Пәннің тақырыптық жоспары және мазмұны

1. Түсіндірме  жазба

Осы үлгілік  оқу бағдарламасы ҚР 4.05-2008 «Орта  білім. Техникалық жэне кэсіптік білім. Негізгі ережелері» мемлекеттік  жалпыға міндетті білім беру стандартына  негізделіп эзірленген.

Философияны оқу  барысында білім алушылар түрлі  қоғам мэселелері жайлы өз көзқарастарын қалыптастырады жэне өз позицияларын анықтайды. Философия негіздері білім алушыларға философияның қоғамдағы атқаратын рөлін атқаратынын түсіндіріп, элемдік философиялық ойлардың негізгі кезендерімен таныстырады.

Курстың басты бөлімдері - адам табиғатты жэне оның өмір сүруінің мағынасы, адам, қоғам, өркениет, мэдениет, бостандық жэне жауапкершілік; адам танымы жэне іс-эрекеті; адамзат болашағы сияқты. философияның негізгі мэселелерімен таныстыруға арналған.

Жұмыс оқу бағдарламасын эзірлеу барысында, білім беру ұйымы үлгілік оқу бағдарламасындағы пэнді оқыту уақытының жалпы көлемін сақтай келе, айналымға бөлінген сағат көлемін қазіргі заманғы оқыту технологиясын пайдалана отырып, 10-20% өзгертуге қүқылы. (Қ.Р. МЖБС 4.05-2008 «Орта білім. Техникалық жэне кэсіптік білім. Негізгі ережелері».)

Бөлімдерді  жүйелеу техникалық кэсіптік жэне оқу  бағдарламасы мен, Қазақстан тарихы, мэдениеттану, саясаттану социология мен тығыз пэнаралық байланыста.

Үлгілік оқу  бағдарламасы «Философия негіздері» пэні бойынша дэрістер, семинарлар, үй жұмысы, тэжірибелік сабақтар, саяхат, конференциялар арқылы іске асады.

«Философия  негіздері» пэнінің ерекшелігін  еске ала отырып, келесі оқу эдістемелері ұсынылады: баяндау, пікір-талас, дебат, эңгіме, білім алушылардың өзіндік жұмысы. Білім тексеру нэтижесі «Философия негіздері» пэні сынақпен аяқталады.

2.Оқу  пәнінің жоспарланған нәтижесі

Стандарт бойынша  білім нэтижесі

«Философия  » пэнін оқу нәтижесінде

білім алушы  төменгілерді

білуі қажет:

-қазіргі заманның  күрделі болмысына

философиялық, ғылыми, діни талдау

жасауға.

-философиялық  білім дамуының

маңызды кезеңдерімен,

мектептермен, бағыттарымен,

концепцияларымен, қайнарларымен

таныстыру.

біледі:

-адамның жэне  қоғамның рухани

өмірі

-адам болмысы,  адамзат болашағы

-адам өміріндегі, қоғамдағы және

өркениттегі рөлі туралы түсінігі

болуы тиіс, ғылымның рөлі жэне

ғылыми таным  оның құрылымы,

формасы мен  эдістері, ғылым мен

техниканың  жэне технологияның

дамуына түсінік  болуы тиіс.

Үлгілік оқу  бағдарламасы бойынша білім нэтижесі

«Философия» пэнін  оқу нэтижесінде білім алушы біледі:

-философия дүниеге  көзқарас ретінде;

-дүниетанымның  тарихи типтері; -философияның функциялары; -диалектиканың тарихи формалары  диалектиканың негізгі зандары  мен категория л ары; -дүниеге  көзқарастың негізгі ұғымдары «дүние» жэне «адам» олар ажырамас бірлікте. -дүниеге деген көзқарастың қалыптасуы табиғи, әлеуметтік жэне нақты мэдени ортаға тэуелді. білу қажет:

- адамға байланысты  руханилық пен элеуметтіліктің  биологиялық қалыптасу заңдылықтарын  білуі, үйренуі.

-халқының философиялық  пікірін томаға тұйықтықпен шектемей, қазіргі адамзат ой санасының  жетістіктерімен байыту қажет.

 

 

 

 

3.   Пәннің тақырыптық жоспары және мазмұны 3.1. Пэннің тақырыптық жоспары

№ п/п	Күндізгі оқу  уақытының саны
	Бөлімдер                 мен тақырыптар атауы	Белгіленген деңгей	Жоғары деңгей	Орта буын маманы
1	2	3	4	5
1	Бөлім I Өзіндік философиялық ілім
2	1 . 1 .Философия  жэне оның қоғамдағы рөлі			*
3	1 .2.Философияның  тарихи типтері			*
4	Бөлім II Философия, оның проблемалары, шеңбері
5	2.1.Болмыс. Субстанция. Материя			*
6	2.2.Диалектика  жэне оның альтернативасы			*
7	2.3.Қоғамның  философиялық түсінігі			*
8	Бөлім III Адамның және қоғамның рухани әлемі	ІЧг
9	3 . 1 .Танымның  объектісі мен субъектісі			*
10	3.2.Қоғам философиялық  талдаудың негізі			*
11	Бөлім IV Философиядағы адам мәселесі
12	4. 1 . Адам болмысы  -философия мэселесі ретінде			*
13	4.2.Жеке тұлғалық. Бостандығы жэне жауапкершілігі			*
14	4.3.Адамзат болашағы			*
15	Барлық пэн  бойынша			32

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.2. Пәннің үлгілік оқу бағдарламасының мазмұны 1 Бөлім. Философиялық ілімінің ерекшелігі. Тақырып 1.1 Философия және оның қоғамдағы рөлі.

Философия дүниеге  көзқарас ретінде. Дүниетанымның тарихи типтері -мифология, дін, философия. Дүниеге көзқарас туралы түсінік жэне оның құрылымы. Материализм жэне идеализм - философияның негізгі бағыттары. Тақырып 1.2 Философияның тарихи типтері.

Ежелгі Шығыс  философиясы - ежелгі Үнді жэне Қытай  философиясы (даосизм, буддизм, конфуциялық, легизм ). Антикалық философия - Демокрит, Платон, Аристотель.

Орта ғасырлық философия - Патристика, схоластика - ортағасырлық философия негізгі ағымдары.

Ортағасырлық  Араб философиясы - Аль-Фараби, Ибн- Сина, Ж. Баласағұн, М. Қашқари.Қайта өрлеу  дэуірінің философиясы - Гемеоцентризм (Н. Каперник, Г. Галилей, Д. Бруно).

Жаңа заман  философиясы - (Рене Декарт, Фрэнсис  Бекон) таным эдісі. XIX ғасырдағы қазақ ағартушыларының дүниетанымдық көзқарастары, антропоцентризм жэне гуманизм ( Ш. Уэлиханов, Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев).

Ресейдегі философияның дамуы, Ресейдегі позитивизм. Орыс космизмі: К. Циалковский, В. Вернадский, И. Федоров. Бердяевтің экзистенциализмі.

Бөлім 2. Әлем -шындықтар жиынтығы ретінде.

2.1 Болмыс, Субстанция, Материя.

Болмыс категориясы. Болмыстың негізгі формалары жэне олардың арақатынасы. Субстанция мэселесі. Заттардың мәні туралы негізгі ілімдер. Материя туралы басты ілімдердің типологиясы. Қазіргі ғылым материяның қүрылысы, оның ұйымдық формалары туралы. Философиядағы қозғалыс, кеңістік жэне уақыт үғымдары.

2.2 Диалектика және оның баламасы (альтернативалары).

Диалектика  дамудың жалпылама концепциясы  ретінде. Диалектиканың тарихи    формалары.    Догматизм,    софистика,эклектика    жэне    метофизика диалектиканың       альтернативалары       ретінде.       Диалектиканың       негізгі категориялары: оларды жүйелеу мэселесі. Диалектика заңдары.

2.3 Қоғамның философиялық түсінігі.

Қоғам, адам жэне қоғамдық қатынастар туралы ой-пікірлер. Өндірістік қатынастардың шығуы. Қоғамдық болмыс, сана. Өндіргіш күштер. Өндіріс тэсілі қондырма түсінігі.

Бөлім 3. Адамның рухани өмірі және қоғам. 3.1. Танымның объектісі мен субъектісі

Адамның санасы жэне рухани элемі туралы философиялық діни жэне ғылыми түсініктер. Адам психикасының құрылымы: сана, санасыздық, өзіндіксананың қазіргі заманғы философиялық жэне ғылыми концепциялары. Шығармашылық жэне индукция мәселесі. Ғылым жэне философия көзқарасындағы адамзат психикасының феноминалдық қасиеті. Танымды философия қортынысының объектісі ретінде тану. Таным объектісі мен субъектісі. Таным теориясы. Агностицизмның түсінігі. Сезімді жэне рационалды танымның диолектикасы. Ақиқатың түрлері. Практика(тэжіребе). 3.2.Қоғам философиалық талдаудың негізі.

Әлеуметтік  философия түсінігі жэне негізгі  принциптері. Социум болмнысының негізгі  сферасы: материалды, әлеуметтік, саяси; рухани қоғамдық өмір, оның түсінігі, құрлымы, өзара байланысы, тарихтағы тұлғаның мэні.

Бөлім 4. Философиядағы адам мәселесі.

4.1. Адам болмысы - философия мәселесі ретінде.

Адамның басты  биологиялық және элуметтік қарым-қатынасы. Адамның қызығушылығы мен қажеттілігі. Адамның элеуметтік іс- эрекет нормасы. Адам және оның болмысы философияның орталық мэселесі ретінде. Адам мэселесінің философиялық тұрғыдан қарастыруының ерекшелігі, өзектілігі жэне көп құрамы. Антропосоциогенез түсінігі жэне факторлары. Адам тәнділігі және адам руханилылығы. Адамдағы табиғилық пен руханилықтың бірлігі мэселесі. Философиядағы тұлға мэселесі.

4.2. Жеке тұлғалық. Бостандығы және жауапкершілігі.

Жеке тұлға  болып қалыптасу формасы. Әлеуметтік жеке тұлға. «Дара», «тұлға», «даралық»  түсініктерінің мазмұны. «Индивид», «индивидуалдық», «элеуметтену» түсінігі. Адам өз болмысың субъектісі. Сенім, ерік, еркіндік, жауапкершілік, құндылық жэне олардыің түрлері.

4.3. Адамзат болашағы.

Футурология түсінігі жэне оның әдістері. Компьютерлік модельдеу. Ғылыми прогностика. Философияның адамгершілік мэселесі: қайрымдылық(ізгілік) ұғымы. Ауқымды, бүкілэлемдік мэселелер: бейбітшілік пен қарусыздану, қоғамдық жэне элеуметтік даму, ғылыми техникалық алға басу, халық ағарту жэне мэдениет проблемалары, халық санының өсуі, денсаулық сақтау, адамның жаңа биологиалық элеуметтік жағдайларға үйренуі, қор мен энергетика, азық-түлік пен табиғат. Адамзат болашағы-философиалық анализ.

 

 

 

 

 

 

 

4.Оқытудың  жоспарланған нәтижесін бақылау

«Философия  негіздері» пэні бойынша білім алушылардың  оқытылған оқу бағдарламасын  меңгеру қабілетінің деңгейін, кэсіптік біліктілік деңгейін, бақылау мақсатында бір бақылау жұмысы жэне сынақ өткізіледі.

Тақырыптық  жоспардың бір тарауынан бақылау  жұмысының үлгІсі көрсетілген. Бүл  бақылау жұмысы берілген оқу орнына жэне кәсіби біліктілік деңгейіне сэйкес жасалуы керек.

Бөлім 1.2. Философияның тарихи типтері:

I. Үнді философиялық  мектептері

2 Буддизм діні - философиялық ілім.  Көне Үнді  философиясының негізгі бағыттары.

3. Көне Қытай  философиясы: даосизм, конфуции  ілімі.

4. Конфуций ілімі  - моральдық - этикалық ілім.

5. Антикалық  философияның пайда болуы.

6. Сократтың  моральдық философиясы.

7. Платон философиясы.

8. Аристотельдің  саяси - элеуметтік концепциясы.

9. Ортағасырлық  християн философиясының өзіндік  ерекшеліктері.

10. Авгутин Блаженный  философиясының негізгі қағидалары.

II. Фома Аквинскийдың элеуметтік - философиялық идеялары.

12. Қайта өрлеу  дэуірі философиясының ерекшелігі.

13. Неоплатонизмнің  негізгі бағыттары (Н. Каперник, Д. Бруно, Г. Галилей)

14. Гуманизмнің  негізгі бағыты (Данте Акивери  Божественная конфуция)

15. Классикалық  жаңа Еуропа философиясының ерекшелігі.

16. Ф. Бэкон  - философиядағы эмпирикалық ағымның  негізін салушы.

17. Р. Декарт: философияда рационалистік әдіс.

18. Орта ғасырлық  арабтық Шығыс пен Орталық  Азия философиясы.

5.Әдебиеттер және оқу құралдардың тізбесі

5.1. Негізгі әдебиеттер:

1 .К.Әбішев.Философия Алматы: 1999

2.С.Қ. Мырзалы. Философия элеміне саяхат Қостанай: 2000

З.Ә.Нысанбаев.,Т.Әбжанов. Философия тарихы Алматы:1999

4. Ғ. Есім. Пэлсапа  тарихы Алматы: Рарттет, 2004

З.Ғ.Есімов. Сана болмысы Алматы:1994

6.Ж.Алтаев.,А.Қасабек.,Қ.Мрсамбетқалиев. Философия тарихы Алматы:

2000

7.Қ.Сыбанбаев.,Қ.Затов.  Философия Алматы: 2000-2004

В.А.Құлсариева XX ғасыр философиялық тұжырымдамасы Алматы:2001

9.М.С.Орынбеков. Ежелгі  қазақтың дүниетанымы Алматы: 1996 .

5.2. Қосымша әдебиеттер:

І.Әл-Фараби. Әлеуметтік-этикалық трактаттар Алматы: 1975

2.Аристотель. Метафизика  Іт.Мэскеу: 1975

З.С.Нұрмұратов. Рухани құндылықтар  элемі Алматы: Ақыл кітабы, 2001 .

4.А.Қасабек.,Ж.Алтай. Қазақ  философиясы Алматы: 1998

5.Ә.Нысанбаев. Әлемдік  философиялық мұра Алматы: Жазушы,2005-2007

б.Ж.Баласағұн. Құтты білік  Алматы: 1986

7.Ежелгі дэуірден бүгінгі  күнге дейінгі қазақ халқының  философиялық мұрасы.1-

20 тт. Астана: Аударма, 2005-2007

8.Қ.Ә.Әбішев.,Т.Әбжанов. Философия  тарихындағы таным теориясы жэне  метод

проблемасы Алматы: 1990

9.Әлеуметтік философия.Хрестоматия.  Алматы: 1996

Ю.А.Йүгінеки. Ақиқат сыйы Алматы:1985

11.М.Рүстемов.,С.Қошанов. Атақты  адамдар өмірінен Алматы: Рауан,1992

12.Ғ.Есімов. Хакім Абай  Алматы: Атамұра,1994

ІЗ.Батыс философиясы.Антология. Алматы: Сорос қоры,2003

14.Ж.Алтаев.,Т.Ғабитов ж.т.б.  Философия және мэдениеттану. Алматы: 2004

15.Қазақ даласының ойшылдары. 1-5 кітап. Алматы: 2006

5.3. Оқытудың қосымша ұсыныс құралдары:

1. Тематикалық  комплект «Әлеуметтік қүрылым», «Субъективтік идеализм», «Философияның аңыз, дін мен байланысы»