Күшейткіштің жұмыс істеу принципі

    Температураның  тұрақтандыру шартын орындау  керек:

 

41,65 КОм 

41,65 КОм  400 КОм

 

    Кернеу күшейту  коэффициентін табамыз:

 К 

 

     бөлгіш сыйымдылықтардың мәндері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.Эмиттерлік кернеу  қайталағышты есептеу

      Кернеу қайталағыштарын, әдетте күшейткіш каскадты кері байланыс тізбегі бойынша кернеуді беру коэффициенті тең болатын терең кері байланыспен қамту арқылы құрады. Кернеу қайталағышына тән көрсеткіштерін алу үшін тізбекті түрдегі кернеу бойынша теріс кері байланысты пайдаланады. Қарапайым кернеу қайталағыштары ретінде биполярлық транзисторда ортақ коллектормен (ОК) қосылған, ал өрістік транзисторларда ортақ құймамен (ОҚ) қосылған каскадтарды қолданады. Мұның біріншісі эмиттерлік қайталағыш деп, екіншісі, бастаулық қайталағыш деп аталады. Кернеу қайталағышы (КҚ) күшейткіш каскадтар арасында үйлестіруші элемент ретінде жиі қолданылады. Өйткені оның мынадай жақсы қасиеттері бар: кірісіне берілген сигналды амплитудасы пішіні бойынша өзгертпей шығысына береді; кіріс кедергісі үлкен, сондықтан алдыңғы каскадты тұйықтамайды, шығыс кедергісі кішкентай болғандықтан келесі каскадпен жақсы үйлеседі. Кернеу қайталағыштарын қосқанда құрылғының жүктемелік қабілеті айтарлықтай ұлғаяды. Олар импульстік сигналдарды төмен омды, соның ішінде сыйымдылықтың жүктемеге, ішкі үлкен кедергісі бар бастаудан беру үшін қолданылады. Бұл жағдайда қайталағыштың кішкене шығыс кедергісі оның шығысында импульс фронтының, тіпті жүктеменің салыстырмалы үлкен сыйымдылығы болса да, тез көтерілуін қамтамасыз етеді. Кернеу қайталағышының ауқымды динамикалық диапазоны үлкен амплитудалы импульстарды шамалы сызықтық емес бұрмалауларды беріп жіберуді қамтамасыз етеді, ал кішкене кіріс өткізгіштігі сызықтық бұрмалаулардың деңгейін айтарлықтай кішірейтуге мүмкіндік береді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.Бірінші каскадты  алдын ала күшейтуді есептеу.

 

 

 

 

 

 

 

     Схемада конденсаторы тұрақты ток бойынша схеманың кірісін сигнал көзінен бөліп айырып тұратын конденсатор, коллектор жүктемесі, база кедергісі. Жұмыс нүктесінің ОА бастапқы орны кірме және шығыс тізбектерінде токтар ( және кернеулер (  тұрақты құрастырушылардың жиынтығымен анықталады. Көрсетілген схемадағы режим тұрақты ток бойынша   және резисторларының көмегімен қойылады. Жүктеме сызығының жұмыс нүктесін база , тогының бастапқы фиксацияланған мәнімен анықтайды. Бұл ток формуладан табылады.      . Мұндағы, - мәні кішкентай болғандықтан оны 0 – ге жақын деп аламыз. Сонда .

     Базаның тогы  тұрақты  мен сыртқы шамаларға байланысты емес. Яғни транзистордың ішкі көрсеткіштеріне тәуелді емес, сондықтан ол тұрақты болады. Осыған байланысты транзистордың жұмыс режимін қамтамасыз ететін бұл әдіс фиксацияланған база тогымен ығысу схемасы деп аталады. Бірақ бұл схема сирек қолданылады.

 

 

 

 

 

 

 

Негізгі деректер

1.Жалпы кедергі .........................................................

2.Жалпы кернеу ..........................................................

3.Каскадтың күшейту коэффициенті ....................... 

 

 

 

 

КТ 602А (n - p - n,

 

 

 

 

 

 

                                            

                            

     Фильтрдің  кедергісіндегі кернеудің құлауын  қабылдаймыз:

 

 

     Бөлгішке берілген  кернеуді табамыз:

 

     Транзистордың  кіру тізбегінің кедергісі

 

 

 - табамыз:

 

  - эмиттерге жалғанған кедергіні табамыз:

 

 

 

     Тыныштық күйіндегі  базаның кернеуі

 

     Тізбектегі  базаның бөлгішінің тогын анықтаймыз:

 

     – фильтердің кедергісін табамыз:

 

      табу үшін коллектордан шығыс тізбегінен Кирхгофтың ІІ заңын табамыз:

 

     Каскадтың кіру кедергісін табамыз:

 

      Каскадтың  шығыс кедергісін табамыз:

 

      Каскадтың  кернеу бойынша күшейту коэффициенті

                

 

 

     Ток күші  мен қуаттың күшейту коэффициентін  табамыз:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                             Қорытынды

     Қорыта келгенде, бұл күшейткіштер өте әлсіз электрлік сигналдарды күшейтуге мүмкіндік береді. Транзистор арқылы аса үлкен күшейтуге жету үшін бірнеше күшейткіш каскадтарды қолданады.  Бір транзистордан немесе күшейткіш элементтен және оған қарасты байланыс элементтерінен тұратын күшейткішті каскад деп атайды.

     Күшейту  процессі деп қоректену көзінің энергиясын күшейткіштің сыртқы сигналының энергиясына түрлендіруді айтады. Бұл процесс басқару күшейткіш элементіне немесе транзисторға әсер ететін кірмелік сигнал арқылы жүргізіледі. Транзисторлық күшейткіштің электрондық деп аталу себебі, транзистордың жұмыс істеу принципі шала өткізгіштердің ішінде жүріп жататын электрондық процестерге тікелей байланысты болуында.

      Күшейткішті  күшейту коэффициентінің төменгі  және жоғары шекті жиіліктерде  кішіреюін жиіліктік бұрмалау деп атайды. Іс жүзінде қолданылатын күшейткіштерде шығысындағы кернеуде кірмесіндегі кернеуден түрі бойынша айырмасы болады. Шығыс кернеудің қандай да болмасын түрінің өзгеруін күшейткіш арқылы болатын бұрмалаулар деп атайды.

      Кернеу қайталағыштарын, әдетте күшейткіш каскадты кері байланыс тізбегі бойынша кернеуді беру коэффициенті тең болатын терең кері байланыспен қамту арқылы құрады. Кернеу қайталағышына тән көрсеткіштерін алу үшін тізбекті түрдегі кернеу бойынша теріс кері байланысты пайдаланады. Қарапайым кернеу қайталағыштары ретінде биполярлық транзисторда ортақ коллектормен (ОК) қосылған, ал өрістік транзисторларда ортақ құймамен (ОҚ) қосылған каскадтарды қолданады. Мұның біріншісі эмиттерлік қайталағыш деп, екіншісі, бастаулық қайталағыш деп аталады.

 

 

 

 

 

 

                              Пайдаланылған әдебиеттер:

 

   С.Б.Балабатыров              «Электротехниканың теориялық негіздері»

   А.В.Перышкин                 «Жалпы физика курсы»

   В.Е.Китаев, Л.О.Шляпинтох   «Электротехника және өнеркәсіптік  электроника негіздері»

   И.В.Савельев                     «Жалпы физика курсы»  І том