Рынок ценных бумаг

Рынок ценных бумаг

      Ценные бумаги можно рассматривать с двух точек зрения: эмитента     (или заемщика), т.е. юридического лица, выпустившего ( эмитировавшего) ценную бумагу, и ее покупателя (т.е. кредитора). Для первого – это инструмент привлечения дополнительных средств, для финансирования производственной или коммерческой деятельности, для второго – вложение средств, с целью получения прибыли. Также ценная бумага определяется как документ строго установленной формы и  реквизитов, удостоверяющий совокупность имущественных прав, осуществление или передача которых возможны только при его предъявлении.

       Ценные бумаги подразделяются на первичные и вторичные. К первичным относятся следующие:

       Облигации - выпускаются правительством и  компаниями. Эмитенты облигаций  обязуются выплатить через определенный срок взятые взаймы деньги и процент на них. Права на управление компанией облигация не дает. Ее владелец, как правило, получает фиксированный доход, который выплачивается равными долями в течении всего срока действия облигации. Облигации бывают краткосрочные (до 3 - 5 лет)  и долгосрочные  ( свыше 5 лет).

       Целью  выпуска облигаций обычно является  формирование капитала для освоения  новых видов деятельности, модернизации  производства, освоения новых рынков.

       Акции  – это ценные бумаги, удостоверяющие  право на владение частью капитала  и на получение определенного  дохода от деятельности компании (дивиденда). Акции бывают простые ( не гарантируют дивиденд, но дают право голоса ) и привилегированные ( дают право на фиксированный дивиденд, но не дают право голоса).

       Векселя  – краткосрочные долговые обязательства  корпорации.  Это как правило, менее надежные ценные бумаги, по сравнению с акциями и облигациями, но и более доходные. Казначейские обязательства – по существу это векселя, которые выпускает правительство. Депозитные сертификаты – документы, удостоверяющие внесение денег в банк и дающие право на получение оговоренного дохода.

       Вторичные  ценные бумаги – это ценные  бумаги, которые возникают на  основе первичных или других  базовых активов ( валюты, товаров и др. ). Среди наиболее распространенных их видов можно выделить следующие: фьючерсы – срочные контракты, заключаемые между продавцом и покупателем на покупку ( продажу ) ценных бумаг ( или других активов ) по заранее фиксированной цене в будущем на определенную дату; опционы – срочные контракты на ценные бумаги, предусматривают право на их покупку или продажу по установленной цене в течении определенного срока. Главное отличие опционов от фьючерсов состоит в том, что первые предусматривают право, а не обязанность на проведение тех или иных операций.

     Ценные бумаги  обращаются на рынке ценных  бумаг ( или фондовом рынке ). Он представляет собой сегмент финансового рынка ( наряду с рынком банковских заемных фондов, иностранной валюты ), через который осуществляется трансформация сбережений в инвестиции, временно свободных денежных средств – в краткосрочные займы.

     Рынок ценных бумаг с сопутствующей ему системой финансовых институтов – это та сфера, в которой реализуются отношения собственности, формируются финансовые источники экономического  роста, концентрируются и распределяются инвестиционные ресурсы. Он имеет сложную структуру и включает множество сегментов.

     Прежде всего можно выделить первичный сегмент, на котором происходит размещение вновь выпущенных ценных бумаг, и вторичный, где происходит их перепродажа. Именно на первичном осуществляется трансформация сбережений в инвестиции.

     Кроме того выделяют биржевой и внебиржевой сегмент. Первый относится к торговле на бирже.

     К инфраструктуре рынка ценных бумаг относятся: фондовая биржа, депозитарии, реестры держателей ценных бумаг.

     Фондовая биржа – некоммерческая организация, которая создается для обеспечения условий деятельности профессиональным участникам рынка торговли ценными бумагами, а также определении их курса, его публикации, регулирования рынка.

     Депозитарием является организация, оказывающая услуги по хранению сертификатов ценных бумаг и учету и переходу прав на ценные бумаги. Регистратор, или держатель, реестра ценных бумаг – это хозяйствующий субъект, осуществляющий деятельность по сбору, фиксации, обработке, хранению и предоставлению данных, составляющих систему ведения реестра владельцев ценных бумаг.

      Инвестиции в ценные бумаги осуществляются с целью получения дохода, а также для приобретения контроля над определенной корпорацией. Следует подчеркнуть, что любые ценные бумаги связаны с риском дефолта, т.е. неисполнения своих обязательств их эмитентов вследствие неплатежеспособности. Причем между степенью риска и уровнем ожидаемой доходности ценных бумаг имеет место прямая зависимость. Чем рискованней ценная бумага, тем выше должен быть предлагаемый по ним доход, иначе инвестор просто не приобретет ценные бумаги.

Рынак каштоўных папер

     Каштоўныя паперы можна разглядаць з двух пунктаў гледжання: эмітэнта (або пазычальніка), г.зн. юрыдычнай асобы, які выпусціў (эмітаваных) каштоўную паперу, і яе пакупніка (г.зн. крэдытора). Для першага - гэта інструмент прыцягнення дадатковых сродкаў, для фінансавання вытворчай або камерцыйнай дзейнасці, для другога - ўкладанне сродкаў, з мэтай атрымання прыбытку. Таксама каштоўная папера вызначаецца як дакумент строга ўсталяванай формы і рэквізітаў, які сведчыць сукупнасць маёмасных правоў, ажыццяўленне або перадача якіх магчымыя толькі пры яго прад'яўленні.

     Каштоўныя паперы падпадзяляюцца на першасныя і другасныя. Да першасных адносяцца наступныя:

     Аблігацыі - выпускаюцца урадам і кампаніямі. Эмітэнты аблігацый абавязваюцца выплаціць праз пэўны тэрмін узятыя ў пазыку грошы і адсотак на іх. Правы на кіраванне кампаніяй аблігацыя не дае. Яе ўладальнік, як правіла, атрымлівае фіксаваны даход, які выплачваецца роўнымі долямі на працягу ўсяго тэрміну дзеяння аблігацыі. Аблігацыі бываюць кароткатэрміновыя (да 3 - 5 гадоў) і доўгатэрміновыя (звыш 5 гадоў).

    Мэтай выпуску аблігацый звычайна з'яўляецца фарміраванне капіталу для асваення новых відаў дзейнасці, мадэрнізацыі вытворчасці, асваення новых рынкаў.

    Акцыі - гэта каштоўныя паперы, якія сведчаць права на валоданне часткай капіталу і на атрыманне пэўнага даходу ад дзейнасці кампаніі (дывідэнду). Акцыі бываюць простыя (не гарантуюць дывідэнд, але даюць права голасу) і прывілеяваныя (даюць права на фіксаваны дывідэнд, але не даюць права голасу).

    Вэксалі - кароткатэрміновыя даўгавыя абавязацельствы карпарацыі. Гэта як правіла, менш надзейныя каштоўныя паперы, у параўнанні з акцыямі і аблігацыямі, але і больш прыбытковыя. Казначэйскія абавязацельствы - па сутнасці гэта вэксалі, якія выпускае ўрад. Дэпазітныя сертыфікаты - дакументы, якія сведчаць ўнясенне грошай у банк і даюць права на атрыманне абумоўленага даходу.

    Другасныя каштоўныя паперы - гэта каштоўныя паперы, якія ўзнікаюць на аснове першасных або іншых базавых актываў (валюты, тавараў і інш.). Сярод найбольш распаўсюджаных іх відаў можна вылучыць наступныя: ф'ючэрсы - тэрміновыя кантракты, якія заключаюцца паміж прадаўцом і пакупніком на куплю (продаж) каштоўных папер (або іншых актываў) па загадзя фіксаванай цане ў будучыні на пэўную дату; апцыёны - тэрміновыя кантракты на каштоўныя паперы, прадугледжваюць права на іх куплю або продаж па ўсталяванай цане ў плыні вызначанага тэрміну. Галоўнае адрозненне апцыён ад ф'ючэрсаў складаецца ў тым, што першыя прадугледжваюць права, а не абавязак на правядзенне тых ці іншых аперацый.

     Каштоўныя паперы звяртаюцца на рынку каштоўных папер (або фондавым рынку). Ён уяўляе сабой сегмент фінансавага рынку (разам з рынкам банкаўскіх пазыковых фондаў, замежнай валюты), праз які ажыццяўляецца трансфармацыя зберажэнняў у інвестыцыі, часова свабодных грашовых сродкаў - у кароткатэрміновыя пазыкі.

Рынак каштоўных папер з спадарожнай яму сістэмай фінансавых інстытутаў - гэта тая сфера, у якой рэалізуюцца адносіны ўласнасці, фармуюцца фінансавыя крыніцы эканамічнага росту, канцэнтруюцца і размяркоўваюцца інвестыцыйныя рэсурсы. Ён мае складаную структуру і ўключае мноства сегментаў.

Перш за ўсё можна вылучыць першасны сегмент, на якім адбываецца размяшчэнне зноў выпушчаных каштоўных папер, і другасны, дзе адбываецца іх перапродаж у інвестыцыі. . Менавіта на першасным ажыццяўляецца трансфармацыя зберажэнняў

Акрамя таго вылучаюць біржавы і пазабіржавы сегмент. Першы ставіцца да гандлю на біржы.

Да інфраструктуры рынку каштоўных папер адносяцца: фондавай біржы, дэпазітарыі, рэестры трымальнікаў каштоўных папер.

Фондавая біржа - некамерцыйная арганізацыя, якая ствараецца для забеспячэння ўмоў дзейнасці прафесійным удзельнікам рынку гандлю каштоўнымі паперамі, а таксама вызначэнні іх курсу, яго публікацыі, рэгулявання рынку.

Дэпазітарыем з'яўляецца арганізацыя, якая аказвае паслугі па захоўванні сертыфікатаў каштоўных папер і ўліку і пераходу правоў на каштоўныя паперы. Рэгістратар, або трымальнік, рэестра каштоўных папер - гэта гаспадарчы суб'ект, які ажыццяўляе дзейнасць па зборы, фіксацыі, апрацоўцы, захоўванню і прадастаўленню дадзеных, складнікаў сістэму вядзення рэестра ўладальнікаў каштоўных папер.

Інвестыцыі ў каштоўныя паперы ажыццяўляюцца з мэтай атрымання даходу, а таксама для набыцця кантролю над пэўнай карпарацыяй. Варта падкрэсліць, што любыя каштоўныя паперы звязаны з рызыкай дэфолту, г.зн. невыканання сваіх абавязацельстваў іх эмітэнтаў з прычыны неплацежаздольнасці. Прычым паміж ступенню рызыкі і ўзроўнем чаканай прыбытковасці каштоўных папер мае месца прамая залежнасць. Чым рызыкавалі каштоўная папера, тым вышэй павінен быць прапанаваны па іх даход, інакш інвестар проста не набудзе каштоўныя паперы.

 

Тлумачальны тэрміналагічны слоўнік

Каштоўная папера - вызначаецца як дакумент строга ўсталяванай формы і рэквізітаў, які сведчыць сукупнасць маёмасных правоў, ажыццяўленне або перадача якіх магчымыя толькі пры яго прад'яўленні.

Эмітэнт - юрыдычная асоба, якая выпусціла каштоўную паперу.

Аблігацыі  -  выпускаюцца урадам і кампаніямі. Эмітэнты аблігацый абавязваюцца выплаціць праз пэўны тэрмін узятыя ў пазыку грошы і адсотак на іх. Правы на кіраванне кампаніяй аблігацыя не дае. Яе ўладальнік, як правіла, атрымлівае фіксаваны даход, які выплачваецца роўнымі долямі на працягу ўсяго тэрміну дзеяння аблігацыі. Аблігацыі бываюць кароткатэрміновыя (да 3 - 5 гадоў) і доўгатэрміновыя (звыш 5 гадоў).

 Акцыі  - гэта каштоўныя паперы, якія сведчаць права на валоданне часткай капіталу і на атрыманне пэўнага даходу ад дзейнасці кампаніі (дывідэнду).

Вэксалі - кароткатэрміновыя даўгавыя абавязацельствы карпарацыі. Гэта як правіла, менш надзейныя каштоўныя паперы, у параўнанні з акцыямі і аблігацыямі, але і больш прыбытковыя.

Казначэйскія абавязацельствы  - па сутнасці гэта вэксалі, якія выпускае ўрад.

Дэпазітныя сертыфікаты - дакументы, якія сведчаць ўнясенне  грошай у банк і даюць права на атрыманне абумоўленага даходу.

Другасныя каштоўныя паперы - гэта каштоўныя паперы, якія ўзнікаюць на аснове першасных або іншых базавых актываў (валюты, тавараў і інш.).

Ф'ючэрсы - тэрміновыя кантракты, якія заключаюцца паміж прадаўцом і пакупніком на куплю (продаж) каштоўных папер (або іншых актываў) па загадзя фіксаванай цане ў будучыні на пэўную дату.

Апцыёны - тэрміновыя кантракты на каштоўныя паперы, прадугледжваюць права на іх куплю або продаж па ўсталяванай цане ў плыні вызначанага тэрміну.

Рынак каштоўных папер (або фондавы рынак) - уяўляе сабой сегмент фінансавага рынку (разам з рынкам банкаўскіх пазыковых фондаў, замежнай валюты), праз які ажыццяўляецца трансфармацыя зберажэнняў у інвестыцыі, часова свабодных грашовых сродкаў - у кароткатэрміновыя пазыкі.

Сістэма фінансавых інстытутаў -  гэта тая сфера, у якой рэалізуюцца адносіны ўласнасці, фармуюцца фінансавыя крыніцы эканамічнага росту, канцэнтруюцца і размяркоўваюцца інвестыцыйныя рэсурсы. Ён мае складаную структуру і ўключае мноства сегментаў.

Першасны сегмент – гэта сегмент на якім адбываецца размяшчэнне зноў выпушчаных каштоўных папер.

Другасны сегмент – гэта сегмент дзе адбываецца перапродаж каштоўных папер у інвестыцыі.

Фондавая біржа - некамерцыйная арганізацыя, якая ствараецца для забеспячэння ўмоў дзейнасці прафесійным удзельнікам рынку гандлю каштоўнымі паперамі, а таксама вызначэнні іх курсу, яго публікацыі, рэгулявання рынку.

Дэпазітарый – гэта арганізацыя, якая аказвае паслугі па захоўванні сертыфікатаў каштоўных папер і ўліку і пераходу правоў на каштоўныя паперы.

Рэгістратар, або трымальнік, рэестра каштоўных папер - гэта гаспадарчы суб'ект, які ажыццяўляе дзейнасць па зборы, фіксацыі, апрацоўцы, захоўванню і прадастаўленню дадзеных, складнікаў сістэму вядзення рэестра ўладальнікаў каштоўных папер.

Дэфолт - невыкананне дамовы пазыкі, гэта значыць неаплата своечасова працэнтаў або асноўнага доўгу па даўгавых абавязацельствах або па ўмовах дамовы аб выпуску аблігацыйнай пазыкі.

 

 

 

 

 

 

Фондавая біржа – запазычаны па воле паходжання, двухкампанентны, вытворны тэрмін, сінтаксічны спосаб.

Сістэма фінансавых інстытутаў – запазычаны па воле паходжання, трохкампанентны, вытворны тэрмін, , сінтаксічны спосаб.

Акцыі – запазычаны  па воле паходжання, аднакампанентны, невытворны тэрмін.

Дэпазітныя сертыфікаты - запазычаны па воле паходжання, двухкампанентны, вытворны тэрмін, сінтаксічны спосаб.

Апцыёны - запазычаны  па воле паходжання, аднакампанентны, невытворны тэрмін.