ақ ол Delphi - дің мүмкіндіктерін ұйымдастырушының өз ортасында көрсетеді.
1.5 Компоненттер
Query компоненті — алыстатылған SQL серверлерге болмаса жергілікті мәліметтер қорына SQL сұранысын құру және орындау үшін пайдаланылады.
DBGrid компоненті — мәліметтерді жол немесе баған ретінде көрсететін, белгіленген мәліметтерге кестесін туғызу үшін пайдаланылады. Компонент визуалды.
DataSource компоненті — бұл компонент Table немесе Query компоненттері секілді мәліметтер қорымен байланыстыру үшін пайдаланылады.
MainMenu компоненті — бұл
компонент формаға негізгі
Panel компоненті — бұл компонент кең ауқымда қолданылады. Бұл компонент бір-бірімен байланысты бірнеше компоненттерді біріктіріп, бір жерде орналастыруға ыңғайлы. Panel компонентіндегі жазуды Caption қасиеті арқылы өзгертуге болады. Bevellnner, BevelOuter, bevelWidth, BorderStyle, BorderWidth қасиеттері арқылы компоненттің жиектерін көркемдеуге болады.
Button компоненті — бұл
компонент ең көп қолданылатын
компоненттер қатарына жатады. Caption
басты қасиеті болып табылады.
Басты оқиғасы болып OnClick болып
табылады. Осы оқиғаға батырманы
басқан кездегі орындалатын
ComboBox компоненті — ListBox және Edit компоненттерінің функциясын біріктіреді. Пайдаланушы текстті енгізуге және тізімнен таңдап алуына болады.
Edit компоненті — бір жолды текст енгізу үшін немесе көрсету үшін қолданылады. Тексті енгізіп шығаратын қасиеті Text. BorderStyle қасиеті арқылы компоненттің түрін көркейтуге болады. AutoSelect қасиеті барлық текст автоматты түрде боялатынын анықтайды. SelLength, SelStart және SelText қасиеттері боялған тексттің өзін анықтайды. MaxLength қасиеті енгізілетін тексттің максималды ұзындығын анықтайды.
Label компоненті формада
әртүрлі жазуларды немесе
ExcelApplication компоненті — бұл компонент Microsoft Excel программасын шақыру үшін қолданылады.
WebBrowser компоненті — бұл компонент .htm кеңеймесінде сақталған құжаттарды көрсету үшін арналған.
1.6 Delphi программалау ортасының графикалық мүмкіндіктері
Delphi ортасы схемаларды, сызбаларды,
түрлі иллюстрацияларды
form1. Canvas. Restangle (10,10,100,100);
Бет (Холст);
Қарапайым графиктерді шығару әдісінде сурет салуға болатын абстрактты бет (холст) ретінде Canvas қасиеттері қарастырылады. Бұл бет (холст) жеке нүктелерден тұрады, олардың әр қайсысы көлденең (Х) және тік (Y) координаталар арқылы анықталады.
Қарындаш және қылқалам. Қарапайым графиктерді бет (холст) бетіне салуды қамтамасыз ететін әдістер үшін, қарандаш және қылқаламды қарындашты түзулер мен контурларды сызуға қолданады, ал қылқаламды аймақтарды шекаралық контурмен бояуға қолданады.
Графиктерді бетке (холстқа)
шығаратын арнайы қарандаш және қылқаламға
Pen (қарандаш) Brush (қылқалам) қасиеттері
сәйкес келеді, бұлар TPen және TBrush типтерін
көрсетеді. Осы объектілердің
TPen объектісінің мынадай қасиеттері бар:
1 Color - түзудің түсі (контуры);
2 Width - түзудің қалыңдығы (пиксель бойынша);
3 Style - түзудің түрі.
Pen.Color – қасиетінің мәні
ретінде мынадай атаулы
Pen.Style қасиеті мынадай мәндерді қабылдайды:
1 psSolid – біркелкі түзу;
2 psDash – пункттирлік түзу, ұзын штрихтар;
3 psDot - пункттирлік түзу, қысқа штрихтар;
4 psClear – түзу көрінбейді.
Егер Pen.Width қасиетінің мәні бірден үлкен болса, онда пункттирлік түзулер біркелкі түзулер болып шығады.
Қылқалам (Canvas.Brush) тұйық аймақтарды сызатын және сол облыстарды бояуды қамтамасыз ететін әдіс ретінде қолданылады. Қылқалам объект сыяқты екі қасиетке ие:
1 Color- тұйық облысты бояйтын түс;
2 Style — аймақты толықтыру стилі (типі).
Brush.color қасиетінің мәні
ретінде жоғарыда айтылып
1 bsSolid — біркелкі бояу;
2 bsClear – облыс болмайды;
3 bsHorizontal – көлденең штрих;
4 bsVertical – тік штрих;
5 bsFDiogonal – ілгері қарай көлбеген диоганалдық штрих.
1.7 Мәтінді шығару
Графикалық объекттің бетіне мәтін шығару үшін TextOut әдісі қолданылады. Осы әдістің шақыру нұсқауы жалпы жағдайда мынадай түрде болады: Объект. Canvas. TextOut(x , y , Текст). Мұндағы x , y- шығатын мәтіннің координат нүктелері.
Текст – айнымалы немесе символдық типті тұрақты шығарылатын мәтін.
TextOut әдісімен шығарылатын мәтін облысының оң жақ шекара координаттарын, PenPos қәсиетін пайдаланып алуға болады, мысалы: TextOut(PenPos.x , PenPos.y , ‘Руб’).
Қарапайым графиктерді сызу әдістері:
LineTo әдісі түзуді қарындаштың ағымдағы орнынан координатасы көрсетілген нүктеге дейін сызады:
Объект. Canvas. LineTo(x , y).
MoveTo әдісі қарандашты белгіленген нүктеге апарады:
Объект. Canvas. MoveTo(x , y).
Ellipse әдісі эллипс сызады (жеке жағдайда, шеңбер – параметр мәніне тәуелді болады):
Объект. Canvas.Ellipse(x1 , y1,x2,y2). Мұндағы: x1, y1, x2, y2 – ішіне эллипс сызылатын тікбұрыш координаттары.
Arc әдісі доға сызады:
Объект. Canvas.Arc(x1 , y1,x2, y2, x3, y3, x4, y4). Мұндағы: x1, y1, x2, y2 – эллипс параметрі, эллипс белгілі, яғни сызылатын доға болады.
Rectangle әдісі тіктөртбұрыш сызады:
Объект. Canvas. Rectangle (x1 , y1, x2 , y2). Мұндағы: x1, y1 және x2, y2 – сол жақ үстінгі және оң жақ астыңғы тіктөртбұрыш бұрыштарының координаттары.
FillRect әдісі Brush.Color қасиеті
арқылы берілген түсімен
Var
R:Rect(20,20,150,150);
With Canvas do
begin
Brush.Color:=clRed;
FillRect(R);
End;
End.
1.8 Canvas объектінің қасиеттері
Жоғарыда айтып кеткендей, программа орындайтын графиктерді бетке шығару үшін Canvas қасиеті келеді. Canvas объектісінің Pixels қасиетін пайдалана отырып, графикалық беттің кез келген нүктесін қажетті түске бояуға болады. Мысалы (нұсқауы): Form1.Canvas. Pixels [10,10]:=clRed. Форманың бетіндегі нүктені қызыл түске бояйды.
2 DELPHI ОРТАСЫНЫҢ ГРАФИКАЛЫҚ МҮМКІНДІКТЕРІН СИПАТТАЙТЫН ПРОГРАММА
Курстық жұмысымда Дельфидің
графикалық мүмкіндіктерін айқын көрсететін
программа жазып шықтым. Ол программаның
қызметі суретті слайд-шоу
Егер 1-ші кнопкаға шертсеңіз программадан шығу әрекеті орындалады. Екінші кнопка алдыңғы суретке көшіреді, ал соңғы кнопка келесі суретке көшіреді.
Егер осы кнопкалардың астындағы суреті бар кнопкаға басаңыз, онда сәйкес суретке көшіріледі.
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазіргі кезде жаңа информациялық технологияның жетістіктері, идеялары қолданбайтын саланы айту қиын. Ғылымның әр саласының есептері программалау тілдерінің көмегімен шешіліп, күрделі құбылыстарды зерттеу мен болжау мүмкіндіктері жаңа деңгейге көтерілді. Программалау технологияларының негізгі бағыттарының бірі – объекті бағытталған программалау тілі. Delphi интегралды ортасы объекті программалау принципіне негізделген. Бұл ортада күрделі қосымшалар, анықтамалық және тестілеу жүйелерін, электрондық оқулықтар, мәліметтер қорын құруға болады.
Қазақстан Республикасында ақпараттандыру процесі басталған кезден бастап-ақ оны қолданудың тиімді жолдары іздестіріле басталды. Басында текст теру, электронды кестемен жұмыс жасау сияқты дайын программалардың көмегіне жүгінсе, қазіргі уақытта әр түрлі салада өзіне әмбебап бағдарламалар дайындауға көшті. Оған дәлел қай жұмыс орнына қабылдаған кезде компьютерлік біліміңізді сұрайды, тексереді. Міне, осыдан бастап-ақ бағдарламашылардың жұмысының өрісі кеңеюде деп айқын айтуға болады. Батыс Қазақстанда дәл осы жұмыспен айналысатын фирма жоқ, дегенмен де бағдарламашылар тобы осы жұмысты алысқа шаптырмай-ақ тындырып бағуда.
Қазіргі жоғарғы оқу орнындағы
ақпаратты жүйелер немесе информатика
мамандығы бойынша оқып жатырған
студенттердің дипломдық
Ақпараттық технологияларды жұмыс орнында пайдалану өте тиімді екенін сезінген адамдар оны қолданысқа енгізуге үлкен құлшыныс білдіріп отыр. Апталап жасайтын жұмысты компьютер көмегімен жылдам жүзеге асыруға болады. Сол себепті де ақпараттық технологияларды пайдалану өте тиімді.
Электронды мәлімет алмасу көптеген жолға кететін қаражатты үнемдейді. Оған қоса ақпараттың толық және жылдам жетуіне сенімді болуға болады. Есеп беру жүйесінің сол бойда берілуі ақпараттық технологияларға көшуге басқа мүмкіндік қалдырмай отыр. Себебін айтып жатудың өзі артық фирмалардың ашылу сәтінен бастап-ақ ақпараттық технологиялар бөлменің қайсы бір түпкірінде және көптеген отырып жұмыс жасайтын қызметкерлердің алдында болады. Тіпті мектептерде ақпараттық технологиялардың барлық түрі, атап айтар болсақ: компьютер, сканер, принтер, факс және басқа да технологиялармен қамтылған. Бір кездері бір мектепте бір ғана басу машинкасымен көптеген жұмыс орындалған. Қазір ол заман кетті.
“Қазақстан — 2030” стратегиялық бағдарламасы приоритеттерінің бірі ұлттық білім моделін қалыптастыру тенденциясымен және Казақстан білім жүйесін бүкіл әлемдік білім кеңістігіне кіріктірумен сипатталатын білім беру саласы болып табылады. Қазір бүкіл әлемде индустриялдық қоғамнан интерактивті қатынас жасауға және оны жүзеге асыратын техникалық мүмкіндіктерді тұрақты түрде дамытып отыра алатын информациялық қоғамға, яғни негізгі рөлді информацияны алу, өңдеу, сақтау, тасымалдау, тарату және пайдалану істерді атқаратын жаңа қоғамға көшу процесі жүріп жатыр. Информациялық қоғамға ауысу информациялық және коммуникациялық технологияларды дамыту мен күнделікті тұрмыста пайдалану (конвергенциялау) жолымен, яғни қоғамды ақпараттандыру (информация) істерін дамыту арқылы іске асырылады.
Информациялық қоғамға көшу процесінде информация құндылығы өзгеріп, біздің уақыт, кеңістік және қашықтық ұғымдары туралы да түсінігіміз кеңейіп, осылардың барлығы жаңа мәдениет информациялық мәдениеттің тууына себепші болды. Информациялық мәдениетті информациялық процестерді ұйымдастырудағы адамдардың информациялық қарым-қатынасын қанағаттандыру, қабылданған шешімдердің тигізетін әсерін болжап, әлемді біртұтас күйде көрсете алатын информацияны жасау, сақтау, өндеу, тасымалдау, бейнелеу және пайдалану істерін тиімді ұйымдастыру жолындағы жеткен деңгей түрінде қарастыру керек.
Ізденістерімнің нәтижесінде мен көптеген қызықты жайттарға тап болдым және де көп материалды игеріп қана қоймай, графикалық мүмкіндіктерін үйрендім. Жалпы курстық жұмыс мен үшін өте пайдалы болды.