Бұргылау тізбегі

 

2.16. Амортизаторлар

 

Амортиаторлар бұрғылау кезінде болатын соғу күштерін және бұрғылау құбырлары тізбегінің дірілдеуін азайту үшін қолданылады.

Амортиаторларды қолдану  бұрғылау құбырларының, түптік қозғалтқыштар /турбобұрғы/ мен ауырлатылған бұрғылау құбырларын және бұрғылау құбырлары  тізбегінің басқа да элементтерінің тозу қарқынын бәсеңдетеді.

Амортиаторлардың төмендегідей конструкциялық түрлері бар: тұрқылы  және тұрқысыз дайындалған, серіппелі  элементтері металл және металл емес, гидравликалық және пневматикалық.

2.22-суретте тұрықсыз, серіппелі элементті металдан жасалған амортизатор көрсетілген. Ол тұрықсыз табақша тәріздес серіппелі элемент 2, жоғарғы және төменгі /1,5/ аудармалардан тұрады. Төменгі аударманың 5 сыртқы беті конусты етіліп жасалып, шарлы құлпымен қамтамасыз етілген, ол аударманы тұрқымен байланыстырады.

 

2.17. Шетелдерде  қолданылатын бұрғылау құбырлары 

мен ауырлатылған бұрғылау құбырлары және олардың

жалғаушы элементтері

 

Шетелдерде, Америка мұнай  институты /АМИ/ стандарты бойынша  дайындалған шеттері ішіне немесе сыртына шығарыла отырғызылған бұрғылау құбырлары қолданылады. Бұл құбырларды дайындауда қолданылатын болаттардың кейбір механикалық қасиеттерінің көрсеткіштері 2.6-кестеде көрсетілген.

                            2.6-ксте

Көрсеткіштер	Болаттың беріктік тобы
	Д	Е	Х-95	S-105	V-135
Ағымдық шегі, МПа   367      527       668       738        949 Созылу кезіндегі          Беріктік шегі, Мпа       668      703       738        808      1019

 

5А АНИ стандарты  бойынша бұрғылау құбырларын  болаттың „Д” және „Е”, ал 5АХ стандарты бойынша Х-95, V-135 беріктік топтарынан дайындау қаралған. Кейбір жеке фирмалар мысалы „Янгстаун” /АҚШ/ беріктік тобы өте жоғары  V-150 болаттарынан дайындай алады.

2.7- кестеде АНИ стандарты  бойынша шеттері шығарыла отырғызып  дайындалған  бұрғылау құбырларының кейбір мөлшерлері көрсетілген.

 

Сыртқы диаметрі, мм	Қабырға қалыңдығы, мм	Ішкі диаметрі, мм	Болаттың беріктік топтары
101,6     12/   127,0     139,7	6,65 8,38 6,88 8,5 10,92 7,52 9,19 12,70 9,17 10,54	88,3 84,3 100,5 97,2 92,5 112,0 108,6 101,6 121,4 118,6	Д,Е, Д,Е,Х,G,V E Д,Е,Х,G,V Д,Е,Х,G,V Е,Х,G Д,Е,Х,G,V Д,Е,Х,G,V Д,Е,Х,G,V Д,Е,Х,G,V

 

2.23-суретте „РИД”  және „ЮЗ” фирмаларының құлпылары  мен бұрғылау құбырларының жалғау  конструкциясы көрсетілген. „РИД”  бойынша құлпыларды жалғау цилиндрлі  тұрақтылық белбеуше 1, конусты бұранда 2, ішкі тірек 3 арқылы іске асырылады. Тұрақтылық белбеуше ұзындығы құбыр диаметріне байланысты 40-50 мм шамасында дайындалады. Трапецейдальды бұранданың конустылығы 1:32, қадамы 4,233 мм, тереңдігі 1,984 мм. Құлпыларды бұрғылау құбырларына бұрап бекіту 300-400 температурада қыздырылып барып іске асырылады.

„ЮЗ” бойынша құлпыларды жалғау конусты бұранда 2, бұранданың екі жағына орналасқан екі конусты  белбеуше I мен 3 арқылы іске асырылады. Белбеушенің жалпақтығы құбыр шетінде 30 мм шамасында, ал бұранда соңында 35 мм-ден кем боолмаауы керек. Екі белбеуше және бұранда I:8 қатынасындай конустылықпен дайындалады. Бұранда трапецейдальды қадамы 5,08 мм, тереңдігі 1,27 мм. Каррозиялық қажу әсерінен болатын құбырлардың сынуын болдырмау үщін кейбір фирмалар іші пластмассымен қапталған бұрғылау құбырларын шығарады.

Құбыр құбырлары 7АНИ  стандарты бойынша дайындалады. „РИД”, „ЮЗ”, „Хайдрил” фирмалары  бұрғылау құбырларын ағымдық шөгі 897 МПа және жоғары болаттардан дайындалады.

2.24-суретте 7АНИ стандарты бойынша жалғанған құлпылық жалғау көрсетілген.

2.24-сурет

2.8-кестеде құлпылық  бұрандалар пішінінің негізгі  өлшемдері көрсетілген. 

 

2.8-кесте

Бұранда элементтері	Бұранда белгілері
	У-0,0	У-0,040	У-0,060	У-0,065
Конустылығы	I;6 I:4	I:4	I:6 I:4	I:6
Қадамы, мм	6,35	5,08	6,35	6,35
Пішін биіктігі, мм	5,486	4,376	5,470	5,4865
Тереңдігі, мм	0,095	2,993	3,754	2,831

 

Пішін басындағы бұрышы барлық бұрандаларда 60 градусқа тең. „ЮЗ” фирмасы сонымен  қатар пішін басындағы бұрышы 90 грдусқа тең Н-90 құлпылық бұрандаларын  қолданады.

Ауыртылған бұрғылау құбырларын шетелде  ағымдық шегі 703 МПа және жоғары болаттардан  дайындайды. Ауыртылған бұрғылау құбырлары  кәдімгі бұрғылау құбырларындағыдай  немесе арнайы құлпылық жалғаулармен дайыдалады. Құлпылық жалғаулардың қажу беріктілігін арттыру үшін жеңілдету өзекшелерін қолданады. Соонымен қатар пішін басындағы бұрышы 90 гградус бұрандаларда қолданылады /Н-90/.

Диаметрі 146 мм ауыртылған бұрғылау құбырлары  ұзындығы 9,14 мм, ал диаметрі 152 мм, одан жоғары құбырлар ұзындықтары 9,14; 9,45 м және 12,8 м тең етіліп дайындалады. Сыртқы диаметрлері бойынша шиыршықты және шаршы қималы ауырлатылған бұрғылау құбырлары да қолданылады.

3. ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ   ЖҰМЫСТЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ЖАЗЫП  ДАЙЫНДАУ РЕТТЕРІ

 

Лабораториялық жұмысты  орындау  бұрғылау құбырларының құрылғы элеметтері оқып үйррену және жазудан тұрады. Орындалған жұмыс бойынша есеп беріледі. Есеп беру жұмысын 297x210 мм формат бетіне жазып орындау керек. Есеп жұмысында сонымен қатар, құбыр құрылғы элементтерінің сызбалары мен нұсқалары стандарт талаптарына сәйкес орындалуы керек. Есеп жұмысы титул бетпен және мазмұнмен қамтамасыз етіледі. Титул бетте лабораториялық жұмыстың аты, орындаушы студенттің аты-жөні көрсетілуі тиіс.