Индикативті және директивті жоспарлау

Индикативті және директивті жоспарлау

 

 

 

 

 

 

Жоспарлау - экономикада  нақты нысанның (мемлекеттің, кәсіпорынның, ұжымның, т.б.) экономикалық және әлеуметтік дамуының белгілі бір мерзімге арналған жоспарын, сондай-ақ оны жүзеге асыруға бағытталған нақтылы іс-шаралар кешенін талдап жасау.

 

Жоспарлау

 

 

 

 

Иңдикативтік жоспарлау — жалпы экономикалық дамуды алдын ала болжау, яғни сол үшін тікелей бағыттарды анықтау деген сөз.

 

 

Директивалық (нұсқаулық) жоспарлау – тоталитарлық қоғамдағы халық шаруашылығын мемлекет басқарудың орталық буыны болып табылды.

 

Жоспарлау

Индикативті жоспарлау

 

 

 

Индикативті жоспарлау сипаттары

 

 

Индикативті жоспарлау нарықтың экономика субъектілері болып өз өнімдеріне, түсімдеріне өздері қожа еркі меншік иелері есептеледі

 

Жоспарлары құжаттар көрсеткіштері нұсқаушылық бағыт беруші

 

Жоспарлық көрсеткіштерді қосымша келісіммен толықтыру

 

 

 

 

 Ұлттық мемлекеттің экономикалық тұрақты дамуын қамтамасыз ету

 

Әлемдік және ішкі нарық коньюктураларын бюджеттік қаржыларды мемлекеттің пайдалану, бағыттары турасында шаруашылық субъектілеріне мәліметтер жүйесін қалыптастыру.

 

Нарық субъектілеріне оларды қызықтыратын және мемлекеттік ұлттық бағдарламалар негізін құрайтын көрсеткіштер жүйесін құру.

 

Тауар өндіруді жаңа техника технология және озық тәжірибелерді пайдалануға бағыттау.

Әлеуметтік экономикалық индикативтік жоспарлау талаптары

 

 

 

 

 

•  ҚР-ң қолданып отырған экономиканы мемлекеттік реттеу құралдарының тиімділігін қамтамасыз ету

 

 

 

•  Нарық механизмдерінің ықпалдары негізінде экономиканы өзін-өзі жоғары деңгейде реттеуі және шаруашылық субъектілердің экономикалық еркіндіктерін кең көрсетулерін қамтамасыз ету

 

 

 

•  әлеуметтік – экономикалық дамуды болжамдау мен бағалау, талдаудың әлемдік тәжірибеде жалпы қолданатын әдістерін пайдалану

 

 

 

• тиімді аймақтық саясат жүргізуді қамтамсыз ету

Индикативті жоспарлаудағы бағыттау

 

Ұзақ

 

Қысқа

 

Орта

 

 

 

Бағыттаушы құралдар көрсеткіштер келесідей топтарға біріктіріледі  

 

Нарықтық сигнал

 

Өндіріс саласын реттеу әдістері мен түрлері

 

Индикативті қаражаттардың іс-қызметтері

 

Әлеуметтік жүйе

 

Ғылыми – техникалық прогрестің негізгі бағыттары

Директивтік жоспарлау

 

• Директивтік жоспарлау кезінде елдің экономикалық және әлеуметтік дамуы жоспары заң ретінде қабылданып халық шаруашылығының барлық буындары үшін атқарылуы міндетті болады. Бұл уақытта мемлекеттің қызметі негізінен материалдық ағындар мен пропорцияларды жоспарлауға, материалдық ресурстарды бөлуге, өндіріс пен тұтынуды әкімшілік басқаруға бейімделеді.

Директивтік жоспарда анықтаушы рөль

 

     Мемлекеттік  жоспарлау комитеті дайындайтын жоспар көбінесе экономикалық емес, өндірістік-техникалық сипатта болады

 

кәсіпорындар арасында бөлу,оларды материалдық, еңбек және қаржы ресурстарымен жабдықтау

 

.

 

 

 

 

«Мемлекеттік тапсырыс» өткен ғасырдың 20-шы жылдары шетелдерде және кеңестік экономикада қолданылған болатын.

 

Мемлекеттік тапсырыс

 

Бұл ұғымның отандық практикада қайта жаңғыруы 1989-1990 ж.ж. тұстас келді.

 

 

 

 

Мемлекет

 

Қызмет

 

Өнім

 

Жұмыс

 

 

 

 

Мемлекеттік тапсырыстың негізгі мақсаттары

 

 

Елдің халықаралық экономикалық міндеттемелерін орындау үшін экспорттық өнімдер жеткізуді қамтамасыз ету

 

Елдің қорғаныс қабілеттілігі қауіпсіздігін қажетті деңгейде ұстау

 

Мемлекеттік мақсатты бағдарламаларды жүзеге асыру

 

Мемлекеттік материалдық ресурстар резервін жасау және ұстап тұру

 

 

Мемлекеттік келісім-шарт

 

Өнім (жұмыс, қызмет көрсету) жеткізу көлемі, тізбесі және үлес салмағы

 

Өнімді жеткізу мерзімі

 

Қаржы ресурсының көлемі

 

Тауар бағалары

 

Өнім (жұмыс, қызмет көрсету) сапасына қойылатын талаптар;

 

 

Орындаған: Ергеш А.

Тексерген: Р.А. Кузембекова