Экономикалық теорияның қалыптасуы және дамуы

Қазақстан Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласындағы Шакарим атындағы мемлекеттік университеті

 

 

 

 

 

 

 

СӨЖ № 1

Тақырыбы: Экономикалық теорияның қалыптасуы және дамуы

 

 

 

Орындаған: Бақытбек Әлия

Тобы: ДЯ-303

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Семей, 2014

 

Сэр Джеймс Александр Миррлис (ағыл. sir James Alexander Mirrlees. 5-маусымда 1936ж туылған, Нью-Стевард)- Шотланд экономист. Экономика саласы бойынша «Ақпараттты асимметрия аумағын зерттеу» еңбегі үшін 1996-жылы Нобель Сыйлығын алған. Джеймс Миррлис 1954-жылы Эдинбург университетіне математика мамандығы бойынша оқуға түсіп, 1957-жылы университетті аяқтаған соң, экономика саласын зерттеумен тыңғылықты айналысты. 1963-жылы нәтижелі еңбегінің арқасында Кембридж университетінің ғылыми докторы атағына ие болады. Экономика оның ойынша әлсіз дамыған мемлекеттерге қызмет етуі керек деген Джеймс Миррлис өз өміріне үлкен сеніммен қарап, барлық күш-жігерін осы салаға жұмсап, өз жұмыстарында әлеуметтік сақтандыру мен салық саласы сияқты тақырыптармен айналысты. 
     1968-жылдары Джеймс Миррлис Оксфордско университетінде ұстаздық ете жүріп, АҚШ-тың салық жүйесімен нақты айналысып, салықтың кіріс жүйесі жайлы зерттеулер жүргізді. Джеймс Миррлис әлемнің әр түрлі елдерімен ынтымақтаса мемлекеттік қызметтерде еңбек етіп, көптеген жоғары оқу орындарында дәріс оқыды, өзге елдің ғалымдарымен тәжірибе алмасты. Ол « Миррлистің әдісі» атты салық жүйесінің әдіс-тәсілдері мен зерттеу еңбегінен тұратын құнды дүниені өмірге алып келді. 
     1996-жылы оның еңбектері бағаланып, экономика саласының іргетасын қалаған жұмыстары Нобель Сыйлығын оның қанжығасына байлады. (1982ж) Экономикалық ұйымның Президенті. 
     (1988-89ж) Халықаралық атлант экономикалық ұйымының Президенті. Джеймс Миррлистің экономика ғылымына қосқан еңбегі қоғамдық экономикалық аумақ секторларымен тығыз байланысты. Оның еңбектерінде тауар айналымындағы салық туралы маңызды зерттеулер жүргізді. Бірақ, еңбектерінің көлемдісі деп, экономика аумағындағы ақпаратты жұмыстары бағаланды. 
     ҚазҰТУ жастарымен болған дәрісінде Джеймс Миррлис әлемдік экономикалық дағдарыстың себептері мен мәселелеріне кеңінен тоқталды. Ол сондай-ақ, әлемдік экономикалық дағдарыс Қазақстан халқына аса салмақ сала қоймағанын айтты. Мұның бәрі Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың экономикалық саясаттың тізгінін дұрыс ұстауының арқасы деп атап өтті Нобель иегері өз сөзінде. 
     Кездесу соңында ҚазҰТУ ректоры Ж.Әділов Джеймс Александр Миррлиске «ҚазҰТУ-дың Құрметті Профессоры» атағын табыс етіп, иығына шапан жауып, сый сыяпат көрсетті.

 

Манделл Роберт Александр (Mundell, Robert A(lexander) (туған жылы 24 қазан 1932 жыл, Кингстон, Онтарио,Канада), Канадада туылған американдық экономист. [1].

Ақша айналымы және тиімді валюталық зона мәселелері бойынша жұмысы үшін 1999 жылы экономика саласында Нобель сыйлығына ие болды. Британдық Колумбия университетінде (бакалавр, 1953), Вашингтон университетінде (магистр, 1954) және Массачусет Технологиялық институтында (доктор, 1956) оқыды.

 

 

Чикаго (1956-57) және Колумбия университеттерінде (1957) сабақ берген. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ВАЛЮТА ҚОРЫНДА жұмыс істеп жүріп, валюта бағамының ақша-кредит саясатына тигізетін ықпалын зерттеген.

1961 жылы еркін еңбек және капитал қозғалысымен сипатталатын экономикалық мемлекеттерде бірыңғай валюта болуы мүмкін деген теория жасайды. Бұл теория Еуропа одағының 1999 жылы 1 қаңтарда ЕВРОНЫ, бірыңғай валютаны енгізуге ықпалын тигізді.