Ингибиторлы қорғағыштың тиімділігінің төмендеуі

Ингибитордың қабат  суымен сәйкестігі зертханалық жағдайларды 10граммдық реагент ерітіндісін дистелген суда дайындау арқылы анықталады және олардың қатынасы 0,5г : 9,5см³; 1,0г : 9,0 см³; 1,5г : 8,5 см³; 2,5г : 7,5 см³; 5г : 5 см³. Қабат суының сынамасы мұнайдан және хлороформ қоспаларынан босатылады. Судың хлороформмен қатынасы 10:1, 30минут ішінде тұнбаланады. Хлороформ бөлінген соң су бөлігі қағаз фильтрі арқылы тазаланады. Алынған ингибитор ерітіндісі дайын қабат суымен 40 см³ араластырылып, 3сағат ішінде тұнбаланады. Егер қоспа лайланбаса және гель пайда болмаса, ингибитор қабат суымен сәйкес екендігін көрсетеді.

Жоғарыда айтылған әдіс  бойынша жоғары минералданған қабат  суының тұз шөгінді ингибиторлармен  Инипол АД 32 К , Ранскейл-4101, Рауан-4000, Инипол АД 32 К полимерлер мен сәйкестігі анықталды. (7.12кесте.)

 

ИНГИБИТОРЛЫ ЕРІТІНІДІНІҢ ОЛАРДЫ ДАЙЫНДАУ

ТӘСІЛДЕРІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ ТИІМДІЛІГІ

                                                                                                                          КЕСТЕ 7.12

Ингибитор	Концентра ция г/л	Тиімділігі %
		Жасанды ерітінді қабат  суы
		Ингибиторды суда дайындау
		Тұщы	Қабат	Тұщы	Қабат
Инипол АД 32 К	5 10	50,6 100	- 100	49,7 100	- 97,2
Ранскейл-4101	10 20	50,6 100	- 95,4	38,3 100	- 97,0
Рауан-4000	5 10	50,6 98,0	- 66,2	68,2 97,8	- 67,2
Инипол АД 32 К	10 20	98,7 100	- 87,8	51,9 100	- 93,2

 

Ескерту: ингибитор ерітіндісі техникалық тұщы суда және қабат суында тығыздығы 1,16г/см³ дайындалды. Ингибитор ерітіндісінің тиімділігін анықтау тәжірибесі жасанды дайындалған және қабат суында құрамы 6,62г/л кальций ионы және 2,97г/л сульфат ионы бар. 20 және 80⁰С температурада дайындалды. Ұзақтылығы сағат 10нан 3тәулікке дейін жалғасты.

7.12 кестеде көрсетілген зерттеудің нәтижесінде қабат суында дайындалған ингибиторлар осы сумен жақсы сәйкестенсе сол ингибиторлар тиімді болады.

Адсорбциялы-десорбциялы  қоспалар тұз шөгінділерінің ингибиторына қосатын талаптардың біреуі болып  табылады. Бір жағынан ингибитор  салыстырмалы тез үлкен көлемде  жыныс бетиінде адсорбциялануы қажет. Қабаттан реагент неғұрлым аз және баяу шығарылса соғұрлым оны ингибирлейтін әрекеті ұзақ болады.

Мұнай кеніштерінің жыныс  коллекторларының адсорбциялы-десорбциялы  қоспасын зерттеу үшін (адсорбент  ретінде мұнай қабатының керннін  алуға болады). 7.12 суретте  көрсетілген  қондырғы ойластырылып шығарылды. Қондырғы стандартты талаптардан жиналады және термоқалыптастырғыш бокста қондырылады.

Адсорбцияны зерттеу  кеуекті ортамен толтырылған  бағана арқылы белгілі бір жылдамдықпен ингибиторлың сулы ерітіндісі жіберіледі.

Тазаланған ерітінді өлшегіш цилиндрге жиналады және оның концентрациясы бағанаға кіргенде және шыққанда кеуекті ортамен теңескенке дейін анализденеді. Шектеулі адсорбциямен кеуекті ортаға айдалған ерітінді жабық жүйеде статистикалық жағңдайда белгілі бір уақыт ішінде ұсталады, содан кейін ерітінді өлшегіш цилиндрге құйылып, ингибитор құрамы анықталады.

Ингибитордың десорбциясы  кезекті ортаның дистельденген  суымен жууымен жүзеге асырылады. өлшегіш  цилиндрге түскен фильтрат ингибитордың құрамына анализденеді осыдай жолмен десорбцияның жалғасуын қамтамасыз ететін кеуекті ортада ерітінді оптималды уақыт ішінде ұсталады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

СУРЕТ 7.12  ТҰЗ ШӨГІНДІСІН ЕСКЕРТЕТІН ИНГИБИТОРДЫҢ

                  АДСОРБЦИЯЛЫ-ДЕСОРБЦИЯЛЫ ҚАСИЕТІН 

                  ЗЕРТТЕУГЕ АРНАЛҒАН ҚОНДЫРҒЫНЫҢ СЫЗБАСЫ  

1-ерітінді ыдысы;

2-гидроаккумуляметор;

3-түтік;

4-6 үшжолды крандар;

5-топырақты бағана;

7-табиғи жынысты бағана;

8-9-өлшегіш цилиндрлер.

 

Бұл қондырғы әртүрлі  ингибиторлармен әртүрлі жыныстармен  адсорбциялы-десорбциялы процестерді  зерттеуге мүмкіндік береді.

Табиғи жыныстарға жақын  адсорбцияның меншікті есебін мына формуламен анықтайды:

мұндағы:  А_менш-меншікті адсорбция,мг/м²;

С₀ және С_і- бастапқы ерітінді концентрациясы және табиғи

жыныстың ортасымен  өткен адсорбциядан кейінгі ертінді

концентрациясы, мг/м³;

q_i- адсорбция кезіндегі фильтрленген сұйықтық көлемі, м³;

C_j-десорбция кезіндегі кеуекті ортадан шыққан ертінді

концентрациясы, мг/м³;

q_j-десорбция кезіндегі сұйықтық көлемі,м³;

S-адсорбция беті, м².

 

Ингибирленбеген және ингибирленген концентрациясы әртүрлі ерітінділерде тұздардың кристалдануының индукциялы кезең бойынша кристалл түзілуінің жылдамды мына қатынаспен бағаланады:

мұндағы:  С₀, С_р,  С_t-тұз қоспасының бастапқы, тең салмақты ағымды

                концентрациясы;

К-қаныққан ерітіндідегі шөгіндінің кристалдану констансасы;

t- кристалдану уақыты.

Тұз шөгінделудің ингибиторының  қажалу қарқындылығы бақылау үлгілерінің  массасының төмендеуі бойынша анықталады. (Мұнай кәсіптік жабдық жасалатын материалдар). Сонау келесі кезеңдер бойынша жүргізіледі.  Үлгілерді дайындайды. УАЙТ-спиртімен металл беті тазартылады. Кальций және магний қоспалармен бетті майсыздандырылады, 1минут ішінде үлгілер 10%тік тұз қышқылының ерітіндісінде ұсталады. Ағынды сумен жуылған соң және кепкен үлгілер құрғақ фильтрлеген қағазға оралы, 1сағат ішінде ылғал жұтатын эксикаторда ұсталады. Төрттік белгіге дейін үлгілер дәлдікпен өлшенеді.

Дайындалған үлгілер  көлемі 700см³ ингибитор ерітіндісіне өлшенген түрде жіберіледі, 30тәулік бойы сақталады және ағындщы сумен жуылады. Қажалу өнімдері 5минут ішінде бөлме температурасында келесі құрамды ерітіндіде уландыру арқылы жоюлады г/л: күкірт қышқылы – 84; лимон қышқылы аммоний – 100, тиомочевин – 10, дистельденген су – 1м. уланған ерітінідінің қалдықтары желім сумен, кейін дистельденген сумен шайылып, беттік ылғалмен жойылады. Содан соң үлгілерді фильтрлеген қағазға орап, эксикаторға орналастырады. Қажалу жылдамдығы мына формуламен анықталады:

υ _к= Δm/ε s t

 

мұндағы:  υ _к – қажалу жылдамжығы, мм/жыл;

Δm – массаның жоғалуы,г;

ε – металл үлгінің  тығыздығы,г/мм³;

s – үлгінің беттік  ауданы,мм²;

t – сынау жалғасы,  жыл.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

            Ингибиторлы  қорғағыштың   тиімділігінің   төмендеуі   ингибитордың  мүмкіндігінше  үздіксіз  берілмегендігі  оған  УДЭ, УДС  типті  дозалау  құрылғысының  жетіспеушілігінен  ингибитордың  ингибирлегіш  күшін  жоғалтуы.

           

   Химиялық реагенттермен   мен  өңделген  11  скважинаның   әсерлілігі  8  скважинаның  операция  тиімділігі  көрсетілуі  олардың  қосымша  мұнай  өндіруі  343  тонна,  қазір  өндірілген  жұмыстың  тиімділігі  73 %   құрады.  1, 1а  және  2  блоктарындағы  өңдеу  тиімділігі  67  және  54%  аралығында құрады.  

 Дипломдық  жобамды   қорытындылай  келе  төмендегілерді  ұсынамын.

 Скважиналардан  кристалды   органикалық  емес  шөгінділерді  табу  кезінде,  компонентті   заттардың  құрамын  анықтау   қажет.

 

  Тұз  шөгінділеріне   ингибиторлардың  әсерлілігін   анықтау  үшін  және  экономикалық  тиімділігін табу  үшін   кесте берілген.

 ТҚ  бойынша   тұз  шөгінділеріне  кететін   ингибиторлардың  шығыны  көрсетілген.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1. Батманов К.Б., Утесинов А.Н.

     «Высокопарафинистые нефти Мангышлака»

                                                                                                                 Алматы 2005 г

2   Бухаленко Е.И., Абдуллаев Ю.П.

     «Монтаж, обслуживание и ремонт нефтепромыслового

     оборудования.»

Москва «Недра», 1985 г.,

3   Бухаленко Б.И.

     «Справочник по нефтепромысловому оборудованию»

                      МОСКВА, «Недра», 1983 г., 390 с.

4   қазақстан   республикасының   еңбек   туралы  заңы

алматы, 2003 ж

5   Куатова   Д.Я.

    «Кәсіпорын экономикасы» 

                                                                                              Алматы 2006ж.

6   Куцын  П.В.

     «Охрана труда в нефтяной и  газовой промышленности»

                                                                                       Москва «Недра»,1985г

7   Муравьев  В.М.

               «Эксплуатация нефтяных и газовых  скважин»

                                                                                  Москва «Недра» 1978 г

8   Сулейманов М. М.

   «Охрана труда в нефтяной промышленности»

                                                                                     Москва «Недра» 1980 г

9   Утенов  В.Н., Катанов А.В., Маринов И.Д., Оспанов  Ж..К.      

      «Правила пожарной безопасности  в  

      Нефтегазодобывающей    промышленности»

                                                                                               Астана 2002г.

10   ЭЛияшевский  И.В.

       «Технология добычи нефти и  газа»

Москва  «Недра» 1976 Г

11   Юрчук  А.М

           «Расчеты и задачи при добыче  нефти»

                                                                                               Москва «Недра» 1972 г

12   мгөб  МӘЛІМЕТТЕРІ