Алматы Гидрометеорологиялық станциясы

    Верный қаласындағы  станцияға Петерборг қаласындағы  Басты геофизикалық обсерваторияның  білікті инспекторлары жиі-жиі  тексеріс өткізіп отырды. Тексеріс  нәтижиесінің соңынан жазылған  акттардың ішінде бұл станцияға  жаңа үй керек екендігін нұқып  көрсетіп отырды.

   1915 жылы Басты геофизикалық  обсерваторияның қаржысына Верныйдағы  метеорологиялық станция орналасқан  ғимарат соғылды. Соғылған ғимарат  қаланың оңтүстік бөлігінде орналасты.  Оған жақын маңда Басты арық  ағып жатты. Бұл қазіргі заманға  сәйкес жаңа метеорологиялық  станция ретінде саналды. Станцияның  қызметтік үйі Абая, Сейфулина,  Масанчи, Сатпаева көшелерінде  орналасты. 

  Сол уақыт ішіндегі  метеостанцияның қойылған аттары:

- 1885 жылға дейін - «Верный  қаласының нығайтуы»;

- 1885 -1921 жылға дейін - «Верный  қаласының станциясы»;

- 1921жылдан 1932 жылға дейін  «Алма-Ата Станциясы»;

- 1932жылдан 1951 жылға дейін  «Алма-Ата, обсерватория»;

- 60шы-70ші жылдары – Алма-Ата, ГМО;

- 15,06,1983 жылы Алма-Ата,  ОГМС;

- 1997 жылдан бастап қазіргі  жылға дейін «Алматы, ОГМС» деп аталуда.

  Осы уақытқа дейін өткізілген сейсмикалық метеорологиялық бақылаумен қатар тағы да басқа да бақылаулар өткізіліп отырды:

1. Аэрологиялық бақылау

- шаропилоттық 1926 жылдан  бастап,

- 1936 жылдан бастап  радиозондық  бақылау (1985 жылдан бастап станция  ауысқан);

2. Ең басты қабатқа  бақылау – 1957 жылдан бастап;

3. 1932 жылдан бастап Актинометрлік  бақылау;

4. 1967 жылдан бастап қоршаған  ортаны ластаудан бақылау 

Бірақ әрбір белгіше- бұл  метеорологиялық станция,ал түртінді және сандар-ағымдық ауа райы. Қазір  Қазақстанда 256 метеостанция  бар.  Алматы облысында 34, ал Алматы  аймағында 20. Біздің станциялар дуние жүзілік  жүйеге кіреді. “Ауа райы шекті білмейді!”  Сол себептен, барлық ақпарат тек  аймақтықта, бірақ және деректердің  дүниежүзілік  орталығында өңдейді. Бұл өз кезегі  әр бақылыушының   кез -келген станциядағы жұмысының  жауапкершілік  дәрежесін асырады.  Бүгінгі  таңда  бақылау жүйесі өз санынан бірнеше есе аз. Сол  үшін ағымдағы  мәлімет  жоғары  сапалы болуы керек.Қазір метеорологиялық  станциялар  автоматты бақылау  жүйесіне көшуде.Автоматты бақылау  станцияларын енгізу ,кеңейту синоптиктің  мүмкіндігін ғана емес, сонымен қатар, қала және облыс тұрғындарының әлеуметтік жағдайын жақсартады.

 Сол үшін жұмыс орнын  бұзу бақылау пунктінің жұмысын  толығымен тоқтатып қояды, ал  Алматы қаласы  өз шекарасының  табиғи мониторингін бақылайтын  жалғыз станциядан айырылып қалады. Метеорологиялық станцияларды бұзбай, қайта сақтап қалып, Алматы  сияқты басқа қалаларда  жаңа  станциялар салу керек. Мысалыға  Москвада  27, ал Пекинде 250 метеостанция  бар.  Станцияны бұзу  Қазақстан Республикасының  халақаралық қауіпсіздігіне  зардабын тигізеді.

 7 Метеорорологиялық алаңдағы аспаптардың орналасу тәртібі.

 

1. Вильда флюгері

2. Анеморумбометр

3. Психрометрлік будка

4. Автоматты метеостанция

5. Третьяков жауын өлшегіші

6. Гелиограф

7. Тереңдік термометрлері

8. Топырақ беті және Савинов иінді термометрі

9. Актинометр

10. Пиранометр

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер: 

1. Бройдо А. Г. Руководство к учебной практике по метеорологии. Л: Ленинградский Гидрометинститут. 1971.

2. Матвеев Л. Т. Курс общей метеорологии. Физика атмосферы. Л: Гидрометеоиздат. 1984.

3. Научно – прикладной справочник по климату СССР. Серия III. Л: гидрометеоиздат. 1989.

4. Матвеев Л. Т. Физика атмосферы. Л: Гидрометеоиздат. 2000.

5.           Интернет жүйесі.