Автосалон

• TRvQueryConnection – Query компоненті бар мәліметтермен байланыстырады
• RvRenderPreview–RvNDRWriter арқылы құрылған файлдағы мәліметтерді экранда мүмкіндік береді
• RvRenderPrinter–RvNDRWriter арқылы құрылған файлдағы мәліметтерді баспа құрылғысына жібереді

• RvRenderPDF – есеп беруді PDF форматына ауыстырады
• RvRenderRTF – есеп беруді RTF форматына ауыстырады
• RvRenderHTML – есеп беруді HTML форматына ауыстырады
• RvRenderText – есеп беруді мәтіндік файлға ауыстырады

 

InterBase парағында InterBase серверімен жұмыс істеуге арналған компоненттер орналасады :

• IBTable – Table дерегінің жинағы
• IBQuery – Query дерегінің жинағы
• IBStoredProc– InterBase серверінде сақталатын процедураны       шақырады
• IBDatabase – деректер базасымен қосылу
• IBTransaction – транзакция
• IBUpdateSQL – деректер жиынтығын модификациялау
• IBDataSet – деректердің бастамасы
• IBSQL – SQL- сұранысты орындау
• IBDatabaseInfo – деректер базасы туралы ақпарат
• IBSQLMonitor – SQL- сұраныс орындалуының мониторы
• IBEvents – сервер оқиғасы

 

InterBase парағының көп компоненттері Data Access компоненттеріне ұқсас болып келеді, айырмашылығы InterBase компоненттері,  тек InterBase серверімен жұмыс істеуге арналған. Data Access парағының компоненттері әмбебап болып келеді.

 

4 Программаның баяндалуы

 

Жалпы мағлұматтар

Қарастырылып отырған мәліметтер базасы Delphi 7 ортасында құрылды. Ол үшін компьютер Celeron 1800| 256 Mb| 40 Gb| 32 Mb GeForce| M| K қолдандым.

 

Функционалдық тағайындалуы

Мәліметтер базасының көмегімен қолданушы мәліметтерге қатынаудың жолын қысқартады. Мәліметтер базасы үлкен фирмаларда, мекемелерде және т.б көп жерлерде қолданылады.

 

Логикалық құрылымның баяндалуы

 

1) Unit1

1) unit-ке Unit1 деген ат беріледі

2) интерфейсін құру

3-5) модульдерді баяндау 

6) типін беру

7) бірінші форманы ашу

8-16) Компонентер қою

17-30)Менюларды  қою

31-40) Процедуралар баяндамасы

41-45) декларациясы

46) айнымалылар бөлімі

47-51) Form1 құру және unit термен байланыс

52-55) Form1-ға жабу процедурасы

56-59) Form3-ға ашу процедурасы 

60-63) Form4-ға ашу процедурасы 

64-67) Form5-ға ашу процедурасы

68-71) Form6-ға ашу процедурасы 

72-75) Form7-ға ашу процедурасы

76-79) Form8-ға ашу процедурасы

80-83) Form9-ға ашу процедурасы

84-87) Form10-ға ашу процедурасы

89-91) Form11-ға ашу процедурасы 

92) соңы

 

2) Unit3

1) Unit3 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-10) Компонентерді белгілеу

11-13) процедураларды баяндау

14-18) Диклорациялар

19) Айнымалылар бөлімі

20-23) Form3 құру 

24-27) Insert ашу программасы

28-31) Cancel программасы

32-35) Form3- жабу процедурасы

36) соңы

 

3) Unit4

1) Unit4 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-10) типтерін беру

11-13) процедураларды баяндау

14-18) Дикларациялар

19) Айнымалылар бөлімі

20-23) Form5 құру және unit термен байланыс

24-27) Insert ашу программасы

28-31) Cancel программасы

32-35) Form4- жабу процедурасы

36) соңы

 

4) Unit5

1) Unit5 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-10) типтерін беру

11-13) процедураларды баяндау

14-18) Дикларациялар 

19) айнымалылар бөлімі

20-23) Форма5 құру Unit-термен байланыс 

24-27) Insert ашу программасы

28-31) Cancel программасы

32-35) Form5- жабу процедурасы

36) соңы

 

5) Unit6

1) Unit6 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-13) типтерін беру

14) процедураларды баяндау

15-19) Дикларациялар

20) айнымалылар бөлімі

21-24) Форма6 құру Unit-термен байланыс 

25-29) Form6- жабу процедурасы

31) соңы

 

6) Unit7

1) Unit7 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-16) типтерін беру

17) процедураларды баяндау

18-22) Дикларациялар

23) Айнымалылар бөлімі 

24-27) Форма7 құру Unit-термен байланыс

28-32) Form7- жабу процедурасы

33) соңы

7) Unit8

1) Unit8 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-25) типтерін беру

26-30) Дикларациялар

31) айнымалылар бөлімі

32-35) Форма8 құру Unit-термен байланыс

36) соңы

 

8) Unit9

1) Unit9 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-21) типтерін беру

22-24) процедураларды баяндау

25-29) Дикларациялар

30) айнымалылар бөлімі

31-34) Форма9 құру Unit-термен байланыс

35-38) Next программасы

39-42) Prior программасы

43-46) Form9- жабу процедурасы

47) соңы

 

9) Unit10

1) Unit10 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-34) типтерін беру

35-39) Дикларациялар

40) айнымалылар бөлімі

41-44) форма 11құру

45) соңы

 

10) Unit11

1) Unit11 атын беру

2) интерфейсін құру

3-4) модульдерді таңдау

5-23) типтерін беру

24-26) Процедураларды баяндау

27-31) Дикларациялар

32) айнымалылар бөлімі

33-36) форма 11 құру

37-40) Next программасы

41-44) Query1.Prior программасы

45-48) Form11- жабу процедурасы

49) соңы

 

11) Unit13

1) Unit13 атын беру

2) интерфейсін құру

3-5) модульдерді таңдау

6-23) типтерін беру

24-26) Процедураларды баяндау

27-31) Дикларациялар

32) айнымалылар бөлімі

33-36) форма 13 құру

37-40) Query1.Next программасы

41-44) Query1.Prior программасы

45-48) Form13- жабу процедурасы

49) соңы

 

 

Шақыру және жүктеу

Мәліметтер базасын Delphi-де ашу үшін Пуск|Программы|Borland Delphi7| Delphi7 ашамыз. Өз папкамызды тауып, проектімізді ашамыз. Оны Ғ9 арқылы жүктейміз.

 

Қажетті техникалық жабдықтар

МБ жасауда Pentium 2660| 512 Mb| 80 Gb| 64 Mb GeForce| M| K компьютерін қолдандым. Сонымен қатар принтер қажет.

 

Кіріс мәліметтер

Мәліметтер базасындағы мәліметтер толығымен кестеде көрсетілген. Ол үшін Қосымша А ішіндегі Сурет 1, Сурет 2, Сурет 3 қара.

 

 

Шығыс мәліметтер

МБ қолдана отырып, екі документ жасадым. Оларды Қосымша А ішіндегі Сурет 4, Сурет 5-тен көре аласыздар.

 

 

 

Бақылау мысалдарын баяндау

Алдымен, осы курстық жобаны сақтайтын бір папка құрып алдым. МБ кестесін құрмас бұрын, алдымен BDE Administrator-да сол папкамды тауып, оның бүркеншік атын бердім. Содан соң DBD – қа кіріп, кестелерімді құрдым. Әрбір кесте құрар алдында жұмыс істеп отырған каталогта, өз папкамды көрсетіп отырдым. Барлық кестелерімді сол папкаға сақтадым. Бағынышты кесте бас кестелер арасына байланыс ұйымдастырдым. (Сурет 6, Сурет 7, Сурет 8 қара.)  DBD-да жұмысымды аяқтап, Delphi7 ортасына көштім. Ендігі жұмыстардың барлығы осы ортада көрініс алады. Delphi-ге кірдім, форма1 өзі шығып тұрады. Оның ішіне үш панель тастап, сол панельдердің ішіне өз кестелерімді біртіндеп орналастырдым. Осы форма ішінде негізгі меню кнопкаларын жасадым. (Form1-ді Сурет 9-дан қара).

DBD-да байланыстырған кестелерімді, Delphi-де қайта байланыстырдым. Ол File|New|Others|DataModule аламыз. Бөлек бір кішкентай терезе шығады. Оның ішіне өзімнің үш кестемді тастап және әр кесте ішіне 

Data Access парағындағы DataSource,яғни деректердің басын тастадым. (Сурет 10 қара)

Негізгі менюдағы Rabota s BD ішіндегі үш кетеге әрқайсысына жеке-жеке форма құрдым. Команда кестесі үшін Form3(Сурет 11 қара). Расписание кестесі үшін Form4 (Сурет 12) және Стадион кестесі үшін Form5 (Сурет 13) құрдым.

Келесі Documenty менюінің ішіне екі документ жасадым. Біреуі команданың күнтізбесі туралы документ болса Form6 (Сурет 4), екіншісінде сұранысты қолдана отырып, билеттің формасын жасадым Form7 (Сурет 5).

Statistica менюіне отчеттарды жасадым. Отчеттарды жасау барысында отчет  жасау генераторы Rave- ті қолдандым. Бірінші жағдайда билеттердің орта бағасы туралы отчет жасасам Form8 (Сурет14), ал екінші жағдайда жаңа DataModule қолданып,  query көмегімен ең максималды билет бағасын таптым Form13 (Сурет 15).

  O Programme менюына инструкция Form9 (Сурет 16) және об авторе туралы Form10 (Сурет 17) жаздым.

Vyhod менюына  Delphi –дан шығу терезесін  құрдым Form11 (Сурет18).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Қорыта келгенде, осы курстық жұмысты жаза отырып мен DELPHI ортасымен  таныстым.  DELPHI құралы үлкен бір программалық орта болып саналады. Соған қарамастан  DELPHI ортасында жұмыс істеу онша қиын емес және де өте қолайлы.  DELPHI –  деректер  базасын басқару жүйесі болмаса да, деректер базасымен жұмыс істегенде жоғарғы дәрежеде жұмыс істейтініне көзім жетті. DELPHI–де өзім үшін екінші рет деректер базасын жасадым.  DELPHI қолданушы үшін мәліметтер базасын жасауда көп мүмкіншіліктерді береді. Сол мүмкіншіліктердің біразын біз осы курстық жұмысты жазу барысында қолдандық.

Қазіргі кезде DELPHI құралының мүмкіншіліктері күннен – күнге   артуда. Бүгінгі күні   DELPHI – дің көмегімен деректер базасын интернетте де жариялауға болады .

Қорыта келсек, әрбір программист үшін DELPHI құралын білген өте пайдалы, әрі тиімді екенін айта кеткен жөн.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

1.  В.В.Фаронов DELPHI 5 . Руководство программиста.

Издательство «Нолидж», Москва 2001 г.

2.  В.Гофман,  А.Хомоненко Работа с базами данных в DELPHI.

Издательство «БХВ – Петербург», Санкт – Петербург 2000 г.

3.  А.М. Епанешников , В.А. Епанешников DELPHI база данных

Издательство «ДИАЛОГ – МИФИ», Москва 2000 г.

4.  А.Я. Архангельский Програмирование в Delphi 7.

Издательство «Бином», Москва 2004 г.

     5.  Электронный учебник по Delphi 6.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША А

сурет – 1

 

сурет – 2

 

 

 

 

ҚОСЫМША А

сурет – 3

 

сурет – 4

 

 

ҚОСЫМША А

сурет – 5

 

сурет – 6

 

ҚОСЫМША А

сурет – 7

 

сурет – 8

 

 

 

ҚОСЫМША А

сурет – 9

 

сурет – 10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША А

сурет – 11

 

 

сурет – 12

сурет – 13

 

сурет – 14

 

 

ҚОСЫМША Б

1. 1)unit Unit1;
2. interface
3. uses
4. Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, Forms,
5. Dialogs, DBCtrls, Grids, DBGrids, ExtCtrls, Menus;
6. type
7. TForm1 = class(TForm)
8. Panel1: TPanel;
9. Panel3: TPanel;
10. Panel4: TPanel;
11. Panel2: TPanel;
12. DBGrid1: TDBGrid;
13. DBGrid2: TDBGrid;
14. DBGrid3: TDBGrid;
15. DBNavigator1: TDBNavigator;
16. MainMenu1: TMainMenu;
17. N1: TMenuItem;
18. N2: TMenuItem;
19. N3: TMenuItem;
20. N4: TMenuItem;
21. N5: TMenuItem;
22. N6: TMenuItem;
23. N7: TMenuItem;
24. N8: TMenuItem;
25. N11: TMenuItem;
26. N12: TMenuItem;
27. N9: TMenuItem;
28. N10: TMenuItem;
29. N13: TMenuItem;
30. N14: TMenuItem;
31. procedure N5Click(Sender: TObject);
32. procedure N8Click(Sender: TObject);
33. procedure N7Click(Sender: TObject);
34. procedure N6Click(Sender: TObject);
35. procedure N9Click(Sender: TObject);
36. procedure N10Click(Sender: TObject);
37. procedure N11Click(Sender: TObject);
38. procedure N13Click(Sender: TObject);
39. procedure N12Click(Sender: TObject);
40. procedure N14Click(Sender: TObject);
41. private
42. { Private declarations }
43. public
44. { Public declarations }
45. end;
46. var
47. Form1: TForm1;
48. implementation
49. uses Unit2, Unit3, Unit4, Unit5, Unit6, Unit7,unit8,
50. unit9,unit10,unit11;
51. {$R *.dfm}
52. procedure TForm1.N5Click(Sender: TObject);
53. begin
54. form1.Close;
55. end;
56. procedure TForm1.N8Click(Sender: TObject);
57. begin
58. form3.show;
59. end;
60. procedure TForm1.N7Click(Sender: TObject);
61. begin
62. form4.Show;
63. end;
64. procedure TForm1.N6Click(Sender: TObject);
65. begin
66. form5.Show;
67. end;
68. procedure TForm1.N9Click(Sender: TObject);
69. begin
70. form6.Show;
71. end;
72. procedure TForm1.N10Click(Sender: TObject);
73. begin
74. form7.show;
75. end;
76. procedure TForm1.N11Click(Sender: TObject);
77. begin
78. Form8.QuickRep1.Preview;
79. end;
80. procedure TForm1.N13Click(Sender: TObject);
81. begin
82. form9.show;
83. end;
84. procedure TForm1.N12Click(Sender: TObject);
85. begin
86. Form10.QuickRep1.Preview;
87. end;
88. procedure TForm1.N14Click(Sender: TObject);
89. begin
90. Form11.show;
91. end;
92. end.